HC 8.7 Borstvoeding Flashcards
Wat is er kenmerkend aan de moedermelk van zoogdieren?
Elk zoogdier heeft een optimale eigen melksamenstelling. Bijv. grijze zeehond leeft in een koud gebied dus de melk bevat veel vet, walvis moet veel groeien dus melk bevat veel eiwit, mensen moeten zorgen voor hersenontwikkeling en daarvoor zijn suikers nodig (lactose). Bij de mens zit er de minste eiwit in de melk omdat wij in de eerste periode niet zoveel groeien. Koemelk bevat meer eiwitten dan de melk van de moeder.
Hoeveel moeders geven borstvoeding? En wat zijn de redenen om ermee te stoppen?
70% van de moeders begint na de bevalling met het geven van borstvoeding. Het komt meer voor bij de hoogopgeleide vrouwen dat ze starten met borstvoeding. 47% geeft dan nog na 1 maand borstvoeding, 31% na 3 maanden en 19% na 6 maanden (dit percentage vergeleken met andere landen is erg laag). Waarom beginnen de vrouwen dan? Gezondheidswinst voor het kind en contact met het kind. In het begin stoppen vrouwen met name over onzekerheden over voldoende melk en/of omdat het pijn doet, vanaf maand 3 en 6 stoppen mensen omdat het moeilijk te combineren is met werk.
Waar beschermd borstvoeding tegen?
- Maagdarminfecties
- Middenoorontsteking
- Luchtweginfecties
- Overgewicht en diabetes op latere leeftijd
Waarom heeft Nederland zulke lage borstvoeding cijfers?
- Koeland: hoogste koemelkconsumptie
- Sterke melkindustrie (’45-’80 reclame! Melk is goed voor elk, melk de witte motor)
- Kort bevallingsverlof
- Veel verbetering mogelijk op lactatiekundige begeleiding (als moeders en oma’s meer betrokken zijn dan zie je dat mensen meer borstvoeding geven, in Nederland zijn moeders meer individualistischer)
- Kennis/attitude
Wat zijn de confounders als je onderzoek gaat doen naar moedermelk?
Er zit wel een addertje onder het gras. Moeder die borstvoeding geven zijn over het algemeen hoger opgeleid en dan krijgen ze vaker een kind die hoger is opgeleid (dit is genetisch en door de omgeving bepaald). Dit gaat niet alleen over IQ maar ook over een gezonde leefstijl. Na de borstvoeding kan het kindje gezond groenten eten en een gezond BMI hebben, maar dat kan ook zo zijn omdat moeder al een gezonde leefstijl had. Dus hier is correctie voor nodig: dit kan je doen door te randomiseren, maar dat is onethisch.
Hoe hebben ze onderzoek gedaan naar de effecten van borstvoeding? En wat was daarvan het resultaat?
Er is een trial die gerandomiseerd heeft op regio’s. Dit was in Wit-Rusland waarbij ze dus in bepaalde regio’s borstvoeding hebben gepromoot en die moederkind-paren zijn gevolgd. Door dit beleid steeg de borstvoeding van 6% naar 43%. Daarnaast kwam uit dit onderzoek dat kinderen die borstvoeding krijgen 50% minder kans hadden op maagdarminfecties, 50% minder kans op middenoorontsteking en 33% minder kans op luchtweginfecties in je eerste levensjaar. Dit leidt tot minder kosten voor de zorg en voor de maatschappij, moeders hoeven dan minder verlof op te nemen.
Wat is het advies qua het geven van borstvoeding?
Het liefst 6 maanden en langer als moeder en kind dat willen.
Hoe kan het dat melk beschermd tegen infecties?
Er zitten honderden immunologische factoren in moedermelk.
- Aspecifieke afweer: complement, chemotactische factoren, hormonen en groei factoren, antivirale factoren
- Specifieke afweer: Immuunglobulines: sIgA, IgM, IgG. Zieke moeders van een virus moeten juist door blijven geven van moedermelk omdat de antistoffen die zei aan het ontwikkelen is tegen dat virus ook in de moedermelk komen.
- Cellen: macrophagen (60%), neutrofielen (25%), lymphocyten (10%), epitheelcellen
- Probiotica: Lactobacilli, Bifidobacterieen,.. (levende bacteriën die een gunstig effect hebben op je microbioom)
- Prebiotica: bifidus factor, oligosacchariden, …
- Cytokines, chemokines en receptoren, ..
- Anti-inflammatoire factoren, antioxidanten, lactoferrine, … (lactoferrine werkt heel goed tegen bacteriën)
- Bindingseiwitten: lactoferrine, transferrine, …
- Enzymen: lysozyme, lipoproteinlipase, antiproteases, ..
Wat is het effect van borstvoeding op het microbioom?
Het microbioom is diverser bij kinderen die borstvoeding krijgen vs kunstvoeding. Er zitten door de moedermelk ook meer probiotica in de darm (deze bacteriën beschermen niet alleen tegen infecties maar hebben ook een rol in de vertering en de afweer). Daarnaast heeft het microbioom ook invloed op de gut-brain axis. Het blijft levenslang zijn effect houden.
Wat is het verloop van de immunoglobulines in de foetus en de neonaat?
Vlak voor de geboorte geeft de moeder nog heel veel IgG aan het kind. (dit IgG gaat over het geheugen). Na de geboorte krijg je dit niet meer aangevuld en verbruik je die, het duurt even voordat het kind zelf IgG gaat maken. Het duurt ook even voordat het kind zelf IgM en IgA gaat maken. Er zit dus even een dip in de hoeveelheid antistoffen waarbij een kind dus minder goed beschermd is. En dit zijn net de maanden dat ze naar de creche gaan. Dan is het fijn dat het kind beschermd wordt door de antistoffen van de moedermelk.
Wat is de relatie tussen borstvoeding en wiegendood?
Borstvoeding is gerelateerd aan minder wiegendood. Het geeft een halvering op de kans op wiegendood. Dit ligt waarschijnlijk vooral aan het minder luchtweginfecties.
Wat is het effect van borstvoeding op cardiovasculaire risicofactoren?
Minder obesitas, hypertensie, aantasting van de vaten (carotis intima media en retinavaten), minder metabool syndroom (insuline ongevoeligheid, slecht glucose en DM2), gunstiger lipiden profiel. Hierbij zie je bij obesitas hoe langer en exclusiever de borstvoeding wordt gegeven hoe gunstiger het effect. Elke maand extra borstvoeding geeft 4% risico-reductie.
Wat is het effect van borstvoeding op de hersenontwikkeling?
De hersenontwikkeling gaat beter als je borstvoeding krijgt, ook de oogontwikkeling, dit komt uit de observationele studies en uit de Probit studie. Hierin wordt weer aangetoond hoe langer en exclusiever hoe groter het effect. Dit effect kan tot wel +4-11 IQ punten zijn. Generation R vond wel effect op hersengroei at 6y, maar geen IQ effect na correctie voor confounders.
Wat is een van de mechanismen dat borstvoeding leidt tot hersenontwikkeling?
In borstvoeding zitten essentiële (lange keten) vetzuren (LC-PUFA’s) een bouwstof voor hersenweefsel en de retina). Dit stoppen ze nu ook in de kunstvoeding, maar borstvoeding is zo complex dat ze dit nooit zullen evenaren.
Wat is het effect van borstvoeding op atopische dermatitis (eczeem)?
Bij atopische families die voor drie maanden volledige borstvoeding gaven werd minder eczeem gezien. Maar bij families met een negatieve FA is dit effect niet significant.
Wat zijn de effecten van moedermelk bij de prematuren?
- Minder infecties: 29% vs. 47%
- Sneller volledig enterale voeding
- Minder necrotiserende enterocolitis 6-10x minder (dit is de meest voorkomende oorzaak van overlijden bij prematuren)
o Kinderen die >50% van de melk eigen moedermelk kregen daarvan was ongeveer 70% zonder infectie of NEC, en kinderen die 0% moedermelk kregen daarvan was 30% nog zonder infectie of NEC. - Minder heropnames na ontslag (dit is vanwege de immunologische werking)
- Betere psychomotore ontwikkeling
Hoe veranderd de compositie van de moedermelk?
De compositie veranderd naar de behoefte van het kind, je ziet dat het eiwitgehalte eerst heel hoog ligt en het gedurende de tijd afneemt. Dit is omdat het kind naar verhouding meer melk gaat drinken en minder hoeft te groeien. Daarnaast zie je dat de preterm geboren kinderen nog een veel hoger eiwit gehalte in de moedermelk hebben zitten, dus dit betekend dat het eiwitgehalte ook afneemt met de zwangerschapsduur. Bij een moeder is de melk over de dag ook nog is verschillend en ook tijdens de voedingssessie varieert het. Het vetgehalte in de melk neemt toe naarmate het kind langer blijft zuigen.
Wat doe je bij prematuren waarbij de moeder nog geen voldoende melk aanmaakt?
Dan ga je het aanvullen met donormelk. We zagen uit studies dat dat beter was dan dat je het ging aanvullen met kunstvoeding in het voorkomen van NEC. Zuigelingen kunstvoeding is 2e alternatief trácht gunstige effecten te imiteren: probiotica, prebiotica, DHA, afname eiwitconcentratie, etc
