INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH Flashcards
Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP)
1) Ostry <12 tygodni:
- wirusowy - zwykle <7 dni,
- niewirusowy - objawy nasilają się po 5 dniach albo trwają dłużej niż 10 dni.
2) Przewlekły ≥12 tygodni z polipami lub bez polipów
NNZP - jak barwa wydzieliny z nosa i gorączka różnicują etiologię bakteryjną od wirusowej
nie różnicują
NNZP - czynniki etiologiczne ostrego zapalenia (7)
- Rynowirusy (do 50%)
- Wirus grypy
- S. pneumoniae
- H. influenzae
- M. catarrhalis
- Inne bakterie
- Grzyby
NNZP - objawy podmiotowe (5)
1) Wyciek wodnistej, śluzowej lub ropnej wydzieliny z nosa.
2) Zatkanie nosa.
3) Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, często wywołujące kaszel.
4) Upośledzenie węchu.
5) Ból głowy lub uczucie rozpierania w okolicy chorej zatoki
NNZP - objawy przedmiotowe (5)
1) Gorączka lub stan podgorączkowy.
2) Zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej, wydzielina z nosa i na tylnej ścianie gardła.
3) Obrzęk powiek.
4) Tkliwość uciskowa okolicy chorej zatoki.
* 5) Hiperteloryzm (zwiększenie odstępu między przyśrodkowymi ścianami oczodołów) w przewlekłym nieżycie z dużymi polipami.
NNZP - rozpoznanie
nagły początek >=2 objawów z których jeden to blokada/niedrożność/zatkanie nosa lub wyciek z nosa(przedni lub tylny)
+/- ból/rozpieranie w okolicy twarzy
+/- osłabienie/utrata węchu
badania dodatkowe: rynoskopia przednia, RTG i TK niezalecane
NNZP - objawy trwające <5 dni albo o mniejszym nasileniu po tym okresie - rozpoznanie, leczenie
przeziębienie, objawowe
NNZP - objawy o umiarkowanym nasileniu utrzymujące się >10 dni lub nasilające po upływie 5 dni - algorytm leczenia
GKS donosowo ->
- bez poprawy po 14 dniach leczenia -> skieruj do specjalisty
- poprawa w ciągu 48h -> kontynuuj leczenie przez 7-10 dni
NNZP - ciężkie objawy utrzymujące się >10 dni lub nasilające po upływie 5 dni - algorytm leczenia
Antybiotyk + GKS donosowo ->
- poprawa w ciągu 48h -> kontynuuj leczenie 7-10 dni
- bez poprawy w ciągu 48h ->skieruj do specjalisty
NNZP - kiedy pilne skierowanie do szpitala (9)
- obrzęk powiek
- przemieszczenie gałki ocznej
- podwójne widzenie
- zaburzona ruchomośc gałki ocznej
- pogorszenie ostrości widzenia
- b. silny jedno-/obustronny ból głowy w okolicy czołowej
- obrzęk w okolicy czołowej
- objawy ZOMR lub ogniskowe objawy neurologiczne
- zaburzenia świadomości
NNZP - leczenie (6)
1) Płukanie jamy nosowej izotonicznym lub hipertonicznym roztworem NaCl.
2) NLPZ.
3) GKS donosowo.
4) Antybiotyki - I wybór: amoksycylina 1,5–2 g co 12 h (w razie nawrotu: amoksycylina z kwasem klawulanowym).
5) Leki obkurczające naczynia błony śluzowej = pseudoefedryna(p.o.), ksylometazolina, oksymetazolina(aerosol)
6) Leki przeciwhistaminowe - jedynie u chorych z alergią.
pseudoefedryna - p/w (3)
- ciężkie NT
- ciężka choroba wieńcowa
- stosowanie inh. MAO
Oksymetazolina, ksylometazolina - p/w(3), max czas stosowania
- suchy zanikowy nieżyt nosa
- przezklinowe usunięcie przysadki mózgowej
- zabieg chirurgiczny z odsłonięciem opony twardej z dostępu przez nos lub jamę ustną
5-7 dni
NNZP przewlekłe - postępowanie
konsultacja specjalistyczna
endoskopia jamy nosowej -> jeśli niedostępna, zastosuj przez 4 tyg. GKS donosowo, nawilżanie i/lub płukanie nosa oraz lek przeciwhistaminowy (u chorych z alergią).
W razie poprawy kontynuuj leczenie.
Błonica - deifinicja, przez co wywoływana, jakie narządy atakuje, kiedy ostatni zanotowany przypadek w polsce
Ostra bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez maczugowca błonicy (Corynebacterium diphtheriae)
zwykle GDO lub skóra, czasem zajęcie serca, układu nerwowego lub nerek
2001 rok
Błonica - objawy - co charakterystyczne
Charakterystyczne - szarobrązowe błony (błony rzekome) ściśle przylegające do błony śluzowej górnych dróg oddechowych, przy próbie ich usunięcia pojawia się krwawienie.
Ogólne :
- gorączka,
- narastające osłabienie,
- ból mięśni,
- apatia
Błonica - jakie postaci(4), która najczęstsza
- gardła - najczęstsza
- nosa
- krtani i tchawicy
- skóry
Błonica gardła - jakie objawy (6), błony rzekome - co pokrywają, jaka zmiana barwy, kiedy się pojawiają, co się może z nimi stać
- Cuchnący oddech,
- ból gardła,
- trudności w połykaniu,
- ślinotok,
- bolesne powiększenie okolicznych węzłów chłonnych,
- w cięższych przypadkach masywny obrzęk tkanek miękkich szyi (szyja bawola = szyja Nerona, prokonsula lub cesarza).
błony:
- pokrywają migdałki podniebienne, tylną ścianę gardła, podniebienie miękkie
- początkowo białe, następnie szarobrązowe
- po 2-3 dniach
- oderwanie -> aspiracja -> uduszenie
Błonica nosa - objawy
- surowiczo-krwista, ropna lub krwisto-ropna wydzielina z nosa,
- błony rzekome o niewielkim zasięgu (głównie przegroda nosa).
Błonica krtani i tchawicy - objawy
- zwężenie dróg oddechowych przez błony rzekome i obrzęk,
- chrypka, bezgłos, świst wdechowy, głośny, „szczekający” kaszel, duszność.
Błonica skóry - objawy
- owrzodzenie przyranne pokryte szarym nalotem
często na podłożu innych przewlekłych chorób skóry
Błonica - podstawa rozpoznania, która postać wymaga potwierdzenia bakteriologicznego, jak identyfkacja czynnika etiologicznego, inne badania
podstawa - obraz kliniczny (skórna - wymaga potwierdzenia bakteriologicznego)
identyfikacja - preparat bezpośredni z błon rzekomych (hodowla)
inne:
- PMR
- oznaczenie troponin
- EKG
Parametry PMR - norma:
- cytoza
- białko [g/l]
- glukoza w PMR / glukoza w surowicy [%]
- chlorki [mmol/l]
- kwas mlekowy [mmol/l]
- wygląd płynu
- <5
- 0,15-0,45
- 65-70
- > 117
- < 2,1
- wodojasny przejrzysty
Parametry PMR - bakteryjne:
- cytoza
- typ komórek
- białko [g/l]
- glukoza w PMR / glukoza w surowicy [%]
- chlorki [mmol/l]
- kwas mlekowy [mmol/l]
- wygląd płynu
- 100 - 10000
- granulocyty
- > 1g/l
- obniżone
- N lub obniżone
- znacznie podwyższone
- mętny
Parametry PMR - wirusowe:
- cytoza
- typ komórek
- białko [g/l]
- glukoza w PMR / glukoza w surowicy [%]
- chlorki [mmol/l]
- kwas mlekowy [mmol/l]
- wygląd płynu
- 10 -500
- limfocyty
- podwyższone, zwykle <1g/l
- N
- N lub obniżone
- N
- zwykle przejrzysty
Parametry PMR - gruźlicze:
- cytoza
- typ komórek
- białko [g/l]
- glukoza w PMR / glukoza w surowicy [%]
- chlorki [mmol/l]
- kwas mlekowy [mmol/l]
- wygląd płynu
- 10 -500
- limfocyty
- znacznie podwyższone, >1g/l
- znacznie obniżone
- obniżone
- podwyższone
- wodojasny opalizujący
Parametry PMR - grzybicze:
- cytoza
- typ komórek
- białko [g/l]
- glukoza w PMR / glukoza w surowicy [%]
- chlorki [mmol/l]
- kwas mlekowy [mmol/l]
- wygląd płynu
- N - 500
- granulocyty lub norma
- podwyższone
- obniżone lub N
- N
- N lub nieco podwyższone
- zwykle podwyższone
Błonica - leczenie przyczynowe (3)
1) Antytoksyna końska - jak najszybciej na podstawie obrazu klinicznego.
2) Antybiotykoterapia - penicylina prokainowa lub erytromycyna
(II rzut: ryfampicyna lub klindamycyna).
3) Szczepienie w okresie rekonwalescencji.
Zawsze obowiązkowa hospitalizacja do czasu wykluczenia powikłań sercowych !
Błonica - leczenie objawowe (5)
1) Mechaniczne usunięcie błon rzekomych.
2) Wczesna intubacja (zanim błony rzekome zamkną światło krtani i tchawicy).
3) Elektrostymulacja serca.
4) W razie zapalenia wsierdzia - wymiana zajętej zastawki.
5) W razie porażenia mięśni gardła - żywienie przez zgłębnik, pozycja z uniesioną górną połową ciała.
Błonica - powikłania sercowe (3)
1) Zapalenie mięśnia sercowego (jawne klinicznie u 10–25% chorych).
2) Zaburzenia przewodzenia i rytmu.
3) Ostra niewydolność serca.
Po przechorowaniu może pozostać trwałe uszkodzenie mięśnia sercowego!
Błonica - powikłania w układzie nerwowym(5)
1) Porażenie podniebienia miękkiego i mięśni gardła.
2) Porażenie innych nerwów czaszkowych, szczególnie okoruchowego i nerwów rzęskowych.
3) Niedowłady i porażenia w zakresie nerwów obwodowych.
4) Porażenie mięśni oddechowych.
5) Neuropatia czuciowa - typu „rękawiczek i skarpetek”.
Na ogół powoli ustępują w ciągu wielu tygodni, bez trwałych następstw.
Błonica - powikłania inne niż sercowe i neuro (4)
1) Martwica cewek nerkowych.
2) Niedrożność dróg oddechowych.
3) Bakteryjne zapalenie płuc.
4) Choroba posurowicza (po antytoksynie końskiej).
Błonica - profilaktyka (3)
1) Szczepienie ochronne.
2) Poekspozycyjna osób z kontaktu - dawka przypominająca szczepionki, jeśli od ostatniego szczepienia minęło >5 lat + profilaktyka antybiotykowa
(penicylina benzatynowa jednorazowo i.m. lub erytromycyna p.o. przez 7–10 dni*).
3) Obowiązkowe zgłaszanie zachorowań i izolacja chorych (do uzyskania ujemnych posiewów).
Zapalenie krtani - definicja, podział (2)
Zapalenie fałdów głosowych i otaczających tkanek
1) Ostre < 3 tygodnie
2) Przewlekłe > 3 tygodnie
Zapalenie krtani - przyczyny ostrego i przewlekłego
1) Zapalenia ostrego:
- zakażenie - zwłaszcza wirusowe,
- nadużycie głosu, czynniki drażniące,
2) Zapalenia przewlekłego:
- następstwo zapalenia ostrego,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
Wirusy najczęściej wywołujące zapalenie krtani (6)
- Wirus paragrypy (prawie 75% wszystkich przypadków).
- Wirusy grypy A i B.
- Adenowirusy.
- Rynowirusy.
- RSV.
- Enterowirusy.