HC.12.4 - Gelokaliseerd / gemetastaseerd prostaatcarcinoom; diagnostiek en behandeling

Question 1

wat doet de prostaat?

Answer 1

PSA (eiwit) maakt ejaculaat meer vloeibaar

Question 2

waar kan je de prostaat o.b.v. anatomie in indelen?

Answer 2

• apex: urethrazijde van de prostaat
• basis: blaaszijde van de prostaat

Question 3

wat is de top 3 van prostaataandoeningen?

Answer 3

• benigne prostaat hyperplasie
• prostatitis
• prostaatcarcinoom

Question 4

hoe vaak komt prostaatkanker voor per jaar?

Answer 4

14.000

Question 5

hoe spoor je prostaatkanker op?

Answer 5

• PSA: prostaat specifieke antigeen
• DRE: rectaal touche
• transrectal ultrasound
• prostaatbiopten en pathologisch onderzoek

Question 6

waar bestaat de gleasonscore uit?

Answer 6

• eerste getal geeft meest voorkomende groeipatroon aan
• tweede getal geeft het groeipatroon dat in mindere mate aanwezig is

hoe hoger het eerste getal hoe agressiever de tumor.

Question 7

o.b.v. wat wordt er een risicocalculatie gedaan?

Answer 7

• TRUS (prostaatvolume)
• etniciteit
• familieanamnese
• comorbiditeit, levensverwachting
• wensen van de patiënt

Question 8

wat zijn de risicofactoren voor agressieve tumoren?

Answer 8

• gleasonscore
• hoogte PSA
• stadium (wordt bepaald door rectaal toucher of RT)
• aantal positieve biopten
• grootte van de tumor
• secundaire groeipatronen

Question 9

wanneer is er een verhoogde kans op metastasen?

Answer 9

• PSA > 2
• Gleason > 4 + 3
• stadium T3 of hoger
• intraductale groei of cribiforme groei

als de kans meer dan >20% is gaan we AO doen

Question 10

wat zijn traditionele scans voor aantonen/uitsluiten metastasen?

Answer 10

• botscan
• CT thorax/abdomen
• MRI
• hoog risico: PSMA PET CT

Question 11

wat is de behandeling van PCA?

Answer 11

operatie en bestraling

Question 12

wat zijn de meest voorkomende bijwerkingen van de behandeling?

Answer 12

• erectiele dysfunctie: 30-100%
• stress-incontinentie: 10-85%
• vaak plassen (urge klachten)

Question 13

welke 2 vormen van niet behandelen zijn er?

Answer 13

• watchfull waiting: er kan gekozen worden om niet curatief te behandelen en palliatie te geven indien nodig
• active surveillance: regelmatig controles, uitstel van curatieve behandeling tot de tumor progressie toont. Gleason 3+3/3+4, PSA<15, T1-T2

Question 14

welke 3 curatieve opties hebben we?

Answer 14

• radiotherapie
• radicale prostatectomie
• andere fysische methoden

Question 15

wat is de behandeling bij recidief?

Answer 15

• salvage behandeling (poging genezen): salvage radiotherapie, salvage cryotherapie/HIFU, salvage prostatectomie of klierdissectie
• oligometastasebehandeling (poging uitstel hormoontherapie)

Question 16

wat is stap 1 van palliatie?

Answer 16

androgeen deprivatie therapie (ADT):
- chemische castratie
- operatieve castratie

als testosteron wordt geremd, wordt de groei van het prostaatcarcinoom ook geremd

Question 17

welke soorten chemische castratie zijn er?

Answer 17

• injecties (LHRH): werken op hypothalamus niveau
• pillen (anti-androgeen) of CYP17
• operatie: niveau testis

DOORNEMEN TENTA

Question 18

wat doe je bij veel metastasen?

Answer 18

chemo-hormonale therapie

Question 19

wat zijn de bijwerkingen van hormoontherapie?

Answer 19

• impact op energie
• opvliegers
• gewichtstoename
• osteoporose
• afname libido
• kwaliteit van leven