H11.2: Schildklierhormoonsynthese en pathogenese Flashcards
schildklierhormoon is essentieel voor:
- ontwikkeling
- basaalmetabolisme
hypothyroidie klachten
- koude intolerantie
- droge huid
- moe
- trage hartslag
- gewichtstoename
- spierzwakte
- obstipatie
hyperthyroidie klachten
- hitte intolerantie
- vochtige huid
- moe
- snelle hartslag
- gewichtsverlies
- spierverlies
- diarree
schildklier produceert
T4; pro-hormoon
en beetje T3
waar vindt de activatie van T4 plaats?
voor een groot gedeelte in de lever. hier wordt 1 jodium atoom eraf gehaald en er ontstaat T3; dit is het hormonaal actieve hormoon
T3 doelwitorganen
- hart
- vet
- hersenen
- bot
- spier
TRH
door hypothalamus gemaakt.
stimuleert in de voorkwab van de hypofyse de afgifte van TSH
TSH
door stimulatie van TRH wordt dit door de hypofyse voorkwab afgegeven. dit stimuleert in de schildklier de aanmaak van T4.
negatieve feedback
T4 kan in de hypothalamus of hypofyse terecht komen. dit wordt daar lokaal omgezet in T3. dit onderdrukt de afgifte van zowel TRH als TSH.
normaalwaarden
wat je in 95% van de mensen aantreft
primaire hyperthyroidie waarden
probleem in de schildklier dus vrij T4 gaat omhoog en TSH gaat omlaag
primaire hypothyroidie waarden
vrij T4 gaat omlaag en TSH gaat omhoog
serum TSH
is een gevoelige indicator voor schildklierwerking
de schildklier bestaat uit
blaasjes ; follikels
follikel
- ring van cellen
- buitenkant ervan is de bloedbaan
- lumen is gevuld met eiwitrijke vleoistof; colloïd
wat is essentieel voor de productie van schilklierhormoon?
jodium
hoe wordt jodine uit de bloedbaan opgenomen?
door transporteiwit NIS
NIS
- co-transport I- en 2 Na+
- indirect ATP-afhankelijk
- gestimuleerd door TSH
- wordt geremd door hoog I-
- andere competitors / liganden: ClO4- en TcO4-
door NIS zit I- in de thyrocyt, maar moet nog wel naar het lumen…
door transporteiwit pendrine
Tg
- eiwit dat zich in hoge concentratie in lumen bevindt;
- bouwsteen voor synthese van schildklierhormoon;
- het jodeert dus is essentieel
wat is de basisbouwsteen voor schildklierhormoon?
tyrosine
hoe wordt tyrosine schildklierhormoon?
door er stap voor stap jodium op te zetten:
tyrosine -> MIT -> DIT -> T4 (extra ring) -> T3 (nog steeds twee ringen maar wel een jodium minder) -> inactieve vorm reverse T3 (nog steeds twee ringen maar wel een jodium minder)
jodering koppeling enzym
TPO; verbruikt peroxide aangeleverd door DUOX
TPO in docu bekijken
TPO regulatie
door thyrostatica mediactie:
- strumazol
- PTU (minder gebruikt door leverschade)
gaan in TPO zitten en zorgen ervoor dat hij zijn activiteirt niet meer uit kan voeren
dit zijn thioamides
maar nu zit T4 nog aan Tg
wat gebeurt er dan met Tg?
endocytose van Tg naar thyrocyt. versmelten van lysosomen die Tg afbreken. hierdoor komen MIT, DIT en T4 vrij
wat gebeurt er met MIT en DIT?
worden weer gedejodeerd ; DEHAL haalt jodium er weer vanaf. het wordt doro pendrine weer gerecycled.
wat gebeurt er daarna met Tg?
wordt een klein beetje omgezet in T3, maar vooral afgegeven in de bloedbaan door MCT8
MCT8
gooit zowel T3 als T4 de thyrocyt uit het bloed in
schildklierhormonen bindende serumeiwitten
- TBG
- albumine
- TTR
maar een hele kleine vrije, biologisch actieve fractie
waarvoor zorgt binding van TSH aan TSHR?
- schildklierhormoonsynthese
- groei en prolfieratie van schildkliercellen
T3 doet vooral genexpressie
dmv veranderingen mRNA
D1
- vooral activering dejodase
- lever, nier, schildklier
- zet vooral T4 om in T3
functie D1
- plasma T3 productie
- rT3 klaring
D2
- T4 > T3 (en beetje rT3 > T2)
- hersenen hypofyse bruinvet schildklier skeletspier
functie D2
lokale T3 productie
D3
- inactiverend enzym
- T4 > rT3
- T3 > T2
- vooral beschermende functie in hersenen, placenta. foetaal weefsel
mRNA van dejodases
bouwen selenocystine ipv stopcodon; belangrijk voor de functie van dejodase
mutaties in MCT8
AHDS;
- mannelijke patienten
- ernstig cognitief beperkt
- T3 verhoogd
- FT4 verlaagd
- T3 kan niet het CZS in worden getransporteerd
