H5: De Groeiomgeving Flashcards
Hoe loopt een jaarcyclus van een wijnstok?
Winter is rust
Begin lente is uitbotting, loten beginnen te groeien.
Late voorjaar en begin zomer. Bloeitijd met kleine druiven als gevolg. Nog hard en groen, hoog zuur, laag suiker, geen smaak.
Late zomer begin herfst. Veraison oftewel rijping/verkleuring. Druiven zwellen op, suiker stijgt, zuur daalt, smaken ontwikkelen. Kleur veranderd van groen naar blauw/zwart of naar roze/goudgeel.
Oogsten. En daarna is groeiseizoen klaar, vallen blaadjes eraf en komt de wijnstok weer in winter rust.
Wat heeft een wijnstok nodig om zn cyclus te kunnen doorlopen?
Warmte (anders vechten om te overleven)
Zolicht en Kooldioxide + water om glucose en zuurstof te produceren (is fotosynthese)
voedingsstoffen (dit plus glucose om groei te bevorderen en druiven te rijpen)
Waarom is warmte nodig en welke factoren beïnvloeden warmte?
Onder 10 graden groeit de wijnstok niet, is wel nodig. Ook nodig voor bloei en vruchtzetting en rijping.
Bepaling welke druivenras waar wordt geteeld.
Factoren:
Geografische breedte: tussen de 30-50 graden zijn er wijngaarden. Anders te heet of te koud. Of gebruik van andere factoren, zie hieronder.
Hoogte: hoe hoger hoe kouder.
Oceaanstromingen: plaatselijke opwarmingen of verkoelingen.
(Humboldstroom en benguelastroom koelen chili en Zuid Afrika af, golfstroom verwarmt noordwest Europa)
Mist: helpt verkoelen. (California belangrijk)
Bodem: donker van kleur of rotsen absorberen en weerkaatsen meer zonnewarmte dan lichtere bodems. (belangrijk in koele klimaten) bodems met veel water nodig verlaten uitbotting.
Expositie: waar staat de helling. Richting de evenaar geeft meer warmte. Hoe steiler hoe meer profijt.
Warmte
Wat is belangrijk omtrent continentaliteit en temperatuurverschillen?
Niet alleen hoeveelheid is belangrijk ook de consistentie en het dag en nacht verschil is belangrijk.
Continentaliteit: het verschil in temperatuur tussen de koudste en de heetste maanden. Een hoge continentaliteit betekend grote verschillen tussen seizoenstemperaturen.
Gebieden bij watermassa’s hebben doorgaans lage continentaliteit. Wateren warme langzamer op en af.
Bepaalt lengte groeiseizoen. Dat is van belang voor de totale hoeveelheid warmte die een wijnstok krijgt.
Dag en nacht temperatuur: het verschil tussen dag en nacht. Ook wel diurnal range genoemd.
Koele nachten vertragen het verlies van aroma’s en zuren tijdens rijping. Warme nachten versnellen.
De diurnal range kan verkleind worden door wateren in de buurt.
Bewolking heeft ook invloed op diurnal range. Werkt isolerend.
Wat zijn temperatuurgerelateerde gevaren voor de wijnstok?
Winter:
Onder -20 graden kan wijnstok goed beschadigen/doodgaan. (Plek van enting grootste gevaar, oplos: “aanaarden” dus aarde tegen enting plaatsen ter bescherming). Bij milde winters komt stok niet in rust, kan vaker oogsten, maar dan wel korter leven en insecten overleven dit dus sneller ziektes.
Lentevorst:
koude lucht onder vriespunt verzamelt aan de grond waardoor waterdamp op grond of wijnstok bevriest. Bij open of net uitgelopen knoppen gaan ze dood.
Oplossingen:
- kachels in wijngaard. Warmte zet lucht in beweging dus geen mist.
- Windmachines.
- Sproeiers. Water op wijnstokken zodat bij bevriezing het warmte afgeeft aan plantweefsel. Dit beschermt knoppen en jonge loten.
- Doordachte wijngaardaanleg. Bijvoorbeeld midden op de helling, hoog opgebonden, holtes egaliseren.
Het groeiseizoen;
Hele lage temperaturen waardoor kort groeiseizoen ontstaat (wijnstok vertraagd activiteit, zoals uitbotting). Of te hoge temperaturen waardoor wijnstok zijn activiteit ook vertraagd, er brand kan ontstaan (met vuur en rook als gevolgen voor druif)
Waarom is zonlicht nodig en welke factoren omtrent zonlicht beïnvloeden?
Zonder licht geen fotosynthese en daardoor geen glucose en dus geen rijping/bloeiing en gaan ze dood.
Factoren:
Veel temperatuur factoren zijn ook zonlicht factoren.
- geografische breedte:
Hoe verder van de evenaar hoe langer de dagen in de zomer.
-zeeen en meren:
Meer bewolking bij wateren.
-expositie:
Naar evenaar gericht geeft meer zonlicht en hoe steiler de helling hoe lichter.
Wat zijn de gevaren van het zonlicht op de wijnstok?
Zonlicht is dus nodig voor vruchtzetting en rijping, dus met bewolking heb je minder grote druivenoogst, tragere fotosynthese.
Direct zonlicht is goed, maar fel zonlicht kan verbranding veroorzaken (bittere smaak in druivenschil)
Waarom is water belangrijk voor wijnstok en welke factoren hebben hierop invloed?
Water is nodig voor fotosynthese en voor het dik laten worden van de druiven tijdens de rijping.
-verdamping van water uit de bladeren heet: transpiratie.
-bij ontwikkelde bladerdek is waterbeperking goed. Nu is er meer focus op rijping druif ipv op aanmaak nieuwe loten. Plus niet te veel schaduw want bladeren groeien ook niet.
Factoren:
Regenval. Bij voldoende hoef je niet te doen anders oplossingen voor het hebben van te weinig water op de wijnstok.
- druppelirrigratie: elke wijnstok heeft zijn eigen druppelaar en dus optimale watertoevoer.
- sproeiers: veel water verspilling en er ontstaan vochtige omstandigheden (kans op ziekten).
-bevloeiing: onder water zetten. Goedkoop, alleen bij vlakke wijngaarden en waar veel watertoegang is.
Wat zijn de gevaren van water op een wijnstok?
Droogte:
Bij te kort geen transpiratie. Wij langdurig ontstaat er waterstress (de fotosynthese stopt, bladeren verwelken en druiven worden niet rijp)
Te veel water:
-Tijdens groeiseizoen, te veel aanmaak nieuwe loten en bladeren. En dus geen suikers meer voor de druiven.
- wortels kunnen doodgaan.(opl: hellingen of buizen voor waterafvoer)
- bloei en vruchtzetting kunnen verstoord worden.
-Verspreiding ziekten
-druiven net voor de oogst kunnen enorm opzwellen.
Hagel:
Kan druiven en wijnstok beschadigen. (Opl: Netten spannen, ter bescherming tegen hagel)
Wat is klimaat en wat is weer?
Klimaat: jaarlijks patroon van temperatuur, zonlicht en water/regenval, over verschillende jaren gemiddeld. (Wel in deccenia wat veranderingen door opwarming aarde)
Het weer: de jaarlijkse variatie die optreden t.o.v het klimaatgemiddelde.
Welke temperaturen vallen onder koel, gematigd, warm, hete klimaten?
Temp van een gebied gedefinieerd aan de hand van gemiddelde temperatuur gedurende groeiseizoen (dus noordelijk half rond april tot oktober en zuidelijk halfrond oktober tot april)
Koele klimaten: 16,5 graden
Gematigde klimaten: 16,5-18,5 graden
Warme klimaten 18,5-21 graden
Hete klimaten 21+ graden.
Welke klimaatclassificaties heb je?
Categorieen met temperatuurcategorien (koel, gematigd, warm, heet), continentaliteit, zonuren, regen worden hierin opgenomen.
Continentaal klimaat
Maritiem klimaat
Mediterraan klimaat
Hoe ziet een continentaal klimaat eruit?
-Hoge continentaliteit (groot verschil tussen warmste en koudste maanden)
- korte maar droge zomers (irrigatie soms nodig) met grote daling in temp in de herfst.
- kans op lentevorst
-lage temperaturen in groeiseizoen (invloed op bloei en vruchtzetting, rijping)
-geschiit voor druivenrassen die laat uitbotten, en vroeg rijpen.
- gebieden: Chablis, champagne
Hoe ziet een maritiem klimaat eruit?
- koele tot gematigde temperaturen
- lage continentaliteit (klein verschil in warme en koude maanden in temperatuur).
-regenval is gelijkmatig over het jaar. (Helpt dus ook temperatuur matigen)
- temp is hoog genoeg om ver in de herfst te kunnen rijpen.
- regenval in lente en zomer kan schadelijk zijn voor bloei, vruchtzetting en gezondheid druif bij oogst.
Hoe ziet een mediterraan klimaat eruit?
-lage continentaliteit (klein verschil tussen warme en koude maanden)
- zomers meestal warm en droog.
-kleine hoeveelheid regen (positief effect op gezondheid druif of juist uitdroging)
-gebieden: mediterraans gebied, kust Californië, kust chili, Zuid Afrika en Australië.
-vergeleken met Maritiem: extra warmte en zonlicht (wijnen met meer body, rijpere tannine, hoger alcohol, lager zuur)
