H10.2: Werkingsmechanismen van ACTH en cortisol, steroidbiosynthese Flashcards
bijnier cortex lagen
- zona glomerulosa
- zona fasciculata
- zona reticularis
zona glomerulosa
mineraal corticoid aldosteron
zona fasciculata
cortisol
zona reticulata
bijnierandrogenen : DHEA / androstenedione
ACTH
stimuleert
- zona fasciculata
- zona reticularis
in buitenste zone zitten wel ACTH receptoren maar die hebebn geen invloed
zona glomerulosa regulatie
angiotensine II
wat is de bouwsteen voor de productie van alle bijnierschors hormonen?
cholesterol
CYP enzymen
- reguleren de omzetting van cholesterol naar cortex hormonen
- zitten òf in mitochondria van bijniercellen òf in ER
cholessterol naar bijnierschors
LDL bindt daar aan LDL-receptor. LDL snoert af en komt in bijnierschors terecht. cholesterol komt vrij
20% van cholesterol wordt door de schors zelf gemaakt uit acetyl-CoA
de eerste precursor hormoon naar omzetting van cholesterol
pregnenolon
StAR
zorgt ervoor dat cholesterol gebonden wordt en wordt meegenomen over het celmembraan de mito in
CYP450
eerste cholesterol omzettingsenzym
zorgt ervoor dat hydroxylgroepen worden toegevoegd aan cholesterolmolecuul en koolstofverbindingen worden afgebroken => verschillende precursors (waaronder prognenolon)
- snelheidsbepalende stap
- sterk geactiveerd door ACTG
CYP11B2
aldosteron synthase: alleen in de zona glomerulosa aanwezig
waarom buitenste zona geen cortisol?
daar is geen CYP17
waarom binnenste laag alleen bijnierandrogenen?
bevat b5
CYP17
- niet in buitenste laag
- wel in twee binnenste
aldosteron
aanwezigheid aldosteron synthase
afwezigheid CYP17 enzym
cortisol
CYP17 maar geen b5
bijnier as
hypothalamus: CRH
hypofyse voorkwab ACTH
stimuleert niet de productie van aldosteron
wanneer er veel cortisol nodig is gaat vasopressine meedoen aan ACTH naar de hypofyse voorkwab
CRH naar voorkwab
bindt op cel. activeert membraanrceptor receptor door AC waardor ATP-> cAMP -> PKA actief -> Ca -> ACTH afgifte
ACTH bijnier
aan membraanrceptor melanocortine type 2 recptor: G-eiwit. stimuleert receptor door AC waardoor ATP -> cAMP -> PKA actief -> cytP450 en adnere enzymen
cortisol gereguleerd door
ACTH
stress
- verwonding
- ziekte
- lage temperatuur
- depressie
- hypoglyckemie
cortisol invloed op insulinereceptor
maakt minder gevoelig voor insuline
regulatie aldosteron
RAAS
nier: renine
angiotensinogeen => angiotensine I
long: ACE
angiotensie 1 > 2
angiotensine 2 bindt aan bijnierschrors voor aldosteron
wat leidt tot negatieve feedback bij aldosteron door negatieve feedback op nieren
- hoge BD
- hoog circulerend volume
- hoog extracellulaire vloeistof
door aldosteron daatl kalium dus minder stimulatie door kalium op aldosteron productie
stimulatoren aldosteron
kalium
angiotensine 2
houdt na vast en scheidt k uit
cortisol kan even goed een mineralcorticoid effect geven als glucocorticoid omdat het aan beide receptoren kan binden
waarom heeft cortisol niet meteen een effect op de bloeddruk?
HSD II
waarom heeft aldosteron geen effect op de cortisol receptor?
omdat het een factor 100 minder aanwezig is in de circulatie dat cortisol
in de nier waar aldosteron geproduceerd wordt…
is een heel efficiënt enzym aanwezig: HSD II.
HSD II
actief cortisol => inactieve cortison; al het cortisol dat in de nier binnenkomt wordt inactief gemaakt
prednison =
synthetisch cortisol
wat gebeurt er bij het slikken/smeren van cortisol?
ACTH daalt. cortisol en bijnierandrogeen gaat omlaag. aldosteron wordt niet beïnvloed. je stress respons wordt minder (bv bij infectie).
waaruit worden adrenaline en noradrenaline gemaakt?
L-tyrosine => L-dopa => dopamine => in bijniercel noradrenaline => adrenaline
