27: Northern Italy

Question 1

Κλίμα και αμπελοκαλλιέργεια

Answer 1

• Ήπιο ηπειρωτικό κλίμα με ξηρά, σύντομα καλοκαίρια.
• Οι περιοχές με αμπελώνες της Βόρειας Ιταλίας βρίσκονται στους πρόποδες των Άλπεων και στην πεδιάδα του ποταμού Ρο (Πάδου).
• Οι Άλπεις προστατεύουν τους αμπελώνες από τη βροχή.
• Τα τοπικά ποτάμια (όπως ο Ρο) και λίμνες που έχουν δημιουργηθεί από λιώσιμο παγετώνων (όπως η λίμνη Garda) μετριάζουν τις συνθήκες στις περιοχές της ενδοχώρας.
• Οι περιοχές κοντά στη θάλασσα έχουν υψηλότερο επίπεδο βροχοπτώσεων, άρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από μυκητιασικές ασθένειες.
• Οι αμπελώνες στη Βόρεια Ιταλία παραδοσιακά φυτεύονταν με κλήματα υψηλών στρεμματικών απόδοσεων και σε χαμηλή πυκνότητα (πέργκολα).
• Πέργκολα: Το βλαστικό τείχος του κλήματος στηρίζεται ψηλά και τα σταφύλια κρέμονται κάτω από ένα βλαστικό τείχος φυλλώματος.
• Το σύστημα μορφοποίησης Πέργκολα προστατεύει τα σταφύλια από το ηλιακό έγκαυμα και επιτρέπει την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα, μειώνοντας τον κίνδυνο σήψης.
• Η Πέργκολα χρησιμοποιείται ακόμα όταν απαιτείται υψηλή οξύτητα και χαμηλό επίπεδο σακχάρων (αφρώδης οίνος) ή για κρασιά από αποξηραμένα σταφύλια.
• Ωστόσο, οι φυτεύσεις υψηλότερης πυκνότητας και το σύστημα υποστήριξης VSP χρησιμοποιούνται σήμερα πιο συχνά.

Question 2

Alto Adige

Answer 2

• Συγκεντρωμένη γύρω από την πόλη Bolzano, στους πρόποδες των Άλπεων. Είναι βορειότερη οινική περιοχή τηε Ιταλίας.
• Ήπιο κλίμα, σύντομα ξηρά καλοκαίρια και λίγες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

Alto Adige DOC

• Οι αμπελώνες είναι φυτεμένοι σε πεζούλες στις νοτιανατολικές και νοτιοδυτικές πλευρές της κοιλάδας του ποταμού Adige. Έχουν μεγάλο ημερήσιο εύρος λόγω του υψομέτρου.
• Ιδανικό για την παραγωγή αρωματικών λευκών και κομψών ερυθρών ελαφρού σώματος.
• Pinot Grigio: ξηρό στυλ, ελαφρύ προς μέτριο σώμα, υψηλή οξύτητα και γεύσεις εσπεριδοειδών και πράσινων φρούτων.
• Υπάρχουν επίσης Gewürztraminer, Chardonnay και Pinot Blanc.
• Στο κόκκινο κρασί κυριαρχεί η Schiava: ελαφρύ φρουτώδες κρασί με χαμηλές προς μέτριες ταννίνες και γεύσεις από σμέουρα και δαμάσκηνα.
• Σχεδόν για όλα τα κρασιά χρησιμοποιείται η ετικέτα Alto Adige DOC.

Question 3

Trentino

Answer 3

• Βρίσκεται ακριβώς νότια του Alto Adige, η κοιλάδα είναι πιο φαρδιά εδώ απ’ ότι στον βορρά και τα αμπέλια είναι φυτεμένα στα πεδινά, καθώς και στις πλαγιές των 2 πλευρών της κοιλάδας.
• Σύντομα ξηρά καλοκαίρια και λίγες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
• Ελαφρώς θερμότερο κλίμα από το Alto Adige. Αυτό οφείλεται στο νοτιότερο γεωγραφικό πλάτος του Trentino, τον μεγαλύτερο αριθμό αμπελώνων σε χαμηλότερο υψόμετρο και στα βουνά δυτικά της κοιλάδας που προστατεύουν την περιοχή από τη ψυχρή επιρροή της λίμνης Garda.

Trentino DOC

• Chardonnay και Pinot Grigio
• Πεδινά κρασιά: μέτριο σώμα, μέτρια οξύτητα, γεύσεις ώριμων πυρηνόκαρπων φρούτων
• Αμπελώνες με υψόμετρο: παράγουν παρόμοια κρασιά με το Alto Adige (ξηρό στυλ, ελαφρύ προς μέτριο σώμα, υψηλή οξύτητα και γεύσεις εσπεριδοειδών και πράσινων φρούτων).
• Το Merlot και το Teroldego είναι τα δύο πιο πολυφυτεμένα μαύρα σταφύλια και καλλιεργούνται κυρίως στη μέση των πλαγιών και στα πεδινά της κοιλάδας.
• Teroldego: βαθύ χρώμα, μέτριες προς υψηλές ταννίνες, υψηλή οξύτητα και μέτριο προς γεμάτο σώμα με αρώματα μαύρων φρούτων. Συνήθως ωριμάζουν σε δρυ και τα καλλύτερα παραδείγματα έχουν δυνατότητα παλαίωσης.
• Τα περισσότερα κρασιά έχουν την ετικέτα Trentino DOC.

Question 4

Friuli-Venezia-Giulia

Answer 4

• Βρίσκεται στην ανατολική γωνία της βόρειας Ιταλίας, οι πιο βορεινοί αμπελώνες καλλιεργούνται στους πρόποδες των Άλπεων. Το κλίμα είναι ήπιο ηπειρωτικό και ο ψυχρός αέρας από τα βουνά κατεβάζει τις θερμοκρασίες.

Friuli Grave DOC

• Οι αμπελώνες στα νότια βρίσκονται σε μια πεδιάδα κοντά στην Αδριατική θάλασσα, όπου το κλίμα έιναι ζεστό παραθαλάσσιο.
• Τα κρασιά από την πεδιάδα φέρουν την ετικέτα Friuli Grave DOC (λευκό, φρουτώδες, απλό).
• Μεγάλη ποικιλία σταφυλιών. Τα πιο γνωστά είναι το Pinot Grigio και το Merlot.
• Το Pinot Grigio έχει μέτριο προς γεμάτο σώμα, μέτρια οξύτητα και ζουμερά αρώματα ροδάκινου και τροπικών φρούτων.
• Το Merlot έχει μέτριο σώμα, μέτρια οξύτητα, μέτριες ταννίνες και γεύσεις ώριμων κόκκινων φρούτων, με ίχνη μπαχαρικών από την δρύινη ωρίμαση.
• Το λευκό σταφύλι Friulano καλλιεργείται επίσης ευρέως και δίνει κρασιά με μέτρια προς υψηλή οξύτητα, μέτριο σώμα και αρώματα αχλαδιού, κόκκινων μήλων και βοτάνων.

Collio DOC και Colli Orientali DOC

• Βρίσκονται στους λόφους, είναι γνωστές για τα λευκά κρασιά υψηλής ποιότητας.
• Η Colli Orientali DOC είναι αξιοπρόσεκτη και για τα ερυθρά της.

Question 5

Veneto (Soave, Valpolicella)

Answer 5

• Μεγάλη περιοχή, πολύ γνωστή για το Soave και την Valpolicella.
• Νότια άκρη της λίμνης Garda στα δυτικά, προς τη Βενετία στα ανατολικά, Άλπεις στα βόρεια και πεδιάδες του ποταμού Ρο στα νότια.
• Το κλίμα είναι θερμό ηπειρωτικό με μέτριες βροχοπτώσεις.
• Λόγω του υψομέτρου υπάρχουν χαμηλές θερμοκρασίες, εκθέτοντας τους αμπελώνες που βρίσκονται στους πρόποδες σε μεγάλο ημερήσιο εύρος (μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύχτας), Η λίμνη Garda, δροσίζει τους αμπελώνες δυτικά της περιοχής.
• Η πεδιάδα έχει υγρασία και ομίχλη από τον ποταμό Po, συνεπώς απαιτούνται συχνότεροι ψεκασμοί για πιθανές αρρώστιες και σήψη.

Veneto IGT

• Η εύφορη πεδιάδα δίνει φθηνά κρασιά, υψηλού όγκου παραγωγής (Pinot Grigio, Chardonnay και Merlot, Corvina, Garganega και Trebbiano)
• Τα κρασιά είναι συνήθως απλά και φρουτώδη και φέρουν την ετικέτα Veneto IGT.

Prosecco DOC

• Είναι κυρίως από το Veneto, παρότι ορισμένοι από τους αμπελώνες βρίσκονται στην περιοχή Friuli-Venezia-Giulia.

Question 6

Veneto - Soave

Answer 6

Soave

• Ανατολικά της Βερόνα, αποτελείται από δύο διαφορετικά μέρη: πρόποδες στα βόρεια και πεδιάδα στα νότια.
• Τα εδάφη στους πρόποδες αποτελούνται από ασβεστόλιθο, άργιλο και μερικά ηφαιστειακά πετρώματα. Τα δροσερά εδάφη σε συνδυασμό με το υψόμετρο επιβραδύνουν την ωρίμαση, δίνοντας σταφύλια με ώριμα αρώματα και υψηλή οξύτητα. Τα κρασιά μπορούν να ωριμάσουν για χρόνια.
• Τα εδάφη στην πεδιάδα είναι αμμώδη, αλλουβιακά και βοηθούν την ωρίμαση, παράγοντας κρασιά που είναι φρουτώδη και προορίζονται για άμεση κατανάλωση.
• Η κύρια ποικιλία είναι το λευκό σταφύλι Garganega: μέτρια προς υψηλή οξύτητα, μέτριο σώμα και αρώματα αχλαδιών, κόκκινου μήλου, πυρηνόκαρπων φρούτων και μερικές φορές λευκού πιπεριού, συνήθως χωρίς νέα δρυ. Τα καλύτερα παραδείγματα μπορούν να παλαιώσουν, αναπτύσσοντας αρώματα αμυγδάλου και μελιού.

Soave DOC

• Τα κρασιά από ολόκληρη την περιοχή μπορούν να φέρουν την ετικέτα Soave DOC.

Soave Classico DOC

• Τα κρασιά από τους πρόποδες μπορούν να φέρουν την ετικέτα Soave Classico DOC.

Recioto di Soave DOCG

• Γλυκό λευκό κρασί (μέθοδος Passito/Appassimento)

Question 7

Veneto - Valpolicella

Answer 7

Valpolicella

• Βρίσκεται βορειοδυτικά της Βερόνα.
• Οι πρόποδες στα βόρεια έχουν ασβεστολιθικά, αργιλώδη και ηφαιστειακά εδάφη που επιβραδύνουν την ωρίμαση οπότε τα σταφύλια έχουν υψηλότερη οξύτητα.
• Τα πιο επίπεδα εδάφη στα νότια αποτελούνται από χαλίκια και άμμο που είναι πιο θερμά οπότε τα σταφύλια έχουν φρουτώδη αρώματα και χαμηλότερη οξύτητα.
• Το κύριο σταφύλι είναι η Corvina: λεπτή φλούδα, μέτριο χρώμα, χαμηλές προς μέτριες ταννίνες και υψηλή οξύτητα.
• Είναι απλά και φρουτώδη με γεύσεις κόκκινου κερασιού. Συνήθως χωρίς δρυ. Προορίζονται για άμεση κατανάλωση.
• Για να αυξηθεί το χρώμα και οι ταννίνες, μπορούν να προστεθούν και άλλες τοπικες ποικιλίες στο χαρμάνι.

Valpolicella DOC

• Τα κρασιά από ολόκληρη την περιοχή φέρουν την ετικέτα Valpolicella DOC.

Valpolicella Classico DOC

• Τα κρασιά από τους πρόποδες φέρουν την ετικέτα Valpolicella Classico DOC.

Question 8

Veneto - Valpolicella - Μέθοδος Passito/Appassimento

Answer 8

Η μέθοδος Passito/Appassimento

• Χρησιμοποιείται ευρέως στο Veneto για την αύξηση της δομής και την συγκέντρωση αρωμάτων στο κρασί (και του χρώματος σε κόκκινα).
• Τα σταφύλια μαζεύονται νωρίς, όσο έχουν ακόμα υψηλή οξύτητα και απόξηραίνονται σε κλειστούς εσωτερικούς χώρους έτσι ώστε να συμπυκνώθούν τα σάκχαρα και τα αρώματα. Η ζύμωση ξεκινά τους χειμερινούς μήνες.
• 2 τρόποι κρασιών Passito:

1. Amarone della Valpolicella DOCG: είναι ξηρό ή σχεδόν ξηρό, γεμάτο σώμα, υψηλό αλκοόλ, μέτριες προς υψηλές ταννίνες και έντονα συμπυκνωμένα αρώματα από κόκκινα φρούτα και μπαχαρικά. Συνήθως ωριμάζουν σε μεγάλα δρύινα βαρέλια.
2. Recioto della Valpolicella DOCG: είναι φτιαγμένο από σταφύλια τόσο γλυκά που η ζύμωση σταματά φυσικά. Έχουν έντονες γεύσεις κόκκινων φρούτων, υψηλό αλκοόλ, γεμάτο σώμα και μέτριες προς υψηλές ταννίνες.

• Recioto di Soave DOCG: λευκό γλυκό κρασί με τη μέθοδο Passito/Appassimento.

Question 9

Veneto - Valpolicella - Μέθοδος Ripasso

Answer 9

Η μέθοδος Ripasso

• Το Amarone στραγγίζεται από τις φλούδες του λίγο πριν τελειώσει η ζύμωση.
• Οι φλούδες του παραμένουν άθικτες (δεν πιέζονται) και προστίθενται σε δεξαμενή κρασιού Valpolicella DOC που έχει ολοκληρώσει τη ζύμωση.
• Μαζί με τις φλούδες, μεταφέρονται ταυτόχρονα και ζύμες που ζυμώνουν τα εναπομείναντα σάκχαρα στις φλούδες των σταφυλιών του Amarone(λαμβάνει χώρα μια δεύτερη αλκοολική ζύμωση). Αυτή η μέθοδος δίνει περισσότερο χρώμα, αρώματα, γεύσεις και ταννίνες στο κρασί βάσης.
• Valpolicella Ripasso DOC: μέτριο προς γεμάτο σώμα, μέτριες προς υψηλές ταννίνες και γεύσεις από μαγειρεμένα κόκκινα κεράσια.

Question 10

Piemonte (Barolo, Barbaresco, Asti, Alba, Gavi)

Answer 10

• Η βορειοδυτική γωνία της Ιταλίας, τα βουνά στα βόρεια προστατεύουν την περιοχή από ανέμους, βροχές και χίονια.
• Το κλίμα είναι ήπιο ηπειρωτικό με μεγάλους, κρύους χειμώνες και καλοκαίρια που μπορεί να εμφανιστούν καταιγίδες, χαλάζι και ομίχλη. Ο ποταμός Ρο στα νότια και τη λίμνη Maggiore στα βόρεια μετριάζουν κάπως το κλίμα.
• Περιοχή που φημίζεται για τους λόφους της, που κυμαίνονται από 150 έως 600μ.
• Κύριες μαύρες ποικιλίες: Nebbiolo, Barbera, Dolcetto.
• Κύριες λευκές ποικιλίες: Cortese και Moscato(Muscat).
• Οι πιο διάσημες οινοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται γύρω από τις πόλεις Asti και Alba.
• Το Barbaresco DOCG και το Barolo DOCG είναι οι πιο γνωστές ονομασίες.
• Δεν υπάρχουν κρασιά IGT ή IGP για αυτήν την περιοχή (μόνο DOC και DOCG).

Question 11

Piemonte - Barolo

Answer 11

• Κοιλάδα σε σχήμα πετάλου, απότομες πλαγιές με νότιο προσανατολισμό (300 - 500μ).
• Πρέπει να είναι εξ ολοκλήρου από Nebbiolo: υψηλή οξύτητα και ταννίνες, αλλά χαμηλή χρωματική ένταση.
• Τα σταφύλια ωριμάζουν αργά σε αυτό το υψόμετρο, αναπτύσσοντας αρώματα βύσσινου, βοτάνων και μερικές φορές αποξηραμένων λουλουδιών.
• Τις καλύτερες χρονιές, τα κρασιά έχουν γεμάτο σώμα με υψηλή οξύτητα και ταννίνες και δυνάτοτητα εξέλιξης στη φιάλη.
• Κρασιά που παρασκευάζονται συχνά από σταφύλια διαφορετικών χωριών, εάν χρησιμοποιείται μόνο ένα, το όνομά του πρέπει να εμφανίζεται στη φιάλη (Barolo Serralunga d’Alba DOCG).
• Τα καλύτερα κρασιά προέρχονται από αμπελώνες με όνομα που μπορεί να εμφανίζεται στην ετικέτα (Barolo Cannubi DOCG).
• Η περιοχή καλλιεργεί επίσης Dolcetto και Barbera, ωστόσο αυτά πρέπει να φέρουν την γενική ονομασία Alba DOC.

Barolo DOCG

• Παλαίωση για 3 χρόνια πριν από την κυκλοφορία του στο εμπόριο. Εκ των οποίων οι 18 μήνες πρέπει να είναι σε δρυ.
• Παραδοσιακά τα Barolo ωρίμαζαν για αρκετά χρόνια σε μεγάλα δρύινα βαρέλια, ώστε να μαλακώσουν οι ταννίνες, αλλά η καλύτερη διαχείριση του αμπελώνα και οι ήπιες μέθοδοι εκχύλισης οδήγησαν σε πιο κρασιά με πιο μαλακές και ώριμες ταννίνες. Επομένως υπάρχει λιγότερη ανάγκη για μακρά ωρίμαση δρυός.
• Η ωρίμαση θα πραγματοποιηθεί σε μικρά δρύινα βαρέλια με ποσοστό νέας δρυός ή μεγαλύτερα, αναλόγως το στυλ.
• Όλα τα Barolo επωφελούνται από περαιτέρω παλαίωση στη φιάλη. Με αυτόν τον τρόπο συνεχίζουν να μαλακώνουν οι ταννίνες και προστίθεται επιπλέον πολυπλοκότητα (αρώματα τρούφας, πίσσας και δέρματος).

Question 12

Piemonte - Barbaresco

Answer 12

• Επίσης γνωστή για το Nebbiolo, πλαγιές με νότιο προσανατολισμό και χαμηλότερο υψόμετρο από εκείνες του Barolo (200 - 400μ).
• Το χαμηλότερο υψόμετρο και η επιρροή ενός τοπικού ποταμού σημαίνει ότι το Nebbiolo ωριμάζει νωρίτερα εδώ απ’ ότι στο Barolo και ότι είναι πιο φρουτώδες και λιγότερο αρωματικό.
• Έχει παρόμοιο επίπεδο οξύτητας και ταννίνων, που δίνει την δυνατότητα παλαίωσης στη φιάλη.

Barbaresco DOCG

• Παλαίωση για 2 χρόνια πριν από την κυκλοφορία του στο εμπόριο. Εκ των οποίων οι 9 μήνες πρέπει να είναι σε δρυ.
• Επειδή η περιοχή είναι μικρότερη από το Barolo, υπάρχουν λιγότερες αναφορές χωριών στις ετικέτες, αλλά τα κρασιά υψηλής ποιότητας θα είναι από έναν μοναδικής ονομασίας αμπελώνα ή Cru.

Question 13

Piemonte - Asti και Alba

Answer 13

• Μεγάλος αριθμός DOC και DOCG.
• Η πλειοψηφία των ονομασιών αυτών αποτελούνται από το όνομα της ποικιλίας που ακολουθείται από το όνομα της κοντινότερης πόλης (Babera d’Alba DOC και Barbera d’Asti DOCG).

Question 14

Piemonte - Asti και Alba - Ποικιλίες

Answer 14

Barbera

• Το Babera είναι το πιο πολυφυτεμένο σταφύλι.
• Το Babera d’Asti DOCG είναι υψηλότερης ποιότητας από το Babera d’Alba DOC. Ωριμάζει αργά, έχει μέτριο προς βαθύ χρώμα, χαμηλές προς μέτριες ταννίνες και υψηλή οξύτητα. Έχει αρώματα κόκκινων κερασιών και δαμάσκηνων και μερικές φορές μαύρου πιπεριού.
• Παράγονται 2 στυλ:

1. Νεαρά ​​και φρουτώδη χωρίς δρυ.
2. Με αρώματα μπαχαρικών από ωρίμαση σε δρυ.

Dolcetto

• Το Dolcetto φυτεύεται επίσης ευρέως, ωριμάζει νωρίτερα από τα Nebbiolo και Barbera και επομένως μπορεί να φυτευτεί και στις πιο ψυχρές τοποθεσίες.
• Το Dolcetto d’Alba τείνει να παράγει κρασιά με βαθύ πορφυρό χρώμα, μέτριες προς υψηλές ταννίνες και μέτρια οξύτητα. Έχει αρώματα από μαύρα δαμάσκηνα, κόκκινα κεράσια και αποξηραμένα βότανα.
• Τα Barbera και τα Dolcetto μπορούν να καταναλωθούν νεαρά, αλλά τα καλύτερα παραδείγματα έχουν δυνατότητα παλαίωσης για πολλά χρόνια.
• Στην περιοχή αυτή φυτεύεται και το Nebbiolo.

Moscato

• Η πόλη Asti φημίζεται για τα αφρώδη κρασιά της από Μοσχάτο: Moscato d’Asti DOCG.

Question 15

Piemonte - Gavi

Answer 15

• Η περιοχή λευκών κρασιών Gavi βρίσκεται νοτιοανατολικά του Piemonte. Τα κλήματα καλλιεργούνται σε λόφους με υψόμετρο και θαλάσσια αύρα, με αποτέλεσμα την αργή ωρίμαση του Cortese, κάνοντας εντονότερη τη φυσική του υψηλή οξύτητα και τον ανθικό του χαρακτήρα.
• Τα κρασιά φέρουν την ετικέτα Gavi DOCG ή Cortese di Gavi DOCG.
• Εάν τα σταφύλια προέρχονται από την πόλη Gavi, το κρασί μπορεί να φέρει την ετικέτα Gavi di Gavi DOCG.
• Τα κρασιά έχουν ωχρό χρώμα, ελαφρύ σώμα, υψηλή οξύτητα και γεύσεις εσπεριδοειδών, πράσινα μήλων και αχλαδιών.
• Ζυμώνονται σε χαμηλή θερμοκρασία σε ανοξείδωτες δεξαμενές, αλλά ορισμένοι παραγωγοί χρησιμοποιούν παλιά δρύινα δοχεία για ζύμωση και ανάδευση οινολασπών, ώστε να προσθέσουν πολυπλοκότητα στο κρασί.
• Τα περισσότερα κρασιά είναι έτοιμα για κατανάλωση μόλις κυκλοφορίσουν στο εμπόριο, αλλά τα καλύτερα μπορούν να παλαιώσουν στη φιάλη.