VO week 1 Flashcards
waaruit bestaat het endometrium?
Het endometrium bestaat uit een functionele laag, die reageert op hormonale veranderingen en een basale laag die de functionele laag van voedingsstoffen voorziet. De functionele laag groeit uit de basale laag.
endometrium = baarmoederslijmvlies
wanneer begint de nieuwe cyclus?
op de eerste dag van de menstruatie
Wat is een verschil tussen de rijping van gameten tussen vrouwen en mannen?
Rijping van de gameten wordt aangezet door dezelfde hormonen als bij de vrouw. Bij de vrouw zijn de gameten al aangelegd in de embryonale periode, de gameten liggen verder gewoon stil. Bij mannen zijn de stamcellen al aangelegd en het systeem wordt rond de 11-12 jaar aangezet.
Wat is het effect van GnRH?
- GnRH = gonadotropin-releasing hormone
- dit is niet meetbaar in het perifere bloed en wordt puslatiel afgegeven aan de portale circulatie (bloedvat tussen hypothalamus en hypofyse)
- GnRH- neurotransmitters bereiken via het portale systeem de voorkwab van de hypofyse.
- afhankelijk van de rfequentie en amplitude van de puls wordt FHS en LH afgegeven.
hoe wordt bepaalt dat de hypofyse LH of FSH moet maken?
- trage puls + kleine amplitude = FSH (standaard puls)
- snelle puls + hoge amplitude = LH (de puls is het snelst vlak voor de ovulatie)
wat is de invloed van geslachtshormonen op de puls van GnRH?
- oesotrgeen maakt de impuls sneller en dus meer LH
- progesteron maakt de puls heel langzaam waardoor geen van beide meer wordt uitgescheiden
Wat geeft de hypofyse achterkwab af?
Achterkwab: prolactine en oxytocine:
- oxytocine nodig om weeën op te wekken bij bevalling, stimuleert het gladde spierweefsel.
Wat zit er in de pil?
veel progesteron
Wat is het verschil tussen FSH/LH en oestradiol en progesteron?
- FSH en LH zijn eiwit hormonen: zorgen voor groei (beïnvloeden het DNA), het zijn signaal inducerende hormonen: die op een transmembraaneiwit binden. - Oestradiol en progesteron zijn steroïdhormonen en gaan de cel in. Eiwithormonen bestaan uit dezelfde alfa keten, alleen de bèta keten verschilt. HCG heeft bijna dezelfde bèta keten als LH. Omdat het eiwitten zijn kun je ze niet oraal innemen, dus je moet ze spuiten
Wat zijn de kenmerken van Sertoli en Leydig cellen?
Sertoli cellen stimuleren de gametogenese bij de man. Ze werken op testosteron. Testosteron wordt gemaakt in de leydig cellen. Wordt aangezet door LH.
Wat is de functie van de theca- en granulosacellen?
Er worden ook androgenen in het ovarium gemaakt. Theca cellen maken androgenen, onder invloed van LH. De granulosacellen gebruiken testosteron om oestradiol te maken. FSH stimuleert aromatase om oestradiol te maken.
Endometrium wordt getriggerd door oestradiol. Dan gaat het groeien.
zie plaatje
Welke fenomenen zie je tijdens de menstruele (= ovariële) cyclus?
bestaat uit 2 fasen namelijk
- folliculaire fase (dag 1-14): hierbij heb je oestrogeen effecten op borsten (groei en doorbloeding bevordert waardoor spanning en gevoeligheid kan optreden) en op cervicaal slijm (wordt dunner, helder en rekbaar waardoor sperma makkelijker kan passeren)
- luteale fase (dag 14-28): hierbij heb je een progestagene effect met een temp verhoging tot 0,5 na de ovulatie; PMS (stemmingswisselingen etc); mastalgie (meer doorbloeding en vocht in de borsten wat pijn kan doen); abdominaal discomfort (buikpijk door ovulatie)
wat is periovulatoire fase?
mittelschmerz betekent middenpijn en verwijst naar de pijn in de onderbuik rond de ovulatie. dit komt door het vrijkomen van de eicel uit de follikel in de eierstok
Welke gevolgen zie je op de korte en lange termijn bij een cyclusstoornis?
Kort termijn effecten
- Amenorroe (>6m geen menses)
- Oligomenorroe (irregulaire menses)
Lang termijneffecten
- Verlies van libido
- Dyspareunie (pijn tijdens gemeenschap)
- Vaginale droogte
- Subfertiliteit
Late effecten
- Osteoporose
- Hart- en vaatziekten
Wat betekend wet days?
veel afscheiding