WEEK 14 HC.1 Diagnostiek in de nefrologie

Question 1

Waaruit bestaat de beoordeling van urine?

Answer 1

Analyse van urine: visualiseren (precipitatie van zouten bij kamertemperatuur van 4 graden)
Macroscopische beoordeling: kleur, volume, reuk
Microscopische beoordeling: cellen, cylinders, kristallen
Chemische beoordeling (dipstick, chemieanalyzer)
Kleine chemische bepalen (eiwitten, Na/K) doen we in serum (plasma minus stollingsfactoren)

Question 2

Welke stof is de eerste keuze voor evaluatie van de nierfunctie?

Answer 2

Kreatinine (kreatine kan worden omgezet in kreatinine; levert bij sommige producten storing creatinine), eerste keuze voor evaluatie nierfunctie (goede filtratiemarker)

Question 3

Wat is de klassieke Jaffé methode? Wat zijn voor- en nadelen?

Answer 3

Klassieke Jaffé methode: picrinezuur bij kreatininezuur en dan meet je de oranje-rode kleur bij een bepaalde golflengte
Nadelen: interferentie met chromogenen (kleurstoffen in bloed)
Positieve interferentie -> uitslag foutief verhoogd
- Ketonen (acetoacetaat, aceton): reageren direct met alkalisch picraat
- Cefalosporine: reageert direct met alkalisch picraat
- Hoog totaal eiwit: met name in geval van plasmacelkanker
- Hyperglycemie: glucose reageert direct met alkalisch picraat
- Vitamine C
Negatieve interferentie -> uitslag foutief verlaagd
- Icturus: het geoxideerde product van bilirubine, biliverdine, zorgt voor verlaging lichtabsorptie bij 520 nm

Question 4

Wat is de beste methode om creatinine te meten?

Answer 4

Enzymatische kreatinine bepaling, kleurverschil minder gevoelig voor interactie. Beter te gebruiken in bepaalde patiëntengroepen (DM type 1, icterus patiënten), toename specificiteit (geen interferentie -> minder fout-positieven), toename sensitiviteit (minder maar nog wel aanwezige inferentie door bilirubine).

Question 5

Wat is de formule voor klaring?

Answer 5

Klaring/GFR= (U*V)/P

Question 6

Hoe wordt de eGFR bepaald?

Answer 6

Schatten glomerulaire filtratiesnelheid= eGFR (bij steady state: serum creatinine stabiel)

• Cockcroft-Gault (serum creatinine – leeftijd- gewicht- geslacht) [ml/min] -> schat creatinine klaring
• MDRD (serum creatinine – leeftijd – geslacht) [ml/min/ 1,72 m^2] -> schat GFR
• CKD-EPI (serum creatinine – leeftijd – geslacht) [ml/min/ 1,72 m^2] -> schat GFR

Question 7

Waar is de concentratie creatinine van afhankelijk?

Answer 7

Concentratie afhankelijk van leeftijd, geslacht en spiermassa:

• Man: 65-115 µmol/L
• Vrouw: 55-90 µmol/L

Question 8

Waar duidt een verlaagd creatinine op?

Answer 8

Verlaagd creatinine: lage spiermassa, malnutritie; interferentie door ernstige bilirubine blijft

Question 9

Waar duidt een verhoogd creatinine op?

Answer 9

Verhoogde creatinine: verslechterde nierfunctie, grote spiermassa, verhoogde spierafbraak, anabole steroïden gebruikers, gebruik creatininesupplementen, zeer hoog eiwitdieet, zeer hoge vleesinname, medicatie: probenecide, cimetidine, triamtereen, amiloride, trimethoprim

Question 10

Waarvoor kan een dipstick gebruikt worden? Wanneer fout positief/ negatief?

Answer 10

Semi-kwantitatief onderzoek met dipstick (kleur vergelijken met stickje)
Interpretatie proteïnurie met dipstick
Foutief positief: pH > 7,0, ernstige hematurie, hoog soortelijk gewicht (>1,030 kg/L), oxiderende stoffen (chloorhexidine, H2O2), fenazopyridine therapie
Foutief negatief: sterk verdunde urine, hoge concentratie laagmoleculair eiwit

Question 11

Waar wordt naar ‘gekeken’ bij een urineonderzoek?

Answer 11

Urineonderzoek: kleur, helderheid, kleur, reuk, chemie (dipstick), microscopie/ cellen (erytrocyten, leukocyten, epitheelcellen, bacteriën), kwantitatieve eiwitbepaling, kwantitatieve chemische analyse

Question 12

Wat zijn de voordelen van cystanine C als nieuwe nierfunctieparameter?

Answer 12

Nieuwe nierfunctieparameter: cystanine C (bij kinderen stijgt creatinine door toename spiermassa)
Bloedconcentratie niet afhankelijk van leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling en spiermassa (behalve bij kinderen). Productie door kernhoudende cellen, vrije filtratie glomerulus, geen tubulus secretie en volledig gereabsorbeerd in tubuli, geen tot weinig cystatine C in urine. Corticoïdtherapie wordt in verband gebracht met endogeen foutief verhoogde cystatine C.

Question 13

Wanneer zie je een korrelcylinder?

Answer 13

bij nierparenchymziekte, dehydratie

Question 14

Wanneer zie je een hyalinecylinder?

Answer 14

Polymerisatie eiwitten lis van henle

Question 15

Wanneer zie je een erytrycocytencylinder?

Answer 15

glomerulonefritis

Question 16

Wat zijn cilinders?

Answer 16

afgietsels van de tubuli