4: Το κλήμα

Question 1

Είδη κλήματος

Answer 1

Vitis Vinifera (ευρασιατικό είδος)

Vitis Labrusca (αμερικάνικο είδος)

• Χρησιμοποιούνται για να δίνουν υποκείμενα στα οποία μπολιάζονται Vitis Vinifera επειδή είναι ανθεκτικά στη Φυλλοξήρα.

Question 2

Αναπαραγωγή κλήματος

Answer 2

Δεν αναπτύσσεται με τη χρήση σπόρων.Υπάρχουν 2 τεχνικές:

1. Μόσχευμα (Cutting)
   
   • Τμήμα ενός βλαστού αποκόπτεται από ένα υπάρχον αμπέλι και φυτεύεται για να αναπτυχθεί ένα ολοκαίνουργιο φυτό.
2. Καταβολάδες (Layering)
   
   • Πραγματοποιείται στο αμπέλι. Μια κληματόβεργα(ετήσιο ξύλο) λυγίζεται και ένα τμήμα της θάβεται στη γη. Η άκρη της κληματόβεργας βγαίνει από τη γη κοιτώντας προς τα πάνω. Το κομμάτι που βρίσκεται κάτω βγάζει ρίζες και μόλις εκείνες εδραιωθούν, η κληματόβεργα από την οποία προήλθε το νέο φυτό κόβεται.

Οι περισσότεροι καλλιεργητές χρησιμοποιούν μοσχεύματα αντί για καταβολάδες λόγω της φυλλοξήρας. Και στις 2 περιπτώσεις το φυτό είναι όμοιο με το αρχικό.

Question 3

Κλονική επιλογή (Clonal Selection)

Answer 3

Κλήματα με θετικές μεταλλάξεις επιλέγονται για περαιτέρω πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα ή καταβολάδες.

Question 4

Κλωνοι (Clones)

Answer 4

• Κλώνοι είναι το αποτέλεσμα των μεταλλάξεων που συμβαίνουν σε γενετικά πανομοιότυπα φυτά.
• Ορισμένες μεταλλάξεις έχουν τόσο σημαντική επίδραση που τα καινούρια φυτά αντιμετωπίζονται σαν να είναι νέες ποικιλίες, παρότι είναι κυριολεκτικά κλωνοι ενός ίδιου φυτού.
• Οι ποικιλίες Pinot Blanc και Pinot Gris είναι κλώνοι του Pinot Noir.

Question 5

Πως δημιουργούμαι νέες ποικιλίες;

• Γονιμοποίηση με διασταύρωση (Cross Fertilisation)

Answer 5

• Όταν η γύρη από ένα αρσενικό τμήμα του άνθους ενός αμπελιού μεταφέρεται στο θυληκό τμήμα ενός άλλου κλήματος. Το γονημοποιημένο άνθος εξελίσσεται σε σταφύλι με σπόρους. Αυτοί οι σπόροι αν φυτευτούν και γίνουν νέο φυτό, τότε έχουμε μια νέα ποικιλία.
• Είναι ακριβή και χρονοβόρα διαδικασία.

ΛΟΓΟΙ:

• Να δημιουργηθεί ποικιλία με βελτιωμένη ανθεκτικότητα στις αρρώστιες.
• Ποικιλίες που θα μπρορούν να δώσουν υψηλότερη ποιότητα και ποσότητα σταφυλιών.
• Ποικιλία με συγκεκριμένες κλιματολογικές και εδαφικές συνθήκες.

Question 6

Διασταυρώσεις (Crossings)

Answer 6

• Όταν παράγεται νέα ποικιλία από γονείς του ίδιου είδους.

Παραδείγματα:

• Cabernet Sauvignon είναι διασταύρωση του Cabernet Franc και του Sauvignon Blanc.
• Pinotage είναι διασταύρωση του Pinot Noir και του Cinsault.
• Müller Thurgau είναι διασταύρωση του Riesling και του Madeleine Royale.

Question 7

Υβρίδια (Hybrids)

Answer 7

• Όταν παράγεται νέα ποικιλία από γονείς διαφορετικού είδους (Vitis Vinifera με αμερικάνικο είδος).
• Τα υβρίδια σπάνια χρησιμοποιούνται στην οινοπαραγωγή, υπάρχουν όμως ορισμένες εξαιρέσεις όπως το Vidal(Καναδάς).
• Τα υβρίδια και οι διασταυρώσεις με αμερικάνικα κλήματα χρησιμοποιούνται για τα υποκείμενα τους.

Question 8

Φυλλοξήρα

Answer 8

• Η φυλλοξήρα είναι ένα έντομο γηγενές της Β. Αμερικής, στο οποίο το Vitis Vinifera δεν είναι καθόλου ανθεκτικό.
• Ολική καταστροφή των αμπελώνων της Ευρώπης τον 19ο αιώνα.
• Ζει κάτω από τη γη και τρέφεται με τις ρίζες του κλήματος.
  Αυτό δημιουργεί πληγές και έτσι εισχωρούν βακτύρια.
• Μέσα στο διάστημα μερικών χρόνων το αμπέλι αποδυναμώνεται και στο τέλος πεθαίνει.
• Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με χημικά.
• Η αυστηρή καραντίνα είναι η μόνη προστασία απέναντι στη μόλυνση.
• Τα αμερικάνικα κλήματα είναι ανθεκτικά στη Φυλλοξήρα, της φράζουν το στόμα με ένα κολλώδες υγρό και προστατεύουν το φυτό απο δευτερογενής μολύνσεις φτιάχνοντας προστατευτικές στοιβάδες πίσω από τις πληγές του.
• Ο εμβολιασμός Vitis Vinifera σε αμερικάνικα υποκείμενα ή υβρίδια προσφέρει την προστασία του αμερικάνικου κλήματος μαζί με τα αρώματα και τι γεύσεις του ευρωπαικού.
• Η χρήση συγκεκριμένων υποκειμένων προστεύει επίσης από νηματοειδή και είναι πιο ανθεκτικά σε συνθήκες ξηρασίας.

Question 9

Μέρη που δεν έχει πάει ποτέ Φυλλοξήρα

Answer 9

1. Χιλή
2. Τμήματα Νότιας Αυστραλίας
3. Τμήματα Αργεντινής

Question 10

Υποκείμενα (Rootstocks)

Answer 10

Είναι η τεχνική που χρησιμοποιείται για την ένωση ενός υποκειμένου με Vitis Vinifera. Υπάρχουν 2 τεχνικές μπολιάσματος.

Question 11

Επιτραπέζιο μπόλιασμα (Bench Grafting)

Answer 11

• Είναι η πιο δημοφιλής τεχνική.
• Μικρά τμήματα κληματόβεργας από ποικιλία Vitis Vinifera και απο την ποκιλία του υποκειμένου ενώνονται με τη χρήση μηχανήματος και αποθηκεύονται σε θερμό περιβάλλον, ώστε να ενθαρρύνουν τα 2 μέρη να συντηχθούν. Μετά το κλήμα είναι έτοιμο για φύτευση.

Question 12

Μπόλιασμα κεφαλής (Head Grafting)

Answer 12

• Συμβαίνει όταν σε εδραιωμένο αμπελώνα θέλουμε να αλλάξουμε ποικιλία από τη μια χρονιά στην άλλη.
• Το υπάρχον κλήμα κλαδεύεται μένοντας μόνο με τον κορμό και ένας οφθαλμός ή μόσχευμα της καινούριας ποικιλίας εμβολιάζεται στον κορμό του. Αν είναι επιτυχής, το κλήμα θα δώσει το φρούτο της νέας ποικιλίας την επόμενη σοδειά.
• Η εμπορεύσιμη σοδεία όμως θα είναι σε 3 χρόνια.
• Είναι σημαντικά πιο οικονομικό από το να φυτευτεί ξανά όλος ο αμπελώνας και η νέα ποικιλία ξεκινάει με ένα εδραιωμένο ριζικό σύστημα.

Question 13

Ανατομιία κλήματος
(Vine Anatomy)

Answer 13

1. Ρίζες (Roots)
2. Μόνιμο ξύλο (Permanent Wood)
3. Ετήσιο ξύλο (One Year Old Wood)
4. Οφθαλμοί (Buds)
5. Έλικες (Tendrils)
6. Φύλλα (Leaves)
7. Άνθη και ρώγες (Flowers and Berries)

Question 14

Πράσινα μέρη του κλήματος (Green Parts Of The Vine)

Answer 14

• Αποροφούν νερό και θρεπτικά συστατικά από το έδαφος, σταθεροποιούν το κλήμα και αποθηκεύουν υδατάνθρακες που του επιτρέπουν να επιβιώσει τον χειμώνα.
• Τα περισσότερα Vitis Vinifera εμβολιάζονται στο ριζικό σύστημα άλλων ειδών ώστε να προστατεύονται από τη Φυλλοξήρα.

Question 15

Μόνιμο ξύλο (Permanent Wood)

Answer 15

• Ξύλο πάνω του ενός έτους.
• Το μόνιμο ξύλο αποτελείται από τον κορμό και από τα μπράτσα(αν υπάρχουν) του κλήματος.
• Δεν έχουν όλα τα κλήματα τον ίδιο σχηματισμό πολυετούς ξύλου.

Question 16

Ετήσιο ξύλο (One Year Old Wood)

Answer 16

• Οι βλαστοί που έγιναν ξυλώδη μετά τον πρώτο χρόνο.
• Από εδώ θα αναπτυχθούν οι οφθαλμοί για την επόμενη χρονιά, άρα η διαχείριση του ετησίου ξύλου είναι ζωτικής σημασίας.
• Το κλήμα κλαδεύεται κάθε χειμώνα και το ετήσιο ξύλο αποκαλείται κληματόβεργα (Cane) ή κεφαλή (Spur).
• Η κληματοβεργα έιναι επιμηκής με 8 ως 20 οφθαλμούς, ενώ η κεφαλή είναι κοντή με 2 ως 3 οφθαλμούς.

Question 17

Οφθαλμοί (Buds)

Answer 17

• Σχηματίζονται ανάμεσα στο φύλλο και τον βλαστό.
• Ωριμάζουν μέσα στο περίβλημα τους κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης, έτσι ώστε μέχρι το τέλος του χρόνου κάθε οφθαλμός να περιέχει όλα τα στοιχεία που θα εξελιχθούν σε βλαστό, φύλλα, άνθη και έλικες τον επόμενο χρόνο.

Question 18

Έλικες (Tendrils)

Answer 18

• Τα κλήματα χρησιμοποιούν τους έλικες προκειμένου να παραμείνουν κατακόρυφα. Μόλις ένας έλικας έρθει σε επαφή με κάποια δομή όπως ένα σύρμα στύριξης, θα τυλιχτεί γύρω από αυτο ώστε ο βλαστός να παραμείνει κατακόρυφος.

Question 19

Φύλλα (Leaves)

Answer 19

• Είναι υπεύθυνα για τη φωτοσύνθεση.
• Η διαδικασία κατά την οποία τα φυτά χρησιμοποιούν το ηλιακό φως για να μετατρέψουν το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) σε γλυκόζη και οξυγόνο.
• Η γλυκόζη χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη του κλήματος και δίνει γλυκιά γεύση στα ώριμα σταφύλια.

Question 20

Άνθη και ρώγες (Flowers and Berries)

Answer 20

• Τα άνθη αποτελούν τα αναπαραγωγικά οργανα του κλήματος.
• Έχουν αρσενικά και θυληκά μέρη.
• Κάθε άνθος που γονιμοποιείται επιτυχώς μετατρέπεται σε ρώγα.

Question 21

Ταξιανθίες (Inflorescences)

Answer 21

• Οι δέσμες άνθεων ονομάζονται ταξιανθίες.
• Οι ταξιανθίες που γονιμοποιούνται επιτυχώς γίνονται τσαμπιά με σταφύλια.