Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

MEDYCYNA RODZINNA > NIEDOCZYNNOŚĆ TARCYCY > Flashcards

NIEDOCZYNNOŚĆ TARCYCY Flashcards

1
Q

epidemiologia (kto częściej, najczęstsza postać)

A

1) 5x częściej chorują KOBIETY

2) Najczęstsza postać:
- CHOROBA HASHIMOTO (przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy) w krajach Europy Zachodniej i USA
- NIEDOBÓR JODU na terenach niedoboru jodu

3) 99% stanowi PIERWOTNA niedoczynność tarczycy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

postacie kliniczne

A

1) Subkliniczna:
- skąpoobjawowa/bezobjawowa, ↑TSH, fT4 i fT3 w NORMIE.

2) Klinicznie jawna:
- OBJAWY o różnym nasileniu, ↑TSH, ↓fT4.

3) Przełom hipometaboliczny:
- hipotermia, hipowentylacja, śpiączka, ↑↑TSH, ↓↓fT4.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

przyczyny niedoczynności

1) Zapalenia tarczycy

A
  • CHOROBA HASHIMOTO - najczęstsza przyczyna!
  • podostre zapalenie tarczycy (faza 3),
  • poporodowe zapalenie tarczycy,
  • niebolesne zapalenie tarczycy.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

przyczyny niedoczynności

Jatrogenne (4)

A
  • całkowite lub subtotalne wycięcie tarczycy,
  • LECZENIE I131,
  • NAPROMIENIANIE okolicy szyi,
  • POLEKOWA NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY
    (AMIODARON, tyreostatyki, jodowe środki cieniujące, lit).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

przyczyny niedoczynności

Inne (2)

A

-Wrodzona niedoczynność tarczycy.

Zaburzenia dostarczania jodu:

        - NADMIERNA podaż jodków,
        - znaczny NIEDOBÓR jodu.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

podostre zapalenie tarczycy

A

uszkodzenie miąższu tarczycy -> prowadzi do:
przejściowej tyreotoksykozy (faza I - nadczynność) - uwolnienie nadmiernej ilości HT,
przejściowej hipotyreozy (faza III - niedoczynność) - zmniejszone wytwarzanie HT przez uszkodzone komórki pęcherzykowe.

rzadko prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia tarczycy i konieczności suplementowania L-tyroksyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Przyczyny wrodzonej niedoczynności tarczycy (6)

A
  • zaburzenia rozwojowe tarczycy (75%): agenezja, hipoplazja, ektopia
  • defekty enzymatyczne syntezy hormonów tarczycy
  • wrodzona niedoczynność tarczycy u dzieci urodzonych przez kobiety z niewyrównaną niedoczynnością tarczycy podczas ciąży (głównie przypadki kretynizmu endemicznego na terenach ciężkiego niedoboru jodu)
  • wtórna i trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy w wyniku urazu okołoporodowego lub krwawienia śródczaszkowego
  • wrodzona wielohormonalna niedoczynność przysadki
  • zespół oporności na hormony tarczycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

działanie jodu na tarczycę (dzienna dawka, efekt)

A

<100ug - objawy niedoboru jodu
150ug - zapotrzebowanie fizjologiczne
250ug - zapotrzebowanie w czasie ciąży i laktacji
300-400ug - dawka hamująca rozrost wola (może być stosowana terapeutycznie)
>=1000ug - przejściowa lub trwała NIEDOCZYNNOŚĆ tarczycy lub indukowana jodem NADCZYNNOŚĆ tarczycy (nie da się przewidzieć co się wydarzy :O)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

objawy kliniczne niedoczynności- wstępniaczek

A

UOGÓLNIONE SPOWOLNIENIE PROCESÓW METABOLICZNYCH

Spowolnienie rozkładu glikozaminoglikanów → OBRZĘKI.

Spowolnienie klirensu LDL → HIPERCHOLESTEROLEMIA.

Osłabiona konwersja karotenu do witaminy A → zwiększone stężenie karotenu we krwi → ŻÓŁTE ZABARWIENIE SKÓRY.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy niedoczynności: ogólne (4)

A
  • PRZYROST MASY CIAŁA,
  • osłabienie, ZMĘCZENIE i zmniejszona tolerancja wysiłku, senność,
  • ogólne spowolnienie (psychomotoryczne i mowy),
  • uczucie chłodu, ŁATWE MARZNIĘCIE.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy niedoczynności: Zmiany skórne: (6)

A
  • skóra SUCHA, zimna, BLADA, o żółtawym zabarwieniu,
  • zmniejszona potliwość,
  • NADMIERNE ROGOWACENIE naskórka, np. na łokciach,
  • OBRZĘK ŚLUZOWATY (obrzęk podskórny) powodujący pogrubienie rysów twarzy, (brak odkształceń przy ucisku
  • charakterystyczny OBRZĘK powiek i rąk,
  • WŁOSY SUCHE, ŁAMLIWE i przerzedzone, niekiedy wypadanie brwi.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy niedoczynności: Układ krążenia (4)

A
  • BRADYKARDIA,
  • NISKIE CIŚNIENIE TĘTNICZE,
  • osłabienie tętna, ciche tony serca,
  • powiększenie sylwetki serca.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy niedoczynności: Układ oddechowy: (6)

A
  • OCHRYPŁY GŁOS,
  • spłycenie i zmniejszenie częstotliwości oddechów,
  • objawy nieżytu górnych dróg oddechowych,
  • obturacyjny bezdech senny,
  • płyn przesiękowy w jamie opłucnowej,
  • w ciężkich przypadkach objawy niewydolności oddechowej.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy niedoczynności: Układ pokarmowy

A
  • przewlekłe ZAPARCIE,

- wodobrzusze. (w zaawansowanej chorobie zwykle także płyn w osierdziu i opłucnej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy niedoczynności: Układ nerwowy (4)

A
  • mononeuropatie (np. obustronny ZESPÓŁ CIEŚNI NADGARSTKA),
  • parestezje,
  • osłabienie odruchów ścięgnistych,
  • osłabienie słuchu.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy niedoczynności: Układ ruchu (5)

A
  • zmniejszenie siły mięśniowej i łatwa męczliwość,
  • spowolnienie ruchowe,
  • kurcze mięśni,
  • bóle mięśniowe,
  • obrzęk stawów, zwłaszcza kolanowych.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Objawy niedoczynności: Układ rozrodczy: (4)

A
  • ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA (skrócenie długości cyklu, obfite miesiączki),
  • niepłodność, poronienia,
  • u mężczyzn niekiedy zaburzenia wzwodu,
  • GINEKOMASTIA.
18
Q

hiperprolaktynemia w niedoczynności tarczycy (jaki hormon stymuluje, co powoduje)

A

Niski poziom hormonów tarczycy na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego pobudza podwzgórze do wydzielania TRH.

TRH jest czynnikiem stymulującym przysadkę do wydzielania PROLAKTYNY.

Hiperprolaktynemia powoduje zaburzenia miesiączkowania u kobiet oraz zaburzenia wzwodu i libido u mężczyzn.

19
Q

Objawy niedoczynności: Zaburzenia psychiczne: (6)

A
  • zmniejszenie zdolności do skupiania uwagi,
  • PSEUDODEMENCJA,
  • subkliniczna lub jawna DEPRESJA,
  • niestabilność emocjonalna,
  • objawy choroby afektywnej dwubiegunowej lub psychozy paranoidalnej,
  • otępienie i śpiączka (w skrajnych przypadkach).
20
Q

Diagnostyka - badania hormonalne

A

1) Hipotyreoza pierwotna:↑TSH, fT4↓.

2) Hipotyreoza centralna:TSH↓ lub N, fT4↓.

21
Q

Diagnostyka - badania biochemiczne

A

1) NIEDOKRWISTOŚĆ.

2) HIPERLIPIDEMIA
(zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego, LDL, triglicerydów).

3) Niekiedy HIPONATREMIA.

22
Q

Diagnostyka- EKG i badania obrazowe

A

1) W EKG BRADYKARDIA ZATOKOWA.
2) Obraz USG tarczycy zależny od przyczyn.

3) PŁYN W JAMACH CIAŁA w ciężkiej hipotyreozie
(RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej).

23
Q

Leczonko (co, kiedy, ile)

A

-L-TYROKSYNA (L-T4)
-jedna dawka RANO NA CZCZO - 30–60 min przed śniadaniem
-od małej dawki zaczynamy i stopniowo ↑
-zwykle stosujemy przez całe życie
+podejrzenie współwystępującej niewydolności kory nadnerczy -> uzupełnić niedobory kortyzolu

24
Q

monitorowanie leczenia

A

OZNACZANKO TSH:
- 6 miesięcy po ustaleniu dawki,

  • następnie co 12 miesięcy,
  • 4–6 tyg. po zmianie dawki.
25
Q

Choroba Hashimoto

A

1) Synonimy: przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, zapalenie LIMFOCYTOWE.
2) NAJCZĘSTSZE zapalenie tarczycy.
3) NAJCZĘSTSZA przyczyna niedoczynności tarczycy w Polsce i innych krajach rozwiniętych.
4) Częściej u KOBIET (95%).
5) Występuje we wszystkich grupach wiekowych.

26
Q

Choroba Hashimoto - Etiologia

A

1) Choroba AUTOIMMUNOLOGICZNA.
2) Autoantygeny:
- tyreoperoksydaza (przeciwciało anty-TPO),
- tyreoglobulina (przeciwciało anty-Tg).
3) Komórki pęcherzykowe są niszczone przez CYTOTOKSYCZNE limfocyty T.

27
Q

Choroba Hashimoto - Objawy

A

1) WOLE o wzmożonej konsystencji lub ZANIK gruczołu.

2) HIPOTYREOZA.

28
Q

Choroba Hashimoto - Przebieg

A

1) Przebieg PRZEWLEKŁY i POSTĘPUJĄCY.
2) Choroba Hashimoto często towarzyszy innym chorobom autoimmunologicznym,

wchodzącym w skład ZESPOŁÓW NIEDOCZYNNOŚCI WIELOGRUCZOŁOWEJ.

29
Q

Choroba Hashimoto- Diagnostyka

A

1) Badania laboratoryjne:
- ↑TSH,
- fT4 w normie lub ↓,
- ↑ anty-TPO, anty-Tg (u około 90% pacjentów),
2) Badania obrazowe:
- HIPOECHOGENICZNOŚĆ tarczycy w USG,
- limfocyty, plazmocyty, tworzenie GRUDEK CHŁONNYCH (ryzyko CHŁONIAKA)w BAC.

30
Q

Choroba Hashimoto- Rozpoznanie (5)

A

1) Wysokie miano przeciwciał anty-TPO/anty-Tg:
- oznaczane w celu rozpoznania choroby,
- nie służą do monitorowania remisji.
2) NIEDOCZYNNOŚĆ tarczycy.
3) WOLE.
Obecność cech 1+2 lub 1+3 decyduje o rozpoznaniu.
U osób seronegatywnych w stanie hipotyreozy konieczne jest wykonanie BAC.
4) HIPOECHOGENICZNOŚĆ miąższu gruczołu w USG.
5) Naciek limfocytarny i obecność komórek Askanazy’ego w BAC.

31
Q

Choroba Hashimoto- Rozpoznanie Z WYKRZYKNICZKIEM

czy stwierdzenie samych PC wystarcza do rozpoznania Hashimoto?

A

1) IZOLOWANE podwyższone miano przeciwciał anty-TPO i anty-TG
NIE STANOWI O ROZPOZNANIU choroby Hashimoto - przeciwciała występują również u osób zdrowych.
2) Nie u wszystkich pacjentów z chorobą Hashimoto poziom przeciwciał jest podniesiony.

32
Q

Choroba Hashimoto- Leczenie i rokowanie

Czy często u nich chłoniak?

A

1) Leczenie substytucyjne L-T4 w przypadku JAWNEJ HIPOTYREOZY.
2) Tyreostatyki stosowane wHashitoxicosis przyspieszają przejście w stan niedoczynności tarczycy.
3) Choroba często prowadzi do TRWAŁEJ niedoczynności tarczycy.

UWAGA!

Rzadko u pacjentów z chorobą Hashimoto rozwija się CHŁONIAK TARCZYCY.

33
Q

Przełom hipometaboliczny

A

1) STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA.
2) Końcowe stadium NIELECZONEJ niedoczynności tarczycy.
3) Najczęściej pacjentem jest STARSZA OTYŁA KOBIETA z narastającą stopniowo sennością przechodzącą w STUPOR/ŚPIĄCZKĘ.

34
Q

Przełom hipometaboliczny - Nasilone objawy niedoczynności tarczycy: (5)

A
  • ŻÓŁTAWO ZABARWIONA SKÓRA,
  • OCHRYPŁY GŁOS,
  • PRZERZEDZONE WŁOSY,
  • OPUCHNIĘTE POWIEKI,
  • NIEDROŻNOŚĆ JELIT.
35
Q

Przełom hipometaboliczny - Objawy dodatkowe (6)

A
  • HIPOTERMIA,
  • ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI,
  • HIPOTENSJA,
  • HIPOWENTYLACJA prowadząca do KWASICY ODDECHOWEJ,
  • HIPONATREMIA z objawami ZATRUCIA WODNEGO,
  • OSŁABIENIE ODRUCHÓW ŚCIĘGNISTYCH.
36
Q

Przełom hipometaboliczny - Leczenie (5)

A

1) Uzupełnienie niedoboru hormonów: L-T4 we wlewie kroplowym (alternatywnie L-T3).
2) Hipowentylacja → INTUBACJA PACJENTA i podłączenie do RESPIRATORA.
3) Hipotermia → należy UNIKAĆ AKTYWNEGO OGRZEWANIA! (bo ciepełko rozszerzy naczynka i zapaść naczyniowa gotowa!)
4) Hiponatremia i hipowolemia → 0,9% NaCl.
5) Objawy wstrząsu →GKS.

37
Q

Subkliniczna niedoczynność tarczycy - przebiega:

A
  • ze zwiększonym stężeniem↑TSH w surowicy (TSH >4 mIU/l),
  • PRAWIDŁOWYM stężeniem fT3 i fT4,
  • bez objawów podmiotowych lub z dyskretnymi objawami.
38
Q

Subkliniczna niedoczynność tarczycy - wskazania do leczenia substytucyjnego

A
  • CIĄŻA,

- TSH >10 mIU/l.

39
Q

Subkliniczna niedoczynność tarczycy - pacjent z TSH 5-10mIU/l leczysz, gdy: (7)

A
  • OBJAWY niedoczynności tarczycy,
  • ↑↑ anty-TPO,
  • CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA / NIEWYDOLNOŚĆ SERCA,
  • czynniki ryzyka NS/ChNS,
  • stan po niecałkowitej tyreoidektomii,
  • WOLE,
  • CUKRZYCA.
40
Q

Subkliniczna niedoczynność tarczycy - pacjent z wcześniej rozpoznaną chorobą tarczycy:

A

włączyć leczenie substytucyjne od TSH 4-5 mIU/l.

41
Q

Kobiety w ciąży (7)

A

1) Należy rutynowo oznaczać TSH na pierwszej wizycie położniczej (w okresie 4.–8. tyg. ciąży).
2) Prawidłowe stężenie TSH to 2,5 mIU/l w okresie prekoncepcyjnym i podczas całej ciąży.
3) Najlepszym parametrem oceny stężenia hormonów tarczycy w ciąży jest fT4.
4) Należy leczyć JAWNĄ i SUBKLINICZNĄ niedoczynność tarczycy.
5) DAWKĘ L-T4 należy ZWIĘKSZYĆ o ≥30%
u kobiety z niedoczynnością tarczycy istniejącą przed ciążą.
6) Nie obowiązuje zasada stopniowego dawkowania.
Leczenie należy rozpocząć od razu od dawki pokrywającej zapotrzebowanie.
7) Każda ciężarna powinna suplementować jod (w postaci jodku potasu)
w czasie ciąży i laktacji w dawce 150 µg.

MEDYCYNA RODZINNA (45 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions