PD 13.2 De huid: meer dan een omhulsel ulcera Flashcards
Wat is de definitie van wond en litteken?
Een wond is een efflorescentie (ulcus), geen diagnose. Het is een onderbreking van de huid. Een litteken is een genezen wond, een wond kan niet worden genezen zonder littekenvorming. Een wond geneest in verschillende fasen.
- Bij een foetus is er nog een regeneratief vermogen, maar dit verdwijnt snel na de geboorte. Behalve bij bepaalde organen zoals de lever, hier blijft er tot in bepaalde mate een regeneratief vermogen.
Wat zijn de voordelen van littekenvorming ten opzichte van regeneratie?
De voordelen van littekenvorming ten opzichte van regeneratie: littekenvorming gaat sneller, er is minder kans op invloeden van buitenaf als het eerder dicht is. er is dus sprake van betere bescherming door snellere genezing. Littekenvorming geeft dus een overlevingsvoordeel. Een voordeel van regeneratie is het feit dat de kwaliteit van het orgaan beter behouden blijft.
Wat zijn de drie fasen in de wondgenezing?
Inflammatoire fase –> proliferatieve fase –> remodelleer fase
Wat zijn de kenmerken van de inflammatoire fase van de wondgenezing?
- Vasculaire respons
o Bloedstelping - Cellulaire respons
o invasie in wond (leukocyten)
o fagocytose micro-organismen (macrofagen)
o débridement necrose (enzymen)
o aantrekken van fibroblasten (cytokines)
o vaatingroei / angioneogenese (groeifactoren) - Duur: tot maximaal 2 weken.
Wat zijn de kenmerken van de proliferatieve fase van de wondgenezing?
- Re-epithelialisatie huidoppervlak
- Neoangiogenese: nieuwe vaatvoorziening weefsels, anastomosen aan pre-existente vaten en koppelen van vaten in het wondgebied.
- Vorming van granulatie-weefsel en ECM (collageen)
- Wondrand-contractie
- Duur: het start na uren en duurt dagen tot weken of maanden.
Wat zijn de kenmerken van de remodelleer fase van de wondgenezing?
- Herschikken van collageenvezels: je krijgt echter nooit meer dezelfde schikking als de originele huid (zie plaatje)
- Atresie van bloedvaatjes
- Duur: begint 2-3 weken na verwonding en duurt minimaal 1 jaar of langer.
Hoe werkt de neoangiogenese?
Neoangionese
1. groei van nieuwe vaten
2. anastomosering aan pre-existente vaten
3. koppelen van vaten in wondgebied
- ↑ door cytokines, laag O2, melkzuur, VEGF, FGF
- Mφ: productie pro-inflammatoire cytokines –> VEGF
Wat zijn de kenmerken van een chronische wond?
- Definitie:
o Niet genezende wonden
o Geen anatomische en functionele integriteit <3 maanden - 1% van de Europeanen heeft last van chronische wonden en 2% van het budget van de gezondheidszorg gaat hier naartoe.
- Persisterende inflammatoire fase: balans tussen pro-inflammatoire en anti-inflammatoire factoren verstoord.
Wat is de DD van een chronische wond?
- Vasculaire aandoening: Venen, arteriën, lymfevaten, vasculitis,microangiopathie
- Neuropatisch: Perifeer, CNS
- Metabool
- Hematologisch: Erythrocyten, leukocyten, trombocyten, dysproteinemie, stolling
- Exogeen
- Maligniteit: Primaire huid maligniteit/benigne, metastase
- Infectie: Bacteriën, virussen, schimmels, protozoen
- Medicatie
- Genetisch defect
- Huidaandoening
Welke factoren in de wond zorgen voor stagnatie van wondgenezing?
- Bacteriële infectie
- Inadequate behandeling
- Slecht wond klimaat (inadequate lokale behandeling, contactallergie)
- Vreemd lichaamsmateriaal
- Maligniteit
Welke factoren rond de wond zorgen voor stagnatie van wondgenezing?
- Slechte doorbloeding (veneus of arterieel)
- Oedeem
- Neuropathie of druk
- Status na radiotherapie
- Terugkerend trauma
Welke systemische factoren zorgen voor stagnatie van wondgenezing?
- Comorbiditeit
- Hoge leeftijd
- Slechte voedingstoestand (eiwit, vitamine A/C, zink, Mg)
- Medicatie (corticosteroïden, NSAID’s)
- Obesitas
- Roken en alcohol
Welke externe factoren zorgen voor stagnatie van wondgenezing?
Externe factoren: onvoldoende (wond)zorg of compressietherapie. Als de compressietherapie losjes om het been zit, werkt het onvoldoende.
