HC.11.6 - Huidtumoren: van premaligne naar maligne Flashcards
welke cellen zitten in het epidermis?
- keratinocyten
- melanocyten
- langerhanscellen: APC
wat zijn de verschillende lagen van het epidermis van diep naar oppervlakkig?
- stratum basale,
- stratum spinosum,
- stratum granulosum
- stratum lucidum
- stratum corneum
wat zijn huidkanker etiologie (oorzaken)?
- zon cultuur
- zonnebank
- immunosuppressie
- vergrijzing
- vergroot bewustzijn
- registratie
wat is de epidemiologie van huidkanker?
huidkanker is de hardst stijgende lijn van kanker soorten. de kans op huidkanker is 1:5
welke type huidkanker komt het meest voor?
BCC»_space; PCC > melanoom
op welke locatie is de incidentie van het BCC de afgelopen decennia het hardste gestegen?
romp maar het vaakst voorkomend is nog steeds hoofd-hals
wat zijn risicofactoren voor huidkanker?
- genetica (pigment (on)afhankelijke genen)
- leeftijd & geslacht
- UV expositie
- dermato-oncologische voorgeschiedenis
- iatrogene factoren (immuunsuppressie, fototherapie, radiotherapie, arseen)
- leefstijl (roken, BMI, etc.)
- chronische ulcera
- fenotype (huidtype en UV-schade)
- virus infectie (HPV, HHV6)
wat is de invloed van UV straling op de huid?
UVA (tegen veroudering): straling komt t/m dermis
UVB (verbranding): straling t/m epidermis.
de straling zorgt voor mutaties en immunosuppressie waardoor de kans op huidkanker hoger wordt
wat is de voorloper van BCC?
is er niet
wat is de voorloper van PCC?
- actinische keratose
- morbus Bowen
wat is het kenmerk, beloop en behandelplan van actinische keratosen?
kenmerk:
- cutane premaligniteit
- dysplasie onderste laag van basaalmembraan
beloop: persisteren, spontane regressie, invasieve groei
wat is het kenmerk van morbus bowen?
kenmerken:
- in situ PCC (hele epidermis doet mee)
- meestal solitair, soms multipel
- kan overal voorkomen
waar neem je een biopt van af?
niet het midden dat is necrose maar de rand waar de epidermis nog in tact is
welke soorten therapie zijn er voor actinische keratose en morbus Bowen?
- lokale destructie
- veldbehandeling
wat is de voorloper van een melanoom?
- melanoma in situ
- lentigo maligna
- giant congenitale naevus
wat is congenitale melanocytaire naevi (CMN)?
dit zijn grote moedervlekken en komt bij 1% van de pasgeborenen voor. de indeling gaat o.b.v. verwachte grootte op volwasssen leeftijd. lifetime risico is <5% op melanoom
wat is lentigo maligna?
- intra-epidermaal melanoom/ in-situ melanoma
- moeilijk klinisch afgrensbaar
behandeling: convetionele excisie maar dit geeft recidief dus kan ook micrografische gecontroleerde chirurgie toepassen
waar vraag je naar in de anamnese bij premaligne afwijkingen?
- blootstelling aan UV-straling
- immunosuppressie
- klachten (pijn, snelle progressie)
- dermato-oncologische voorgeschiedenis
waar kijk je naar met LO bij premaligne afwijkingen?
- voorkeursplekken (zonblootgestelde delen)
- palperen en totale huidinspectie
- letten op wondjes, zwelling/induratie en pijn
waar staan de afkortingen van PROVOKE voor om huidkanker te beoordelen?
P: plaats
R: rangschikking
O: omvang (aantal en grootte)
V: vorm
O: omtrek
K: kleur
E: efflorescenties (erytheem, papels, squamae)
wat vraag je bij de anamnese bij iemand met BCC?
- beloop (duurt jaren)
- klachten (geen pijn)
- UV straling
- immunosuppressie
- dermato-oncologische voorgeschiedenis
- RF: genetisch (basaalcel naevus syndroom), RT, lokaal trauma
wat zijn de kenmerken van BCC?
- Huidkleurige/erythemateuze nodulus/tumor
- Glazig/glanzend/parelmoer
- Opstaande rand
- Ulceratie
- Teleangiëctastieën
- Erythematosquameuze laesies
- Litteken-achtige laesies
- Zonlicht beschenen delen van de huid (exclusief handpalmen en voetzolen)
waar kijk je naar met LO bij een BCC?
- omvang tumor
- onderliggende structuren
- indien gelaat: H zone (zonder voorhoofd en wangen)
- totale huid inspectie
wat is het aanvullend onderzoek bij verdenking op BCC?
histopathologisch onderzoek via biopt. zo kan de groeiwijze worden bepaald
- niet-agressief: superficieel en nodulair
- agressief: sprieterig
wat is de behandeling van een BCC?
laag risico BCC: excisie met 3 mm marge
hoog risico BCC: excisie met min. 5 mm marge
wat zijn de kenmerken van een PCC?
- Nodulus/tumor (induratie)
- Keratose
- Actinische keratose omgeving
- Ulceratie
- Pijn bij palpatie
- Zonlicht beschenen delen van de huid
- Slijmvliezen
wat is xeroderma pigmentosum?
- DNA repair stoornis
- autosomaal recessief
wat is albinisme?
- geen/weinig melanine
- meestal oculocutaan
- autosomaal recessief
waar kijk je naar met LO bij PCC?
- omvang tumor
- aanwijzingen voor perineurale uitbreiding
- onderliggende structuren (ingroei spier/kraakbeen/not)
- palpatie drainerende lymfklierstation
- totale huid inspectie
wat is het AO van PCC?
- biopt
- vanaf stadium III: echo drainerende lymfeklieren hoofd-hals gebied
wat is de behandeling van PCC?
excisie
- stadium I: 5 mm marge
- stadium II: 10 mm marge
Mohs-chirurgie/micrografisch gecontroleerde chirurgie
radiotherapie
