Exercise is Medicine: Respiratoir Flashcards
Wat is hyperinflatie?
ptn kunnen niet volledig uitademen, wel inademen -> lucht blijft in longen -> thorax blijft in hoge stand => dyspnea, Spierdysfunctie & vermoeidheid
Hoe verhouden FA en medicatie zich tov elkaar ivm het effect op respiratoire klachten?
FA evenveel effect als medicatie
Hoe beoordelen we de ernst van COPD?
adhv de FEV1 (een seconde waarde)
Hoe bepalen we welke behandeling we doen bij COPD?
Adhv de GOLD classificatie:
A
* weinig opstoten, weinig symptomen
* Stoppen met roken + FA
B
* Weinig opstoten, veel symptomen
C
* Veel opstoten, weinig symptomen (bestaat niet echt)
D
* veel opstoten, veel symptomen (ergst)
B, C & D -> stoppen met roken, respiratoire kine, FA
Vanaf welke toename in FA kunnen we zeggen dat we zinvolle behandeling hebben bij respiratoire ptn?
1000 stappen per dag
Wat is beste therapie om 6MWT te verhogen bij respiratoire ptn?
Uithoudingstraining, medicatie (bronchodilators)
Wat is het gevolg van medicatie op het de mate van FA bij respiratoire ptn?
500 stappen/dag -> zeer weinig (5min stappen)
Wat is het gevolg van coaching op het de mate van FA bij respiratoire ptn?
1100 stappen/dag
Wat is asthma? Wat zijn dan de klachten?
Inflammatie, vernauwing luchtwegen => klachten: kortademigheid, piepen, benauwdheid, hoesten -> klachten soms afwezig & soms aanwezig (kunnen uitgelokt worden door blootstelling)
Hoe maken we de differentiaal diagnose van asthma & COPD? = Wat is het verschil tussen ashtma en COPD?
Asthma
* Begint op jonge leeftijd
* Wisselend, allergisch
* Kortademig NA inspanning
* Reversibel
COPD
* Begint op oudere leeftijd
* Vaak door roken
* Dyspnea tijdens inspanning
* Irreversibel
Wat is inspanningsgerelateerde asthma?
Conditie waarin inspanning asthmasyptomen opwekt bij mensen die asthma hebben.
Wat is inspanningsgerelateerde bronchoconstrictie?
Conditie waarin inspanning luchtwegobstructie opwekt bij mensen die geen asthma hebben.
Wat zijn de 2 theorieën mbt het onstaan van asthmaklachten bij inspanning?
- We sporten => hyperventilatie => vochtverlies (zeker met mond open) => osmolaliteit wijzigt (concetratie zouten) => influx Cl en Ca celmembranen => epitheel & mastcel-activatie, er worden stoffen vrijgesteld => contractie glad spierweefsel, asthmasyptomen
- Sporten => hyperventilatie => warmteverlies (luchtwegen koelen af) => we willen luchtwegen opwarmen => constrictie => asthmasyptomen
Welke factoren kunnen inspanningsgerelateerde bronchoconstrictie beïnvloeden?
- Reeds aanwezig luchtweginflammatie
- Luchtkwaliteit
- Rhinitis (neusverstopping,…)
- PS te actief (veel bij elite atleten)
Welke klachten krijgt pt met inspanningsgerelateerde brochoconstrictie?
Benauwdheid
Piepen
Hoesten (evt met slijm)
Kortademigheid
Meestal na inspanning (van lange duur, >10min)
Dit zijn typische klachten: maar niet goed presteren, buikpijn, spierkrampen, vermoeidheid,… -> kan ook allemaal
Welke sportdisciplines hebben hoogste risico op inspanningsgerelateerde bronchoconstrictie?
Vnl bij sporten >5-8min
In omgeving waar blootstelling aan koude (skieën, langlaufen), chloor (zwemmers), lange afstanden, grote hoogte,….
Minder bij tennis, gymnastiek,…
Hoe stellen we de diagnose van asthma?
- Verhaal, klinisch onderzoek (Differentiaaldiagnose)
- Objectiveren: spirometrie (als positief => we hebben diagnose),
Als negatief: inspanningsproef , bronchodilatatie-test, hyperresponsiviteitstest (provocatie)
uitlokkingstests kunnen directe (blootstelling histamine, metacholine,…) of indirecte challenge (exercise, eucapnische hyperventilatie, mannitol)
Wat doen we bij directe challenge uitlokkingstest voor diagnose asthma?
We doen blootstelling histamine, metacholine,… -> bij normale mensen blijft FEV1 (1sec waarde) stabiel tot hoge waardes. Bij asthma zien we daling. We gaan tot 20% daling FEV1 en kijken bij welke dosis vrijstelling dit is, zo zien we de ernst
Wat doen we bij indirecte challenge (exercise) uitlokkingstest voor diagnose asthma?
We nemen voor inspanning FEV1, dan laten we pt lopen (redelijk snel) gedurende 8min => we zien stevige daling FEV1 asthma pt
Wat doen we bij indirecte challenge (eucapnische hyperventilatie-test) uitlokkingstest voor diagnose asthma?
Eucapnische hyperventilatie-test: We geven 5% CO2 => we beginnen te hyperventileren zodat we CO2 in lichaam constant kunnen houden. Zo lokken we inspanningsasthma uit.
Dit is gouden standaard voor diagnose
Wat zijn verschillende differentiaal diagnoses van inspanningsasthma?
- Stembanddysfunctie
- Hyperventilatiesyndroom
- Deconditionering (Vaak bij jongeren: te vroeg aan topsport & zodanig getraind zonder spiermassa op te bouwen => oplossing = kracht)
- Cadiovasculair niet in orde (mitralisklep enz)
…
Op welke 3 manieren kunnen we inspanningsgerelateerde bronchoconstrictie voorkomen/behandelen?
- Aanval uitlokken in opwarming (interval) => die dag kan atleet geen aanval meer krijgen
- Type sport wijziging om blootstelling te vermijden
- overgevoeligheid behandelen & omgevingsfactoren controleren
Op welke factoren heeft training een effect bij asthma-patiënten?
- NIET op FEV1 (longfunctie)
- wel VO2max, ventilatie, hartslag,…
=> beter voor asthmacontrole
Zijn er sporten dat asthma-patiënten niet mogen doen? Waarom?
Duiken: zware inspanning, vaak in zee (hypertoon zout), koude lucht uit fles (ook niet vochtig), hyperventileren, stress => uitlokking inspanningsasthma