Keuzen in de zorg - historisch perspectief

Question 1

Schaarste

Answer 1

• in plaats: alleen in de VS liggen kosten per hoofd per bevolking hoger. Er gaat al heel veel geld naar de zorg
• tijd: budget is al gestegen
• functie of sector: zorg krijgt elk jaar meer geld

Question 2

vooruitgang

Answer 2

• demografisch: levensverwachting geboorte etc toegenomen
• politiek sociaal: verzorgingsstaat en groei welvaart, staat meer verantwoordelijk voor zorg
• medische mogelijkheden: antibiotica, vaccins etc.

Question 3

keerzijden demografie vooruitgang

Answer 3

vergrijzing, chronische ziekte en comorbiditeit > zorg complexer en langduriger

Question 4

keerzijde politiek sociaal economische vooruitgang

Answer 4

Baumol effect: Gezondheidszorg is arbeidsintensieve bedrijfstak > loonstijgingen vallen niet altijd samen met hogere productiviteit. Loonkosten stijgen dus in absolute en relatieve zin.

Question 5

keerzijden medische mogelijkheden vooruitgang

Answer 5

• direct: duur, geen mensen met voldoende kennis. Niet alleen betere, maar ook meer geneeskunde door uitbreiding indicatiegebieden en halfway technologies: mensen leven langer, maar er kunnen veel complicaties ontstaan die veel geld kosten!
• indirect: aanbod schept vraag mechanisme. Grote financiele belangen

Question 6

medicalisering

Answer 6

• uitbreiding zorgdomein: cure, care en preventie
• aanzien medische professie: groot maatschappelijk aanzien en vermogen
• gezondheidscultuur: gezondheid steeds belangrijkere waarde in samenleving
• gezondheidszorg als recht

Question 7

keerzijde uitbreiding zorgdomein

Answer 7

uitbreiding indicatiegebieden, er wordt bij iedereen wel wat gevonden waar behandeling voor nodig is.

Question 8

keerzijde aanzien medische professie

Answer 8

artsen hebben steeds meer macht. Dit heeft zowel effecten binnen als buiten de gezondheidszorg. De toegenomen gezondheid en levensverwachting wordt vaak toegeschreven aan de verbetering van de gezondheidszorg, terwijl dit eigenlijk het effect is van welvaart.

Question 9

keerzijde gezondheidscultuur

Answer 9

obsessieve preoccupatie

Question 10

keerzijde gezondheidszorg als recht

Answer 10

het hebben van recht op gezondheidszorg, kan leiden tot claimgedrag. Mensen kunnen gaan denken dat ze recht hebben op gezondheid, terwijl zij recht hebben op zorg

Question 11

6 oplossingen

Answer 11

1. Markwerking: wie betaalt, bepaalt
2. Selectie op basis van sociale waarde
3. Rantsoenering
4. Prioritisering
5. Sturing vanuit de overheid
6. Meer eigen verantwoordelijkheid

Question 12

1. Markwerking (<1950)

Answer 12

Mensen laten betalen voor zorg

Question 13

2. Selectie op basis van sociale waarde (jaren 50 en 60)

Answer 13

Degene die het meest voor de gemeenschap betekent mag eerst.

Question 14

3. Rantsoenering (jaren 70 en 80)

Answer 14

Elke afdeling maakte een planning hoeveel bedden er beschikbaar konden komen met het budget wat ze kregen > lange wachtlijsten en ontevredenheid nam toe

Question 15

4. Prioritisering (jaren 90)

Answer 15

Er moest een selectie komen in behandelingen > commissie keuzen in de zorg
- Trechter van Dunning keuze-instrument
Er werd besloten dat artsen rationele beslissingen moeten nemen want hebben beschikking over evidence based medicine

Question 16

5. Sturing vanuit de overheid (2000)

Answer 16

Gereguleerde marktwerking werd geintroduceerd. Overheid bepaalt wat in basispakket komt > groei eigen risico

Erosie van sociale zekerheid en solidariteit

Question 17

6. Meer eigen verantwoordelijkheid (2010)

Answer 17

Vraag is of maatschappij voor de ziektekosten van ongezonde personen wil opdraaien of zelf die kosten wil laten betalen

Question 18

Climax jaren 80

Answer 18

Grenzen van gezondheidszorg
- Grens tussen wat wel en niet gezondheidszorg kan worden genoemd
- Grens tussen wat ethisch wel en niet toelaatbaar moet worden gezien
- Grens tussen effectieve/niet-effectieve zorg
- Grens tussen financierbare en niet meer financierbare zorg
- Grondwettelijke plicht van overheid tot bevorderen volksgezondheid

Question 19

beheersmechanismen

Answer 19

overgang van rantsoenering in jaren ‘80 naar priortisering in jaren 90

Question 20

decentralisatie

Answer 20

overheid lijkt keuzen uit de weg te gaan door introduceren trechter van Dunning, gereguleerde markwerking, evidence based medicine en eigen risico