Geschiedenis - 1 Politieke ontwikkelingen in Europa Flashcards
Plaats het eerste hoofdstuk over de politieke ontwikkelingen in Europa in het referentiekader
Wanneer: 19e eeuw
Waar: Europa
Wat: politiek: politieke ontwikkelingen
Wat is de formule van de verlichting?
Vrijheid + verstand
Wat ging er aan de Slag bij Waterloo aan vooraf?
de verbanning van Napoleon naar het Italiaanse eiland ELBA
referentiekader Slag bij Waterloo
Wanneer: 18 juni 1815
Waar: België, Waterloo
Wat: politiek - veldslag
Waar en wanneer vond de Slag bij Waterloo plaats?
op 18 juni 1815 in België, Waterloo
Wie streed er tegen wie bij de Slag bij Waterloo?
Frankrijk (olv Napoleon Bonaparte)
tegen
coalitie bestaande uit: Engeland (VK), Pruisen (Dui), Nederlanden en Oostenrijk (olv Wellington)
Wie zijn de hedendaagse Pruisen?
de Duitsers
Wat is een coalitie?
Een samenwerking van naties
Wat was het resultaat van de Slag bij Waterloo en wat is de betekenis daarvan?
Het resultaat was de genadeslag van Napoleon. Dat wil zeggen dat hij verloren was.
Wat is een genadeslag in context van de Slag bij Waterloo?
het verwijst naar de beslissende actie of gebeurtenis die leidde tot de definitieve nederlaag van Napoleon Bonaparte.
Was Napoleon pro of anti verlichting?
Beide
Hoe zie je dat Napoleon ook pro verlichting was?
Hij stelde de Code Civil op dat er voor zorgde dat er meer rechten kwamen voor de Fransen
referentiekader Code Civil
- begin 19e eeuw
- Frankrijk
- politiek - belangrijke codificatie van het burgerlijk recht onder Napoleon voor de Fransen (gaf meer rechten)
Waar werd Napoleon gekroond tot keizer?
In de Nôtre-Dame
Waarom was de keizerkroning van Napoleon anders dan gewoon?
Hij was arrogant en zette zelf de kroon op zijn hoofd in plaat van de paus.
Is de Code Civil een voorbeeld van verlichting?
Ja -> veranderd de rechten van de Fransen
Waar vond het einde van Napoleon plaats?
Op St-Helena, want hij kon niet meer ontsnappen
Hoe is Napoleon gestorven?
door een maagziekte
Wanneer is Napoleon gestorven?
mei 1821
Waar is Napoleon begraven?
Parijs
Wat zijn de eigenschappen van stabiliteit en machtsevenwicht?
rust en orde
Wat zijn de eigenschappen van liberale en nationale ambities?
strijd
Hoe stond de adel tegenover de dood van Napoleon en waarom?
Ze waren blij.
Doordat Napoleon weg was zouden ze misschien terug meer macht krijgen.
Hoe reageerde Europa op de genadeslag van Napoleon?
stelde het Congres van Wenen op met als basisidee om terug te gaan naar hoe het vroeger was
betekenis Restauratie-Principe
terug naar hoe het vroeger was gaan
-> het Ancien Regime restaureren
referentiekader Congres van Wenen
- sept 1814 - juni 1815
- Wenen, Oostenrijk
- politiek -> wouden zo de politieke en territoriale orde in Europa herstellen na de nederlaag van Napoleon
Wat is het basisidee van het Congres van Wenen? + vb
- Basisidee = Restauratie-Principe
vb1 anti-volksoevereiniteit (ied gelijke rechten)
vb2 herstel Bourbons (vorsten en terugkomst familie van Lodewijk 17)
Wat waren de resultaten van het Congres van Wenen? 3
- concervatieve bondgenootschappen (Heilige Alliantie + Grote Alliantie) met interventie recht (samenwerken als ergens een revolutie start).
- Metternich systeem = eigen belang grootmachten (nadenken om eigen belang op te leggen)
- hertekening van de kaart van Europa door Metternich (wie welk deel krijgt)
referentiekader Metternich systeem
- begin 19e eeuw
- Europa
- politiek - systeem gericht op het handhaven van de monarchieën en de politieke status quo in Europa na de Napoleontische oorlogen
Heeft Oostenrijk na het Congres van Wenen winst gemaakt en zo ja waar?
-> nu wel kleiner:
ja, Z (bv Venetië) +W
nee, verlies Oostenrijkse Nederlanden
Heeft Rusland na het Congres van Wenen winst gemaakt en zo ja waar?
Ja, NW bv Finland + Z bv de Krim
Heeft Pruisen na het Congres van Wenen winst gemaakt en zo ja waar?
ja, O+W maar geen aaneengelsoten geheel
Heeft GB na het Congres van Wenen winst gemaakt en zo ja waar?
nee want is een eiland, maar wel winnaar want hebben extra havens en steunplaatsen zoals bv Malta
Heeft Frankrijk na het Congres van Wenen winst gemaakt en zo ja waar?
bleef neutraal, want Lodewijk was terug en door de bufferstaten
Wat zijn bufferstaten?
nieuw opgerichte staten aan de grens van Frankrijk om een nieuwe expansie van Frankrijk tegen te gaan.
Geef 2 voorbeelden van bufferstaten
- Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (huidige Be en NL)
- Piëmont-Sardinië (huidige Italië)
Wanneer vond de Juli revolutie plaats?
1830
Voorbeeld liberalisme uit het recente verleden?
onthoofding van Franse leerkracht na tonen van cartoon over profeet Mohammed
Wanneer was de islamitische aanslag op het hoofdkantoor van Charlie Hebdo?
7 jan 2015
Wat gebeurde er in Denemarken in 2005?
publicatie van cartoons over de profeet Mohammed waar veel kritiek op kwam
Wat gebeurde er in Frankrijk in 2015?
islamitische terroristische aanslag op het hoofdkantoor van Charlie Hebdo in Parijs
Wat gebeurde er in Frankrijk in 2020?
onthoofding van een Franse leerkracht die cartoons van de profeet Mohammed liet zien in zijn les over vrije meningsuiting
Wat is liberalisme?
vrijheid op alle vlakken
bv vrijheid van mening
Wat is nationalisme?
opkomen voor het politieke bewustzijn van het volk
De nadruk ligt op de zelfbeschikking voor eigen volk
Wat wordt er bedoeld met nationalisme is als een kameoleon?
Dat er natiegevoelens zijn die verschillend van tijd zijn waar mensen zeggen of ze zich bv meer Belgisch voelen of meer Europees
Wat is het verschil tussen een volk en een natie?
- volk = groep met aantal gemeenschappelijke kenmerken zoals godsdienst, taal, geschiedenis, gebied, …
- natie = volk met politiek bewustzijn
Is supporteren voor je nationale ploeg een voorbeeld van liberalisme of nationalisme?
nationalisme
Wat is een voorbeeld van nationalisme uit het recente verleden?
- genocide in Rwanda in 1994
- tussen Hutus en Tutsis
- werd gedaan door gewone mensen met landbouwinstrumen als wapen
Wat is een genocide?
Een poging tot een massamoord doelbewust op 1 bepaald volk
Wanneer vond de genocide in Rwanda plaats?
1994 of dus eind 20e eeuw
Wat betekent oppositie?
tegenstanders
Wat was de oppositie tegenover het Congres van Wenen?
- liberalen
- nationalisten
In wat kan je de liberalen opdelen?
- gematigde liberalen = monarchie met cijnkiesrecht (stemmen voor rijke mannen)
- radicale democraten = republiek met algemeen stemrecht (ied behalve vrouwen)
Wie zijn de liberalen nu?
Open VLD
Wie zijn de socialisten nu?
Vooruit
Wie zijn de nationalisten nu?
NVA en Vlaams Belang
Wat zijn zowat de 4 functies van Bart De Wever?
- burgemeester Antwerpen
- formateur
- parlementslid
- voorzitter NVA
Wie is de broer van Bart De Wever en wat is zijn link met de politiek?
- Bruno De Wever
- niet bezig met politiek -> is een academicus: kijkt vanaf een afstand naar politici hoe zij bv nationalisme gebruiken
Hoe kan je duidelijk zien dat Bart De Wever een nationalist is?
Vindt het belangrijk om de Vlaamse afhankelijk te bereieken
Wat is de Canon van Vlaanderen?
project van de overheid om de geschiedenis van Vlaanderen samen te vatten in 1 boek
Wat is de voornamelijkste reden dat de Canon van Vlaanderen werd opgesteld?
eigen geschiedenis = eigen identiteit
Welke kritiek kwam er op de Canon van Vlaanderen en was deze terecht?
- ‘te mooie’ geschiedenis
- onterecht want was eigenlijk goed afgebeeld
Wanneer en wat was de eerste revolutiegolf?
1820 in Zuid-Amerika
Waarom werden de bewoners van Latijns-Amerika als indianen genoemd?
Toen Columbus daar aankwam dacht hij dat hij India had bereikt
Wie overheerste Latijns-Amerika tijdens de eerste revolutiegolf in 1820?
De Spanjaarden en de Portugezen
Wanneer vonden de 3 revolutiegolven plaats?
- 1820
- 1830
- 1848-1849
Door wat kwam de eerste revolutiegolf?
Door de eeuwenlange kolonisatie en onderdrukking van LA.
Wie stond er aan de leiding bij de 1e revolutiegolf? Waarom zij?
creolen olv S Bolivar
-> hadden de middelen om in opstand te komen
Wat waren de 2 grote dromen van S Bolivar?
- complete afhankelijkheid (dus Spanje en Portugal weg)
- een 1gemaakt Latijns-Amerika (zoals VS)
Waarom vond de eerste revolutiegolf pas in 1820 plaats en niet daarvoor?
- door de verlichting
- doordat Spanje op dat moment niet zo sterk meer was om dat het verovert werd door Frankrijk
Hoe ziet de piramide van standen in Latijns-Amerika eruit?
bovenaan:
- Peninsulares = Sp + Po
- creolen = geboren in kolonie
- mestiezen = blanken + indianen
- de rest: Ind, Zw, Mulat (bl+z), Zambo (ind+z)
onderaan
-> hoe hoger, hoe blanker, hoe meer privileges
Was Bolivar tevreden met het resultaat van de eerste revolutiegolf?
ja: afhankelijkheid bereikt
nee: niet 1 geheel -> 15 onafankelijke staten met onderlinge conflicten
Waarom was er weinig verzet van de Grote Alliantie op de 1e revolutiegolf?
Omdat het niet in Europa plaats vond
Wat is er zo opmerkelijk aan dat GB zei: tegen de (eerste) revolutie(golf)?
Dat ze eigenlijk de dekolonisatie gesteund hadden omdat zij de handel wouden overnemen
Wie was de toenmalige president van de VS tijdens de eerste revolutiegolf?
James Monroe
Wat is de Monroedoctrine? (eerste revolutiegolf)
“America for the Americans” (Europeanen moeten weg)
-> VS wou eig Eu weg om zelf de macht over te nemen (wel geen kolonisatie meer)
Wat waren de problemen van het resultaat van de eerste revolutiegolf? 3
politieke instabiliteit:
- grensoorlogen
- militaire dictatuur (iemand uit leger alle macht)
economische afhankelijkheid:
- cash crops: afhankelijk van buitenland
- geen eigen industrie: afhankelijk van Westen
Sociale ongelijkheid
Wat is een voorbeeld van militaire dictatuur?
Pinochet uit Chili in eind 20e eeuw (steun voor macht VS + laat mensen verdrinken in de zee om ervan af te geraken)
of
Cidade de Deus uit Br in eind 20e eeuw
Wat hebben we geleerd over de film Cidade de Deus?
- bekend door filmstijl (gevoel dat je in de actie zit)
- locatie Brazilië in de echte sloppenwijken van Rio de Janeiro
Heef de eerste revolutiegolf iets veranderd (duimpje omhoog voor ja, omlaag voor nee (goed/slecht?)) voor Latijns-Amerika?
ja en nee:
- ja -> de dekol is gelukt
- nee -> veel problemen in de samenleving
Heef de eerste revolutiegolf iets veranderd (duimpje omhoog voor ja, omlaag voor nee (goed/slecht?)) voor Spanje en Italië?
nee:
- Congres van Wenen ging niet door
Heef de eerste revolutiegolf iets veranderd (duimpje omhoog voor ja, omlaag voor nee (goed/slecht?)) voor de Grieks opstand tegen de Osmanen?
ja:
- Osmaanse rijk (Turks, islamitisch) wouden liever onafhankelijk Griekenland dan Ottomaanse rijk
Waar vond de 2e revolutiegolf plaats?
Frankrijk maar vooral opstanden en gevechten in Parijs
Wanneer vond de 2e revolutiegolf plaats?
1830
Heef de tweede revolutiegolf iets veranderd (duimpje omhoog voor ja, omlaag voor nee (goed/slecht?)) voor Frankrijk?
ja en nee:
- ja einde Bourbons
- maar nee, wel nog een constitutionele monarchie (= grondwet: koning niet alles wat hij wil + toen burgerkoning (niet gekroond))
Wat is een constitutionele monarchie?
Monarchie onder een grondwet waardoor de koning niet alles kan doen wat hij wilt + een burgerkoning die niet gekroond werd.
Heef de tweede revolutiegolf iets veranderd (duimpje omhoog voor ja, omlaag voor nee (goed/slecht?)) voor België?
ja:
- Congres van Wenen was bezig met de Poolse revolutie waardoor ze geen tijd meer hadden voor België
Waarom was de 3e revolutiegolf zo hevig?
Door de economische crisis en de sociale ellende
+ 1848 was een crisisjaar
Heeft de 3e revolutiegolf iets veranderd?
ja en nee:
- ja -> tijdelijk radicale resultaten vb Frankrijk -> Algemeen enkel stemrecht (elke man 1 stem)
- nee -> burgerij herstelt de macht
- oa in Duitse Bond, Polen en Italië
Was 1815 als een breukmoment op militair vlak in Europa?
Nee, want Napoleon was eerder al eens verslagen
Maar een beetje wel want hij verdwijnt van het politieke toneel
Tussen wie was er al een verstoring van machtsevenwicht na 1805?
Frankrijk en Groot- Brittanië
Wat is de slag bij Trafalgar?
Belangrijke zeeslag + navragen
