H30: Spanje Flashcards
Wat zijn typische kenmerken voor Spanje?
Lange geschiedenis van wijnproducentie, maar kort pas goed op internationale markt
Drie klimaatzones
- Noord en noordwest kust: gematigd maritiem klimaat.
-oostkust: warm mediterraan klimaat
Verkoeling van de zee of hoge ligging
- Spaanse hoogvlakte: heet continentaal klimaat.
Hitte en gebrek aan water is probleem
Niet veel schimmelziekte
Door klimaat:
- lage plantendichtheid
- vrijstaande wijnstokken
* Draadgeleiding komt langzaam op voor machinaal oogsten
Wat zijn de klimaten in Spanje?
Noor en noordwest: gematigd maritiem
- overheerst door Atlantische weersystemen
- regenval het de risicos is hoog
Oostkust (Catalonië tot Levante): warm mediterraan klimaat
- verkoeling van de zee of van hoogte
- richting zuiden steeds heter
Spaanse hoogvlakte, een groot plateau in Midden Spanje: heet continentaal klimaat
- geen invloed van de zee, door de bergen eromheen
- in winter tot onder vriespunt, in zomer erg heet
- beperkte regenval
- opl temp: koele nachten en hoogte
M.u.v noordwest Spanje is hitte en gebrek aan water de uitdaging
+ Geen schimmelziekte
- opl: lage plantendichtheid
En vrijstaande wijnstokken
Welke blauwe druivenrassen zijn belangrijk in Spanje en wat kan je over deze druiven en rode wijn zeggen?
Rode wijn algemeen:
- brede reeks aan stijlen
- goedkoop en zonder hout (met macération semi-carbonique)
- beste wijnen: altijd hout, en deels nieuw (oudsher Amerikaans hout, tegenwoordig Frans eiken)
Blauwe druiven
Tempranillo:
-belangrijkste blauwe druif
- vooral Noord en Midden Spanje
- gem zuur.
- voldoende warmte nodig om smaken te ontwikkelen, maar heet klimaat zonder groot verschil tussen dag en nacht temp, zorgt voor onvoldoende zuren
- op zn best in gebieden die door zee getemperd worden of hoogte.
- vergisting vaak macération semi-carbonique (frisse Joven-wijn, met aardbei)
- jong drinken wordt populaire
- anders in houtgerijpte blends die kunnen ouderen (bijv met Garnacha z graciano, Carinena,mazuelo gemengd en internationale met CS)
Garnacha tinta:
- hoog alcohol
- snel willen verouderen
- op grote schaal gebruikt voor rosados
- belangrijk in Priorat (oude wijnstokken en lage opbrengst geeft complexe wijn met veel body)
Monastrell:
- ook wel mourvèdre
- dikke schil (droogte bestendig)
- hitte en zon nodig
- geteeld in ZO DO’s zoals Yecla, Jumilla.
- zeer diepe kleur
- volle body
- hoog tannine
- hoog alcohol
- laag tot gem zuur
- smaken rijpe bramen
Welke andere blauwe druivenrassen worden. Benoemd in t boek voor Spanje en wat kan je daar over zeggen?
Graciano:
- gewaardeerd, maar lastig te telen.
- voornamelijk in Rioja (vaak als blend)
- toevoeging zwart fruit, zuren en tannine. Om beter te ouderen
Cariñena:
- ook wel Carignan
-in Rioja Mazuelo
- levert wijnen met veel zuur, tannine en kleur
- in kleine vorm ideale blend met tempranillo
- ook in Priorat (gemengd met Garnacha voor tannine verbetering)
Mencia:
- wil gematigd klimaat
- levert fris fruit, gemid tot hoog zuur en soms een hint groen
Wat zijn de belangrijkste witte druivenrassen in Spanje en wat kan je over witte wijn zeggen hier?
Witte wijn:
- vaak fris en fruitig
- dus snachts of vroege ochtend oogsten
- vergisten op rvs met temp beheersing voor fris fruit.
- soms op hout en techniek als batonnage om textuur en extra smaken toe te voegen aan de wijn
Verdejo:
- vatbaar voor oxidatie
- voor sherry achtige wijnen
- dankzij anaerobe vinificatie ook wijn met lichte body, gemid tot hoog zuur en smaken van meloen en perzik
- voor rijkere volle wijn dan lie doorroeren en vergisting op vat
Albarino:
- noordwest Spanje (Rias Baixas)
- dikke schil (schimmelziekte kunnen weerstaan)
- veel zuur van nature
- frisse wijn, citrus en steenvruchten.
Welke andere witte Spaanse druiven kunnen voor Spanje belangrijk zijn?
Airén:
- staat voornamelijk in La Mancha, midden Spanje.
- kan als weinige extreme hitte hebben.
- veel productie gaat naar Brandy de Jerez.
Parellada, xarel-lo, en macabeo:
- veel in Catalonië
- belangrijkste rassen voor mousserend, cava
- macabeo is Viura in Rioja ( en dus ook voor stille wijnen gebruikt)
* Zonder hout, met kruiden en specerijen in smaak en als steunpilaar vroeger voor houtgerijpte Witte Rioja
Een aantal internationale druiven komen nu ook in Spanje voor, welke?
Cabernet Sauvignon
Merlot
Sauvignon blanc
Chardonnay
- veel te vinden in Noordoost zoals Penedès, Navarra.
- in blends gebruikt
Hoe werkt de Spaanse wijnwetgeving?
Aop wijnen
- is eigenlijk DOP (Denominación de Origen Protegida)
DO (Denominación de Origen)
- van bepaald min. Kwaliteit
- voldoende aan voorschriften bepaald ras, wijngaardbeheer en locatie
DOCa (Denominación de Origen Calificada)
- minstens 10 jaar oude goede reputatie dan pas aanvraag doen.
- hoger segment
- 2 stuks op t moment:
* Priorat
* Rioja
VP (vinos de pago)
- voor klein aantal individuele domeinen met hoge reputatie
- alleen eigen druiven gebruiken, die op het domein gevinifieerd zijn en gerijpt
IGP wijnen
- troditionele term is: Vino de la Tierra (VdlT)
Hoe zit het in Spanje met de rijping van een druif en hoe wordt de wijn dan genoemd?
Je hebt leeftijdscategorieen voor wijnen:
Tabel hieronder
Rode wijn. Witte wijn Min tot rijp. Op vat. Tot rijp. Min per
- joven: 0. 0. 0. 0
- Crianza. 24. 6. 18. 6
- Reserva. 36. 12. 24. 6
- Gran Reserva
60. 18. 48. 6
In Rioja is joven ‘Genérica’
Wat valt onder je het gebied Ebro in Spanje?
Onder Ebro valt:
- Rioja
- Navarra
- Carinena en Calatayud
Wat kan je allemaal zeggen over Rioja?
Rioja:
- 3 subgebiesen rondom de stad Logroño
Rioja alavesa:
* Ten westen van de stad
* In de voetheuvels van Cantabrisch Gebergte en Noord oever van de rivier Ebro
- deze wijnen:
* Lichtste van Rioja
* De meeste finesse
* Hoge wijngaarden ( 500-800m)
Rioja Alta:
*Ten westen van de stad
* Ten zuiden van de Ebro
* Hoge wijngaarden (500-800m)
* Deze twee subgebieden worden getemperd door de Atlantische Oceaan, hoewel het gebergte hun beschermt tegen het ergst Atlantische weer.
Rioja Oriental:
* Ten oosten van de stad
* Zuidelijke oever van de Ebro
*Minder maritiem, en dus hete zomers en strenge winters. Regenval is laag.
* Droogte een probleem
De wijnen rondom Ebro:
- blauwe druiven voornamelijk
- tempranillo het meest, vooral in westelijke koelere gebieden
- vaak voor blends en dan geeft hij rood fruit en gemid tannine.
- tempranillo profiteert van body en alcohol die garnacha meebrengt
- mazuelo en graciano spelen alleen ondersteunende rol in blends.
Wijnstijlen:
- rode wijn om jong te drinken (macération carbonique)
- voor middellange rijping: ontstelen, kneuzen en traditionele vergisting
* Beheer hoed
* Lange Inweking, beiden voor kleur en smaak extractie.
- rijping op hout is doorslaggevend
- vroeger Amerikaanse hout met veel vanille smaak als gevolg. Nu vaker Frans eiken voor subtiele specerijen
Witte wijnen:
- negen druiven toegestaan in Rioja
- Viura heeft overhand
- vroeger lange rijping op Amerikaanse hout (diep goude kleur en noot smaken, opzettelijke oxidatie)
Nu minimaal o2 contact voor max fruit
Wat kan je allemaal zeggen over Navarra?
Strekken zich uit van noordelijke en oostelijke grenzen van Rioja tot de voetheuvels van de Pyreneeën
Klimaat is vergelijkbaar als Rioja, maar wordt koeler en natter in de bergen.
Tempranillo meest aangeplante druif.
(Voor blends in Rioja stijl en met Rioja rassen, of CS en merlot)
Wijnstijl:
Varieert van Joven tot dure Gran Reserva
Garnacha druiven voor rosé
- worden. Eerder geplukt. Als zuur hoger is dan suikergehalte
- dan anaerobe behandeld
- voor frisse fruitige wijnen met hem alcohol
Witte wijn maar heel klein deel
- van Viura, chardonnay en sauvignon blanc
Wat kan je allemaal zeggen over Carinena en Calatayud?
Deze DO’s liggen naast elkaar, ten zuiden van de Embryo
Warm continentaal klimaat en weinig regenval
Garnacha is de belangrijkste druif
- goedkope wijnen in fruitige stijl om jong te drinken.
- wijn van hoger kwaliteit vaak van oude stokken garnacha en Carinena en hebben hoger smaakintensiteit en betere structuur.
Wat kan je zeggen over Catalonië?
Is de noordoostelijke hoek van Spanje
Veel wijngaarden ten zuiden van Barcelona
- kustvlaktes
- heuvels richting het westen
Catalunya is generieke DO voor het hele stuk
- gecreëerd om het mengen uit verschillende gebieden te accepteren
Hier wordt alle cava gemaakt.
2 grote DO’S:
- Penedès
- Priorat
Wat kan je vertellen over Penedès?
Direct ten zuidwesten van Barcelona
Van Middelandse zeekust tot in de heuvels.
3 klimaatzones:
- kustvlaktes is het heetst. Hier is mediterraan klimaat.
- in de dalen landinwaarts is het koeler maar nog wel warm.
- verder de heuvels in waar de wijnstokken tot 800m hoog staan, is het klimaat gematigd.
Hierdoor veel wijnstijlen
Welke druiven:
* Meeste druiven die voor cava productie
* maar ook Chardonnay, sauvignon blanc, gewurztraminer
- rood: merlot, CS, tempranillo (hier ull de llebre genoemd), pinot noir
Wat kan je zeggen over Priorat?
Wijngaarden liggen in de heuvels landinwaarts van de stad Tarragona
Lange hete zomers, en droog. Regenval is laag.
- dus ideaal voor oude wijnstokken garnacha en Carinena (rassen die laat rijpen)
Bodem:
- llicorella oftewel lagen rode leisteen en kleine mica deeltjes die schitteren in de zon.
- helpen rijping door warmte te reflecteren en vast te houden
*. Door diepte mogelijk om goed water opslaan
Koele nachten verlichten de hitte overdag
Mechanisatie onmogelijk door steile hellingen en vrijstaande wijnstokken
* Onderhoud is daardoor duur en tijdrovend
Kleine opbrengsten door gebrek aan voedingstoffen in de bodem en oude wijnstokken
* Wel intense en complexe wijnen
* Wijnen zijn dan ook duur
De wijn zelf:
- diepe kleur
- hoog tannine
- gemid tot hoog alcohol
- zwart fruit, getoast aroma (nieuw Frans eiken)
- internationale druiven soms ook in blends: CS
Ook wit en rosé wordt hier gemaakt
Wat valt er onder het duerodal?
De rivier Duero gaat van de bergen net onder Rioja richting Portugal, hier wordt hij Douro genoemd.
DO’s dier hieronder vallen:
- Ribera del Duero
- Toro
- Rueda
Wat kan je zeggen over Ribera del Duero?
Door een ring van Bergen afgesneden van maritieme invloeden
- korte hete zomers
- zeer koude winters
Wijngaarden op hoogste deel van Spaanse hoogvlakte (soms boven de 850m)
-* hierdoor vele koele nachten
* Helpt bij behoudt zuren en fris fruit
Do voor rode wijn, witte wijn en rosé. Maar veelal rood
Tempranillo meest aangeplant
Betere wijnen:
* Blend met tempranillo
* Donker in kleur
* Hoog tannine
Cs, merlot en Malbec ook toegestaan hier maar niet veel gebruikt.
Garnacha, maar vaak voor rosé
Stijl;
* De intense fruitsmaken en tannine accentueren door lange Inweking en kort op nieuwe vaten te rijpen (Frans ipv Amerikaans eiken inmiddels)
Wat kan je zeggen over Toro?
Klimaat is vergelijkbaar als die van Ribera del Duero.
Rode wijnen van tempranillo
- volle body, intens fruit en hoog alcohol
* Dit door de hoge temp overdag, zon, vrijstaande wijnstokken en lage opbrengst
In joven wijn zit vaak wat garnacha
Wijn in Gran Reserva kunnen in hun jeugd al diep van kleur zijn en heel veel tannine hebben. Kunnen goed rijpen
Kleine hoeveelheden wit en rosé gemaakt
Wat kan je zeggen over de Rueda?
Gelegen tussen Toro en Ribera del Duero
Vooral witte wijnen
Continentaal klimaat, met koele zomer nachten is ideaal voor Verdejo.
Naast verdejo ook sauvignon blanc.
Beiden mogen als monecepage en als gemengd mini 50% verdejo.
Stijl:
Eenvoudig en fruitig tot voller en op vat vergist
Wat valt er onder het noordwesten en wat kan je over t Noord westen vertellen?
Veel invloed van Atlantische oceaan. Daarom is het hier ook koeler en natter
Bakermat van veel Spaanse beste witte wijnen
DO’s hierbij:
- Rias Baixas
- bierzo
Wat kan je zeggen over Rias Baixas?
Aan de Atlantische kust
Gematigd tot vochtig klimaat
* Hierdoor zijn meeldauw en rot gangbare ziekten
* Hierdoor worden wijngaarden langs pergola ‘s geleid, om luchtcirculatie te bevorderen. (Sommige gebruiken andere geleidingssystemen of opbindsystemen die makkelijker te onderhouden zijn)
Albarino
- frisse stijl
- geen hout
- van nature hoog zuur
- rijke steenvruchten
heel soms met een tikje hout of battonage voor krachtigere stijl
Rode wijn mag ook maar is minderheid
Wat kan je zeggen over bierzo?
Overwegend rode wijn
Ligt in de bergen die de grens vormen van Galicië en de Spaanse hoogvlakte.
Klimaat is gematigd en profiteert van verkoelende maritieme invloeden.
Mencia is hier het belangrijkste
- elegante rode wijn
- natuurlijk hoog zuur
- aroma’s van rood fruit
Beste wijnen:
- komen van oude stokken
- van steiler stenige hellingen
Sommige maken wijn zonder hout om het geurige fruit te behouden maar veel gebruiken nieuw hout voor toast.
Wat kan je zeggen over Levante en welke DO’s vallen hieronder?
DO’s:
- Valencia
- Jumilla en Yecla
Gebied aan de Middelandse zeekust, ten zuiden van Catalonië.
Handel in de haven van Valencia, ook voor La Mancha.
Valencia:
* Bron van wijnen met goed prijs kwaliteitsverhouding
* Veel lokale als internationale druiven
* Witte druif: Merseguera
Anders Muscat D’Alexandrie voor productie van plaatselijke mocatel de Vakenciaz een versterkte zoete wijn.
Jumilla en Yecla:
* Liggen verder landinwaarts
* Heet en droog klimaat
* Perfect voor monastrell
* Meeste zijn jeugdig en fruitig
Wat kan je zeggen over Castilla-la Mancha en welke DO’s horen hierbij?
DO’s :
- la Mancha
- Valdepenas
De helft van de totale wijnproductie komt hier vandaan
Ligt ten zuiden van Madrid
La Mancha:
* Grootste Do van Spanje
* Airén voornamelijk (voor neutrale frisse witte wijnen)
* Aanplant loopt terug door overheid en tempranillo (plaatselijk als cencibel) loopt op.
* Dit naast internationale druiven als merlot, CS, syrah, chardonnay en sauvignon blanc.
La Mancha uitstekende bron van betaalbare goed gemaakt rode en witte wijnen.
Begin van de Pagos-wijnen
Valdepenas:
* Direct ten zuiden van la Mancha
* Hetzelfde klimaat
* Airén het meest
* Of tempranillo (cencibel)
* Monecepage of blends met internationale druiven
* Variatie van fruitig tot geconcentreert en hout gerijpt
