Biologie - Extra: Biomoleculen: Proteïnen en nucleïnezuren (deel 2 vd toets) Flashcards
Wat is de belangrijkste en meest diverse groep van de biomoleculen?
de proteïnen
Uit wat zijn proteïnen opgebouwd?
koolstof-, waterstof-, stikstof- en zuurstofatomen
synoniem proteïnen
eiwitten
synoniem eiwitten
proteïnen
Hoe heten de essentiële bouwstenen van proteïnen?
aminozuren
Hoe ziet de basisstructuur van aminozuren eruit?
centraal een koolstofatoom, met daarop gebonden een waterstofatoom en 2 functionele groepen: een aminogroep (NH2) en een carboxylgroep (COOH) + een mogelijks een vierde binding als variabele of restgroep.
synoniem restgroep
variabele groep
Wat is een variabele groep?
Een restgroep
Naar wat verwijst de naam aminozuur?
de bouw van deze biomoleculen met een aminogroep en een zuurgroep, de carboxylgroep.
Hoeveel verschillende aminozuren komen er in levende organismen voor?
20
Wat bepaalt de functionaliteit van het aminozuur?
de restgroep
Welke 3 restgroepen van een aminozuur hebben we gezien?
- apolaire
- polaire
- geladen
restgroepen
Hoeveel van de verschillende aminozuren kan het menselijk lichaam zelf synthetiseren? Hoe synthetiseren de andere?
11 van de 20
-> overige 9 aminozuren zijn we aangewezen op onze voeding -> = essentiële aminozuren
Wat zijn essentiële aminozuren?
9 van de 20 aminozuren, degene die het menselijk lichaam dus niet zelf kan synthetiseren, waarbij we aangewezen zijn op onze voeding.
Functies proteïnen + een voorbeeld
COMET:
- Communicatie tussen cellen onderling (bv. zenuwstelsel: neurotransmitters)
- Opbouwende funtie: structurele eiwitten -> stevigheid en vorm van de cel (bv. huid: keratine, collageen; cytoskelet: actine, tubuline, …)
- CelMetabolisme: enzymwerking
- Energiebron
- Transport van stoffen -> ionenkanalen/pompen (bv. hemoglobine, receptoreiwitten)
Hoeveel van de 20 verschillende aminozuren zijn essentiële aminozuren?
9
Uit welke 4 groepen bestaan aminozuren?
- waterstofatoom
- amino-groep
- carboxyl-groep
- variabele groep (restgroep)
Door wat zijn 2 aminozuren aan elkaar gebonden?
Door een peptidebinding
Wat is een peptidebinding?
- 2 aminozuren aan elkaar gebonden
- condensatiereactie tussen de carboxylgroep van het ene aminozuur en de aminogroep van een ander aminozuur, met de afsplitsing van een molecule water
-> stikstofgroep reageert met carboxylgroep
Hoe geef je peptiden een naam?
op basis van het aantal aminozuren
Hoeveel aminozuren heeft dipeptide?
2
Hoeveel aminozuren heeft tripeptide?
3
Hoeveel aminozuren heeft oligopeptide?
max 10
Hoeveel aminozuren heeft polypeptide?
meer dan 10
Welke 2 verschillende uiteinden heeft elke peptideketen van aminozuren?
- amino-uiteinde of N-terminus
- carboxyluiteinde of C-terminus
Wat bepalen de restgroepen van een peptideketen van aminozuren?
de uiteindelijke vorm en het gedrag + de functie van de proteïne
Welke peptideketens hebben een zeer specifieke ruimtelijke srtuctuur?
de polypeptideketens
Uit welke structuur van proteïnen bestaat hemoglobine?
de quaternaire
Geef een voorbeeld van proteïnen met een quaternaire structuur
hemoglobine
Geef een voorbeeld van proteïnen met een ternaire structuur
myoglobine
Welke 4 niveaus in de structuur van proteïnen zijn er?
- primaire structuur
- secundaire structuur
- tertiaire structuur
- quaternaire structuur
Wat is de primaire structuur van proteïnen?
omvat de volgorde waarin aminozuren aan elkaar geschakeld zijn in een peptideketen: de aminozuursequentie.
Wat is de aminozuursequentie?
(- volgorde waarin aminozuren aan elkaar geschakeld zijn in een peptideketen)
- informatie opgeslagen in het genetische materiaal v organisme
- bepaalt de volgorde van de zijketens
- veranderd = ontstaan ander proteïne
Wat is de secundaire structuur van proteïnen?
- 1e stap in het opvouwproces
- 2 soorten
Hoe ontstaat de secundaire structuur van een proteïne?
door waterstofbrugkrachten tussen de aminogroepen en de carboxylgroepen van aminozuren die in elkaars buurt liggen.