H10.7: Palliatieve behandeling van het gemetastaseerd Flashcards
waarom geen totael body scans?
ook als je nadat iemand borstkanker heeft gehad alles heel goed controleert en meta eerder vindt dan wanneer je alleen iemand laat komen bij klachten, gaan mensen op hetzelfde moment dood
klachten veroorzaakt door meta
- kloppijn: botmeta
- hoofdpijn, insult: hersen
- slechte eetlust: lever
- vermoeidheid
- bloeding/ontsteking: huid
- kortademigheid: long
detecteerbare afstandsmeta =>
geen curatie mogelijkheid
mogelijke uitzondering van die geen curatie mogelijk bij meta:
oligometastatische ziekte
oligometastatische ziekte
- 3 meta in max 2 verschillende plaatsen
- onafhankelijk van locoregionaal recidief
- heel zeldzame presentatie
gemiddelde overleving gemeta BrC
3-4 jaar
prognostische factoren op moment van diagnose gemetastaseerd BrC
- leeftijd: > 70 gunstig, <35 ongunstig
- histologie
- ziektevrij interval: >5 jaar gunstig, <2 jaar ongunstig
- receptor status: OR gunstig, Her2 ongunstig
doel behandeling op afstand gemetastaseerd mammacarcinoom
levensverlengend met kwaliteit van leven
risk benefit ligt hier anders. benefit»_space; risk
systemische therapie gemeta BrC
- chemo
- anti-hormonaal
- anti-Her2
- botversterkende medicatie
lokale therapie gemeta BrC
- RT
- chirurgie
mag iedereen in gemeta setting chemo ondergaan?
ja; is aselectief
het kan door elkaar gebruikt worden, maar bij hormoongevoelige borstkanker eerst alleen endocriene therapie geven
botmeta behandeling
botversterkende medicatie altijd door blijven geven
geef je hormonale therapie en chemo door elkaar?
nee want hormonaal stopt de celdeling en cehmo heeft juist celding nodig
her2 therapie gecombineerd met chemo
bij voorkeur begin je met
anti-hormonale therapie en daarna pas chemo
waarom voorkeur eerst anti-hormonale therapie bij gemeta BrC?
- je hebt kans dat er door chemo de her2 expressie ofzo verliest en dan werkt de hormonale therapie niet meer
- milde therapie geef je als eerst
- even effectief als chemo (mits ER+)
- indien effectief, vaak langer effectief dan chemo
uitzondering bij voorkeur eerst anti-hormaonale therapie bij gemeta BrC
visceral crisis: bv al heel uitgebreide lever meta of longen, wil je snel duidelijkheid of iets werkt of niet en dan ga je wel eerst chemo. dit werkt namelijk meteen.
waarom bij voorkeur systemisch boven lokale therapie bij gemetastaseerd BrC
- op afstand gemeta ziekte: via bloed- en/of lymfebaan gedissimineerd, dus als je niet systemisch behandelt stel je dat alleen maar uit
- zelden echt oligometa
- zelden alleen lokaal progressie
uitzondering bij voorkeur systemische boven lokale therapie bij gemeta BrC
als je solitaire of oligometastatische ziekte hebt of oligoprogressie; dan zet je nog wel bestraling in
definitie hormoongevoelig BrC
europa: >10% ER of PR +
USA: >1% ER of PR +
hoe meer ER/PR expressie in de tumor,
hoe meer kans op effectiviteit van antihormonale therapie (HTx)
wat doen oestrogenen
kunne op borsten inwerken
waar komen oestrogenen vandaan
- premenopauzaal door eierstokken
- postmenopauzaal door bijnieren: deze maken androgenen die dmv aromatase worden omgezet in oestrogenen
waardoor wordt oestrogeen productie aangestuurd?
hypofyse
hoe blokkeer je oestrogene invloeden op borstklierweefsel?
- tamoxifen geven
- ovariectomie
- LHRH agonisten
- aromataseremmers
blokkeren
memoraid
tamoxifen werking
lijkt op oestrogenen en gaat ipv oestrogeen op de eostrogeen receptor zitten. als deze kankercellen dus lang niet tot deling worden aangezet door eostrogeen, sterft deze.
therapeutic drug monitoring (TDM)
kijken of de concentratie endoxifen (actieve vorm tamoxifen) in het bloed hoog genoeg is. niet iedereen zet dat met dezelfde snelheid om. maar als je hier niet genoeg van hebt, worden niet alle receptoren hierdoor bezet en kan alsnog oestrogeen binden
werking aromataseremmer
hiervoor moet je eerst iemand in de postmenopauzale fase brengen
mechanismen van resistende anti-hormonale therapie
-farmcacologisch (medicament bereikt kankercel niet)
=verminderde compliance
=comedicatie (SSRI’s bij tamoxifen)
=poor metaboliser voor bv tamoxifen (TDM!)
-verandering van tumorcellen
=opregulatie van alternatieve pathways
=verlies van ER/PR receptor expressie
bijwerkingen anti-hormonale therapie
- algemeen: climacteriele klachten
- selectieve oestrogeen receptor regulator: DV, uterusproliferatie’
- aromataseremmers: gewrichtsklachten, haaruitval, botontkalking
- progestativa: gewichtstoename, oedeem, trombose, acne, hoofdpijn
- GnRH agonist:climacteriele klachten
werking chemo
chemo richt DNAschade in kankercel aan en deze kan niet gerepareerd worden waardoor dood
bijwerkingen chemo mammacarcinoom
- misselijkheid
- haaruitval
- beenmergremming
- slijmvliestoxiciteit
- vervroegde overgang
- vermoeidheid
zeldzame bijwerkingen chemo
- zenuwbaantoxiciteit (taxanen)
- huid- en nageltoxiciteit (taxanen)
- pompfunctiestoornis van hart (antracyclines)
- vochtretentie (taxanen)
wat kan je tegen vervroegde overgang doen?
GnRH agonist
wat helpt tegen vermoeidheid
lichamelijke activiteit
bisfosfanaten/RANK werking
tumor stimuleert osteoclast en osteoclast stimuleert tumor. bisfosfanaten doorbreken deze vicieuze cirkel
