H6 Wijngaardbeheer

Question 1

Welke 3 elementen worden in overweging genomen als een producent een nieuwe wijngaard wil aanleggen?

Answer 1

1. Omgevingsfactoren (regenval, zonne-uren, bodem)
2. Zakelijke afwegingen (nabijheid voorzieningen)
3. Druivenras (welke is geschikt / toegestaan)

Question 2

Wat betekent de term ‘vieilles vignes’?

Answer 2

Wordt door sommige wijndomeinen gebruikt om aan te geven dat een wijn van oude(re) planten komt.

Oude wijnstokken worden geacht fruit te produceren van uitzonderlijke kwaliteit, vaak met een sterkere concentratie van smaken.

De hoeveelheid druiven die een wijnstok produceert neemt af met de leeftijd en plant kan gevoeliger worden voor ziekte.

Question 3

Noem de 4 belangrijkste onderdelen v/d verzorging van de wijnstok.

Answer 3

1. Geleiden
2. Snoeien
3. Opbinden
4. Plantdichtheid

Question 4

Waar verwijst de term ‘geleiding’ meestal naar?

Answer 4

Naar de vorm van het meerjarige hout van de stok.

Question 5

Welke 2 categorieën geleidingswijzen kan je onderscheiden?

Answer 5

1. Gobeletsysteem (hebben betrekkelijk weinig meerjarig hout)
2. Cordonsysteem (een stam met 1 of meer permanente, horizontaal geleide armen of ‘cordons’)

Question 6

Welke geleidingswijze maakt machinaal oogsten makkelijker?

Answer 6

Cordonsysteem, vanwege de stevige permanente arm waarover de hele lengte loten uit groeien.

Question 7

Wat wordt verstaan onder snoeien?

Answer 7

Het verwijderen van ongewenste bladeren, vruchthout en meerjarig hout. Het snoeien vindt elke winter en zomer plaats.

Winter: belangrijk onderdeel van wijngaardbeheer, voornaamste doel is bepalen van aantal en positie van de knoppen die komend groeiseizoen loten gaan vormen.

Question 8

Welke 2 soorten wintersnoei zijn er?

Answer 8

• Korte snoei: Kort vruchthout bestaat uit korte stukken eenjarig hout dat teruggesnoeid is tot maar 2 of 3 knoppen.
• Lange snoei: langere delen eenjarig vruchthout gebruikt met 8 tot 20 knoppen. Dit is complexer dan korte snoei.

Question 9

Wat wordt bedoeld met ‘guyot’?

Answer 9

Het geleidingsstysteem bij lange snoei. Bij 1 lang stuk vruchthout spreek je van enkele guyot, bij 2 stukken over dubbele guyot.

Question 10

Wat omvat zomersnoei en waarom vindt het plaats?

Answer 10

Het kortwieken van het bladerdek om de groei te beperken en de suikerproductie naar de druiven te leiden i.p.v. naar de groei van de loten en bladeren.

Question 11

Wat is een belangrijke keuze die een teler heeft met betrekking tot het bladerdek?

Answer 11

Tussen wel of geen opbindsysteem.

Zonder opbindsysteem

• Loten hangen naar beneden, soms tot op de grond
• Wijnstokken worden vrijstaande wijnstokken genoemd (of gobelet of bush vine)
• Meest geschikt voor warme of hete, droge, zonnige gebieden
• Niet geschikt voor machinale oogst

Met opbindsysteem
- Vruchthout en de loten v/d wijnstok worden vastgebonden aan de draden.

Question 12

Noem 3 belangrijke redenen waarom gekozen wordt om met een opbindsysteem te werken.

Answer 12

1. Positioneren v/d jonge loten kan gebruikt worden om hoeveelheid zonlicht te sturen die het bladerdek doorlaat.
2. Open bladerdek kan luchtcirculatie rond bladeren en druiven bevorderen (belangrijk in natte klimaten ivm schimmelziekten).
3. Opbinden kan mechanisatie in de wijngaard vergemakkelijken.

Question 13

Wat is de meest gebruikte opbindmethode?

Answer 13

• Vertical Shoot Positioning (VSP).
• Kan voor zowel kort als lang gesnoeide wijnstokken gebruikt worden.
• Loten worden verticaal omhoog geleid en aan de draden vastgebonden, zodat ze 1 smal bladerdek vormen.
• In hete, zonnige gebieden kan VSP zo aangepast worden dat uiteinden over de draden heen hangen en schaduw creëren.

Question 14

Wat is plantdichtheid en hoe wordt dit uitgedrukt?

Answer 14

• Aantal wijnstokken dat op een bepaald oppervlak is geplant.
• Doorgaans uitgedrukt als aantal wijnstokken per hectare.

Question 15

Noem 2 belangrijke criteria die beslissing van de teler beinvloeden met betrekking tot plantdichtheid.

Answer 15

1. Aanwezigheid van voedingsstoffen

2. Aanwezigheid van water

Question 16

Sommige wijngaardgebieden (met name in nieuwe wereld) hebben bodems die hoog gehalte hebben aan voedingsstoffen en voldoende neerslag. Hoe kan je dan hoge opbrengst van goede kwaliteit verzorgd worden?

Answer 16

Door lage plantdichtheid met wijnstokken die meerdere zijarmen of lange stukken vruchthout hebben.

Question 17

Wat kan teler doen als de opbrengst te groot lijkt te worden?

Answer 17

Reduceren door onrijpe druiven kort na de veraison te verwijderen (ook wel groene oogst).

Dit is riskant, want als op verkeerde moment gedaan, zal wijnstok het verlies compenseren door overgebleven druiven groter te laten worden (verdunt de smaak).

Question 18

Wat zijn nematoden en hoe worden ze bestreden?

Answer 18

Nematoden zijn microscopisch kleine wormen die de wortels v/d wijnstok aantasten en opname van water en voedingsstoffen verstoren.

Het ontsmetten v/d bodem voorafgaand aan herplanting en gebruik van resistente wortelstokken blijkt in de praktijk te werken.

Question 19

Wat zijn valse meeldauw en meeldauw? Waar kan het mee bestreden worden?

Answer 19

Schimmels die gedijen in warme, vochtige omgevingen en die alle groene delen v/d wijstok aantasten. Aangetaste druiven verliezen hun fruitige smaken en kunnen de wijn een schimmelige, bittere bijsmaak geven.

Van oudsher behandeld met Bordeauxse pap die koper bevat.

Question 20

Wat is grijze rot en waar wordt het door veroorzaakt?

Answer 20

Grijze rot wordt veroorzaakt door de schimmel Botrytis cinerea. Die gedijt in vochtige omstandigheden en tast vooral druiven aan.

Onder bepaalde omstandigheden is besmetting juist gunstig en draagt het bij aan productie van zoete wijnen met edele rot.

Question 21

Waar kunnen schimmelziekten mee bestreden worden?

Answer 21

Met chemische sprays (fungiciden).

Valse meeldauw van oudsher met Bordeauxe pap (bevat koper).

Question 22

Hoe kan je bladerdekbeheer gebruiken om risico op schimmelziekten te verkleinen?

Answer 22

Een dicht, schaduwrijk bladerdek beperkt de luchtcirculatie en waterverdamping, waardoor een vochtige omgeving ontstaat.

Een open bladerdek heeft betere luchtdoorstroming, wat verdamping bevordert en de wijnstok zo droog mogelijk houdt. Hierdoor ook minder chemische middelen nodig.

Question 23

Hoe worden virussen meestal verspreid? En wat kan er tegen virussen gedaan worden?

Answer 23

Meestal verspreid via stekken of nematoden. Er is geen behandeling voor, kan alleen uitgeroeid worden door de wijnstokken te rooien en de grond te ontsmetten.

Question 24

Wat is een ‘sharpshooter’ en waar zorgt die voor?

Answer 24

Een klein insect die bacteriele ziekten verspreiden. Geen behandeling voor, strenge quarantaine en doorbreken van de levenscyclus v/d sharpshooter zijn enige manieren om verspreiding tegen te gaan.

Net als bij virussen zijn na besmetting het rooien v/d stokken en ontsmetten v/d grond de enige opties.

Question 25

Wat zijn de 3 belangrijkste opties om hoeveelheid synthetische middelen te verminderen bij wijnbouw?

Answer 25

1. Duurzame landbouw (beperken gebruik chemische middelen, geïntegreerde ongediertebestrijding).
2. Biologische landbouw (veel van dezelfde concepten als duurzame landbouw, maar heel beperkt aantal traditionele bestrijdingsmiddelen toegestaan in kleine hoeveelheden).
3. Biodynamische landbouw (gebaseerd op werk van Rudolf Steiner en Maria Thun, omvat praktijken uit biologische landbouw, maar ook denkbeelden uit filosofie en kosmologie).

Question 26

Wat gebeurt er bij veraison?

Answer 26

• Moment waarop druiven beginnen te rijpen, aangekondigd door kleurverandering in de druivenschil.
• Het suikergehalte stijgt en zuurgehalte zakt.
• Druiven ontwikkelen hun kenmerkende smaken en de tannine in de schillen wordt minder bitter en drogend.

Question 27

Wat is een gangbare manier om het rijpingsproces te volgen?

Answer 27

Het bijhouden v/d stijging in het suikergehalte.

Question 28

Is er een altijd geldende regel die aangeeft wanneer een druif perfect rijp is?

Answer 28

Nee, de ideale balans tussen suiker, zuur, smaak en tannine hangt af van het druivenras, het klimaat en de stijl & kwaliteit van de wijn die gemaakt wordt.

Question 29

Noem 5 factoren waarvan de keuze machinaal/handmatig oogsten afhangt.

Answer 29

1. Manier waarop de wijngaard beplant is.
2. Beschikbare arbeidskracht en kosten daarvan.
3. Topografie v/d wijngaard.
4. Weersomstandigheden.
5. Manier van wijnmaken.

Question 30

Wat is een belangrijk voordeel van machinaal oogsten?

Answer 30

De snelheid. Dit kan van essentieel belang zijn:

• als de oogst bedreigd wordt door slecht weer,
• bij druivenrassen die heel snel overrijp worden (bv Sauvignon Blanc)
• kunnen ‘s nachts doorwerken, druiven komen koel aan bij wijnmakerij (scheelt koelen)
• koele temperatuur vertraagt het oxidatieproces

Question 31

Wanneer kan machinaal oogsten niet gebruikt worden?

Answer 31

• Heuvelachtig gebied (kan alleen op vlak of licht glooiend terrein).
• Kwetsbare druiven (geschikt voor rassen waarvan de druiven niet te kwetsbaar zijn).
• Typen wijn waarvoor hele trossen nodig zijn (Beaujolais of Champagne).
• Typen wijn waar druivenselectie nodig is (Sauternes, rot kan per tros en zelfs binnen een tros verschillen).