H12.7: Behandeling van osteoporose

Question 1

niet-medicamenteuze behandeling osteoporose

Answer 1

• lichaamsbeweging:
  = beweging stimuleren
  = inactiviteit vermijden
• niet roken en geen overmatig alcohol
• niet te veel afvallen

Question 2

preventie van osteoporotische fracturen

Answer 2

• valpreventie (sanering medicatie, visuscorrectie, fysiotherapie; eventueel valpolikliniek
• verminderen valimpact; heupbeschermers

Question 3

aanbeveling calcium

Answer 3

• 1000 tot 1100 middels voeding
• bij <2 zuivelproducten per dag: 1000mg/dag suppleren
• bij >2 zuivelproducten per dag: 500 mg

Question 4

aanbeveling vitD

Answer 4

• iedereen met verhoogdfractuurrisico: 20microg/dag
• te hoge doseringen en periodieke hoge doseringen worden afgeraden => verhoogd valrisico

Question 5

medicamenteuze behandelingsopties in NL

Answer 5

• remmers van botafbraak (antiresorptiva)
• stimulatoren van botaanmaak (anabolica)

Question 6

antiresorptiva

Answer 6

• oestrogenen (HRT)
• SERM’s (Raloxifene)
• bisfosfanaten (dagelijks/wekelijks/maandelijks oraal of iv 1x/jaar)
• antilichamen tegen RANKL (denosumab) (subcutaan)

Question 7

anabolica

Answer 7

• teriparatide (h PTH 1-34)
• abaloparatide (r PTH related peptide 1-34) niet in NL
• romosozumab (antilichaam tegen sclerostine)

Question 8

oestrogeen

Answer 8

kan verhoogde hvz en kankerkans geven

Question 9

SERM

Answer 9

• selective estrogen receptor modulator
• agonist: tegen osteolyse en verhoogt risico op trombo-embolisch effect
• antagonist: remt in de mamma kans op carcinoom
• alleen significante reductie van aantal wervelfracturen, niet van niet-wervel en heup
• significante reductie kans mammacarcinoom
• verhoogd risico op trombo-embolisch event

Question 10

bisfosfanaten

Answer 10

• remmen osteoclasten
• verlagen botturnover
  = minder BMU’s
  = mindre diepe resorptie putjes
  = minder negatieve balans in de putjes met toegenomen secundaire mineralisatie
• licht stijging van BMD en verbetering van microarchitectuur

Question 11

bisfosfanaten typen en functie

Answer 11

• alendronaat, risedronaat (1x per week oraal) ; effect op alle fracturen
• ibandronaat (1x per maand); effect op alles behalve heup
• zolededronaat (iv 1x per jaar); verbetert werfevel en heup en mortaliteit na heup

Question 12

bisfosfanaten bijwerkingen

Answer 12

• maagdarmklachten
• atriumfibrilleren
• atypische femur fracturen
• osteonecrose vd kaak (vooral bij iv vanwege maligniteit)

Question 13

bisfosfonaten inname

Answer 13

volgens specifiek voorschrift op nuchtere maag

Question 14

denosumab

Answer 14

remt RANKL en dus resorptie
is werkend voor alle botten

Question 15

denosumab bijwerkingen

Answer 15

infectiieuze complicaties ? beetjeeee

Question 16

denosumab nadelen

Answer 16

als het stopt, worden de osteoclasten juist veel actiever

Question 17

denosumab nabehandeling

Answer 17

nabehandelen met iv zoledronaat (zodat osteoclasten weer worden onderdrukt)

Question 18

teriparatide

Answer 18

• lijkt op PTH (de soort heet 1-34)
• stimulatie activiteit osteoblasten met initieel botaanmaak zonder botafbraak
• stimulatie activiteit osteoclasten
• toename botturnover (meer BMU’s)
• netto positieve balans

Question 19

PTH effect op botverlies

Answer 19

• PTH wordt over het algemeen gezien als een hormoon dat botverlies geeft
• maar intermitterend toegediend ander effeect dan continu
• je aanmaak gaat verder omhoog dan je resorptie omhoog gaat

Question 20

romosozumab

Answer 20

• tegen sclerostine

Question 21

sclerostine

Answer 21

• remmer botaanmaak
• alleen geproduceeerd in skelet osteocyt
• bij afwezigheid door mutatie fenotype met verhoogde BMD (sclerosteose)
• romosozumab: monoclonaal menselijk antilichaam tegen sclerostine

Question 22

romosuzumab bijwerkingen

Answer 22

• verhoogd risico op cardiovasculaire events (dus niet voorschrijven bij mensen die een hartinfarct of beroerte hebben gehad)

Question 23

eerstekeus behandeling

Answer 23

bisfosfanaten (wekelijks in tabletvorm).
als dit niet goed wordt verdragen of CI, (in drankvorm laten proberen en anders zoledronaat in iv of denosumab

Question 24

teriparatide of romosozumab worden mn gegeven bij wervelfracturen

Question 25

heupfracturen

Answer 25

aan het infuus denken

Question 26

bij nbijnaalles nabehandeling nodig om effect te behouden

Answer 26

met bisfosfanaat

Question 27

orale bisfosfanaat

Answer 27

5 jaar oraal

Question 28

denosumab of zoledronaat

Answer 28

na 3 jaar oraal

Question 29

bij hoog risico

Answer 29

is ook initiele behandeling met anabole middelen toegestaan