H13.3: De geschiedenis van de oncologie

Question 1

kanker steeds zichtbaarder sinds 20ste eeuw

Answer 1

• wetenschappelijk inzicht in mysterie
• speciale instellingen, wetgeving, beleid etc
• groeiende morbiditeit en mortaliteit
• publieke angst: ‘de’ ziekte
• tegelijkertijd stilte en stigma

Question 2

niet alleen geneeskunde en wetenschap, beel dvan ziekte ook gevormd door

Answer 2

cultuur en maatschappij

Question 3

beeld van ziekte sterk bepaald door

Answer 3

behandeling van kanker: hoop & angst

Question 4

verandering kankerbehandeling

Answer 4

tumor bestralen of wegsnijden (tumor specifiek) => systemisch behandelen

Question 5

le fanu, the rise and fall of modern medicine

Answer 5

• oplossen van het onoplosbare
• kinderen en zeer toxische geneesmiddelen
• geneesmiddelen werkten matig
• grote intelecctuele machinerie nodig om kleine verbeteringen te kunnen opmerken

Question 6

sydney farber

Answer 6

patholoog > leukemiearts & -onderzoeker

late jaren 1940: ALL-experimenten met toxische middelen

Question 7

25 jarige zoektocht naar ALL behandeling fase 1

Answer 7

ontdekking ‘anti-cancer drugs’
- bv: mosterdgas, aminopterine ….
- gemene deler: toevalstreffers

Question 8

25 jarige zoektocht naar ALL behandeling fase 2

Answer 8

grootschalig en systematisch evaluatieonderzoek
- door amerikaans cancer chemotherapy national service center
- meer dan 200.000 stoffen in 10 jaar onderzocht op bruikbaarheid voor kankerbehandeling
- teleurstellende resultaten:
=1000 kinderen in voorgaande 20 jaar behandeld tegen ALL, maar 2 kinderen >5 jaar overleving

Question 9

25 jarige zoektocht naar ALL behandeling fase 3

Answer 9

doorbraak (jaren 60)
- eerst filosofische doorbraak
= eerste orde (lineaire) kinetiek: geneesmiddelen elimineren bepaald percentage kankercellen => bij remissie juist dosering verhogen
- filosofische doorbraak bood een ander psychologisch perspectief
= the ends, the cure, justified the means of getting there (all-in gaan: chemo- en RT)

Question 10

doorbraak: chemo én RT

Answer 10

chemo hersenvocht + RT hersenen => overleving van 0,07% naar >50%

Question 11

nixon’s war on cancer

Answer 11

• enorm optimisme
• veel geld
• doel: genezen van veelvoorkomende solide tumoren
• => factory of toxins trial & error

Question 12

war on cancer resultaat

Answer 12

mislukking
- solide tumoren bleken veel moeilijker dan ALL
=oorzaak nauw verweven met verouderingsproces
=minder gevoelig voor invloeden van buitenaf
- te veel nadruk op therapie, te weinig op preventie

Question 13

discussiepunten kankerbehandeling

Answer 13

• ALL: jonge kinderen
• gevolgen medisch denken
  =oorlog, vijand uitroeien, radicale en invasieve behandeling
• relatie wetenschappelijk onderzoek - behandeling?
  =pt = proefpersoon, behandelaar = onderzoeker
  = zeeer schadelijke middelen, zeer onzekere uitkomst
• curatie vs preventie
  = geld, politiek, institutionele context

Question 14

3 generaties borstkanker grootmoeder

Answer 14

• stierf thuis
• stilte rondom kanker, werd niet over gepraat
• werd zelf niet geïnformeerd over ziekte om hoop te houden

Question 15

3 generaties borstkanker moeder

Answer 15

• radicale mastectomie
• weinig informatie gekregen over haar ziekte, geen support
• moeder zei: dokters hadden het mis, geen kanker
• life back to normal
• an event, not a process
• acute, not chronic
• local, not systemic

Question 16

radicale mastemcoie altijd omstreden geweest

Answer 16

• theoretische basis zwak
• werkzaamheid onduidelijk
• ernstige en mutilerende operatie

Question 17

3 generaties borstkanker baines zelf

Answer 17

• compleet en langdurig in medische molen
• a process, not an event
• chronic, not acute
• systemic, not local
• heel erg erbij betrokken => cancer =part of me and my life