H11.3: Behandeling gelokaliseerd colorectaal carcinoom Flashcards
stadium 1
T1,2
N0
M0
stadium II
T3,4
N0
M0
stadium III
Tx
N1
M0
stadium IV
Tx
Nx
M1
stadium I en II
geen N en geen M
symptomen CRC
- bloedverlies
- wisselende defaecatie: obstipatie-diarree
- buikpijn
- loze aandrang
- vermoeidheid (anemie)
- gewichtsdaling
caecum is veel beter …
uitrekbaar dus tumor kan veel groter worden zonder dat het andere klachten geeft dan anemie.
hoe kan je op zo’n jonge leeftijd al CRC krijgen?
vezelarm
stellen van diagnose, stap 1
colonoscopie;
volledige colonoscopie t/m caecum + bioptafname
CEA (tumormarker) bij darmkanker
niet geïndiceerd ij diagnostiek, wél bij follow-up
stellen van diagnose stap 2
stageringsonderzoek: disseminatieonderzoek:
- CT-thorax/abdomen
= longmeta
= levermeta
= peritonitis carcinomatosa
= overig
- MRI-bekken bij rectumcarcinoom
verschillende lokale behandeling colon vs rectum
voor alle stadia die niet uitgezaaid zijn of beperkt (coloncarcinoom)
curatieve optie; primair operatie zonder voorbehandeling meestal
bij gunstige pT1N0M0 colon
volstaat lokale resectie (poliepectomie)
bij stadium 3 en ongunstige stadium II colon
adjuvante chemo
soms wordt wel neoadjuvant gegeven bljkbaar??
wat voor chirurgieën coloncarcinoom
- hemicolectomie rechts
- colon transversum resectie
- hemicolectomie links
- sigmoid resectie
hoe verklein je het risico op lekkage?
anastomosen maken dus ervoor zorgen dat je wond in de darm goed doorbloed is
je let op (om te bepalen welk stuk je weghaalt)
- lymfe
- bloedvaten
waarom resectie tumor met drainerende lymfeklieren?
(micro)meta
=> voorkomen lymfeklierrecidief
=> stagering pN-stadium
bij stadium 3 (pTxN1M0) indicatie
adjuvante chemo overlevingswinst!
wel of niet adjuvante chemo stadium I (T1,2N0M0)
nee
wel of niet adjuvante chemo stadium II (T3,4N0M0)
soms; alleen als het echt grote tumor is of risico op perforatie ofzo
wel of niet adjuvante chemo stadium III (N1)
wel
voordelen laparoscopie
- sneller herstel
- cosmetiek
hoe lang duurt colectomie?
1-3 uur
complicaties colectomie
- naadlekkage 5-10%
- wondinfectie 20%
- platzbauch 1.5%
- langdurige paralytische ileus/gastroparese 10-20%
grootste verschil tussen rectum en colon
grootste deel van het rectum ligt niet meer intraperitoneaal
er is veel minder ruimte voor de tumor om te groeien maar ook om te opereren en veel minder weefsel om weg te nemen.
rectum heeft wel een
mesorectum
rectumcarcinoom bijzonderheden
- minder/geen ruimte voor ruime resectiemarge
- lymfeklier (meta) in kleine bekken
=> relatief grote kans op lokaal recifief bij beperkte rectumcarcinomen
=> relatief grote kans op irradicale resectie bij lokaal uitgebreid rectum carcinoom
hoe zie je lymfeklieren in rectum het best?
MRI
behandelingsstrategie rectumcarcinoom kleine tumor
operatie zonder voorbehandeling
=lokaal (TEM)
=oncologische resectie
wordt rectum vaak voorbehandeld tov colon
ja
behandelingsstrategie met voorbhenadeling rectum
- korte voorbehandeling: RT 5x5 Gy
- lange voorbehandeling icm chemo: chemo soort sensitizer voor RT:
25x2.4 Gy - totale neoadjuvante therapie (TNT): chemo + (chemo)RT
hoe behandel je chirurgisch in situ carcinomen rectum of ‘gunstige’ T1 zonder aanwijzingen voor lokale lymfeklieren?
transanaal endoscopisch microchirurgisch
wat doe je NIET bij behandeling chirurgisch in situ carcinomen rectum of ‘gunstige’ T1?
resectie lymfeklieren
hoe behandel je chirurgisch cT1-4 waarbij je zo’n beperkte chirurgie niet kan doen?
totale mesorectale excisie (TME)
= rectumresectie inclusief mesorectale vet met locoregionele lymfeklieren
waar kijk je naar op MRI?
mesorectale fascie. zodra de tumor hier in de buurt komt (<1mm afstand), dan vinden we dat een voorbehandeling (chemoRT) geïndiceerd is
als er klieren zijn in het mesorectum maar er is wel goede afstand tov mesorectale fascie
kort voorbehandelen
als iemand echt al compleet heeft gereageerd op voorbehandeling en er is geen tumor meer te zien
watch & wait: heel vaak controle
voordelen:
- geen rectumresectie
- geen stoma
nadelen:
- intensieve follow-up: MRI/scopie
- 25% recidief < 2 jaar -> alsnog resectie
T4 tumor rectum behandeling
TME na chemoRT
- evt intra operatieve RT
- multiviscerale resectie (excenteratie)
chirurgische behandeling als tumor proximaal van het rectum zit
LAR: low anterior resectie
lage / distale rectum carcinoom chirurgische behandeling
APR: abdominoperineale resectie: neemt ook deel van perineum en de hele anus
excenteratie
T4 of lokaal recidief rectum carcinoom
waar zit de tumor? kunnen we nog een verbinding anastomose maken of moet de anu sworden meegenomen?
LAR
- anastomose
= naadlek , vaak met tijdelijk dubbelloops ileostoma
- voorkomt naadlek niet, maar maakt het minder gecompliceerd - eindstandig colostoma
= zeer distaal gelegen rectumcarcinoom: hoge kans op continentieklachten igv anastoomoose
= preoperatief bestaande fecale incontinentie
= ernstige comorbiditeit
= je kan een eindstandig dikke darm stoma doen hiervoor
complicaties rectumcarcinoom behandeling
- wondinfectie
- abces
- ileus
- blaasretentie
- sexuele dysfunctie
totaal excenteratie bij man
- rectum
- prostaat
- blaas
stoma man excenteratie
- dikke darm stoma
- urostoma
totale excenteratie vrouw
- uterus
- cervix
- rectum
- vagina
- blaas
