tentamen moeilijk/algemeen Flashcards
zona glomerulosa vorm
busivormig
zona glomerulosa product
aldosteron
zona glomerulosa type hormoon
mineraalcorticoïd
zona glomerulosa regulatie
angiotensine II en K+
zona fasciculata vorm
paaltjes
zona fasciculata product
cortisol
zona fasciculata type hormoon
glucocorticoïd
zona fasciculata regulatie
ACTH
zona reticularis vorm
netwerk
zona reticularis product
DHEA
DHEA
voorloper testosteron
zona reticularis type hormonen
androgenen
zona reticularis regulatie
ACTH
medulla product
(nor)epinephrine
medulla type hormoon
catecholamines
medulla regulatie
sympathicus
StAR
transporteiwit dat cholesterol over de mitochondriale binnenmembraan kan transporteren
eerste stap in cholesterol omzetting naar hormonen
afsplitsing van zijketen door cytochroom P450, waarbij pregenolon ontstaat
cushing’s syndroom ACTH-afhankelijk
- hypofyse adenoom
- ectopische ATCH-productie
cushing’s syndroom ACTH-onafhankelijk
- bijnieradenoom
- bilaterale bijnier hyperplasie
- bijniercarcinoom
morbiditeit cushing’s syndroom
- veranderingen in lichaamssamenstelling:
= romp adipositas
= vollemaansgezicht
= vetophoping op de rug
= spier- en huidatrofie
= osteoporose - endocriene veranderingen:
= geremde afgifte van TSH dus secundaire hypothyreoïdie en hypogonadisme (menstruele stoornissen) - neuropsychiatrische veranderingen:
= depressie
= psychose
= geheugenstoornis
= slapeloosheid - metabool syndroom
- hypercoagulabiliteit
dexamethason supressietest afkapwaarde
< 50nmol/L
syndroom van conn
adenoom in de zona glomerulosa
alle dejodases bevatten
selenocysteïne (U)
bevat selenium
selenium
fungeert als acceptor voor jodium verkregen van het substraat, waarbij selenium wordt geoxydeerd naar E-SeL
PTU
normaal gesproken wordt E-SeL weer terug gereduceerd naar het actieve E-SeH, maar PTU remt deze omzetting
PTU remt dus actief de PERIFERE omzetting van T4 naar T3 door het remmen van D1
T4Ralfa
- hersenen
- bot
- hart
T4Rbeta
- lever
- nier
- hypofyse
cretinisme
ernstige congenitale hypothyreoïdie
vaak ten gevolge van een ernstig jodiumtekort
- gestoorde lengtegroei
- mentale retardie
- geen spraak/gehoor
- oedeem in gelaat
- ascites
signaal transductie GPCR
- Gs eiwit geactiveerd
- alfasubunit zorgt ervoor dat adenylyl cyclase wordt geactiveerd
- adenylyl cyclase zorgt ervoor dat ATP wordt omgezet in cAMP (amplificatiestap)
- cAMP zorgt voor activatie van PKA
- PKA gaat naar de kern en kan een interactie vormen met transcriptieregulatoren => transcriptie van genen
hoe wordt cAMP afgebroken?
door fosfodiësterases
ACTH en TSH gebruiken
Gs
somatostatine gebruikt
Gi
G… wint van G…
Gi, Gs
waaruit bestaat PKA?
- katalytische subunit
- katalytische subunit
- regulatoire subunit
- regulatoire subunit
hoe vindt de activatie van PKA plaats?
- Gs is geactiveerd en door het proces ontstaat er cAMP.
- cAMP bindt aan de regulatoire subunits van PKA (2cAMP’s per subunit)
- disassociatie van het complex, waardoor katalytische subunits vrijkomen
- deze kunnen effect gaan geven in de kern
PKA intact
PKA inactief
Gs functie
stimulering adenylyl cyclase
Gs gevolg
- cAMP stijging
- activering PKA
Gi functie
remming adenylyl cyclase
Gi gevolg
- cAMP daling
- remming van PKA
Gk functie
K+ kanaal
Gk gevolg
- K+-stijging
- potentiaalverandering
Gq functie
Cq koppelt aan PLC
Gq gevolg
- Ca2+ en DAG stijging
- activering PKC
via wat werkt TRH?
Gq
Gq werking
- GPCR binding
- activatie Gq
- alfa subunit activeert PLC
- PLC activeert inositol fosfolipide
- DAG komt vrij en IP3 wordt geproduceert
- IP3 zorgt ervoor dat calcium in de cel vrijkomt
- calcium en DAG zorgen dat PKC geactiveerd wordt
- afhankelijk van type GPCR kan activatie van Gs plaatsvinden
IP3
zorgt ervoor dat calcium in de cel vrijkomt
activerende mutatie Gs
McCune-Albright syndroom;
- botdystrofie
- endocriene tumoren in de schildklier en bijnier
primaire bijnierschorsinsufficiëntie
ziekte van addison
primair hyperaldosteronisme
syndroom van conn
ACTH binding in bijnier
MRCT2; G-eiwit
- adenylul cyclase
- ATP => cAMP
- PKA
- cytP450 etc actief
weiss score
mate van kernatypie
diffuse groeiwijze van cellen
necrose
mitose
vaso-invasie
kapseldoorbraak
meer dan 4 van de 7 punten aanwezig => carcinoom ipv adenoom
testen voor secundaire bijnierschors insufficiëntie
insulinetolerantietest: insuline geven om een hypo te veroorzaken en dan kijken of er genoeg cortisol vrijkomt
metopirontest: remt de laatste stap in de cortisolproductie. cortisoldaling en normaal gesproken reageert de hypofyse met een ACTH respons die zal leiden tot productie van steroidhormonen tot de geblokkeerde stap. is er genoeg ACTH reserve?
hypofyse voorkwab hormonen
TSH
ACTH
FSH/LH
groeihormoon
prolactine
endorphines (pijnsensaties)
hypofyse achterkwab hormonen
oxytocine
ADH/vasopressine
trousseau
Bij het oppompen van de bloeddrukmeter boven de arteriële druk gedurende 3 minuten ontstaat een carpaal spasme, ook wel main d’accoucheur genoemd.
chvostek
Bij tikken tegen de nervus facialis net voor het oor ontstaan trekkingen van de gezichtsspieren.
Welke aanvullende bepaling heb je nodig om het verlaagde serum calciumgehalte te kunnen interpreteren? Waarom heb je dit nodig?
serum albuminegehalte omdat een groot deel van het calcium in het bloed gebonden is aan eiwit, zoals albumine en omdat metabool alleen het vrije of geïoniseerde calcium van belang is
Alkalisch Fosfatase (AF)
enzym dat onder andere bij botaanmaak door osteoblasten ontstaat.
effecten calcitonine
remt osteoclasten
D1
- T4 > T3
- rT3 > T2
D1 locaties
- lever
- nieren
- schildklier
D1 functies
- plasma T3 produceren
- klaring rT3
D2
- T4>T3
- rT3>T2
D2 locaties
- hersenen
- hypofyse
- bruin vet
- schildklier
- skeletspier
D2 functies
lokale T3 productie (vooral in hersenen)
D3
- T4>rT3
- T3>T2
D3 locaties
- hersenen
- placenta
- foetaal weefsel
D3 functie
T3 en T4 klaring en rT3 productie, beschermend
D2 ring
uitsluitend buitenring