HC.2.1 - Casuspresentatie: paar met kinderwens Flashcards
hoe maak je onderscheid tussen vruchtbaarheid en subfertiliteit?
als het in een jaar niet lukt om zwanger te worden dan is het subfertiliteit (80%-95% lukt het wel)
1 op de 6 paren is subfertiel
wat is de belangrijkste factor waardoor de kans op zwangerschap en op een levendgeboren kind afneemt?
leeftijd van de vrouw
Hoeveel procent van de eicellen is tijdens je vruchtbare leven bevruchtbaar?
In je vruchtbare leven is 0,1% van je eicellen potentieel bevruchtbaar. Je hebt maar 400-500 ovulaties.
Wanneer spelen LH en FSH een rol bij de ontwikkeling van de follikel?
FSH en LH spelen pas een rol bij de laatste twee weken van de groei en uitrijping van de follikel. Maar de ontwikkeling begint al 3 maanden daarvoor. Dit is onafhankelijk van hormonen.
wat is het verschil tussen een follikel en een eicel?
een follikel is een structuur in de eierstok die een eicel bevat. dus follikel zorgt voor voeding etc van de eicel tot die rijp is
Wat is het FSH window concept?
Dit is de periode waarbinnen één follikel verder uit rijpt en de andere follikels worden geremd door dalende FSH-waarden aan het einde van het window. Hoe groter het window, hoe meer eicellen de kans krijgen om uit te groeien. De follikels gaan groeien als FSH de threshold overschrijdt. Er zal er altijd ééntje harder groeien dan de rest. Dit groepje heet cyclische recruitment. En uit dat groepje wordt er eentje geselecteerd voor dominantie. Deze groeit gewoon door ook al is het FSH laag. Deze wordt dan pre-ovulatoir en kan gaan ovuleren mits er een LH piek is.
zie plaatje
Waarom kan je pas ovuleren wanneer er een LH piek is?
LH piek zorgt ervoor dat de gap junctions worden verwijderd er geen cAMP bij komt en dat de oocyt meiose II kan hervatten tijdens de ovulatie.
wanneer wordt meiose I en II afgemaakt?
- meiose I stopt bij de geboorte. tijdens de rijping in de follikel wordt meiose I afgerond
- meiose II wordt hervat door de LH-piek. bij bevruchting wordt meiose II volledig afgerond want dan kan de metafase II van meiose II plaatsvinden
wat zijn de 3 factoren waardoor een paar niet zwanger kan worden?
probleem bij:
- zaadcel
- eicel (alsmede ovulatie)
- samenvoeging van deze twee
Wat vraag je bij de anamnese aan de vrouw bij een onvervulde kinderwens?
- Primair of secundair (dan heb je dus al een kind) subfertiel!
- Duur!
- Leeftijd!
- Cyclus
- SOA’s (blokkeert de toegang naar de eicel), systemische ziekten
- (buik) operaties: verlittekening of schade aan het ovarium
- Coïtus, expositie, kennis fertiele periode
- Intoxicaties/omgevingsfactoren
- Anticonceptiegebruik
- Familieanamnese
Wat vraag je bij de anamnese aan de man bij een onvervulde kinderwens?
- Primair of secundair subfertiel
- Leeftijd: mannen kunnen op hele oude leeftijd nog kinderen krijgen want de spermatogenese gaat nog wel gewoon door. Alleen de kans op miskramen wordt wel groter, dit heeft te maken met de kwaliteit van de zaadcellen. (?)
- Coïtus/Ejaculatie
- SOA/infectie
- Trauma/Operatie
- Intoxicatie
- Beroep: toxische stoffen hebben meer effect op de spermatogenese dan op de oogenese. Bijv. bestrijdingsmiddelen in de land- en tuinbouw, hoge temperatuur (zittend werken, strakke broek). Het gaat om middelen die lijken op hormonen of de hormonen beïnvloeden.
Verder wil je eigenlijk alleen nog maar bij de man weten of hij goed zaad heeft. Als er voldoende zaadcellen in zijn ejaculaat zitten dan hoef je verder niks meer met die man.
wat is het belangrijkste om naar te kijken bij de man?
heeft hij normaal sperma dus genoeg spermacellen aanwezig in het zaad –> zaadonderzoek dan hoeft er geen verder onderzoek meer naar de man gedaan te worden
Wat voor lichamelijk onderzoek doen we bij een vrouw bij een onvervulde kinderwens?
- Gewicht, lengte, BMI
- Habitus (Tanner)
- Beharingspatroon
- Genitalia externa
- Speculum en Vaginaal Toucher (VT)
- Echoscopie: meestal transvaginaal. Je kunt de follikels zien in de eierstokken, met behulp van de menstruatiedatum kan je dan beredeneren hoever iemand is in de cyclus.
welke aanvullend onderzoek doen we?
- semen analyse (= zaad onderzoek)
- mid-luteaal progesteron (twijfel bij ovulatie? als er mid-luteaal (na ovulatie) progesteron is dan is er een geel lichaam dus dan is er ovulatie geweest)
- chlamydia antistof titer in serum (CAT)
Wat is een post-coïtum test? En waarom gebruiken we die niet?
Post-coïtum test: na seks een hapje nemen van het slijm van de cervix dan kun je zien of er bewegende zaadcellen zijn. Dan weet je een paar dingen: het slijm van de baarmoeder is in orde (niet kwalijk voor de zaadcellen), de man heeft zaadcellen. Dan weet je dus dat er ook een paar zaadcellen zijn doorgezwommen. Maar deze test heeft nauwelijks toegevoegde waarde en is even uitputtend als het bijhouden van de maandelijkse basale temperatuur curve.
