POCHP Flashcards
charakterystyka POCHP
charakteryzuje się UTRZYMUJĄCYMI SIĘ OBJAWAMI ze strony układu oddechowego,
TRWAŁYM OGRANICZENIEM PRZEPŁYWU POWIETRZA przez drogi oddechowe.
przyczyna POCHP?
szkodliwe dymy i pyły (fajki)
patogeneza zmian w POCHP
nadprodukcja śluzu i upośledzenie oczyszczania rzęskowego–>obturacja małych oskrzeli i oskrzelików–>zniszczenie ścian pęch płucnych i rozedma płuc–>zaburzenia wymiany gazowej–>skurcz NK i zmiany w ich budowie–>nadp płucne i serce płucne
epidemiologia-kto częściej, wiek, statystyka
mężczyźni
zwykle start >40rz
3 miejsce w najczęstszych przyczynach zgonów
POCHP u niepalacych?
10-20% i tu czesciej kobiety
czyn ryzyka: osobnicze (7)
- FAJKI (80% przypadków)-też bierne wdychanie
- gen niedobór AAT (<1% przypadków)
- przewlekłe zapalnie oskrzeli
- nadreaktywność oskrzeli i astma
- przebyta gruźlica płuc
- obniżenie szczytowej czynności płuc (mała masa urodzeniowa lub infekcje odd w dzieciństwie)
- HIV
czynniki ryzyka: środowiskowe (3)
- zawód narażający na pyły/chemiczne związkie/opary
- zanieczyszczenia powietrza
- niski status
wstępna diagnostyka POCHP
dodatni wywiad palacza+niewielka zmienność nasilenia obj podmiotowych+brak obj przedmiotowych (ich pojawienie zależy od stopnia zaawansowania ch. i przewlekłego zapalenia oskrzeli/rozedmy)
obj podmiotowe POCHP
- PRZEWLEKŁY KASZEL (okresowo lub codziennie, często cały dzień rzadko tylko noc)
- PRZEWLEKŁE ODKSZTUSZANIE WYDZIELINY (max rano, zwykle cały dzień)
- DUSZNOŚĆ (#1 wysiłkowa aż do spoczynkowej)
ciężka ch:
•łatwe męczenie się
•spadek apetytu i masy
•obj depry i lęku
obj przedmiotowe - kiedy i jakie?
w zaawansowanej ch
- wdechowe ustawienie klp-do beczkowatej klp
- wypuk nadmiernie jawny (rozedma)
- ściszony szmer pęch/świsty/furczenia
- wydłużony czas wydechu (nasilonego)
- zmniejszona ruchomość odd przepony
jakie są typy chorych?
BLUE BLOATER i PINK PUFFER
opisz Blue Bloater
- napęd oddechowy
- hipoksja
- duszność
- wysiłek oddechowy
- tolerancja aktywności fiz
- proces w dr odd
- wygląd
BLUE BLOATER:
- mały
- obecna
- umiarkowana
- mały
- duża
- przewlekłe zapalenie oskrzeli
- gruby
opisz Pink Puffer
- napęd oddechowy
- hipoksja
- duszność
- wysiłek oddechowy
- tolerancja aktywności fiz
- proces w dr odd
- wygląd
PINK PUFFER:
- duży
- brak
- znaczna
- duży
- mała
- rozedma
- chudy
Kryteria rozpoznania
POCHP rozpoznaje się na podstawie SPIROMETRII:
FEV1/FVC <0.7 po inhalacji 400ug salbutamolu lub fenoterolu
Z czym różnicujesz POCHP? (5)
- astma
- rozstrzenie oskrzeli
- LK nwd serca
- gruźlica
- rak płuca
Diagnostyka POCHP: badania czynnościowe
SPIROMETRIA
PLETYZMOGRAFIA
TLCO
ocena tolerancji wysiłku (test 6min marszu i sercowo-płucna próba wysilowa)
Dgn POCHP: spirometria
Dwa typy:
PODSTAWOWA
PRÓBA ROZKURCZOWA
Dgn POCHP: badania obrazowe
- RTG klatki piersiowej,
- TKWR klatki piersiowe (czyli HRCT)
Dgn POCHP: bad laboratoryjne
- morfologia krwi obwodowej (nad lub częsciej niedokrwistość),
- pulsoksymetria i gazometria,
- posiew plwociny,
•badania w kierunku niedoboru α₁-antytrypsyny-WSK:
a) <45r.z. zwłaszcza niepalący b) obciążony wywiad rodzinny
Przebieg choroby
POSTĘPUJĄCA (zwłaszcza jak pala dalej)
u wiekszości mimo złej spirometrii (FEV1/FVC <0.7) brak obj!
Całościowa ocena POCHP: składowe
- Ocena STOPNIA CIĘŻKOŚCI OBTURACJI w spirometrii.
- Ocena CHARAKTERU I NASILENIA OBJAWÓW PODMIOTOWYCH.
- Ocena RYZYKA ZAOSTRZEŃ.
- Ocena współistnienia innych chorób.
Ocena STOPNIA CIĘŻKOŚCI OBTURACJI w spirometrii
FEV1>= 80% LEKKA OBTURACJA =GOLD 1
FEV1>=50% UMIARKOWANA OBTURACJA=GOLD2
FEV1>=30% CIĘŻKA OBTURACJA=GOLD3
FEV1<30% BARDZO CIĘŻKA OBTURACJA=GOLD4
Ocena CHARAKTERU I NASILENIA OBJAWÓW PODMIOTOWYCH
Oceniane za pomocą:
- TESTU CAT
- Testu CCQ
- SKALI mMRC: ta skala pozwala ocenić WYŁĄCZNIE DUSZNOŚĆ (5 STOPNIOWA)
Ocena RYZYKA ZAOSTRZEŃ
liczba zaostrzeń przebytych przez chorego w ciągu OSTATNICH 12 MIESIĘCY:
0 LUB 1 ZAOSTRZENIE → RYZYKO MAŁE.
≥ 2 ZAOSTRZENIA LUB HOSPITALIZACJA z powodu zaostrzenia → RYZYKO DUŻE.
Grupy chorych w POCHP
A [CAT<10, mMRC 0-1][1 niewymagające szpitala lub 0 zaostrzeń] MAŁE RYZYKO i MAŁO OBJ
B [CAT>10, mMRC >=2][1 niewymagające szpitala lub 0 zaostrzeń] MAŁE RYZYKO i DUZO OBJ
C [CAT<10, mMRC 0-1][>=1 wymagające szpitala lub >=2 zaostrzeń] DUZE RYZYKO i MAŁO OBJ
D [CAT>10, mMRC >=2][>=1 wymagające szpitala lub >=2 zaostrzeń] DUŻE RYZYKO i DUŻO OBJ
Składowe leczenia POCHP
- Całkowite zaprzestanie palenia tytoniu
– jest to JEDYNY SPOSÓB SPOWOLNIENIA POSTĘPU CHOROBY. - Rehabilitacja.
- LECZENIE PRZEWLEKŁE:
- leczenie farmakologiczne,
- leczenie tlenem,
- wspomaganie wentylacji. - Leczenie ZAOSTRZEŃ (leki, tlen, szpital)
- Leczenie OPERACYJNE
Podstawa leczenia obj POCHP
leki rozkurczające oskrzela (zmniejszają duszność, poprawiają tolerancję wysiłku, zmniejszają ryzyko zaostrzeń):
1. β₂-mimetyki DŁUGO działające (LABA) – FORMOTEROL, SALMETEROL.
- β₂-mimetyki KRÓTKO działające (SABA) – FENOTEROL, SALBUTAMOL.
- Leki antycholinergiczne DŁUGO działające (LAMA) – BROMEK TIOTROPIUM / GLIKOPIRONIUM.
- Leki antycholinergiczne KRÓTKO działające (SAMA) – BROMEK IPRATROPIUM.
II rzut leków rozkurczających oskrzela
TEOFILINA p.o. – postać o przedłużonym działaniu.
Wybór początkowego leczenia w zależności od grupy
A: LABA/LAMA lub SABA/SAMA(gdy sporadyczna duszność)
B: LABA/LAMA lub LABA+LAMA (gdy duże obj)
C: LAMA
D: LAMA lub LAMA+LABA(gdy duże obj) lub LABA+GKS (rozważ gdy eos>=300/ul)
—-nie stosuj samych GKS!
Modyfikacja leczenia: ogólne zasady
- Jeśli stosowane leczenie nie przynosi poprawy, należy się upewnić,
czy chory STOSUJE SIĘ DO ZALECEŃ i PRAWIDŁOWO UŻYWA INHALATORA. - Modyfikacje leczenia zależą od występowania OBJAWÓW i ZAOSTRZEŃ POChP – nie od grupy A–D.
- Jeżeli u chorego występują zarówno objawy i zaostrzenia → postępowanie jak przy zaostrzeniach.
- Jeżeli intensyfikacja leczenia nie prowadzi do złagodzenia objawów / spadku częstości zaostrzeń, należy rozważyć obniżenie intensywności leczenia.
Leczenie tlenem: u kogo i jakie wsk?
Domowe leczenie tlenem (DLT) > 15 h/dobę stosuje się u chorych
z zaawansowaną przewlekłą NIEWYDOLNOŚCIĄ ODDECHOWĄ, gdy:
•PaO₂ ≤ 55 mmHg / SpO₂ ≤ 88%,
•PaO₂ 56–60 mmHg / SpO₂ około 88% i współwystępują:
- objawy nadciśnienia płucnego,
- obrzęki obwodowe,
- hematokryt > 55%
U kogo wspomaganie wentylacji?
b. cięzka obturacja i nasilona hiperkapnia: rozważ NIV razem z tlenem
Leczenie operacyjne: metody
wycięcie pęcherzy rozedmowych, zabiegi zmniejszające obj płuc, przeszczep płuc
Co to zaostrzenie POCHP? Ile trwa?
ostre nasilenie obj prowadzące do zmiany leczenia
zwykle trwa 7–10 dni, ale nasilenie objawów może się utrzymywać znacznie dłużej
Przyczyny zaostrzenia POCHP (3+7)
- ZAKAŻENIA układu oddechowego #1!!!
- Wzrost zanieczyszczenia powietrza – np. pyłami, dwutlenkiem azotu, dwutlenkiem siarki.
- przerwanie leczenia przewlekłego.
Przyczyna 1/3 ciężkich zaostrzeń POChP pozostaje nieznana.
Inne przyczyny pogorszenia stanu klinicznego:
- ZAPALENIE PŁUC,
- ZATOROWOŚĆ PŁUCNA,
- ODMA OPŁUCNOWA / płyn w jamie opłucnej,
- NIEWYDOLNOŚĆ SERCA,
- migotanie przedsionków,
- złamanie żeber,
- β-blokery nieselektywne, leki uspokajające lub nasenne.
Podział zaostrzeń
- LEKKIE – wystarczy SAMA/SABA
- UMIARKOWANE –potrzeba antybiotyku i/lub GKS p.o.,
- CIĘŻKIE – szpital
Leczenie zaostrzeń POCHP
KRÓTKO DZIAŁAJĄCY β₂-MIMETYK – SALBUTAMOL
+ ew. LEK PRZECIWCHOLINERGICZNY – BROMEK IPRATROPIUM.
WSK do antybiotykoterapii w zaostrzeniu POCHP?
1.nasilenie dusznośći, wzrost objętości odkrztuszanej plwociny,
zmiana charakteru plwociny na ROPNY.
- Występują 2 z powyższych objawów, w tym ROPNA PLWOCINA.
- Konieczna jest MECHANICZNA WENTYLACJA.
Jakie antybiotyki stosujemy w leczeniu zaostrzeń? Jak dlugo?
I rzut: AMOKSYCYLINA (dom)
AMOKSY z KLAWULANIANEM
(szpitalni)
u tych z ryzykiem P. aeruginosa: CYPROFLOKSACYNA doustnie
5-7 dni
Tlen i NIV w zaostrzeniu?
Tlen powinni otrzymywać chorzy z NIEWYDOLNOŚCIĄ ODDECHOWĄ.
NIV jest zalecane, gdy pomimo optymalnego leczenia farmakologicznego i tlenoterapii:
- kwasica/hiperkapnia
- utrzymuje się duszność
W przypadku niepowodzenia/przeciwwskazań do NIV, chorego należy zaintubować i podłączyć do respiratora.
Monitorowanie POCHP: co oceniamy?
1. postęp i powikłania:
- badania przedmiotowego i podmiotowego,
- SPIROMETRII ≥ 1x/rok,
- oceny utlenowania krwi u chorych przewlekle leczonych tlenem.
- Efektów i skutków ubocznych leczenia.
- Opanowania techniki inhalacji leków.
Czynniki niekorzystne rokowniczo? (5)
- CZĘSTE ZAOSTRZENIA – ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO ZGONU.
- Duże nasilenie duszności (w skali mMRC),
- Zmniejszona wydolność wysiłkowa (w teście 6-minutowego marszu),
- Niski wskaźnik masy ciała (BMI),
- Obecność powikłań – zwłaszcza serca płucnego (czyli niewydolności PK przez nadp płucne)
Jakie są główne przyczyny zgonu w POCHP?
- Choroby układu krążenia.
- RAK PŁUCA.
- NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA.
