5: Το περιβάλλον ανάπτυξης

Question 1

Το κλήμα χρειάζεται 5 στοιχεία προκειμένου να επιζήσει

Answer 1

1. Ζέστη (για ανάπτυξη)
2. Ηλιακό φως (για φωτοσύνθεση)
3. Νερό (για φωτοσύνθεση)
4. Θρεπτικά συστατικά (για την ανάπτυξη και την ωρίμαση των σταφυλιών)
5. Διοξείδιο του άνθρακα(CO2) (για φωτοσύνθεση)

Question 2

Ετήσιος κύκλος ανάπτυξης κλήματος (Vine Growth Cycle)

Answer 2

1. Χειμερινή αδράνεια (Dormancy)
   
   • Το φυτό δεν έχει πράσινα τμήματα.
2. Έκρηξη οφθαλμών (Budburst)
   
   • Νέοι βλαστοί αρχίζουν να αναπτύσσονται.
3. Καρπόδεση (Fruitset)
   
   • Τα άνθη και τα μικρά σταφύλια σχηματίζονται.
4. Περκασμός (Véraison)
   
   • Διαδικασία ωρίμασης και αλλαγή χρώματος.

Question 3

Ποιά είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία για την ανάπτυξη ενός κλήματος;

Answer 3

10°C.
Γι’ αυτό και είναι αδρανή τον χειμώνα και η έκπτυκξη οφθαλμών ξεκινά την άνοιξη.

Question 4

Καθοριστικός παράγοντας που δείχνει ποιές ποικιλίες σταφυλιού πρέπει να καλλιεργηθούν και που

Answer 4

Η ποσότητα ζέστης που δέχεται μια περιοχή κατά τη καλλιεργητική περίοδο.

Question 5

8 παράγοντες που επηρεάζουν τη ζέστη

Answer 5

1. Γεωγραφικό πλάτος (Latitude)
   
   • Οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 30 και 50 βαθμούς βόρεια και νότια του ισημερινού. Πιο κοντά στον ισημερινό έχει πιο πολύ ζέστη ενώ πιο κοντά στους πόλους περισσότερο κρύο.
2. Υψόμετρο (Altitude)
   
   • Όσο αυξάνεται το υψόμετρο, η θερμοκρασία μειώνεται.
     π.χ. Cafayate(Αργεντινή)
3. Ωκεάνια ρεύματα (Ocean Currents)
   
   • Μεταφέρουν μεγάλο όγκο ζεστού ή κρύου νερού κατά μήκος της επιφάνειας του ωκεανού, οδηγώντας σε τοπική ζέστη ή ψύχος σε συγκεκριμένες οινοπαργωγικές περιοχές.
   • Το ρεύμα Humboldt στη Χιλή και το ρεύμα Benguela στη Νότια Αφρική φέρνουν κρύο, ενώ το Gulf Stream ζεσταίνει τη βορειοδυτική Ευρώπη.
4. Ομίχλη (Fog)
   
   • Μπορεί να δροσίσει μια περιοχή.
     π.χ. Καλιφόρνια και η Casablanca Valley (Χιλή)
5. Έδαφος (Soil)
   
   • Τα εδάφη με σκούρο χρώμα ή με υψηλή περιεκτικότητα σε πέτρες και βράχους απορροφούν και αντανακλούν περισσότερη ζέστη από τα ανοιχτόχρωμα εδάφη.
   • Εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό χρειάζονται περισσότερη ενέργεια για να ζεσταθούν και να μεταφέρουν τη ζέστη του κλήματος γρηγορότερα απ’ ότι τα ξηρά εδάφη. Αυτό μπορεί να καθυστερήσει την έκπτυξη οφθαλμών.
6. Προσανατολισμός (Aspect)
   
   • Η κατεύθυνση προς την οποία κοιτάζει μια πλαγία.
   • Αμπελώνες με προσανατολισμό προς τον ισημερινό λαμβάνουν περισσότερη ζέστη.
   • Στο Βόρειο ημισφαίριο οι πλαγιές έχουν νότιο προσανατολισμό, ενώ στο Νότιο ημισφαίριο οι πλαγιές έχουν βόρειο προσανατολισμό.
   • Οι πιο απότομες πλαγιές επωφελούνται ακόμα περισσότερο από αυτή την επίδραση.
     π.χ. Mosel (Γερμανία)
7. Ηπειροτικότητα (Continentality)
   
   • Η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ των πιο θερμών και των πιο ψυχρών μηνών.
   • Περιοχές με υψηλή ηπειροτικότητα έχουν μεγάλες διαφορές στις εποχιακές θερμοκρασίες.
   • Περιοχές που βρίσκονται κοντά σε μεγάλες εκτάσεις νερού έχουν χαμηλή ηπειροτικότητα γιατί οι θάλασσες/λίμνες θερμαίνονται και κρυόνουν πιο αργά απ΄ότι οι εκτάσεις γης. Τον χειμώνα ζεσταίνουν τον περιβάλλοντα αέρα και το καλοκαίρι τον δροσίζουν.
   • Περιοχές προς την ενδοχώρα έχουν υψηλή ηπειροτικότητα.
   • Η ηπειροτικότητα μιας περιοχής καθορίζει τη διάρκεια της καλλιεργιτικής περιόδου, καθώς και την επιλογή ποικιλιών ανάλογα με τη θερμότητα.
8. Ημερήσιο εύρος (Diurnal Range)
   
   • Η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύχτας.
   • Οι δροσερές νύχτες βοηθούν στην διατήρηση των αρωμάτων και της οξύτητας. Οι ζεστές νύχτες επιταχύνουν την ωρίμαση.

2 παράγοντες που επηρεάζουν το ημερήσιο εύρος:

1. Μάζες νερού
   
   • Μεγάλες ή μικρές, μπορούν να μειώσουν το ημερήσιο εύρος μιας περιοχής.
2. Συννεφιά
   
   • Η οποία είναι συνήθως μεγαλύτερη κοντά σε θάλασσες και λίμνες.
   • Χωρίς σύννεφα κρυώνει πιο γρήγορα τη νύχτα(αυξάνοντας το ημερήσιο εύρος), ενώ τις συννεφιασμένες μέρες το ηλιακό φως δεν μπορεί να ζεστάνει κατευθείαν το έδαφος(μειώνοντας το ημερήσιο εύρος).

Question 6

Κίνδυνοι θερμοκρασίας

Answer 6

Χειμώνας

• Κάτω απο τους -20°C το κλήμα μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά ή ακόμα και να εξοντοθεί από τον παγετό. Σε μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκεται το μόσχευμα.
• Κάλυψη με χώμα (Earthing Up)
  Χρησιμοποιείται το χώμα για να καλύψει το μόσχευμα, προστατεύοντας το από τον χειμερινό παγετό.
• Ήπιοι χειμώνες: το κλήμα δεν θα διανύσει περίοδο αδράνειας και μπορεί να δώσει πάνω από μια σοδειά ετησίως, συνεπώς ο κύκλος ζωής του μειώνεται. Οι ήπιοι χειμώνες συμβάλλουν επίσης στην επιβίωση παρασίτων που επιτίθενται στο κλήμα το επόμενο καλοκαίρι.

Ανοιξιάτικοι παγετοί (Spring Frosts)

• Όταν ψυχρός αέρας κάτω από 0°C συσσωρεύεται στο εδάφος και παγώνει τους υδρατμούς που έχουν εγκατασταθεί στο έδαφος ή στο κλήμα. Καταστρέφει τους οφθαλμούς που έχουν μόλις ανοίξει.

Question 7

4 μορφές προστασίας από τον ανοιξιάτικο παγετό

Answer 7

1. Θερμάστρες (Heaters)
   
   • Η ζέστη που εκπέμπουν προκαλεί κίνηση στον αέρα, εμποδίζοντας τον ψυχρό αέρα να κατακαθίσει και να δημιουργήσει παγετό.
2. Ανεμογενήτριες (Wind Machines)
   
   • Θυμίουν μεγάλο ανεμιτσήρα που αντλεί θερμό αέρα απο ψηλά ώστε να διατηρείται η θερμοκρασία εδάφους πάνω από 0°C.
   • Ορισμένες ανεμογενήτριες συμπεριλαμβάνουν και θερμάστρες.
3. Ψεκαστήρες (Sprinklers)
   
   • Εκτοξεύουν νερό στα κλήματα. Καθώς το νερό παγώνει, απελευθερώνει κάποια θερμότητα στον φυτικό ιστό.
4. Προνοητικός σχεδιασμός αμπελώνα
   
   • Τα κλήματα φυτεύονται σε πλαγιές ώστε να αποφεύγεται το χαμηλό βαρομετρικό που μπορεί να συσσωρευτεί ψυχρός αέρας.
   • Μπορούν επίσης να κλαδευτούν με τρόπο τέτοιο που να αναπτύσσονται προς τα πάνω, ώστε να αποφεύγονται οι χειρότερες συνέπειες του ψυχρού αέρα.

Question 8

Ηλιακό φως

Answer 8

Χωρίς ηλιακό φως, η φωτοσύνθεση δεν μπορεί να συμβεί. Όσο περισσότερο φως, τόσο περισσότερο το φυτό θα φωτοσυνθέτει και τόσο μεγαλύτερη ποσότητα γλυκόζης παράγεται για την ανάπτυξη και ωρίμαση των σταφυλιών.

Question 9

3 παράγοντες που επηρεάζουν το ηλιακό φως

Answer 9

1. Γεωγραφικό πλάτος (Latitude)
   
   • Όσο πιο μακριά από τον ισημερινό, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της ημέρας. Αυτό το επιπλέον ηλιακό φως είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που βοηθά το Riesling να ωριμάσει στη Γερμανία.
2. Θάλασσες και λίμνες (Seas And Lakes)
   
   • Οι αμπελώνες κοντά σε μεγάλες μάζες νερού έχουν περισσότερη συννεφιά.
   • Οι αμπελώνες στην ενδοχώρα είναι πιο ηλιόλουστοι.
   • Επίσης αμπελώνες που βρίσκονται πάνω από ποτάμια ή λίμνες επωφελούνται από το ηλιακό φως που αντανακλάται από την επιφάνεια του νερού.
3. Προσανατολισμός (Aspect)
   
   • Ο προσανατολισμός μιας πλαγιάς συνδέεται άμεσα με την ποσότητα ηλικού φωτός που λαμβάνει.
   • Οι απότομες πλαγιές επωφελούνται περισσότερο.
   • Οι αμπελώνες που κοιτάζουν προς τον ισημερινό λαμβάνουν περισσότερη ποσότητα ηλιακού φωτός.
   • Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από τον ισημερινό, τόσο πιο αδύναμη είναι η ενέργεια του ήλιου.

Question 10

Κίνδυνοι ηλιακού φωτός

Answer 10

• Τα σύννεφα κατά την άνθηση και καρπόδεση μπορούν να οδηγήσουν σε μικρότερη σοδειά σταφυλιών.
• Τα σύννεφα επιβραδύνουν επίσης τη φωτοσύνθεση, η οποία μπορεί να εμποδίσει την πλήρη ωρίμαση των σταφυλιών.
• Ο έντονος ήλιος μπορεί να προκαλέσει ηλιακά εγκαύματα, οδηγώντας σε πικρές γεύσεις στις φλούδες των σταφυλιών.
• Η διαχείριση του βλαστικού τείχους (Vine Canopy) μπορεί να μεγιστοποιήσει τον ήλιο ή να εξασφαλίσει σκιά.

Question 11

Νερό

Answer 11

• Απαραίτητο για τη φωτοσύνθεση και για το φούσκωμα των σταφυλιών κατά την ωρίμαση.
• Η ποσότητα νερού που χρειάζεται ένα αμπέλι καθορίζεται από τη θερμοκρασία.
• Μόλις αναπτυχθεί επαρκώς το βλαστικό τείχος, ο περιορισμός του νερού μπορεί να είναι ευεργετικός. Το υδατικό στρες (Mild Water Stress) θα βοηθήσει το αμπέλι να επικεντρωθεί στην ωρίμαση παρά στην περαιτέρω ανάπτυξη των βλαστών.

Question 12

Διαπνοή (Transpiration)

Answer 12

• Η διαπνοή είναι η διαδικασία όπου το νερό απορροφάται από τις ρίζες ενός αμπελιού, μεταφέρεται σε όλο το φυτό και βγαίνει από τα φύλλα του σε μορφή ατμού.
• Όσο πιο ζεστό είναι το κλίμα, τόσο πιο γρήγορα εξατμίζεται το νερό από τα φύλλα, πράγμα που σημαίνει ότι το αμπέλι χρειάζεται περισσότερο νερό από το έδαφος.

Question 13

3 βασικές τεχνικές άδρευσης

Answer 13

Η βροχόπτωση αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή νερού αλλά αν δεν είναι επαρκής, συμπληρώνεται με άδρευση.

1. Στάγδην άδρευση (Drip Irrigation) (ακριβό)
   
   • Κάθε κλήμα έχει τον δικό του σταλακτήρα που ελέγχεται με ηλεκτρονικό υπολογιστή.
2. Αυτόματα ποτιστήρια (Sprinklers) (φτηνότερο)
   
   • Όπως η βροχή μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες υγρασίας αυξάνοντας τον κίνδυνο ασθενειών.
   • Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για προστασία από τον παγετό.
3. Άδρευση και υπερχείλιση(Πλημμήρα) (Flood Irrigation) (πολύ φτηνό)
   
   • Είναι εφικτή μόνο σε αμπελώνες χωρίς υψόμετρο ή με ελάχιστη κλίση. Χρειάζεται μεγάλη ποσότητα νερού.

Question 14

Κίνδυνοι Νερού

Answer 14

Ξηρασία (Drought)

• Τα κλήματα υποφέρουν από υδατικό στρες, η φωτοσύνθεση σταματά, τα φύλλα ξεραίνονται και τα σταφύλια δεν ωριμάζουν.

Περίσσεια Νερού (Too Much Water)

• Το αμπέλι συνεχίζει να αναπτύσσει βλαστούς και φύλλα την εποχή της ωρίμασης, αφήνοντας λιγότερα σάκχαρα για τα σταφύλια.
• Οι επιπλεόν βλαστοί και φύλλα αυξάνουν τη σκίαση του φυλλώματος, περιορίζοντας την ωρίμαση.
• Οι κορεσμένες ρίζες μπορεί να προκαλέσουν το θάνατο ενός αμπελιού.
• Το πλυημμύρισμα μπορεί να αποφευχθεί φυτεύοντας σε πλαγιές ή τοποθετώντας σωλήνες αποστράγγισης.
• Οι έντονες βροχοπτώσεις κατά την άνθηση και την καρπόδεση μπορεί να μειώσουν σημαντικά την ποσότητα (Yields).
• Οι υγρές συνθήκες ενθαρρύνουν την εξάπλωση μυκητιακών ασθενιών, ενώ έντονη βροχή πριν τον τρύγο μπορεί να προκαλέσει υπερβολικό φούσκωμα στις ρώγες, έτσι τα αρώματα και οι γεύσεις θα είναι αραιωμένες.

Χαλάζι (Hail)

• Μπορεί να βλάψει, ακόμα και να καταστρέψει ολόκληρη τη σοδειά.
• Χρησιμοποιούνται δίχτυα για τη προστασία των κλημάτων και αυτό κοστίζει αρκετά.

Question 15

Κλίμα και καιρός

Answer 15

Κλίμα περιοχών

• Το ετήσιο δείγμα μέσου όρου της θερμοκρασίας, του ηλιακού φωτός και των βροχοπτώσεων στη διάρκεια αρκετών χρόνων.
• Το κλιμα δεν μεταβάλλεται από τον ένα χρόνο στον άλλον.

Καιρός

• Ο καιρός είναι αυτό που συμβαίνει μέρα με τη μέρα και αυτό που βλέπουμε έξω απ’ το παράθυρο μας.

Question 16

5 παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα ενός αμπελώνα

Answer 16

1. Υψόμετρο (Altitude)
   
   • Όσο αυξάνεται το υψόμετρο, η θερμοκρασία μειώνεται. Βοηθά σε περιοχές κοντά στον ισημερινό που διαφορετικά μπορεί να είναι πολύ ζεστές.
2. Γεωγραφικό πλάτος (Latitude)
   
   • Οι θερμοκρασίες είναι θερμότερες στον ισημερινό και ψυχρότερες στους πόλους.
3. Προσανατολισμός (Aspect)
   
   • Πλαγιές που βλέπουν τον ήλιο λαμβάνουν περισσότερη ζέστη και φως.
   • Στο Βόρειο ημισφαίριο οι πλαγιές έχουν νότιο προσανατολισμό, ενώ στο Νότιο ημισφαίριο οι πλαγιές έχουν βόρειο προσανατολισμό.
   • Η ενέργεια του ηλίου είναι κυρίως συγκεντρωμένη στη μέση της πλαγιάς σε σχέση με την κορυφή και τους πρόποδες. Συνεπώς η μέση λαμβάνει τη περισσότερη ζέστη κα περισσότερο φως.
4. Δροσιά από τον ωκεανό (Cooling Effects From The Ocean)
   
   • Τα ωκεάνια ρεύματα έχουν δροσιστική επίδραση στις παραθαλάσσιες οινοπαραγωγικές πειοχές.
     (Θερμά ωκεάνια ρεύματα έχουν το ατίθετο αποτελέσμα)
5. Παγετός (Frost)
   
   • Ανάλογα με την τοποθεσία του αμπελώνα μπορεί να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος παγετού.
   • Ο κρύος αέρας κατεβαίνει, ενώ ο ζεστός αέρας ανεβαίνει.

Question 17

Κατηγοριοποίηση κλίματος (Climate Classification)

Answer 17

Βόρειο ημισφαίριο: Απρίλιος - Οκτώβριος
Νότιο ημισφαίριο: Οκτώβριος - Απρίλιος

• Ψυχρό κλίμα (Cool Climate)
  Μέσος όρος θερμοκρασίας 16.5°C ή χαμηλότερο κατά τη διάρεκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
• Ήπιο κλιμα (Moderate Climate)
  Μέσος όρος θερμοκρασίας 16.5°C μέχρι 18.5°C κατά τη διάρεκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
• Θερμό κλίμα (Warm Climate)
  Μέσος όρος θερμοκρασίας 18.5°C μέχρι 21°C κατά τη διάρεκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
• Καυτό κλίμα (Hot Climate)
  Μέσος όρος θερμοκρασίας 21°C και πάνω κατά τη διάρεκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

Question 18

Ηπειρωτικό κλίμα (Continental Climate)

Answer 18

• Μεγαλύτερη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ζεστών και κρύων μηνών (υψηλή ηπειρωτικότητα).
• Μικρά καλοκαίρια με ραγδαία πτώση της θερμοκρασίας το φθινόπωρο.
• Κίνδυνος ανοιξιάτικου παγετού.
• Η χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να επηρεάσει την άνθηση, την καρπόδεση και την ωρίμαση κατά την καλλιεργητική περίοδο.
• Ταιριάζει καλύτερα σε ποικιλίες που βλασταίνουν αργά(αργούν ως προς την έκπτυξη οφθαλμών), ωριμάζουν νωρίς.
• Συνήθως έχει ξηρά καλοκαίρια οπότε μπορεί να χρειαστεί άρδευση.

π.χ. Champagne, Chablis

Question 19

Ωκεάνιο κλίμα (Maritime Climate)

Answer 19

• Ψυχρή προς ήπια θερμοκρασία.
• Χαμηλή διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ζεστών και κρύων μηνών (χαμηλή ηπειρωτικότητα).
• Οι βροχοπτώσεις κατανέμονται ομοιόμορφα όλο το χρόνο. Αυτό βοηθά στη μετρίαση της θερμοκρασίας.
• Έτσι η θερμοκρασία είναι αρκετά ζεστή ώστε τα σταφύλια να συνεχίσουν την ωρίμαση τους όλο το φθινόπωρο (γι’ αυτό το Bordeaux μπορεί να ωριμάσει το χοντρόφλουδο Cabernet Sauvignon).
• Οι βροχοπτώσεις την άνοιξη και το καλοκαίρι μπορεί να είναι επιβλαβείς για την άνθηση, την καρπόδεση και την υγεία των σταφυλιών κατά τη συγκομιδή.

Question 20

Μεσογειακό κλίμα (Mediterranean Climate)

Answer 20

• Χαμηλή διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ζεστών και κρύων μηνών (χαμηλή ηπειρωτικότητα).
• Θερμά ξηρά καλοκαίρια.
• Η επιπλέον ζέστη και ηλιοφάνεια δίνει στα κρασιά πιο γεμάτο σώμα, ωριμότερες ταννίνες, υψηλότερο αλκοόλ και χαμηλότερη οξύτητα.
• Τα χαμηλότερα επίπεδα βροχοπτώσεων μπορεί να επηρεάσουν θετικά την υγεία των σταφυλιών αλλά μπορεί να οδηγήσουν και σε ξηρασία.
• Αυτές οι συνθήκες συναντώνται σε όλη τη Μεσόγειο καθώς και σε μεγάλο κομμάτι των παράκτιων περιοχών της Καλιφόρνια, της Χιλής, της Νοτίου Αφρικής και της νοτιοανατολικής Αυστραλίας.

Question 21

Έδαφος (Soil)

Answer 21

• Τροφοδοτεί το αμπέλι με νερό και θρεπτικά συστατικά.
• Μπορεί να έχει βάθος από λίγα εκατοστά μέχρι πολλά μέτρα.

Σύνθεση εδάφους

• Πέτρες, άμμος και πηλός/άργιλος
• Το μέγεθος των σωματιδίων του εδάφους είναι σημαντικό.
• Οι πέτρες είναι τα μεγαλύτερα σωματίδια στο έδαφος και μπορούν να βοηθήσουν στη θέρμανση ενός αμπελώνα(δεν βρίσκονται πάντα στα εδάφη των αμπελώνων).
• Το υπόλοιπο έδαφος αποτελείται από μικρότερα σωματίδια, κυρίως άμμο και λίγο πηλό.

Χούμους: φυτικά και ζωικά υλικά αποσύνθεσης πλούσια σε φυτικά θρεπτικά συστατικά με εξαιρετική κατακράτηση νερού.

Question 22

Έδαφος (Soil) - Έδαφος και νερό

Answer 22

• Τα αμπέλια χρειάζονται καλή παροχή νερού στις αρχές της σεζόν για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των βλαστών και των φύλλων. Μετά από τον περκασμό (Veraison), το ήπιο υδατικό στρες θα προάγει την ωρίμαση των σταφυλιών.
• Το νερό αποθηκεύεται στο έδαφος δημιουργώντας δεσμούς με τα σωματίδια αργίλου ή με το χούμους.
• Η υπερβολική ποσότητα αργίλου μπορεί να πλημμυρίσει το έδαφος και να νεκρώσει τις ρίζες.
• Η άμμος και η πέτρα διευκολύνουν την αποστράγγιση. Αν υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες όμως, χρειάζεται άδρευση λόγω ελλιπούς ποσότητας νερού ακόμα και σε περιοχές με υψηλή βροχόπτωση
• Πολλά από τα καλύτερα εδάφη αποτελούνται από ένα μείγμα σωματιδίων άμμου και αργίλου γνωστό ως Loam. Έχει τόσο καλή αποστράγγιση όσο και κατακράτηση νερού λόγω της σύνθεσής του.
• Δεν υπάρχει ένα είδος εδάφους που να είναι ιδανικό για κάθε περίπτωση. Η καταλληλότητα του εδάφους θα εξαρτηθεί και από άλλους παράγοντες όπως η θερμοκρασία και η βροχόπτωση.

Question 23

Έδαφος (Soil) - Έδαφος και θρεπτικά συστατικά

Answer 23

Τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά για ένα κλήμα είναι:
1. Άζωτο (Nitrogen)
2. Φώσφορος (Phosphorus)
3. Κάλιο (Potassium)

• Τα χαμηλά επίπεδα είναι καλά, αν είναι ιδιαίτερα ψηλά, το κλήμα θα δημιουργήσει πυκνό φύλλωμα που θα επισκιάσει τους καρπούς.
• Πρέπει να ανανεώνεται περιοδικά με φυσικά ή χημικά λιπάσματα.

Χλώρωση (Chlorosis)

• Η χλώρωση είναι η ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών στο έδαφος που επηρεάζει την ικανότητα φωτοσύνθεσης του αμπελιού με αποτέλεσμα τα σταφύλια να μην ωριμάζουν σωστά, άρα η ποιότητα και ποσότητα μειώνονται.
• Σημάδι χλώρωσης είναι τα κίτρινα φύλλα και η κακή συνολική ανάπτυξη.
• Το πρόβλημα λύνεται με τη χρήση κατάλληλου λιπάσματος.