H10.4: Pathologie van bijnieraandoeningen

Question 1

wat is de embryonale oorsprong van de cortex van de bijnier?

Answer 1

mesoderm

Question 2

wat is de embryonale oorsprong van de medulla van de bijnier?

Answer 2

neural crest

Question 3

hyperplasie

Answer 3

vergroting van orgaan op basis van toename in aantal cellen

Question 4

hypertrofie

Answer 4

vergroting van orgaan op basis van celgrootte

Question 5

in geval van hyperplasie bij bijnieren

Answer 5

ACTH overproductie òf tekort aan eindhormoon => nieuw evenwicht, maar het is reversibel

Question 6

neoplasie

Answer 6

autonome groei. groei die niet meer zal reageren op feedback signalen en er is geen mogelijkheid meer tot regressie

Question 7

microscopie bijnierschors

Answer 7

• dun bindweefselkapsel
• zona glomerulosa => aldosteron
• zona fasciculata: lange bundels van sponsachtige, vette cellen => cortisol
• zona reticularis: kleinere rozere cellen met dus minder vet => androgenen en oestrogenen
• medulla

Question 8

welke laag is het dikst?

Answer 8

zona fasciculata

Question 9

bijniermerg

Answer 9

• nestjes van basofiele cellen (chromaffiene cellen)
• productie van catecholamines
• nestjes van chromaffiene cellen worden omgeven door sustentaculaire cellen
• staat in direct contact met sympathische zenuwstelsel

Question 10

focale afwijking

Answer 10

adenoom

Question 11

hyperplasie dan is … afwijkend

Answer 11

het hele orgaan

Question 12

hypercortisolisme

Answer 12

• nodulaire of diffuse hyperplasie
• schors adenoom

Question 13

oorzaken hypercortisolisme

Answer 13

• exogeen: iatrogeen: patient gebruikt steroiden. de bijnier zelf wordt atroof
• endogeen:
  = ACTH-producerende adenoom in de hypofyse (ziekte van cushing)
  = bijnier adenoom of hyperplastische adenoom
  = paraneoplastische syndroom: een tumor ergens anders die ACTH ineens gaat produceren bv de long

Question 14

ziekte vs syndroom van cushing

Answer 14

ziekte = ACTH producerende adenoom in hypfyse
syndroom= andere vormen hypercortisolisme

Question 15

hyperaldosteronisme

Answer 15

• bilaterale idiopathische hyperplasie
• schorsadenoom
• schorscarcinoom

Question 16

spironolacton bodies

Answer 16

spironolacton stapeltjes in de bijnier door gebruik spironolacton

Question 17

viriliserend syndroom

Answer 17

binnenste laag bijnierschors hyperplastisch => overproductie geslachtshormonen; vaker carcinoom dan adenoom

heel zelfzaam

Question 18

overproductie androgenen

Answer 18

• viriliserend syndroom
• congenitale adrenale hyperplasie (CAH)
• neoplasie

Question 19

CAH

Answer 19

groep van erfelijke aandoeningen met defect in enzym dat betrokken is bij steroid biosynthese (meestal cortisol). reflectoir zal ACTH stijgen. de precursor eiwitten van het cortisol gaan androgenen biosynthese in.

Question 20

insufficiëntie van de bijnier

Answer 20

• acute bloeding
• ontsteking (cellen bijnierschors gaan kapot)
• overwoekering bijnieren door metastase of carcinoom

Question 21

oorzaken acute adrenale insufficiëntie

Answer 21

• waterhouse-friderichsen syndroom: bilaterale bijnierbloeding bij kinderen met een daverende sepsis
• plots stoppen met langduring corticosteroid gebruik

Question 22

oorzaken chronische adrenale insufficiëntie

Answer 22

ziekte van addison; auto-immuun adrenalitis of infectie of metastasen

Question 23

stil fenomeen: incidentanaloom

Answer 23

zwellingen die op imaging worden gevonden

Question 24

vaker adenomen dan carcinomen

Question 25

vuistregel voor onderscheid tussen adenoom en carcinoom

Answer 25

• gewicht: carcinoom > 100g
  ademoon < 50g
• grootte: carcinoom > 5 à 6 cm
  adenoom < 5cm
• histologie: weiss score
• enige definitieve criterium voor maligniteit is metastasen of invasie in aangrenzende organen

Question 26

weiss score

Answer 26

• mate van kernatypie
• diffuse groeiwijze van cellen
• necrose
• mitose
• vaso-invasie
• kapseldoorbraak

meer dan 4 van de 7 punten aanwezig => carcinoom

Question 27

neoplasieën van bijniermerg

Answer 27

• feochromocytoom: catecholamine producerende tumor.
  kan ook buiten de bijnier voorkomen; paraganglioom
• neuroblastoom: meest voorkomende extracraniale tumor bij kinderen