De celcyclus en gevolgen van foutieve celcyclusregistratie in kankercellen

Question 1

cyclines

Answer 1

controleren de voortgang van de celcyclus door activering van cyclin-dependent kinase enzymen
- D, E, A en B

Question 2

cycline D

Answer 2

in G1, activatie van de celcyclus in G1

Question 3

cycline E

Answer 3

van G1 naar S fase. Zorgt voor overgang naar, en voortgang van S-fase

Question 4

cycline A

Answer 4

in S-fase. Zorgt voor progressie door S-fase

Question 5

cycline B

Answer 5

overgang van G2 naar M

Question 6

cycline afhankelijke kinases (CKD)

Answer 6

altijd aanwezig, onafhankelijk van fase. Alleen actief in complex met cyclines. Fosforyleren eiwitten nodig voor celcyclus progressie
- CDK4 samen met cycline D in G1
- CDK2 met cycline E in overgang G1 naar S, ook met cycline A
- CDK1 met cycline B

Question 7

Cycline afhankelijke kinase remmers

Answer 7

binden aan cycline/CDK complexen. Remmen kinase activiteit. Vooral in G1 fase of na signalen van buiten de cel of DNA schade

CKI: p16ink4a met cycline D+CDK4
CKI: p21 met cycline E en CDK2

Question 8

restrictiepunt G1

Answer 8

RB, wel/niet meer delen? specialiseren?

Question 9

checkpoint bij overgang G1/S

Answer 9

p53, DNA schade?

Question 10

intra S fase, tijdens DNA synthese

Answer 10

ATM, controle of er geen DNA schade is

Question 11

G2/M checkpoint

Answer 11

BUB1, DNA schade? Replicatie volledig?

Question 12

M fase, anafase checkpoint

Answer 12

BUB1, chromosomen goed gerangschikt?

Question 13

signaaltransductie voor celdeling

Answer 13

1. groeifactor
2. groeifactor-receptor (celmembraan)
3. doorgave signaal (cytoplasma –> kern)
4. activatie genen betrokken bij celdeling

Question 14

E2F

Answer 14

• Transcriptie factor
• Reguleert expressie van genen nodig in S fase
• Inactief als het gebonden is aan pRB.
• In aanwezigheid van cycline D/CDK4 wordt E2F actief doordat RB wordt gefosforyleerd en los gaat van RB.

Question 15

werking G1/S checkpoint

Answer 15

Als een cel DNA schade heeft, dan gaat p53 omhoog –> P21 gen wordt afgeschreven > cycline E/CDK wordt geremd > G1/S arrest

Question 16

G1/S checkpoint bij kanker

Answer 16

p53 gaat niet omhoog, p21 wordt niet afgeschreven > cycline E/CDK wordt niet geremd > replicatie beschadigd DNA

Question 17

intra S checkpoint

Answer 17

Patiënten: ATM, defect geen.
- Ataxia telangiectasia (AT)
- Overgevoelig voor röntgenstraling
- Kanker predispositie
- Progressieve ataxia

Question 18

AT patienten

Answer 18

AT patient cel in S-fase > geen remming van DNA synthese > Inbouw van 3H-Thymidine in DNA.

normaal: Controle cel in S-fase > remming DNA synthese > weinig inbouw van 3H-Thymidine in DNA.

Question 19

Wat kan ATM doen (S-fase)

Answer 19

Als door straling DNA schade plaatsvindt gaat ATM kinase CHK2 fosforyleren. CHK2 kan cyclineA/CDK2 inactiveren (remmen) > Remming van DNA synthese in S fase cellen.

Question 20

anafase checkpoint

Answer 20

Als de microtubuli niet gebonden zijn, moet de mitose gestopt worden (anafase checkpoint). Als het anafase checkpoint niet plaatsvindt, wordt het chromosoom (2 zusterchromatiden) naar één dochtercel getrokken (chromosomale instabiliteit, CIN). Er ontstaat aneuploïde.

Question 21

Nijmegen breuk syndroom

Answer 21

Ziekte erft autosomaal recessief over met een mutatie in het Nbs2 of RAD50 gen.

Question 22

Werking Nbs1 en Rad50

Answer 22

binden aan dubbelstrengs DNA breuken, om zo de strengen bij elkaar te houden. Een verkeerde reparatie kan tot translocatie leiden. Voor het herkennen van de breuken is ATM kinase nodig. ATM kinase zorgt voor een verhoogde activiteit van CHK2, wat zorgt voor inactivatie cyclineA-CDK2 complex > DNA synthese geremd, om schade te kunnen herstellen.

Question 23

afwezigheid van Nb1-RAD50 gen

Answer 23

DNA synthese niet geremd > RDS fenotype (radioresistant DNA synthese fenotype). Gebeurt in AT cellen, omdat hier geen ATM-kinase aanwezig is. Dus fouten tijdens het herstel van dubbelstrengs DNA-breuken kunnen leiden tot genomische instabiliteit.