VO 8.2 Begeleiding na kindermishandeling

Question 1

Wat is de definitie van huiselijk geweld?

Answer 1

Geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer gepleegd wordt waaronder:
- lichamelijke en seksuele geweldpleging, belaging en bedreiging
- al dan niet door middel van of gepaard gaande met beschadiging van goederen in en om het huis
De nadruk ligt op de relationele context waarbinnen het geweld ( verbaal of fysiek ) wordt gepleegd.

Question 2

Wat zijn de vormen van huiselijk geweld?

Answer 2

• Vechtscheidingen
• Ouderenmishandeling
• Kindermishandeling
• Schadelijke traditionele praktijken (eer gerelateerd geweld)
• Jeugdprostitutie / Loverboys
• intiem terreur / femicide

Question 3

Wat is de definitie van ouderenmishandeling?

Answer 3

Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) een afhankelijke oudere, door diegene(n) die in een persoonlijke en/of professionele relatie met die oudere staa(t)n, waardoor de oudere herhaaldelijk lichamelijke, geestelijke of materiele schade lijdt of zal lijden.

Question 4

Welke vormen van ouderenmishandeling zijn er?

Answer 4

• Financiële uitbuiting
• Verwaarlozing
• Psychische mishandeling
• Schending van rechten (geen contact met buitenwereld, afschermen van hulpverleners, geen inzage administratie)
• Seksueel misbruik
• Ontspoorde (mantel-)zorg: onkunde, onwetendheid, onmacht, onwil
• Lichamelijke mishandeling

Question 5

Wat is de definitie van schadelijke traditionele praktijken?

Answer 5

• Schadelijke traditionele praktijken zijn huiselijk geweldsvormen, verminking en onderdrukking, die voortkomen uit orthodoxe (streng gelovige) of conservatieve tradities en strikte opvattingen over seksualiteit en man/vrouwrollen.
• Schadelijke traditionele praktijken beperken mensen in hun rechten en vrijheden en zijn daarmee ook een schending van de mensenrechten.

Question 6

Wat zijn de vormen van schadelijke traditionele praktijken?

Answer 6

• Eergeweld en eermoord (en er mee dreigen)
• Huwelijksdwang en achterlating (in het buitenland) (en er mee dreigen)
• Huwelijkse gevangenschap: vastzitten in een religieus huwelijk (ook na echtscheiding)
• Leven in gedwongen isolement; niet alleen naar buiten mogen (verborgen vrouwen)
• Vrouwelijke genitale verminking (vrouwenbesnijdenis)

Question 7

Wat is de definitie van eergeweld en eermoord?

Answer 7

Iedere vorm van geestelijk of lichamelijk geweld, gepleegd vanuit een collectieve mentaliteit, in reactie op een (dreiging van) schending van de eer van een man of een vrouw, waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te raken. De nadruk ligt op het wangedrag (is het motief)

Question 8

Wat zijn de cultuuraspecten bij allochtone patiënten?

Answer 8

• Sociale controle is groot
• Schaamte- en schandegevoelens / eer
• HG is een lot , bestraffing , beproeving
• Afhankelijkheid
• Non- verbaal gedrag
• taalproblemen

Question 9

Wat zijn de signalen van huiselijk geweld?

Answer 9

Blauwe plekken, ontwrichtingen, fracturen, hoofdpijn , slaapstoornissen ,eetproblemen, buikpijn, depressieve klachten , automutilatie, geen lichamelijk onderzoek willen, geen oogcontact, nervositeit, schrikachtig, altijd vergezeld van een tweede, geringe assertiviteit.

Question 10

Wat is de definitie van intiem terreur en femicide?

Answer 10

• Ernstige vorm van partnergeweld met als kenmerk een patroon van controle en dwang
• Continu proces om afhankelijkheid te vergroten
• Weerbaarheid ondermijnen
• Inbreuk op persoonlijke en vrijheidsrechten

Question 11

Wat zijn de kenmerken van intiem terreur/femicide?

Answer 11

• Isoleren , vernederen en intimideren van partner
• Ernstig fysiek en seksueel geweld
• Controle financiën
• Dreigementen (partner, kinderen , huisdieren)
• Kan subtiel beginnen
• Gradueel verloop
• Hoog risico op fysieke / psychische schade
• Hoog risico op zelfs fatale afloop
• In alle lagen van bevolking
• Vaker vrouwen slachtoffer

Question 12

Wat zijn de red flags voor intiem terreur?

Answer 12

• Stalking
• Bedreigen met de dood
• Wapenbezit / gebruik van wapen
• Geweld tijdens zwangerschap/ gedwongen seks
• Onthouden acute zorg
• Poging verwurging / verstikking / verdrinking (goed in de gaten houden 72 uur na wurging aangezien grote kans intracerebrale bloeding).
• Extreme angst slachtoffer , niet durven te praten
• Toenemende escalatie ernst / frequentie geweld

Question 13

Wat is de meldcode?

Answer 13

• Geen meldplicht , wel plicht om meldcode te volgen
• Professionals kunnen niet anoniem melden (tenzij gevaar)
• Bel bij twijfel over bovenstaande aandachtspunten met Veilig Thuis

Question 14

Voor welke instanties is de meldcode?

Answer 14

organisaties en professionals in de volgende 6 sectoren moeten een meldcode hebben:
- gezondheidszorg;
- onderwijs;
- kinderopvang;
- maatschappelijke ondersteuning;
- jeugdzorg;
- justitie

Question 15

Wat zijn de stappen van de meldcode?

Answer 15

• Stap 1; Vermoeden van kindermishandeling verder onderzoeken. Aantekeningen maken in patiëntendossier
• Stap 2: Advies / consult vragen bij Veilig Thuis, of evt. bij een deskundige collega. Advies vragen is niet hetzelfde als het doen van een melding. Advies is anoniem
• Stap 3: Aanwijzingen en signalen bespreken met ouders alvorens een melding te doen
• Stap 4: Overleggen zo mogelijk met andere bij het gezin betrokken hulpverleners. Mag ook zonder toestemming / medeweten van betrokkenen
• Stap 5: Melding doen bij VTRR. Ouders in kennis stellen van de melding tenzij niet mogelijk i.v.m. veiligheidsrisico’s. Ook bij bezwaar van ouders melding doorzette
  Afwegingskader
• Heb ik op basis van stap 1 t/m 4 nog steeds een vermoeden van dreigende KM en HG
• Schat ik op basis van stap 1 t/m 4 dat er sprake is van acute en structurele onveiligheid
• Ben ik in staat effectieve hulp te bieden of organiseren om KM en HG af te wenden
• Aanvaarden betrokkenen hulp, zijn ze daartoe bereid en /of in staat
• Leidt hulp tot duurzame veiligheid

Question 16

Wat is de kindcheck?

Answer 16

Bij ernstige situatie van volwassen patiënt check mogelijke aanwezigheid van minderjarige kinderen of volwassenen, die afhankelijk zijn van de zorg van deze patiënt.
- Vragen naar evt partner met kinderen waar patiënt regelmatig verblijft
- Vragen of patiënte mogelijk zwanger is
- Vragen of er mantelzorg verleend wordt
- Met client onderzoeken of er voldoende zorg / veiligheid is evt met hulpverlening

Question 17

Wie werken er bij Veilig Thuis ?

Answer 17

• Gedragsdeskundigen en vertrouwensartsen
• HBO opgeleid maatschappelijk werkenden, met veel ervaring en kennis op het terrein van HG en KM
• Werkdagen 8.30 – 17.00 uur
• Crisisdienst = CIT (vertrouwensarts 24/7 bereikbaar): deze rukken uit, moeten ook altijd bereikbaar zijn voor de politie.

Question 18

Wat is het verschil tussen advies vragen bij veilig thuis en een melding maken bij veilig thuis?

Answer 18

Adviesvragers kunnen terecht bij de telefoondienst, die zorgt voor advisering aan en ondersteuning van adviesvragers (omstanders en professionals) bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. VT heeft alleen contact met een adviesvrager en neemt verder geen actie. VT heeft geen persoonsgegevens van de leden van het gezin of huishouden en de adviesvrager blijft zelf verantwoordelijk voor alle verdere stappen. In het geval van een melding neemt VT de verantwoordelijkheid over. Professionals blijven ook verantwoordelijk voor ondersteuning en hulpverlening conform wet- en regelgeving en professionele richtlijnen. Veilig Thuis legt de persoonsgegevens vast van leden van het gezin of huishouden. Professionals melden (in principe) schriftelijk bij VTRR. De melder is verplicht het daadwerkelijk doen van de melding eerst met de betrokkenen te bespreken.

Question 19

Wat zijn de aandachtspunten als een professional een melding wil maken bij veilig thuis?

Answer 19

Aandachtspunten als een professional wil melden zijn:
- De bedreiging van de veiligheid van een of meer betrokkenen vraagt om directe interventie;
- Er zijn (ernstige) vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling (feitelijk, concreet, actueel en uit eigen waarneming);
- De betrokkenen ontkennen of bagatelliseren de zorgen of zijn niet bereid hulpverlening te accepteren;

Question 20

Wanneer hoef je niet eerst de ouders op de hoogte te stellen van een melding bij veilig thuis? En kunnen professionals anoniem melden?

Answer 20

De ouders moeten altijd op de hoogte gesteld worden van een melding voordat daadwerkelijk wordt gemeld bij het Veilig Thuis, tenzij het kind of een van de andere betrokkenen hierdoor direct gevaar loopt. Professionals kunnen niet anoniem melden. Veilig thuis is geen juridische instelling. Als er juridische stappen moeten worden ondernomen, wordt de zaak overgenomen door de Raad van Kinderbescherming.

Question 21

Hoe werkt de triage van meldingen bij veilig thuis?

Answer 21

Alle schriftelijke meldingen van professionals gaan naar de triagedienst, net als alle telefonische meldingen van particulieren en professionals na het invoeren van het triage-instrument. Bij elke melding wordt er informatie verzameld uit de systemen van VT (GBA, SISA, RvdK, JBRR). Vervolgens wordt de melding beoordeeld aan de hand van risicotaxatie, met name wordt gelet op mate van veiligheid en onveiligheid en elke melding wordt intercollegiaal of multidisciplinair beoordeeld. Een crisismelding kan gaan over verwondingen of letsel, vooral als de slachtoffers nog thuis zitten en er mogelijk nog meer letsel kan volgen. Een melding kan laag risico, hoog risico of crisis zijn. Bij de triagedienst wordt er ook gekeken of het bijvoorbeeld geen pestmeldingen van bijvoorbeeld buren zijn.

Question 22

Wat gebeurt er na het triagebesluit?

Answer 22

Uit het triagebesluit kan komen dat er geen bemoeienis van de VTRR nodig is. Er zijn dan geen vervolgstappen nodig, er wordt overgedragen aan het lokale veld en aan reeds betrokken hulpverlening. Als er bemoeienis door de VTRR nodig is, worden interventies door de VTRR gestart. Als eerste wordt er met de betrokken personen een verkennend gesprek gevoerd, bij hen thuis of eventueel op kantoor. Er wordt met professionals overlegd en belangrijke informatie wordt opgevraagd. Veilig Thuis heeft het recht om bij professionals informatie op te vragen, zonder toestemming van ouders, maar meestal wordt wel een toestemmingsverklaring getekend. Kinderen vanaf vier jaar worden ook betrokken in het proces.

Question 23

Wat gebeurt er na het onderzoek door veilig thuis?

Answer 23

Na een interventie/onderzoek is het vermoeden weerlegd, niet bevestigd of bevestigd. Vervolgens wordt er gekeken of het veilig genoeg is en kan er worden overlegd met bijvoorbeeld het LECK (accidenteel of non-accidenteel) of Centrum Seksueel Geweld. Indien mogelijk wordt er hulpverlening ingezet. De melder, huisarts, jeugdgezondheidszorg en school worden zo mogelijk geïnformeerd over de uitkomst van het onderzoek. Vervolgens worden er afspraken over monitoring gemaakt. Als afsluiting kan er aangifte bij de politie gedaan worden van (kinder)mishandeling en eventueel melding bij Raad van de Kinderbescherming (RvdK)/JB (Jeugdbescherming) in drang en dwang kader.

Question 24

Welke andere units zijn er aanwezig bij veilig thuis?

Answer 24

Naast het adviespunt en triage zijn er meerdere units aanwezig bij VTRR. Crisisteams worden ingezet ter ondersteuning van hulpdiensten. Het team huisverbod zorgt voor huisverbod voor gezinsleden die andere gezinsleden zeer ernstig mishandeld hebben. Er zijn meerdere interventieteams, die per gemeente in het gebied Rotterdam Rijnmond anders zijn, omdat verschillende gemeenten verschillende pakketten aanbieden bij huiselijk geweld en kindermishandeling.

Question 25

Hoe vindt er monitoring plaats na de interventie bij veilig thuis?

Answer 25

Monitoring wordt meestal ingezet na interventie VTRR. Bij monitoring wordt gecontroleerd op het nakomen van hulpverlening en andere afspraken door de ouders. Dit kan soms best lastig zijn, omdat ouders met smoesjes afspraken verzuimen. Er is contact met de betrokkenen en de casusregisseur. Er is contact drie maanden en één jaar na afronding van bemoeienis VTRR. Het is mogelijk om te monitoren zonder interventie van de VTRR, waarbij zorgen doorgeleid zijn naar professionals buiten de VTRR.

Question 26

Hoe speelt het beroepsgeheim een rol bij het maken van een melding bij veilig thuis?

Answer 26

Bij vermoeden van kindermishandeling is er geen toestemming van patiënt nodig om een melding te doen bij VTRR.

Question 27

Wat is er van belang bij het gesprek met de ouders (melding veilig thuis)?

Answer 27

Om het gesprek met de ouders zo goed mogelijk te laten verlopen is het van belang om:
- De ouders mee te laten denken in het gesprek;
- De ouders aan te spreken op hun verantwoordelijkheid;
- Open vragen te stellen;
- Te spreken vanuit het eigen perspectief;
- Eerlijk en open te zijn;
- Op te passen met vrijblijvendheid (de situatie niet lichter maken dan deze is);
- Te informeren naar levenswijze in het gezin en eventuele problemen;
- Het doel van het gesprek te formuleren;
- Geen toezeggingen te doen die je niet waar kunt maken.
De rode draad in het gesprek is het belang van het kind en de verantwoordelijkheid van ouders voor hun kind. Er dienen geen beschuldigingen te worden gedaan, maar zorgen moeten worden geuit. Er moet worden geprobeerd doorbraak in het denken van de ouders te bereiken, zodat ze hun verantwoordelijkheid ten aanzien van het kind nemen en open gaan staan voor hulpverlening.

Question 28

Wat dient er als inhoud van het gesprek met de ouders naar voren te komen (melding veilig thuis)?

Answer 28

In de inhoud van het gesprek dient aan bod te komen:
- Contact leggen: begroeten, voorstellen en op gemak stellen;
- Aanleiding en doel gesprek uitleggen: zorgen uiten en ouders daarop laten reageren, laten meedenken (klopt hetgeen wat zij zeggen met de bevindingen), eventuele noodzaak uitleggen voor verdere diagnostiek;
- Ondersteunend ingaan op problemen die ouders aangeven;
- Ouders aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor welzijn en veiligheid van hun kind, ook de verplichtingen als arts hierin benoemen;
- Afspraken maken over vervolgstappen.