Proefdiermodellen in kankeronderzoek Flashcards
xenotransplantatie
menselijke tumorcellen in een nude muis (verzwakt immuunsysteem) gespoten. Dit wordt gedaan op natuurlijke plaats of ectopisch. In de muis kan gekeken worden hoe de tumor zich gedraagt en of bepaalde geneesmiddelen effect hebben.
Muizen als model omdat
- 97% dezelfde genen
- Veel genetische defecten bij de mens die ervoor zorgen dat een bepaald eiwit niet of verkeerd wordt aangemaakt, veroorzaken bij de muis identieke problemen
- Een muis kan gemakkelijk genetisch gemanipuleerd worden
- Een muis is eenvoudig te huisvesten en plant zich snel en makkelijk voort
tumorgedrag
groei, regressie, relapse, resistentie
Waarbij werkt PDTX niet?
niet voor alle soorten tumoren, mist de anti- en pro tumor activiteit van een functioneel immuunsysteem
Onderdelen mutaties onderzoek
- Onderzoek naar het effect van dominant negatieve mutaties (oncogenen)
- Onderzoek naar het effect van gendeleties (tumorsuppressorgenen)
- Onderzoek naar het effect van puntmutaties
transgene muis
draagt een normaal en mutant gen. Beide zijn actief, maar de oncogenen hebben een dominant effect over het normale gen. Deze muis helpt in het onderzoek naar het effect van dominante mutaties (oncogenen)
knock-out muis
er is geen actief gen aanwezig van het te onderzoeken gen. Helpt in het onderzoek naar het effect van gen-deleties.
knock-in muis
normale actieve gen vervangen door een mutant actief gen. Helpt in het onderzoek naar het effect van puntmutaties.
Maken van een transgeen muismodel
Het oncogeen dat onder controle is van een promotor wordt in een reageerbuis geisoleerd. Dit wordt vervolgens geinjecteerd in een bevruchte eicel in een heel vroeg stadium. Het geinjecteerde DNA gaat vervolgens integreren in het genoom van de bevruchte eicel.
Maken van een knock-out/knock in muismodel
Een embryonale stamcel wordt geisoleerd uit een blastocyst. Vervolgens wordt door elektroporatie DNA toegevoegd en wordt de eicel teruggeplaatst in de blastocyt.
Brittle hair disorder trichothiodystrophy (TTD)
Veroorzaakt extreme versnelde veroudering van zowel de binnen als buitenkant.
Hebben een mutatie in Xpd gen
Breekbaar haar
Voortijdige veroudering fenotype
missense mutatie XpD
in senescente cellen p53 gebonden aan FOXO4. Om veroudering tegen te gaan moet de binding dus losgekoppeld worden. Dit kan dmv FOXO4-DRI > minder scenescence cellen verbetert de vacht en spiermassa, muizen fitter.
Wanneer zijn dierproeven niet verboden?
Het doel van de proef kan niet op een andere manier, met minder dieren of minder ongerief bereikt worden
Het belang van de proef weegt op tegen leed van de dieren
Er een vergunning is voor het verrichten van dierproeven
Er goedkeuring is vanuit de dierenexperiment commissie
Taak dierenexperimenten commissie
afwegen van lijden van het dier opwegen tegen het belang van de proef. Ze toetst ook of er sprake is van schending van intrinsieke waarde van het proefdier. Het beoordeelt de proefdierkundige/methodologische opzet van het experiment.
principes bij beoordelen dierexperimenten
3 V/3 R
Vervanging/replacement
Verminderen/reduction
Verfijnen/refinement