Epigenetica en MDS

Question 1

MDS

Answer 1

klonale ziekte van de hematopoetische stamcel. De methylering van DNA is gestoord waardoor teveel DNA gemethyleerd wordt en één of meerdere genen uitgezet zijn. Er is cytopenie in een of meer cellijnen eventueel met dysplastische kenmerken, beenmerg heeft ook dysplastische kenmerken (<20% blasten). Er is vaak een ineffectieve hematopoese.

Question 2

Indien % blasten >20

Answer 2

sprake van AML

Question 3

epigenetica

Answer 3

genen die aan en uitstaan en hoe dat geregeld wordt.

Question 4

open chromatine

Answer 4

de staat waarbij genen aangezet kunnen worden en afgeschreven kunnen worden.
Er is transcriptie en acetylering van histonen

Question 5

gesloten chromatine

Answer 5

gen is dicht en kunnen niet tot expressie komen
* Geen transcriptie
* Geen acetylering van histonen

Question 6

Hoe gaat DNA methylering?

Answer 6

toevoegen van een methylgroep aan cytosine op plaats 5 van de ring structuur. Dit gebeurt oiv DNA methyltransferase (DNMTs), waarbij 5-methylcytosine ontstaat. Door de methylering is DNA minder toegankelijk.

Vindt alleen plaats op cytosines met een G ernaast = CpG eiland

Question 7

Waar komen CpG eilanden veel voor?

Answer 7

in de promotorregio van tumorsuppressorgenen

Question 8

Hypermethylering

Answer 8

treedt op als er teveel cytosinemoleculen gemethyleerd worden. Dit gebeurt in veel vormen van kanker, want methylering zorgt voor minder transcriptie van een tumorsuppressorgen.

Question 9

de novo methylering

Answer 9

‘nieuwe’ methylering van cytosine

Question 10

maintenance methylering

Answer 10

nodig voor de instandhouding van methylering. Bij replicatie worden alleen ongemethyleerde cytosinemoleculen ingebouwd. Maintenance methylering herkent een gemethyleerde cytosine. Omdat deze zich in een CpG-eiland zich bevindt zit de complementaire streng ook een cytosinemolecuul naast guanine. Het cytosine molecuul kan gemethyleerd worden door maintenance methylering.

Question 11

5-azacytidine

Answer 11

middel wat wordt gegeven aan patiënten met MDS. Het is een cytidine homoloog dat niet kan worden gemethyleerd. Het verschil is dat bij 5-azacytidine een stikstofgroep zit op de plaats waar een koolstofgroep zit op cytidine. In plaats van cytidine kan 5-azacytidine ingebouwd worden in het DNA. Methylering wordt zo tegengegaan.

Question 12

Waarom is methylering tegen gaan bij MDS patienten relevant?

Answer 12

veel genen zijn gemethyleerd in cellen van MDS patienten, maar niet bij gezonde patiënten.

Question 13

Wat doet 5 azacytidine?

Answer 13

• Het verbetert de overleving van patienten met MDS, 24.4 vs 15 mnd.
• Vertraging progressie naar AML, 26.1 vs 12.4
• Meer transfusie-onafhankelijkheid.