H12.6: Risicofactoren voor osteoporose

Question 1

klinische gevolgen van wervelfracturen

Answer 1

• acute en chronische pijn
• kyfose
• lengteverlies
• afname beweeglijkheid
• uitpuilen buik, reflux en andere GE klachten
• kortademigheid
• depressie
• verlies onafhankelijkheid

Question 2

risicofactoren osteoporotische fractuur

Answer 2

• leeftijd
• geslacht (vrouwen meer)
• botmineraaldichtheid
• prevalente fractuur
• positieve familieanamnese
• gewicht/lengte
• corticosteroidgebruik
• immobiliteit
• vallen

maar ook
- lichamelijke activiteit
- hyper (para)thyreoidie
- vroege menopauze
- hypogonadisme
- medicatie
- roken, alcohol, koffie
- calcium en vitD
- m.Kahler

Question 3

mensen met DEZELFDE BMD maar jongere leeftijd hebben minder kans op fractuur dan mensen met DEZELFDE BMD maar oudere leeftijd

Question 4

factoren die ervoor zorgen dat leeftijd osteoporose groter maakt

Answer 4

• botverlies
• vermindering kwaliteit bot
  = verhoging botombouwactiviteit
  = vermindering van onderlinge samenhang van botbalkjes
  = verandering samenstelling botmatrix (minder elastisch)
• skelet onafhankelijke factoren
  = vallen
  = reactie op vallen
  = absorptie val

Question 5

menopauze

Answer 5

oestrogeen neemt af, waardoor overproductie RANK-L. dit maakt dus meer osteoclasten die actiever zijn en langer leven waardoor meer botafbouw

Question 6

wat verklaart de lagere fractuurincidentie bij mannen?

Answer 6

• kortere levensverwachting
• hogere piekbotpmassa
• grotere botten
• ander patroon van botverlies (corticaal en trabeculair, minder verlies van botbalkjes)
• geen menopauze

Question 7

osteoporose bij mannen

Answer 7

veel vaker een secundaire factor dan bij vrouwen.
belangrijkste;
- overmatig alcoholgebruik
- gebruik corticosteroiden
- testosteron deficientie

Question 8

glucocorticoïd geïnduceerde osteoporose (GIOP)

Answer 8

• vooral remming botaanmaak door versterkte apoptose osteoblasten en osteoclasten
• ook effecten via andere orgaansystemen
• snel verlies BMD na starten, deels herstel na staken
• effecten afhankelijk van:
  = dagelijkse dosis
  = duur therapie
  = cumulatieve dosis
• maar ook van:
  = onderliggende ziekteactiviteit
  = genetische factoren
  = andere risicofactoren voor osteoporose

Question 9

GIOP

Answer 9

• voornaamste secundaire oorzaak osteoporose
• gebruik orale GC bij 0.5% - 2,5% van vowlassenen
• redenen gebruik
  = astma, COPD
  = huid, reuma
  = orgaantransplantatie
• 50% krijgt fractuur bij chronisch gebruik

Question 10

effecten GC

Answer 10

formatie minder, resorptie groter => netto botverlies

Question 11

effecten van gc verschillende organen

Answer 11

docu

Question 12

wanneer aanvullend onderzoek naar fractuurrisico?

Answer 12

1. personen >50 met recente fractuur (<2 jaar geleden)
2. personen >40 die behandeld worden met gc >2,5
3. personen > 60 met risicofactoren

Question 13

personen > 50 met recente fractuur (<2 jaar geleden)

Answer 13

zsm
- DEXA met VFA
- lab
- evalueer valrisico

Question 14

personen die behandeld worden met gc

Answer 14

• indien prednison dosis > 2.5 mg bij personen > 40 => DEXA EN VFA

Question 15

personen > 50 met recente fractuur (<2 jaar geleden) lab

Answer 15

• BSE
• Ca
• albumine
• creatinine
• TSH
• vitD
• alkalisch fosfatase (marker activiteit osteoplast)
• mannen jonger < 70 testosteron
  op indicatie:
• coeliakie
• PTH bij hypercalciëmie
• 24 u urine calcium en creatinine

Question 16

personen met risicofactoren > 60

Answer 16

risicofactoren scorelijst (> 4 punt DEXA EN VFA)

Question 17

FRAX

Answer 17

score om te kijken hoe groot het risico is dat iemand de komende 10 jaar een osteoporotische fractuur op gaat lopen

Question 18

beperkingen FRAX

Answer 18

• corrigeert niet voor aanwezigheid van;
  = wervelfracturen
  = dosis en duur van steroidgebruik
  = valevents
• niet goed geschikt om personen te selecteren die in aamerkingen moeten komen voor aanvullend onderzoek
• geen consensus over drempelwaarde
• wel geschikt voor risicocommunicatie met patient

Question 19

samenvatting in docu