PRZEWLEKŁA CHOROBA NEREK

Question 1

PChN: definicja

Answer 1

ZESPÓŁ CHOROBOWY powstający na skutek TRWAŁEGO ZMNIEJSZENIA LICZBY CZYNNYCH NEFRONÓW przez stwardnienie kłębuszków, zanik cewek nerkowych lub wł tk śródmiąższowej

Question 2

Kryteria rozpoznania PChN

Answer 2

obnizenie eGFR<60ml/min/1.73m2 ponad 3msc
LUB
wsk uszkodzenia nerek ponad 3 msc:
-lab (albuminuria, zły osad, zab cewek)
-złe bad obrazowe
-zły histpat
-po przeszczepie nerki

Question 3

Co wykorzystujemy do oceny zaawansowania PChN?

Answer 3

GFR (kategoria G) i albuminuria (kategoria A)

Question 4

Co składa sie na pełne rozpoznanie PChN?

Answer 4

nazwa choroby nerek (przyczyna PChN) wraz a przyporządkowaną kategorią G i A

[PNN odnosi sie do stadium G5 PChN]

Question 5

Kryteria rozpoznania: GFR (jaka norma i jak się wyznacza)

Answer 5

NAJLEPSZY OGÓLNY WSK czynności nerek w zdrowiu i chorobie

N: 125 ml/min/1,73m² (zmniejsza się na ogół o 1–2 ml/min/1,73m² rocznie)

na podstawie [kreatyniny w surowicy] na podstawie wzoru CKD-EPI lub skróconego MDRD (mniej dokładny)

Question 6

Stadia PChN na podstawie GFR

Answer 6

G1: GFR>=90
G2: GFR 60-89
G3a: GFR 45-59
G3b: GFR 30-44
G4: GFR 15-29
G5: GFR<15 (PNN)

Question 7

Kryteria ropoznania: albuminuria - co określa

Answer 7

WSK zwiększonej przepuszczalności bariery kłebuszkowej - jej występowanie przesuwa rokowanie na niekorzystniejsze

Question 8

Albuminuria na jakiej podstawie się wyznacza i jakie normy?

Answer 8

• na podstawie wsk albumina/kreatynina w dowolnej zbiórce moczu lub dobowej utraty albumin z moczem
• utrata z moczem ≥ 30 mg albumin dziennie lub wsk albumina/kreatynina ≥ 30 mg/g (prawidłowy wskaźnik albumina kreatynina wynosi < 10 mg/g)

Question 9

Podział PChN na podstawie albuminurii

Answer 9

A1: dobowa utrata z moczem <30mg/d
wsk albumina/kreatynina <30
A2: 30-300 mg/d i 30-300 mg/g
A3: >300mg/d i >300 mg/g

Question 10

Badania pomocnicze w dgn PChN

Answer 10

1) Badanie ogólne moczu – ocena ALBUMINURII i OSADU MOCZU
2) Stężenie KREATYNINY w surowicy i oszacowanie GFR
3) Stężenie w surowicy sodu, potasu, chlorków, glukozy
4) Morfologia krwi
5) USG nerek (zwykle zmniejszone nerki)

Question 11

Badania przesiewowe w PChN

Answer 11

GFR i albuminy z moczem (Ci z cukrzycą i ch sercowo-NK)

przesiewowe USG u tych z +wywiadem rodzinnym

Question 12

Patogeneza PChN

Answer 12

stopniowa utrata nefronów
przeciążenie nefronów przez hiperfiltrację
przerost kłębuszków -> stwardnienie i wł tk śródmiąższowej

Question 13

Przyczyny PChN (7)

Answer 13

1) NEFROPATIA CUKRZYCOWA (najczęstsza przyczyna PChN)
2) KZN lub inna glomerulopatia
3) Nefropatia nadp
4) AKI
5) Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek lub polekowe uszkodzenie nerek
6) Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek
7) Nefropatia niedokrwienna, najczęściej na tle miażdżycowym

Question 14

Niemodyfikowalne czyn związane z szybszym postępem PChN (4)

Answer 14

1) Rodzaj choroby podstawowej
2) Niskie wyjściowe GFR
3) Płeć męska
4) Starszy wiek

Question 15

Modyfikowalne czyn związane z szybszym postępem PChN (7)

Answer 15

1) WIELKOŚĆ BIAŁKOMOCZU
2) Nadciśnienie tętnicze
3) Hiperglikemia
4) PALENIE TYTONIU
5) HIPERLIPIDEMIA
6) Niedokrwistość
7) Kwasica metaboliczna

Question 16

Obj ogólne w PChN (3)

Answer 16

1) Osłabienie
2) Męczliwość
3) Hipotermia

Question 17

Obj skórne w PChN (5)

Answer 17

1) Bladość (anemia)
2) Suchość (zanik gr potowych)
3) Wybroczyny (objaw mocznicowej skazy krwotocznej)
4) Świąd
5) Szron mocznicowy - ziemistobrunatny odcień skóry (spowodowany gromadzeniem się w skórze związków barwnikowych, m.in. urochromianów, występuje w zaawansowanej PChN)

Question 18

Zab w ukł krążenia w PChN (7)

Answer 18

1) Nadp lub hipotensja (odwodnienie)
2) Przerost LK (na skutek nadp, anemii, zwężenia zastawki aortalnej)
3) Arytmie
4) Nwd serca
5) Zap osierdzia (następstwo zatrucia mocznicowego – mocznicowe zapalenie osierdzia)
6) Przyśpieszona miażdżyca
7) Zwapnienie naczyń

Question 19

Zab hh i metaboliczne w PChN (6)

Answer 19

1) Niedobór aktywnej wit D i wtórna NADCZYNNOŚĆ PRZYTARCZYC
2) Nieprawidłowa glikemia na czczo lub nieprawidłowa tolerancja glukozy
3) Upośledzenie wzrastania dzieci i młodzieży
4) HIPERPROLAKTYNEMIA, hipogonadyzm hipogonadotropowy
5) dyslipidemia
6) niedożywienie białkowo-E

Question 20

Zab mineralne i kostne w PChN (3)

Answer 20

1) HIPERFOSFATEMIA
2) Hipo/hiperkalcemia
3) Niedobór aktywnej wit D

Question 21

Zab kwasowo-zasadowe w PChN (3)

Answer 21

1) Hiper-/hiponatremia
2) HIPERKALIEMIA
3) KWASICA METABOLICZNA

Question 22

Zab morfologii i odporności w PChN (3)

Answer 22

1) NIEDOKRWISTOŚĆ
2) Skaza krwotoczna
3) Obniżona odporność

Question 23

Zab w ukł odd w PChN (3)

Answer 23

1) Oddech kwasiczy (Kussmaula)
2) Mocznicowe zapalenie opłucnej
3) Przekrwienie i obrzęk płuc

Question 24

Zab w ukł pokarmowym w PChN (6)

Answer 24

1) Utrata łaknienia
2) Nudności i wymioty
3) Mocznicowy zapach z ust
4) Zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit
5) Wrzody trawienne żołądka i XII
6) Krwawienie z przewodu pokarmowego

Question 25

Zab neuro i mięśni w PChN (4)

Answer 25

1) Zaburzenia ze strony OUN (zab koncentracji i pamięci, ból głowy, nadmierna senność lub bezsenność, zaburzenia zachowania)
2) Drgawki i śpiączka
3) Czuciowa i ruchowa neuropatia obwodowa, neuropatia wegetatywna
4) Sarkopenia

Question 26

Leczenie PChN (6)

Answer 26

1) Leczenie PRZYCZYNOWE PChN
2) HAMOWANIE POSTĘPU PChN
3) Zapobieganie powikłaniom i ich leczenie
4) Zapobieganie chorobom układu krążenia
5) Leczenie chorób współistniejących
6) LECZENIE NERKOZASTĘPCZE

Question 27

Od czego zależy dawkowanie leków w PChN?

Answer 27

Dawkowanie leków powinno być uzależnione od eGFR wyliczonego ze wzoru Cockcrofta-Gaulta, jednak przy eGFR 15–60 ml/min/1,73m² można zastoso­wać wzór MDRD lub CKD-EPI.

Question 28

Hamowanie postępu PChN: zmniejszenie białkomoczu - jaki cel i jak

Answer 28

• cel: < 1g/d (optymalnie < 0,3 g/d)

- ACEI lub ARB (obniżają p w kłębuszkach)

Question 29

Hamowanie postępu PChN: normalizacja p - jaki cel i jak

Answer 29

Docelowe wartości p:

1) niezależnie od występowania albuminurii SBP < 120 mmHg
2) po przeszczepieniu nerki < 130/80 mmHg
3) chorzy dializowani <140/90 mmHg

-stosuj ACEI lub ARB lub NDHP
[gdy GFR<15 zmień na CCB]
[u chorych z GFR <30 nie zaczynaj od ACEI/ARB]

• ogranicz sól do 5g/d
• nie sotsuj diuretyków tiazydowych w GFR<30
• spoko też antagoniści aldosteronu (PWSK w hiperkaliemii)

Question 30

Hamowanie postępu PChN: hiperlipidemii - wsk i jak

Answer 30

• duże wyjściowe ryzyko sercowo-naczyniowe
• STATYNA u wszystkich >=50r.z./z przeszczepem nerki/ch 18-49r.z. gdy czyn ryzyka sercowo-NK
• gdy hipertriglicerydemia to lecz dietą a nie fibratami!!!

Question 31

Hamowanie postępu PChN: zapobieganie zakażeniom - jak

Answer 31

-szczepienie na grypę (wszyscy)/pneumokoki (GFR<30)/ WZWB (GFR<30)

Question 32

Hamowanie postępu PChN: bilans wodno-elektrolitowy

Answer 32

NAWADNIAJ (diuretyki tylko w przewodnieniu i nadp)
chory powinien oddawać 1.5-2l moczu na dobę
walka z kwasicą: ogranicz białko zwierzęce i wodorowęglan sodu doustnie

Question 33

Hamowanie postępu PChN: gospodarka wapniowo-fosforanowa - cel i jak

Answer 33

• zmniejszenie hiperfosfatemii
• ogranicz podaż fosforanów i ew leki wiążące fosforany w pp
• dobowa ilość Ca: max 2000mg

Question 34

Przygotowanie do leczenia nerkozastępczego

Answer 34

PRZYGOTOWANIA do leczenia nerkozastępczego należy rozpocząć, gdy GFR wynosi 15–20 ml/min/1,73m²

6 tyg. przed zrób dializacyjną przetokę tet-żylną

rozważ przeszczep nerki!!!

Question 35

Leczenie nerkozastępcze: kiedy wdrażamy dializy

Answer 35

Leczenie dializami powinno się rozpocząć, gdy GFR < 15 ml/min/1,73m² i towarzyszy temu ≥ 1 z poniższych sytuacji:

1) OBJAWY MOCZNICY
2) Oporne PRZEWODNIENIE lub NADP
3) Rozwijające się NIEDOŻYWIENIE białkowo-kaloryczne

Question 36

Rokowanie PChN: jaka główna przyczyna zgonów?

Answer 36

powikłania sercowo-NK i zakażenia

u tych przewlekle dializowanych rocznie umiera 10-20%