Cytogenetische afwijkingen Flashcards
Waarom kijken naar chromosomale afwijkingen bij leukemie?
- voor diagnose
- belangrijk voor prognose score
- respons op chemotherapie
- identificatie van betrokken genen; inzicht in leukemogenese en hematopoese resulteren in mogelijke behandelingsopties
Detectie en identificatie van chromosomale afwijkingen
- Klassieke cytogenetica (banderings technieken)
- Moleculaire cytogenetica: Fluorescente in situ hybridisatie (FISH), Array (SNP array)
- Moleculaire diagnostiek: RQ-PCR (fusiegenen), Q-PCR, Sequencing (Sanger > NGS)
Kweken
Aan kweekmedium (beenmerg) worden groeifactoren toegevoegd om de cellen te triggeren om te delen > colcemid stopt de deling > hypotone oplossing > cellen zwellen en gaan kapot > membranen breken > bandering
Numerieke chromosomale afwijkingen
- Winst (van compleet chromosoom)
- Verlies (van compleet chromosoom)
structurele afwijkingen chromosomen
gebalanceerd: translocatie, inversie, insertie
niet-gebalanceerd: deletie, amplificatie, niet-gebalanceerde translocatie en genmutatie
Hoe kunnen translocaties herkend worden?
chromosoom kleurt feller of juist minder fel aan
Karyogram beschrijven
45, XY, -7 [10]
er mist een chromosoom (45 ipv 46), bij een man, chromosoom 7 mist bij 10 metafases
slecht risico afwijkingen AML
complex karyotype (meerdere afwijkingen), monosomaal karyotype (verlies autosomen of monosomie en een structurele afwijking)
Cor binding factor leukemie
beste prognose t(8;21) en inv16.
volgorde prognose
cor binding factor (t8;21) en inv16, cytogenetisch normaal karyotype, cytogenetisch afwijkende typen, monosomaal karyotype
FISH
methode om mutaties zichtbaar te maken; zeer beperkt en gericht op specifiek target
Hoe werkt FISH?
DNA van een chromosoom wordt gesmolten door verwarmen > enkelstrengs DNA (probe) wordt eroverheen gewassen en hecht aan gesmolten DNA
probe met fluorescrend label kan aantonen of het stukje DNA aanwezig is in de patient
methoden fish
metafase bij gekweekte/delende fcellen en interfase bij niet/slecht delende cellen
voordelen FISH
detectie microdeleties, breukpunt detectie en verbetering, detectie van cryptische translocaties en complexe genoom veranderingen, snelle diagnostische detectie op kernen in interfase, demonstratie van een kleine hoeveelheid van afwijkende cellen
nadelen FISH
gelimiteerde sensitiviteit, geeft alleen antwoorden op gestelde vragen, beperkte target locaties om te onderzoeken