HC.14.6: Primaire en secundaire hypertensie Flashcards
wat is primaire hypertensie?
oorzaak niet bekend (90%)
wat is secundaire hypertensie?
kent diverse oorzaken zoals onderliggende ziektebeelden (10%)
wanneer spreek je van hypertensie?
sys: >140
dia: > 90
wat zijn de belangrijkste voorbeelden van secundaire oorzaken?
- Slaap-apnoe syndroom (OSAS)
- Endocrien (hormoonafwijkingen)
- Dieet/genotsmiddelen (drop, cocaïne, amfetamine)
- (Reno)Vasculair (meestal de grote vaten naar de nieren)
- Parenchymateuze nierziekten
- Geneesmiddelen (bijv. middelen tegen ADHD)
- Mono-genetisch (1 mutatie, super zeldzaam, meestal al op kinderleeftijd bekend)
wat zijn clues om aan secundaire oorzaak te denken?
- Jonge patiënten (hoge bloeddruk is een oude mensen ziekte) *
- Plots ontstaan of verergeren
- Negatieve familieanamnese *
- Hypertensieve crisis * (CVA, hoofdpijn, andere orgaanschade)
- Therapieresistentie
- Kenmerkende symptomatologie (feochromocytoom (zeldzaam): aanvallen van hartkloppingen en bleek zien (evt. stigmata neurofibromatose))
- Afwijkingen lichamelijk onderzoek of bij routinelab (creatinine, kalium, urine)
Welke leefstijl kan invloed hebben op het ontwikkelen van hypertensie?
Zoutinname, overgewicht, ongezond dieet met weinig kalium.
welke hormoon geeft een secundair hoge bloeddruk?
aldosteron wordt gemaakt in de bijnier. belangrijk voor RAAS
hoe werkt primair hyperaldosteronisme?
aldosteron is normaal afhankelijk van renine. als ECV toeneemt dan wordt renine en aldosteron geremd
nu: autonome productie van aldosteron. hierdoor gaat renine omlaag.
- Na reabsorptie neemt toe
- hypokaliëmie
- alkalose
- hypertensie
Wat is drophypertensie?
In drop zit ongeveer 3% glycyrrhizinezuur. 10-15 gram drop per dag is voldoende om een hypertensie te krijgen.
De omzetting van cortisol naar cortisone wordt geblokkeerd door de aanwezigheid van glycyrrhizinezuur. Hierdoor krijgt cortisol een beetje de werking van aldosteron.
Het RAAS staat uit bij iemand die drop eet, want je nier meet al dat er voldoende zout en water is.
Wat is renovasculaire hypertensie?
Vaten naar de nieren krijgen onvoldoende bloed. Doordat de nier onvoldoende bloed krijgt, denkt de nier dat de bloeddruk verlaagd is. De nier gaat renine produceren. Als een van de nieren minder bloed krijgt, gaat de nier die wel voldoende bloed krijgt als gevolg van de activatie van het RAAS toch meer Na en water vasthouden.
Je kunt een souffle horen over de nierarteriën.
Wat zijn oorzaken voor een nierarteriestenose?
- Fibromusculaire dysplasie (vooral jonge vrouwen): bindweefselziekte, waarbij je een kralensnoeraspect krijgt van vaten, hierdoor kunnen stenoses ontstaan.
- Atherosclerose (ouderen)
- Arteritis (vaatontstekingen) kunnen ook nierarteriestenose veroorzaken.
wat is ASOS?
obstructief slaapapneu syndroom. minimaal 15x per uur heb je ademstilstand
Is de oorzaak wegnemen van hypertensie de oplossing?
Het is niet altijd mogelijk en niet altijd curatief.