Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

MEDYCYNA RODZINNA > OBJAWY W GASTROENETROLOGII cz.1 > Flashcards

OBJAWY W GASTROENETROLOGII cz.1 Flashcards

1
Q

Ból brzucha - podział ze względu na charakter

A

1) somatyczny,
2) trzewny,
3) odniesiony.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ból somatyczny - jak powstaje, jaki charakter i cechy, w jakich stanach najczęściej

A

powstaje przez pobudzenie
receptorów bólowych:

1) otrzewnej ściennej,
2) ściany brzucha.

nagły ostry ból

cechy:
1. dobrze odgraniczony
2. nasilany przez: ruch, kaszel, głęboki oddech, zmianę pozycji ciała;
3. najsilniej odczuwany w miejscu zmienionym chorobowo;

  1. może mu towarzyszyć wzrost napięcia mięśni jamy brzusznej (tzw. obrona mięśniowa) i inne objawy otrzewnowe spowodowane zapaleniem otrzewnej ściennej.

ostry brzuch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Przyczyny ostrego brzucha (9)

A
  1. endokrynologiczne
  2. choroby narządów KP
  3. gastro - ch. wątroby, OZT, pęknięcie śledziony, ch. żoł i jelit
  4. ch. nerek
  5. ginekologiczne
  6. zatrucia
  7. ch. metaboliczne
  8. ch. alergiczne
  9. ch. naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Przyczyny ostrego brzucha - zatrucia (4)

A
  1. ołów
  2. arsen
  3. rtęć
  4. grzyby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. endokrynologiczne (4)

A
  1. przełom tarczycowy
  2. enteropatia cukrzycowa
  3. przełom nadnerczowy
  4. przełom hiperkalcemiczy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. alergiczne (2)

A
  1. nadwrażliwość pokarmowa

2. obrzęk naczynioruchowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Przyczyny ostrego brzucha - choroby metaboliczne (3)

A
  1. ketonowa kwasica cukrzycowa
  2. porfiria
  3. mocznica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. narządów KP (5)

A
  1. ChNS i zawał
  2. zapalenie mm sercowego
  3. zapalenie osierdzia
  4. zapalenie płuc i opłcunej
  5. zatorowość płucna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. wątroby i dróg żółciowych (4)

A
  1. kolka żółciowa
  2. ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
  3. ostre zapalenie dróg żółciowych
  4. ostre przekrwienie wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. żołądka i jelit (5)

A
  1. perforacja wrzodu
  2. OZWR
  3. perforacja lub niedrożnośc jelit
  4. zapalenie żołądka i jelit
  5. zapalenie lub perforacja uchyłków JG lub uchyłka Meckela
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch. naczyń (4)

A
  1. zator t krezkowej
  2. zakrzepica żył trzewnych
  3. rozwarstwienie aorty brzusznej
  4. układowe zapalenia naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ch.nerek (3)

A
  1. kamica nerkowe
  2. OOZN
  3. ostre zapalenie pęcherza moczowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Przyczyny ostrego brzucha - ginekologiczne (3)

A
  1. ciąża pozamaciczna
  2. skręt lub torbiel jajników
  3. ostre zapalenie przydatków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ból trzewny - czym spowodowany, ile trwa, cechy

A

jest on spowodowany pobudzeniem receptorów bólowych:

1) narządów wewnętrznych,
2) otrzewnej trzewnej

przewodzony włóknami C

często msc-lata -> przewlekły ból brzucha ma charakter trzewny

cechy:
1) tępy, słabo zlokalizowany;

2) może narastać i ustępować stopniowo (ból kolkowy) lub nasilać się w spoczynku;
3) często zlokalizowany symetrycznie po obu stronach linii pośrodkowej ciała;
4) mogą mu towarzyszyć objawy wegetatywne - nudności, wymioty, pocenie się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Przyczyny przewlekłego bólu brzucha (6)

A
  1. ch. układu nerwowego
  2. kamica pręcherza i dróg żółciowych
  3. nowotwory narządów jamy brzusznej
  4. PZT
  5. zaburzenia czynnościowe
  6. ch. żołądka i jelit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przyczyny przewlekłego bólu brzucha - ch. układu nerwowego (3)

A
  1. SM
  2. półpasiec
  3. nerwoból
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Przyczyny przewlekłego bólu brzucha - zaburzenia czynnościowe (3)

A
  1. IBS
  2. dyspepsja czynnościowa
  3. przewlekły ból czynnościowy brzucha
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Przyczyny przewlekłego bólu brzucha - ch. żołądka i jelit(10)

A
  1. GERD
  2. przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy
  3. ch. wrzodowa
  4. celiakia
  5. CU
  6. CD
  7. niedokrwienne i popromienne zapalenie jelit
  8. zapalenie jelit w przebiegu układowych chorób tk. lącznej
  9. infekcyjne i pasożytnicze ch. jelit
  10. zapalenie uchyłków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ból odniesiony =przeniesiony=rzutowany:

  1. co to,
  2. gdzie umiejscowiony,
  3. przykłady
A
  1. ból odczuwany w miejscu odległym od uszkodzonych narządów wewnętrznych.
  2. umiejscowiony powierzchownie, w obrębie skóry lub mięśni,
    w okolicy odpowiadającej dermatomom unerwianym przez ten sam segment rdzenia kręgowego,
    do którego dochodzą włókna trzewne unerwiające dany narząd.

3.
- ból w okolicy pleców i prawej łopatki
towarzyszący chorobom dróg żółciowych
- ból odczuwany w szyi, szczęce lub lewej kończynie górnej podczas zawału mięśnia sercowego
- bóle fantomowe po amputacji kończyny
- objaw Kehra - wynaczyniona krew, gromadząc się w otrzewnej może podrażniać dośrodkowe włókna nerwowe nerwu przeponowego, powodując ból lewego ramienia - typowo opisywany w przypadku pęknięcia śledziony, ale może pojawiać się również przy ciąży ektopowej lub uszkodzeniu przepony,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wstępna dgn bólu brzucha (6)

A

1) wywiad z pacjentem – ustalenie charakteru i lokalizacji bólu
2) badanie fizykalne – wykluczenie objawów ostrego brzucha
3) podstawowe badania pomocnicze – morfologia, elektrolity, kreatynina, glukoza, badanie ogólne moczu
4) EKG – celem wykluczenia zawału serca, który może objawiać się bólem brzucha, zwłaszcza przy zawale ściany dolnej

5) USG – wstępne badanie obrazowe
​
6) ew. RTG przeglądowe jamy brzusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Lokalizacja bólu a przesłanka diagnostyczna - prawy górny kwadrant(1), środkowe nadbrzusze (3), lewy górny kwadrant(1)

A

choroby pęcherzyka żółciowego

  1. wrzód trawienny
  2. perforacja wrzodu trzustki
  3. zapalenie trzustki

pęknięcie śledziony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Dysfagia: definicja i typy (3)

A

Dysfagia to zab przełykaniazwiązane z:
1) trudnością w formowaniu kęsa i przesuwaniu go w kierunku gardła – dysfagia przedprzełykowa

2) trudnością z rozpoczęciem ruchów połykowych – dysfagia przedprzełykowa
3) trudnością w przechodzeniu kęsa przez przełyk do żołądka – dysfagia przełykowa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Opisz akt połykania: ile i jakie fazy

A

Połykanie - akt trójfazowy, w którym bierze udział jama ustna, gardło, przełyk.
- faza ustna- charakter dowolny

  • faza gardłowa i przełykowa - charakter odruchowy zapoczątkowany przez drażnienie receptorów w jamie ustnej, przez n. trójdzielny, językowo-gardłowy i błędny do ośrodka połykania w tworze siatkowatym pnia mózgu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dysfagia - jak dzielimy (2), czym spowodowane, z przełykaniem czego problem(stałe, płyny(

A

dysfagia przedprzełykowa - trudność w formowaniu kęsa i przesuwaniu go w kierunku gardła;
trudność z rozpoczęciem ruchów połykowych
problem zarówno z płynami jak i pokarmami stałymi

dysfagia przełykowa - trudnością w przechodzeniu kęsa przez przełyk do żołądka
początkowo problem tylko ze stałymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Przyczyny dysfagii przełykowej (3)

A

1) zwężenie przełyku (światło przełyku ≤ 12 mm) – rak przełyku i wpustu, powikłania GERD
2) zaburzenia motoryki przełyku – achalazja, rozlany kurcz przełyku, cukrzyca
3) ucisk na przełyk – wady zastawki mitralnej, wole, guzy śródpiersia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Kiedy mówimy o dysfagii czynnościowej?

A

gdy wykluczymy przyczyny organiczne i związek obj z refluksem żołądkowo-przełykowym

27
Q

Obj dysfagii (3)

A

​1) uczucie zalegania kęsa za mostkiem

2) rozpieranie i gniecenie w klatce piersiowej
3) uczucie zatrzymywania się pokarmu w przełyku

28
Q

Z jakimi pokarmami jest problem przy przełykaniu w dysfagii przedprzełykowej i przełykowej?

A

W dysfagii przedprzełykowej jest problem z przełykaniem zarówno płynów, jak i pokarmów stałych.

W dysfagii przełykowej początkowo występują trudności wyłącznie z przełykaniem pokarmów stałych.

29
Q

Kiedy dysfagia jest obj alarmującym?

A

Dysfagia jest objawem alarmowym, zwłaszcza u starszych i gdy szybko narasta!

30
Q

Jaka jest dgn w dysfagii? (3)

A
  • gastroskopia
  • RTG z fluoroskopowym badaniem aktu połykania
  • manometria i pHmetria przełyku
31
Q

Co to odynofagia?

A

ból związany z przełykaniem

może towarzyszyć dysfagii

32
Q

Co robimy w przypadku wystąpienia odynofagii?

A

Podobnie jak dysfagia jest objawem alarmowym i – gdy występuje – konieczne jest wykonanie gastroskopii celem wykluczenia nowotworu przełyku lub wpustu żołądka!

33
Q

Dyspepsja: co to? Jakie obj jej towarzyszą?

A

Dyspepsja to uciążliwy ból w nadbrzuszu pojawiający się od ≥ 1 miesiąca.

Bólowi mogą towarzyszyć:

1) poposiłkowe uczucie pełności – nieprzyjemne uczucie zalegania pokarmu w żołądku
2) wczesne uczucie sytości (nieproporcjonalne do ilości spożytego pokarmu)
3) nudności, wymioty

34
Q

Jakie rodzaje dyspepsji znasz? (3)

A
  1. niezdiagnozowana: obj pojawiły się niedawno i obj nie były dgn XD
  2. organiczna (wtórna): ustalono organiczną przyczynę i obj ustępują po jej wyleczeniu
  3. czynnościowa: wykluczono organiczną przyczynę i obj spełniają kryteria rzymskie IV
35
Q

Organiczne przyczyny dyspepsji (8)

A

1) zapalenie błony śluzowej żołądka wywołane H. pylori
2) polekowe uszkodzenie błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy
3) choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
4) nowotwory złośliwe (żołądka, trzustki, jelita grubego)
5) zapalenie wątroby
6) zapalenie lub torbiele rzekome trzustki
7) choroby dróg żółciowych
8) niedokrwienie jelita, tętniak aorty brzusznej

36
Q

Obj alarmowe przy dyspepsji (8)

A 
1) zmniejszenie masy ciała bez intencji odchudzania się
​2) ból brzucha budzący ze snu
3) żółtaczka
4) krwawienie z przewodu pokarmowego
5) niedokrwistość niedobarwliwa
6) dysfagia, odynofagia
7) powtarzające się wymioty
8) guz w nadbrzuszu

wskazują na n!

37
Q

dgn w dyspepsji

A
  • GASTROSKOPIA
  • nieinwazyjny test w kierunku H.pylori (przy wyniku + leczenie eradykacyjne: taktyka zbadaj i lecz)
  • szukaj innych niepokojących obj
38
Q

kiedy wykonujemy gastroskopię w trybie pilnym w dyspepsji?

A

1) u wszystkich pacjentów > 45. roku życia
2) jeśli dyspepsji towarzyszy jakikolwiek objaw alarmowy

W przypadku 2 należy wykonać również USG jamy brzusznej!

39
Q

Kiedy możemy rozpoznać dyspepsję związaną z zakażeniem H.pylori?

A

gdy obj ustępują trwale po eradykacji (na ≥ 6 miesięcy)

40
Q

Co gdy obj nie ustępują po leczeniu eradykacyjnym w dyspepsji spowodowanej przez H.pylori?

A

empiryczne leczenie:

  • IPP
  • H2-blokerami
  • lekami prokinetycznymi

Gdy objawy ustępują, to dalsza diagnostyka nie jest konieczna,
a dyspepsja zostaje dyspepsją niediagnozowaną.

41
Q

Jakie obj poszukujemy w dyspepsji?

A

1) wzdęcia, biegunki, zaparcia → zespół jelita drażliwego
2) ustępowanie bólu po wypróżnieniu → zespół jelita drażliwego
3) zgaga i kwaśne odbijanie → choroba refluksowa przełyku

42
Q

Kryteria rzymskie IV w dyspepsji czynnościowej

A

A: >=1 z: uciązliwe uczucie pełności poposiłkowej, uciążliwe wczesne uczucie sytości, uciążliwy ból w nadbrzuszu, uciążliwe pieczenie w nadbrzuszu)
B: brak organicznej przyczyny (też w endoskopii)
C: obj >=3msc
D: początek obj przed >=6msc

43
Q

U ilu ludzi dyspepsja czynnościowa? Jakie czyn ryzyka? (3)

A 
10–30% populacji
Czynniki ryzyka: 
- płeć żeńska
- starszy wiek
- H. pylori
44
Q

W jaki sposób może się przejawiać dyspepsja czynnościowa? (3)

A

1) zespół zaburzeń poposiłkowych (PDS)
2) zespół bólu w nadbrzuszu (EPS)
3) nakładanie się PDS i EPS

45
Q

Leczenie dyspepsji (4)

A

1) odstaw leki dające dyspepsję
2) leczenie przyczyny dyspepsji organicznej – w tym eradykacja H.pylori
3) leczenie farmakologiczne– IPP, H2-blokeryi leki prokinetyczne
4) w razie nieskuteczności tych leków – amitryptylina i psychoterapia

46
Q

Co to:

  • nudności
  • wymioty
  • regurgitacje
  • ruminacja
A

Nudności – nieprzyjemne, niebolesne, subiektywne uczucie potrzeby zwymiotowania.

Wymioty – gwałtowne wyrzucenie treści żołądka przez usta w wyniku silnych skurczów mięśni brzucha i klatki piersiowej.

Regurgitacja – przemieszczanie się zawartości żołądka do jamy ustnej bez wysiłku i bez odruchów wymiotnych.

Ruminacja (przeżuwanie) – żucie i połykanie (lub ponowne wypluwanie) pokarmu cofającego się z żołądka do jamy ustnej wskutek świadomego zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej w trakcie lub po jedzeniu.

47
Q

Mechanizm nudności i wymiotów

A

pobudzenie przez różne bodźce:
1) ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym,

2) strefy chemoreceptorowej w dnie komory IV.

48
Q

Co często towarzyszy nudnościom?

A

inne objawy wegetatywne, zwłaszcza z układu przywspółczulnego

49
Q

Jak dzielimy wymioty?

A 
Wymioty ostre (1–2 dni):
najczęściej spowodowane chorobami infekcyjnymi, lekami, toksynami.

Wymioty przewlekłe (>7 dni):
objaw chorób przewlekłych, w tym chorób psychicznych.

50
Q

Przyczyny nudności i wymiotów: internistyczne (4)

A
  1. ch ukł moczowego (mocznica, kolka nerkowa, OZN)
  2. ch endokrynologiczne (cukrzycowa kwasica ketonowa, przełom nadnerczowy i tarczycowy, nad i niedoczynność przytarczyc)
  3. ch gastro (nieżyt żołądkowo-j, naztrucie, nadwrażliwość pokarmowa, gastropareza, zesp j. drażliwego, ch wrzodowa, nieswoiste zap j.)
  4. ch wątroby (zap, marskość, nwd)
51
Q

Przyczyny nudności i wymiotów: chirurgiczne (3)

A
  1. ostry brzuch (niedrożność j. cienkiego, zap otrzewnej, zesp tęt krezkowej górnej, OZWR, megacolon toxicum)
  2. ch dr żółciowych (OZPŻ, kolka żółciowa)
  3. ch trzustki (OZT, n)
52
Q

Przyczyny nudności i wymiotów: psychiatryczne (4)

A
  • depra
  • anoreksja
  • bulimia
  • wymioty psychogenne
53
Q

Przyczyny nudności i wymiotów: inne (11)

A
  1. ch OUN (migrena, n i inne guzy, guz rzekomy mózgu, neuroinfekcje, incydenty NK, krwaienia wewnątrzczaszkowe)
  2. ch błędnika (n, zap, ch meniera, ch lokomocyjna)
  3. leki (cytostatyki, opioidy, digoksyna, alko)
  4. zawał, nwd serca
  5. hipotensja
  6. zesp żyły głównej górnej
  7. hiperwitaminoza A lub D
  8. przewlekłe głodzenie
  9. ostra porfiria przerywana
  10. pooperacyjne
  11. radio
54
Q

Przyczyny nudności i wymiotów: fizjologiczne (4)

A
  • ciąża
  • bodźce smakowe
  • bodźce zapachowe
  • bodźce wzrokowe
55
Q

Powikłania wymiotów (7)

A

1) odwodnienie
2) zaburzenia elektrolitowe – hipokaliemia, hipochloremia
3) zasadowica metaboliczna
4) zachłyśnięcie i zachłystowe zapalenie płuc
5) zespół Boerhaavego
6) zespół Mallory’ego i Weissa
7) niedożywienie

56
Q

Postępowanie przy wymiotach (3)

A

1) wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych
2) ustalenie przyczyny i leczenie przyczynowe
3) leczenie objawowe – jeśli jest konieczne

57
Q

Leczenie obj wymiotów (6)

A

1) leki przeciwhistaminowe I generacji – dimenhydrynat, prometazyna
2) pochodne fenotiazyny - chlorpromazyna, tietylperazyna
3) haloperidol
4) leki prokinetyczne – metoklopramid, itopryd
5) antagoniści 5-HT3 (setrony) - ondansetron
6) GKS i.v. - deksametazon, metyloprednizolon

58
Q

Ból brzucha - diagnostyka(6)

A

1) wywiad – ustalenie charakteru i lokalizacji;
2) badanie fizykalne – wykluczenie objawów ostrego brzucha;
3) podstawowe badania pomocnicze – morfologia, elektrolity, kreatynina, glukoza, badanie ogólne moczu
4) EKG – celem wykluczenia zawału serca, który może objawiać się bólem brzucha, zwłaszcza przy zawale ściany dolnej;
5) USG;​
6) ew. RTG przeglądowe jamy brzusznej

59
Q

Lokalizacja bólu a przesłanka diagnostyczna - prawy bok=lewy bok(2), okolica pępka(4)

A

bok:

  1. kolka nerkowa
  2. OZN

pępek:

  1. niedrożność JC
  2. nieżyt żołądkowo-jelitowy
  3. wczesna faza OZWR
  4. tętniak aorty brzusznej
60
Q

Lokalizacja bólu a przesłanka diagnostyczna - prawy dół biodrowy(7), okolica nadłonowa(3), lewy dół biodrowy(6)

A

PDB:

  1. OZWR
  2. rak kątnicy
  3. CD
  4. zapalenie ww chłonnych krezki
  5. torbiel jajnika
  6. zapalenie przydatków
  7. ciąża pozamaciczna

okolica nadłonowa:

  1. zapalenie pęcherza moczowego
  2. zatrzymanie moczu
  3. OZWR

lewy dół biodrowy:

  1. zapalenie uchyłków JG
  2. rak esicy
  3. CU
  4. torbiel jajnika
  5. zapalenie przydatków
  6. ciąża pozamaciczna
61
Q

Przyczyny dysfagii przedprzełykowej(10)

A

1) zapalenia – błony śluzowej jamy ustnej, gardła, migdałków;
2) nowotwory – gardła, języka, dna jamy ustnej;
3) ucisk z zewnątrz – wole, powiększone węzły chłonne;
4) ciało obce;
5) zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa;
6) choroby naczyń mózgowych – udar, zator, krwawienie;
7) guz mózgu;
8) miopatie i neuropatie;
9) inne przyczyny neurologiczne;
10) układowe choroby tkanki łącznej – twardzina układowa, toczeń, zapalenie skórno-mięśniowe

62
Q

Przyczyny dysfagii przełykowej (3)

A

1) zwężenie przełyku (światło przełyku ≤ 12 mm) – rak przełyku i wpustu, powikłania GERD;
2) zaburzenia motoryki przełyku – achalazja, rozlany kurcz przełyku, cukrzyca;
3) ucisk na przełyk – wady zastawki mitralnej, wole, guzy śródpiersia

63
Q

Kiedy możemy mówić o dysfagii czynnościowej ?

A

gdy wykluczymy:

  1. przyczyny organiczne dysfagii
  2. związek dolegliwości z kwaśnym refluksem żołądkowo-przełykowym

MEDYCYNA RODZINNA (45 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions