ZUM Flashcards

1
Q

ZUM definicja

A

Zakażenie układu moczowego (ZUM) to obecność drobnoustrojów w drogach moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego, rosnących na podłożach rutynowo stosowanych w laboratoriach mikrobiologicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Niepowikłane ZUM: u kogo i przez jakie patogeny

A

tylko u kobiet bez czynników ryzyka powikłanego ZUM

drobnoustroje typowe dla ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czyn ryzyka powikłanego ZUM (8)

A
  • leczenie szpitalne
  • ciąża i połóg
  • cukrzyca
  • starsi
  • cewnik
  • refluks pęch-moczowodowy
  • kamica moczowa
  • zastój moczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

BAKTERIOMOCZ ZNAMIENNY: co to?

A

liczba żywych bakterii w moczu, która wskazuje na ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym ze środkowego strumienia:

A

a) ≥ 10^3 CFU/ml u kobiety z obj zap pęcherza moczowego
b) ≥ 10^4 CFU/ml u kobiety z obj OOZN
c) ≥ 10^5 CFU/ml w przypadku powikłanego ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym z cewnika:

A

≥ 10^2 CFU/ml u KAŻDEJ osoby (młoda zdrowa kobieta / starszy mężczyzna / osoba cewnikowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym przez nakłucie nadłonowe:

A

każda liczba bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

BAKTERIOMOCZ BEZOBJAWOWY: co to?

A

obecność bakterii w moczu ≥ 10^5 CFU/ml u osoby bez podmiotowych i przedmiotowych obj ZUM, niezależnie od sposobu pobrania próbki moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kiedy leczymy bakteriomocz bezobj? (3)

A

1) U kobiet w ciąży
2) U mężczyzn przed TURP – leczenie przeciwbakteryjne należy rozpocząć wieczorem w przeddzień zabiegu antybiotykiem zgodnym z wynikiem posiewu, zwykle fluorochinolonem, i kontynuować jedynie w razie pozostawienia cewnika w pęcherzu moczowym
3) U osób przed zabiegami urologicznymi niosącymi ryzyko krwawienia ze śluzówki dróg moczowych – postępowanie jak u mężczyzn przed przezcewkową resekcją gruczołu krokowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Nawrót ZUM: definicja

A

to kolejne ZUM występujące po leczeniu przeciwdrobnoustrojowym, spowodowane przetrwaniem w drogach moczowych drobnoustroju będącego przyczyną poprzedniego ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kiedy rozpoznajemy nawrotowe ZUM?

A

W praktyce rozpoznaje się nawrót ZUM, jeśli jego objawy wystąpiły < 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego ZUM i czynnikiem etiologicznym jest ten sam drobnoustrój.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co wykonujemy w nawrotowym ZUM?

A

posiew moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ponowne ZUM: co to?

A

ZUM spowodowane drobnoustrojem pochodzącym spoza układu moczowego, będącym nowym czynnikiem etiologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kiedy rozpoznajemy ponowne ZUM?

A

W praktyce rozpoznaje się ponowne ZUM, jeśli jego objawy wystąpiły po upływie 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego ZUM, nawet gdy czynnikiem etiologicznym jest ten sam drobnoustrój

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy możemy mówić o nawrotowym/ponownym ZUM u chopów?

A

Nawrót ZUM i ponowne ZUM wyróżnia się tylko u kobiet, ponieważ każde ZUM u mężczyzny to po prostu ZUM powikłane.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w niepowikłanym/nawracającym zap pęch moczowego?

A

E. coli (70-95%)

S. saprophyticus (5-10%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w niepowikłanym OOZN?

A

E. coli (70-99%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w powikłanym ZUM?

A

E. coli (<50%)
Enterococcus (<20%)
Klebsiella (10-15%)
Pseudomonas (koło 10%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w bakteriomoczu bezobj?

A

E. coli (kobiety)

Pseudomonas, Proteus (Ci z cewnikiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jakich patogenów nie da się wykryć standardowymi metodami? (7)

A
Ch. trachomatis
N. gonorrhoeae
gruźlica
wir (HSV)
C. albicans
C. neoformans
Aspergillus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie znasz ZUM dolnego odc moczowego?

A

Zapalenie pęcherza moczowego lub pęcherza moczowego i cewki moczowej.

U mężczyzn z ZUM może współwystępować ostre zapalenie prostaty lub najądrza.

Zapalenie cewki moczowej bez zakażenia dróg moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego nie zalicza się do ZUM.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie znasz ZUM górnego odc moczowego?

A

OZN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Podział ZUM (5)

A

1) Niepowikłane ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO u młodych kobiet
2) NAWRACAJĄCE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO u młodych kobiet
3) Niepowikłane OOZN
4) POWIKŁANE ZUM
5) BAKTERIOMOCZ BEZOBJAWOWY

24
Q

Obj niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet

A

1) DYZURIA
2) Częstomocz
3) Ból okolicy nadłonowej
4) Niekiedy występuje nietrzymanie moczu oraz krwiomocz

25
Co w bad moczu w niepowikłanym zap pęch moczowego u kobiet?
1) Leukocyturia 2) BAKTERIOMOCZ ≥ 10^3 CFU/ml (u części chorych 10^2 - 10^4 CFU/ml, zwykle >10^5 CFU/ml) 3) Rutynowo nie wykonuje się posiewu moczu oraz badań obrazowych (chyba że objawy nie ustępują w trakcie leczenia lub nawracają w ciągu 1–4 tyg.)
26
Na jakiej podstawie stawiamy rozpoznanie w niepowikłanym zap pęch moczowego u kobiet?
U kobiety, u której po raz pierwszy stwierdzono objawy zapalenia dolnego odcinka dróg moczowych i u której nie występuje ryzyko powikłanego zakażenia układu moczowego, można postawić rozpoznanie już na podstawie objawów i nie ma obowiązku wykonywania żadnych badań laboratoryjnych.
27
Leczenie niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet: jakie leki I wyboru, jakie dawki i częstośc podawania (4)
FURAZYDYNA: 100mg 4xdz. w 1 dniu, potem 3xdz przez 7-10 dni KOTRIMOKSAZOL: 960mg 2xdz. przez 3 dni TRIMETOPRYM: 100mg 2xdz. przez 3-5dni FOSFOMYCYNA: 3g 1x
28
Leczenie niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet: jakie leki II wyboru, jakie dawki i częstośc podawania (5)
AMOKSY+KLAWULOLNIAN: 625mg 2xdz. przez 3-7dni CEFAKLOR: 250mg 3xdz. przez 3-7dni CYPROFLOKSACYNA/OFLOKSACYNA/NORFLOKSACYNA: 250mg/200mg/400mg 2xdz. przez 3 dni
29
FURAZYDYNA: można w ciąży?
unikaj w I trymestrze (wtedy nitrofunatoina)
30
KOTRIMOKSAZOL: można w ciąży?
unikaj w I trymestrze
31
TRIMETOPRYM: można w ciaży?
unikaj w I trymestrze, pamiętaj o narastającej oporności
32
Jakie działanie w porównaniu do innych leków ma fosfomycyna?
słabsze niż kotrimoksazol i fluorochinolony
33
U kogo unikamy podawania fluorochinolonów?
ciąza, karmiące, dzieci
34
Nawracające zap pęch moczowego u kobiet: jak często, z czym związane, co wykonujesz?
Występuje po pierwszym w życiu epizodzie ZUM u 10–20% kobiet bez czynników ryzyka powikłanego ZUM. 3xrok lub 2xna poł roku Ponowne zakażenie częsciej niż nawrót! związek z seksikiem zrób posiew moczu
35
Niepowikłane OOZN: czego dotyczy i po czym występuje?
Zakażenie i proces zapalny dotyczy układu kielichowo-miedniczkowego oraz przylegającego miąższu rdzenia nerki. Następstwo wstępowania zakażenia z dolnego odcinka.
36
Obj niepowikłanego OOZN (5)
1) BÓL OKOLICY LĘDŹWIOWEJ 2) Dreszcze, GORĄCZKA 3) Mogą wystąpić obj dyzuryczne 4) NUDNOŚCI, WYMIOTY 5) Dodatni objaw Goldflama, zwykle jednostronnie
37
Co w bad lab w niepowikłanym OOZN (4)
1) Leukocyturia 2) BAKTERIOMOCZ ≥ 10^4 CFU/ml (zwykle ≥ 10^5) CFU/ml 3) Białkomocz/krwinkomocz/krwiomocz (czasem) 4) podwyższone CRP, leukocytoza; niekiedy cechy ostrego uszkodzenia nerek (zwiększenie stężenia kreatyniny)
38
Kiedy wykonujemy bad obrazowe w niepowikłanym OOZN? (3)
w razie: 1. wątpliwości co do rozpoznania, 2. gorączki utrzymującej się > 48 h, pogorszenia stanu klinicznego w trakcie leczenia, 3. konieczności hospitalizacji, powtórnego epizodu OOZN.
39
Leczenie niepowikłanego OOZN: ogólne informacje
oparte na posiewie moczu i trwa 7-14 dni | do czasu wyniku posiewu leczenie empiryczne
40
Leczenie niepowikłanego OOZN: I rzut z dawką i częstością podawania
CYPROFLOKSACYNA: 500mg 2xdz. 7-10 dni LEWOFLOKSACYNA: 500mg 1xdz. przez 7-10dni
41
Leczenie niepowikłanego OOZN: II rzut z dawką i częstością podawania
CEFPODOKSYM: 200mg 2xdz. 10-14dni CEFTYBUTEN: 400mg 1xdz. 10-14dni KOTRIMOKSAZOL: 960mg 2xdz. 14dni AMOKSY+KLAWULONIAN: 1g 2xdz. 10-14dni
42
WSK do szpitala w niepowikłanym OOZN (4)
1) Nudności, wymioty 2) Brak poprawy lub nasilenie objawów pomimo leczenia 3) Wątpliwości co do rozpoznania 4) Ciąża
43
Leczenie szpitalne niepowikłanego OOZN i jakie są warunki przejścia na leczenie doustne?
Fluorochinolon (cyprofloksacyna 200–400 mg i.v. co 12 h) AG (gentamycyna 5–7 mg/kg i.v. 1 × dz. lub 1 mg/kg i.v. co 8 h) +/− ampicylina cs III generacji (ceftriakson 1–2 g i.v. 1 × dz.) Warunki przejścia na leczenie doustne to: ustąpienie gorączki i poprawa kliniczna (zwykle w ciągu 72 h).
44
Powikłane ZUM: definicja (kiedy mówimy o powikłanym ZUM) (3)
1) Każde ZUM u mężczyzny 2) ZUM u kobiety z czynnikami ryzyka powikłanego ZUM 3) ZUM wywołane nietypowymi drobnoustrojami
45
Jaki obraz kliniczny w powikłanym ZUM?
od łagodnego zap pęch aż do urosepsy
46
Jakie bad w przypadku powikłanego ZUM?
bad ogólne i posiew moczu, bad biochemiczne krwi w śr/ciężkim przebiegu w szpitalu: posiew krwi USG, czasem RTG ( w celu wykluczenia kamicy i przeszkody w odpływie)
47
Jakie są WSK do hospitalizacji w ZUM? (4)
- nieprawidłowości dróg moczowych - upośledzenie odporności - przewlekła choroba nerek - współistniejące ciężkie choroby
48
Leczenie powikłanego ZUM
1) Interwencja urologiczna | 2) Leczenie empiryczne prowadzi się według tych samych zasad, co w niepowikłanym OOZN
49
Zap cewki moczowej: co to i jakie kategorie?
- grupa ch przenoszonych dr płciową - kategorie: 1) Rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej – przyczyną jest dwoinka rzeżączki (N. gonorrhoeae) 2) Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej – przyczyną są najczęściej chlamydie (Ch. trachomatis), rzadziej mykoplazmy (U. urealyticum, M. genitalium), rzęsistek pochwowy (T. vaginalis)
50
które ZCM jest częstsze?
nierzeżączkowe
51
Jakie są obj ZCM ogólnie u kobiet i mężczyzn?
- bezobj (u 50% z Ch. trachomatis) lub zap narządów miednicy mniejszej - u facetów zwęzenie cewki, zap prostaty/najądrza/niepłodność
52
Obj ZCM i kiedy się pojawiają? (5)
WYSTĘPUJĄ ZWYKLE PO 4–14 DNIACH OD KONTAKTU Z ZAKAŻONYM PARTNEREM: 1) Ból podczas oddawania moczu, najsilniejszy rano 2) Niekiedy swędzenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej 3) Częstomocz i naglące parcie na mocz (jeśli współistnieje zapalenie pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego) 4) Ropny wyciek z cewki, niekiedy podbarwiony krwią 5) U kobiet zwiększenie ilości wydzieliny z pochwy lub upławy.
53
Jaka dgn ZCM
1) Bad mikroskopowe wymazu z cewki lub próbki początkowego strumienia moczu po zabarwieniu metodą Grama 2) neu świadczą o zap cewki moczowej, a obecność Gram-ujemnych dwoinek wewnątrz tych komórek świadczy o etiologii rzeżączkowej 3) posiew wydzieliny lub wymazu z cewki moczowej w kierunku N. gonorrhoeae
54
Leczenie empiryczne ZCM
Ceftriakson i.m. 1,0 g jednorazowo + azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo LUB doksycyklina p.o. 100 mg 2 × dz. przez 7 dni
55
Leczenie celowane ZCM ze względu na kategorie (3+4)
``` Rzeżączkowe ZCM: Ceftriakson i.m. 1,0 g jednorazowo LUB azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo LUB ciprofloksacyna p.o. 500 mg jednorazowo ``` ``` Nierzeżączkowe ZCM: Doksycyklina p.o. 100 mg 2×dz. przez 7 dni LUB azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo LUB erytromycyna p.o. 500mg 2×dz. 14 dni LUB ofloksacyna p.o. 200 mg 2 × dz. (lub 400 mg 1 × dz.) przez 7 dni ```