Badanie kliniczne dziecka Flashcards
Co to skala Apgar? Kiedy dokonujemy oceny w skali Apgar?
Ujednolicona metoda, stosowana do określenia stanu ogólnego noworodka po porodzie
w 1. i 5. minucie po porodzie
Opisz skalę Apgar
Appearance (zabarwienie skóry) Pulse (akcja serca) Grimace (reakcja na cewnik) Activity (napięcie mięśniowe) Respiration (oddech)
Jaki wynik w skali Apgar
Niska punktacja (≤ 7 punktów) w 5. i następnych minutach życia świadczy o niedotlenieniu organizmu, pogarsza rokowanie co do przeżycia i rozwoju neurologicznego noworodka.
A w skali Apgar
0pkt bladość, sinica
1pkt sinica obw
2pkt różowa
P w skali Apgar
0pkt brak
1pkt <100/min
2pkt >100/min
G w skali Apgar
0pkt brak
1pkt grymas twarzy
2pkt kaszel, kichanie, płacz
A2 w skali Apgar
0pkt brak, wiotkość
1pkt obniżone
2pkt N
R w skali Apgar
0pkt brak
1pkt pojedyncze, płytkie, nieregularne
2pkt głośny płacz
Ocena pkt skali Apgar
8-10pkt stan dobry
4-7pkt stan średni
0-3pkt stan ciężki
Skala Silvermana do czego służy?
Co oceniamy ? (5)
- do oceny klinicznej wydolności układu oddechowego noworodka, w tym zagrożenia wystąpienia niewydolności oddechowej
- W ocenie punktowej jest ona przeciwieństwem skali Apgar
- W skali Silvermana stopień “0” oznacza całkowicie sprawny układ oddechowy
Oceniamy:
- synchroniczność ruchów oddechowych KP i brzucha
- zaciąganie międzyżebrzy
- zapadanie mostka przy wdechu
- poruszanie skrzydełek nosa
- wydech
Opisz ciemiączko przednie: kształt, budowa, kiedy zarasta
- zazwyczaj kształt rombu
- ocenia się wielkość (średnio ok. 2x2 cm) oraz stosunek do powierzchni kości
- fizjologicznie jest dobrze napięte i nie tętni
- prawidłowe zarośnięcie następuje między 9. a 18. m.ż.
- przedwczesne zarastanie: mikrocefalia, kraniostenoza
Opisz ciemiączko tylne
- średnica ok. 0,5 cm
- zarasta ok. 6.-8. tyg. życia (najpóźniej do 4. m.ż.)
Skala Pirqueta: do czego służy i opis (5 stopni)
opis migdałków podniebiennych
I: małe, schowane między łukami
II: do wysokości łuków
III: przekraczają nieznacznie linię łukó
IV: co najmniej połowa szerokości ustnej częsci gardła
V: stykające się ze sobą ( na tylnej ścianie)
Obj oczne w ch tarczycy (5)
Objaw Graefego - przy ruchu gałek ocznych w dół (za palcem badającego) między górną powieką a tęczówką uwidacznia się pasek twardówki
Objaw Kochera - przy ruchu gałek ocznych w górę (za palcem badającego) między górną powieką a tęczówką uwidacznia się pasek twardówki
Objaw Stellwaga (rzadkiego mrugania) - mruganie występuje w odstępach kilkunastos (niekiedy raz na minutę)
Objaw Moebiusa (zbieżności gałek ocznych i adaptacji źrenic) - w wytrzeszczu i osłabieniu mięśni ocznych maksymalna konwergencja trwa nie dłużej niż 2-3 sekundy (dodatni objaw - jedna z gałek ocznych „odskakuje” w bok)
Objaw Dalrymple’a - nadmierne poszerzenie szpary powiek wskutek
wzmożonego napięcia mięśni powiek, co potęguje wrażenie już istniejącego wytrzeszczu
Liczba oddechów u dziecka w zależności od wieku
wcześniak: 40-60 donoszony noworodek: 38-42 <1r.z.: 30-60 1-2r.z.: 24-40 3-5r.z.: 22-34 6-12 r.z.: 18-30 >12r.z.: 12-16
Szmery niewinne: charakterystyczne cechy (6)
- głośność ≤ 3/6 w skali Levine’a
- występowanie w skurczu, zwykle w jego środkowej fazie BEZ KOMPONENTY ROZKURCZOWEJ
- zmiana głośności związana z pozycją ciała
- okresowe występowanie (głośniejsze np. w gorączce, po wysiłku)
- umiejscowione przy lewym brzegu mostka(bo 50% to szmer Stilla, któy tu występuje)
- nie promieniują
Skala Levine’a: opis stopni
I: bardzo cichy, słyszalny nie w każdej pozycji
II: delikatnym słyszalny w każdej pozycji
III: głośność jak tony serca
IV: głośniejszy od tonów serca, drżenie
V: bardzo głośny, z drżeniem ale tylko w stetoskopie
VI: tak głośny ze słychać bez słuchawki
Co to ulewania(regurgitacje)?
Bierna forma wydalenia zawartości żołądka po kilku lub kilkunastu minutach
od zakończonego karmienia, najczęściej wiąże się z odbiciem połkniętego powietrza.
Co to ruminacje?
Kliniczna odmiana zaburzeń motorycznych przewodu pokarmowego.
Polega na cofaniu się pokarmu z żołądka do jamy ustnej i ponownym jego przeżuwaniu i połykaniu.
Skala oceny palpacyjnej wielkości śledziony
I: pod łukiem żebrowym II: poniżej lewego łuku żebrowego III: sięga do pępka IV: w połowie między pępkiem a dołem biodrowym lewym V: wypełnia lewy dół biodrowy
Ocena palpacyjna trzustki: jaka metoda i w jaki sposób
Grotta:
- Choremu, który leży na plecach, podkłada się wałek pod odcinek lędźwiowy.
- Palce ręki badającej uciskają powłoki poniżej lewego podżebrza.
- Odsuwając mięsień prosty brzucha, ruchem świdrującym dociera się do bocznej części kręgosłupa, co pozwala ucisnąć trzon trzustki.
- Głowę trzustki bada się na prawo i do góry od pępka, przyciskając ją do prawej strony kręgosłupa.
Jak mierzy się ciśnienie u dzieci? (5 zasad)
- Pomiar ciśnienia tętniczego jest bardziej wiarygodny, gdy dziecko nie jadło posiłków co najmniej przez 30 minut przed badaniem, nie otrzymywało leków mogących wpływać na wysokość ciśnienia
oraz ostatnie 5-10 minut przed wykonaniem pomiaru spędziło w spokoju - W trakcie pierwszej wizyty lekarskiej ciśnienie powinno być zmierzone na wszystkich 4 kończynach. W 1 r.ż. i do momentu osiągnięcia przez dziecko pionowej pozycji ciała, wartości ciśnienia tętniczego na kończynach dolnych są niższe w porównaniu z pomiarem na kończynach górnych. W 2 r.ż. u dziecka stojącego wartości ciśnienia tętniczego na kończynach dolnych stają się
o ok. 20 mmHg wyższe od stwierdzanych na kończynach górnych. - Pomiarów podczas kolejnych wizyt należy dokonywać na prawym ramieniu,
odwiedzionym i opartym na wysokości serca. - Mankiet powinien obejmować cały obwód ramienia i co najmniej 40% jego długości. Pomiar dokonany zbyt wąskim mankietem może zawyżyć odczyt nawet do 30%, a zbyt szerokim - zaniżyć.
- Pomiary należy powtórzyć 2–3-krotnie w czasie jednego badania (wartości uzyskane w trakcie pierwszego pomiaru są zwykle zawyżone).
Wrodzona dysplazja stawów biodrowych: jakie testy
Objawy przemieszczenia główki kości udowej przez tylny brzeg panewki stawowej u najmłodszych niemowląt (< 4 m.ż.) wykrywa się badaniem klinicznym dziecka ułożonego na plecach poprzez:
wyważanie (test Barlowa) i nastawianie (test Ortolaniego)
Odruchy fizjologiczne: jakie i kiedy zanikają
- chwytny rąk: 2-4msc
- podparcia i chodu automatycznego: po 4 msc
- moro: do 6 msc
- ATOS: 5-6msc
- ssania i szukania: 8msc (we śnie 1r.z.)
- chwytny stóp: do rozpoczęcia chodzenia
Obj Babińskiego: kiedy występuje i na czym polega
- polega na odruchowym wyprostowaniu palucha z jego zgięciem grzbietowym w trakcie drażnienia skóry boczno-dolnej powierzchni stopy,
- występuje jako objaw fizjologiczny do 2. roku życia (niepełna mielinizacja dróg układu nerwowego), po tym czasie jest traktowany jako patologiczny i świadczy o uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej.
Obj sztywności karku
Obj oponowy
Oceniany poprzez przygięcie głowy pacjenta do klatki piersiowej.
Stopień sztywności wyraża odległość (w cm) pomiędzy brodą a klatką piersiową.
Obj Brudzyńskiego karkowy (górny)
Obj oponowy
Występuje przy biernym przyginaniu głowy do klatki piersiowej.
Następuje jednoczesne odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach
biodrowych i kolanowych.
Może także pojawić się odruchowe zgięcie rąk w stawach łokciowych.
objaw Brudzińskiego łonowy(dolny)
Obj oponowy
Ucisk na spojenie łonowe wyzwala zgięcie nóg w stawach kolanowych i
ich odwiedzenie w stawach biodrowych.
Obj Kerniga górny
Obj oponowy
Bierne przechylanie tułowia ku przodowi wyzwala odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowych i biodrowych.
Obj Kerniga dolny
Obj oponowy
Brak możliwości wyprostowania podudzia kończyny dolnej zgiętej wcześniej w stawie kolanowym i biodrowym pod kątem prostym.
Obj Flatau (karkowo-mydriatyczny)
Obj oponowy
Rozszerzenie źrenic podczas biernego przyginania głowy do klatki piersiowej.
Obj Amossa (trójnoga)
Obj oponowy
Siadając, dziecko opiera się na wyprostowanych, szeroko rozstawionych
ku tyłowi rękach, a także zgina nogi w kolanach i podpiera się piętami.
Obj Chvostka: co to?
Obj tężyczkowy
Uderzenie młotkiem neurologicznym w okolicę pnia nerwu twarzowego (przed małżowiną uszną lub w okolicę wyrostka jarzmowego) wywołuje skurcz mięśni mimicznych twarzy unerwionych przez ten nerw (warga górna, skrzydełka nosa, powieki lub czoło).
Obj Lusta
Obj tężyczkowy
Uderzenie młotkiem neurologicznym w nerw strzałkowy (poniżej głowy kości strzałkowej) wywołuje skurcz mięśni powodujący uniesienie grzbietowe
i odchylenie stopy na zewnątrz.
Obj Trousseau
Obj tężyczkowy
Niedokrwienie kończyny górnej wywołane założeniem opaski uciskowej na ramię (na 2-3 minuty) wyzwala ustawienie kurczowe dłoni w formie „ręki położnika” (palce zgięte w stawach śródręczno-paliczkowych, wyprostowane w stawach międzypaliczkowych, kciuk przywiedziony, nadgarstek silnie przygięty).
Jakie są bad przesiewowe noworodka?
- wrodzona niedoczynność tarczycy
- fenyloketonuria
- mukowiscydoza
- deficyt biotynidazy
- rdzeniowy zanik mięśni (SMA)
- WPN
- 24 wrodzone wady metabolizmu (materiał pobierany w ok. 3. dobie życia) - wg Pietrzyka nie prowadzi się w kierunku zaburzeń metabolizmu węglowodanów, w tym galaktozemii
- badania słuchu - rejestracja otoemisji akustycznej -> na podstawie wyniki nie można postawić rozpoznania ! stawia jego audiolog w czasie wizyt kontrolnych - wtedy powtórne badanie aparatem wyższej klasy oraz ABR czyli potencjały wywołane, wynik negatywny wskazuje na uszkodzenie, prawidłowy go nie wyklucza
rozp. uskzodzenia słuchu do 3 msc a leczenie do 6 msc, żeby ogarnąć to przed rozwojem mowy - wady serca (pomiar saturacji na prawej kończynie dolnej przez 2-3 min.,
między 2. i 24. godziną od urodzenia; gdy ≤95% - ECHO w trybie pilnym)
objawy alarmujące w zaburzeniach rozwoju psychoruchowego (13)
- zaburzenia obwodu głowy(mikro/makrocefalia)
- zaburzenia kształtu czaszki
- wypukłe ciemię
- objaw zachodzącego słońca
- asymetria ciała(ułożeniowa, kręcz karku, niedowład)
- odgięciowe ułożenie ciała(opistotonus)
- przetrwały odruch Moro, ATOS, STOS (>6msc życia)
- nieprawdiłowy wzorzec odruchu podparcia - wyprostny, skrzyżowany
- asymetria odruchów Moro i Galanta(zgięcie tułowia w drażnioną stronę)
- brak odruchu Landaua, odruchu prostującego głowę błędnikowego
- brak reakcji równowagi
- brak reakcji lub osłabiona reakcja na bodźce zew(wzrokowe, dźwiękowe)
- opóźniony rozwój mowy
Ocena stanu ogólnego - co oceniamy ?
- świadomość
- oddychanie
- krążenie
- inne objawy wskazujące na zagrożenie życia lub zdrowia
może być dobry, średnio ciężki, ciężki i bardzo ciężki
Rodzaje szmerów przygodnych (fizjologicznych) - skurczowe(5) i ciągły (1)
skurczowe:
- szmer stilla (50% szmerów niewinnych) - klayszczny, muzyczny, wibracyjny
- szmer wyrzutu do tętnicy płucnej
- smzer wyrzutowy LK
- smzer nadobojczykowy
- szmer względnego zwężenia obwodowych gałęzi tt płucnych = przepływu płucnego
ciągły:
szmer buczenia żylnego
Smzer stilla
- wyrzutowy, wczesnoskurczowy o niskiej częstotliwości
- zwykle u dzieci starszych, młodzieży
- II-IV (III wg kardio) międzyżebrze przy lewym brzegu mostka lub na koniuszku
- spowodowany strunami ścięgnistymi lub rzekoma w LK, drganiem nici ścięgnistych zastawki dwudzielnej lub zwiększoną kurczliwością mm LK
szmer wyrzutu tt płucnej - charakterystyka
- krótki, śródskurczowy
- II-III międzyżebrze przy lewym brzegu mostka
- 1-2/6 w sklai Levine;a
- powodem turbulenty przepływ krwi w drodze odpływu z PK
- cichnie na siedząco lub przy wyciągnięciu rąk do prozdu
- częściej u dzieci z płaską klatką
- często u wcześniaków
szmer wyrzutowy LK - ch
cichy, skurczowy, wysłuchiwany w II PRAWYM miedzyżebrzu - czyli ta gdzie zastawka aortalna :P
szmer nadobojczykowy - ch
- naczyniowy, tętniczy
- słyszalny nad obojczykiem po prawej stronie, promienuje do szyi
- cichnie w pozycji siedzącej i po odchyleniu ramion do tyłu
- powód: turbulentny przpeływ krwi z łuku aorty do dużych naczyń
szmer względnego zwężenia obwodowych gałęzi tt płucnych = przepływu płucnego - ch
- cichy, wyrzutowy
- obustronnie u podst serca i z tyłu KP, u noworodków i niemowląt do 6 m. ż.
- związany z turbulentnym przepływem krwi w okolicach ujścia gałęzi pnia płucnego
szmer buczenia żylnego
- ciągły, max w rozkurczu nasilenie
- cichnie/ustępuje przy ucisku żyły szyjnej wew po stronie szmeru (po przyjęciu pozycji leżącej, pochyleniu głowy do przodu i podczas próby Valsalvy
- nasila się w pozycji siedzącej i stojącej, przy uniesieniu brody do góry i skręceniu głowy w kierunku przeciwnym do msc szmeru
- najczęściej w polu obojczykowym (wg kardio - II prawe międzyżebrze)
- wynik turbulentnego przpeływu krwi w żyłach szyjnych w msc połączenia z żyłami podobojczykowymi
rozwój psychoruchowy
patrz word tabelka
Ulewanie vs zarzucanie
ulewanie dotyczy niewielkich ilośic pokarmu, zwracanego wraz z połkniętym powietrzem, sporadycznie niemal u wszystkich dizeci
zarzucanie - większe i częściej występujące straty pokarmu, zazwyczaj wskazuje na obecność refluksu żołądkowo-przełykowego
Późne objawy dysplazji stawów biodrowych
utykanie i nieprawidłowy chód
potencjalne powikłanie dysplazji stawów biodrowych
martwica głowy kości udowej
