Choroby zakaźne pediatria cz.1: choroby wirusowe Flashcards
Wysypka: co należy uwzględnić przy jej opisywaniu (6)
- rodzaj wysypki (plamista, grudkowa, pęcherzykowa, mieszany charakter)
- kolor wykwitów (intensywnie czerwone, różowe, bladoróżowe)
- zajmowany obszar
- układ wysypki
- czy pojawia się jednorazowo/stopniowo
- obj towarzyszące (T/świąd)
Charakterystyczne wykwity chorób zakaźnych
- plamka
- pęch
- grudka
- bąbel pokrzywkowy
Plamka: opis i rodzaje
poziom skóry, niewyczuwalna pod dotykiem rodzaje: drobnoplamista 1-2 mm średnioplamista < 5 mm gruboplamista > 5 mm
Pęch: opis
ponad pow skóry, z płynem (przezroczysty, surowiczy, krwisty)
Grudka: opis
odgraniczona, spoista, ponad pow skóry
drobnogrudkowa <2mm
Bąbel pokrzywkowy: opis
wykwit białokremowy z rumieniowatą obwódką
HSV: jakie rodzaje znasz, których części ciała dotyczą i w jakim wieku atakują
HSV1: zmiany na skórze twarzy, górnej części tułowia, śluzówkach jamy ustnej i rogówce, zakażenie zwykle między 1.-5. rokiem życia
HSV2: zmiany na dolnej części tułowia, skórze i śluzówkach narządów pł (sex).
HSV: czy istnieje ryzyko zarażenia w trakcie porodu?
TAK
Obraz kliniczny HSV: jakie zmiany i jak długo trwają
- wykwity pęch na skórze/bł śluzowych
- gojenie trwa 7-10 dni, bez blizn
Pierwsze obj HSV
- swędzenie
- pieczenie
- zaczerwienienie skóry na pograniczu błon śluzowych
Późniejsze obj HSV
- skupiska pęch
- wtórne/bakt nadkażenie zmian
- w HSV-2 dodatkowo nadżerki z odczynem zapalnym, samoistnie gojące się po kilku dniach
Postaci HSV (9)
- Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł
- Wyprysk opryszczkowy
- Zanokcica opryszczkowa
- Zapalenie spojówek
- Zapalenie mózgu
- Opryszczka wargowa
- Opryszczka narządów płciowych
- Uogólnione ciężkie zakażenie HSV
- Zapalenie wątroby o przebiegu łagodnym lub piorunującym
najczęstsza postać pierwotnego zakażenia HSV 1
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł
Wyprysk opryszczkowy
wysypka ospopodobna Kaposiego, pierwotne zakażenie HSV-1, niemal wyłącznie u dzieci (1-2. r.ż.) z AZS
Zanokcica opryszczkowa: co to?
pierwotne zakażenie zwykle uszkodzonej skóry wału paznokciowego
Zapalenie spojówek opryszczkowe: jaki typ zakażenia
zakażenie pierwotne lub reaktywacja
Zapalenie mózgu opryszczkowe: śmiertleność z i bez leczenia
wysoka śmiertelność: 70–80% bez leczenia, 20% przy leczeniu acyklowirem
Opryszczka wargowa
najczęstsza postać reaktywacji latentnego zakażenia HSV-1
Opryszczka narządów płciowych
głównie wywołana przez HSV-2.
Uogólnione ciężkie zakażenie HSV: u kogo?
w przypadku wrodzonego lub nabytego niedoboru odporności
kiedy pojawiają się obj HSV2?
które zakażenie jest cięższe: pierwotne czy wtórne?
- 1tydz. od zakażenia
- pierwotne (T, złe samopoczucie)
Leczenie HSV i drogi podania leku
ACYKLOWIR
dożylnie - wyprysk opryszczkowy, ZOMR i ciężkie uogólnione zakażenie,
doustnie - rozpoczęte w pierwszych 72 h choroby ogranicza liczbę wykwitów,
miejscowo - zmniejsza zakaźność, ale nie wpływa na przebieg choroby.
Nie ma szczepionki ani swoistej immunoglobuliny.
VZV: drogi zakażenia
bezpośredniego kontaktu, powietrzną i kropelkową
co wywołuje VZV, u kogo, jaka zakaźność i ile trwa?
Ospa wietrzna:
- głównie dzieci 5-9 r.ż.,
- bardzo wysoka ZAKAŹNOŚĆ - po bezpośrednim kontakcie 80-90%,
2 dni przed pojawieniem się wysypki i trwa do przyschnięcia wszystkich wykwitów (6-7 dni).
Półpasiec:
- głównie u osób dorosłych z ospą wietrzną w wywiadzie,
- ZAKAŹNOŚĆ (ryzyko 20-40%) od pojawienia się wykwitów
do momentu pokrycia wszystkich strupkami (prawie 2x dłużej niż przy ospie - 10-12 dni)
Jakie są wrota zakażenia VZV?
Jaki jest okres wylęgania?
Gdzie trafia wir VZV?
- dr odd
- 10-21 dni
- u wszystkich zakażonych wirus wstecznie, drogą nerwów czuciowych, trafia do zwojów przykręgowych, gdzie utrzymuje się latami
jakie zmiany skórne w ospie? jaki rodzaj wysypki? gdzie najpierw zmiany a gdzie później?
charakterystyczna polimorficzna, pęcherzykowa WYSYPKA (bladoróżowa, ciemnoczerwona)
plamka → grudka → pęcherzyk z treścią surowiczą → następnie mętną → finalnie z wytrąconym włóknikiem → strupek.
PIERWSZE pęcherzyki na owłosionej skórze głowy, błonach śluzowych, twarzy i tułowiu
NASTĘPNIE kończyny
jakie inne obj występują w ospie? (3)
- gorączka
- obj prodromalne (osłabienie, bóle głowy): nastolatki
- silny świąd
jakie zmiany skórne w półpaścu?
jakie obj poprzedzają wysypkę?
co to zesp Ramsaya Hunta?
- pęch w 1 dermatomie (czasem 2-3 sąsiednie), nie przekraczają linii pośrodkowej ciała
- świąd, ból, pieczenie
- ból ucha, porażenie n. VII, zmiany pęcherzykowe w przewodzie słuchowym zewn
Leczenie przyczynowe VZV
NIE RUTYNOWO u zdrowych dzieci, u tych z obniżeniem odp acyklowir dożylnie Półpaśca lecz gdy: ->50r.z. -półpasiec oczny -ciagle nowe pech się pojawiają -zajęta gałązka n V -obniżona odp
Leczenie obj VZV
leki przeciwgorączkowe (paracetamol), przeciwświądowe (hydroksyzyna) oraz właściwe nawodnienie i higiena (codzienne kąpiel)
NIE płynne pudry!
mamy szczepionkę/Ig na VZV?
tak/tak
Powikłania VZV (5)
DAMIAN MOSIO TYLKO WYMIENIA JEDNO KTORE NIE PAMIETA
- wtórne infekcje bakt
- zap móżdżku z ataksją móżdżkową (najczęstsze pow neuro)
- ZOMR
- małopłytkowość łagodna
- zap płuc i wątroby
CMV: przebieg u zdrowych i upośledzonych
zdrowe dzieci: bezobj/łagodnie
problematyczne wrodzone infekcje/ w niedoborach odp
można chorować kilka razy
Gdzie znajdziemy wir CMV?
Osoba zakażona CMV wydziela wirusy w ślinie, łzach, moczu, nasieniu, wydzielinie dróg rodnych. Wirus jest obecny we krwi, mleku kobiecym i przeszczepianych narządach.
Obj CMV
- najczęsciej bezobj
- obj podobne do mononukleozy (T, powiększone węzły i śledziony, atypowe limf)
- śródmiąższowe zap płuc (transplantologia i obniżona odp)
Leczenie CMV
GANCYKLOWIR
EBV: co wywołuje, jak się przenosi i gdzie i jak długo go znajdziemy?
- mononukleoza zakaźna
- dr bezpośredniego kontaktu z nosicielem/ch [choroba pocałunków]
- w ślinie >=6msc od zakażenia i okresowo przez całe życie
jaki jest okres wylęgania EBV?
30-50 dni (małe dzieci mniej)
za jakie choroby odpowiada EBV? (7)
ch z proliferacją kom:
zespół hemofagocytarny, rak nosogardzieli, chłoniak Burkitta, chłoniak Hodgkina, chłoniak z limfocytów B,
leukoplakia włochata, limfoidalne śródmiąższowe zapalenie płuc
Jakie obj prodromalne i ile trwają w EBV?
osłabienie, ból gardła, ból m, wymioty
trwają 1-2tyg
Jak obj się EBV? (4)
- Gorączka (do 3 tygodni)
- Zapalenie gardła z powiększeniem migdałków, często z nalotami
- Znaczne powiększenie węzłów chłonnych, szczególnie kąta żuchwy i szyjnych tylnych
- Powiększenie wątroby i śledziony
Jakie zmiany skórne w EBV i kiedy występują?
Wysypka plamista / plamisto-grudkowa / pokrzywkowa, może wystąpić samoistnie,
ale NAJCZĘŚCIEJ po podaniu ANTYBIOTYKÓW (amoksycyliny/ampicyliny).
Co w bad lab w EBV?
atypowe limf
Jakie leczenie EBV?
TYLKO obj, obj ustępują w 2-4tyg.
unikaj wysiłku bo może pęknąć śledziona
Powikłania EBV (4)
- Zapalenie wątroby - zwykle bezobj
- Obturacja górnych dr odd -powiększenie migdałków i obrzęk śluzówki nosogardzieli.
- Powikłania neurologiczne i hematologiczne:
- drgawki, ZOMR, zapalenie mózgu, zespół Guillaina-Barrégo,
- małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna lub aplastyczna, neutropenia, pancytopenia. - Pęknięcie śledziony.
Gorączka trzydniowa: inna nazwa, przez co wywoływana
Rumień nagły
HHV-6 i 7
Obraz kliniczny gorączki 3dniowej
- Nagła wysoka gorączka (39-40°C), która trwa 3-5(!) dni a potem gwałtowny jej spadek
- Stan dziecka dobry
- mogą wystąpić drgawki gorączkowe, nieżyt gdo, powiększone ww chłonne, biegunka
Zmiany skórne w gorączce 3dniowej, lokalizacja i czas trwania
Po ustąpieniu gorączki: drobna, bladoróżowa, średnioplamista WYSYPKA, znika pod wpływem ucisku, nie pozostawia śladów, o charakterze wstępującym:
tułów(w mniejszym stopniu pośladki i kończyny)
ramiona, szyja, twarz
trwa 2 dni
Odra: jaka droga przenoszenia, jaka zakaźność i odporność?
- dr kropelkowa
- b. wysoka zakaźność 5 dni przed i 3 dni po wysypce
- przebycie ch daje trwała odporność
Co wywołuje odrę? jakie wrota? okres wylęgania?
Wywołuje ją Morbillivirus (RNA) z rodziny Paramyxoviridae
Wirus wnika do ustroju przez błony śluzowe dróg oddechowych
OKRES WYLĘGANIA: 10-12 dni
Jakie są obj zwiastunowe w odrze? (4)
- wysoka gorączka (>39°C),
- suchy, „szczekający” kaszel,
- zapalenie spojówek ze światłowstrętem i łzawieniem,
- nieżyt nosa.
Jaki obj patognomiczny w odrze?
- plamki Koplika (przy dolnych zębach przed i trzonowych)
- po nich wysypka (giną wraz z jej pojawieniem)
Jakie zmiany skórne w odrze?
- WYSYPKA gruboplamista, zlewna, żywoczerwona
- zstępująca: twarz->tułów i kończyny
- od 4. doby ustępowanie wysypki, skóra złuszcza się otrębiasto, pozostawia brunatne ślady.
Leczenie odry
tylko OBJ: pwgorączkowe i pwkaszlowe
Kiedy hospitalizujemy dziecko z odrą?
- zapalenie krtani - GKS,
- nadkażenia bakteryjne - antybiotyki,
- neuroinfekcje - ↓ ciśnienia śródczaszkowego (20% mannitol, deksametazon, furosemid).
Powikłania odry (6)
- podostre stwardniające zapalenie istoty białej mózgu (charakterystyczne dla tej ch) - zapalenie ucha środkowego, - ciężkie zapalenia płuc i oskrzelików, - podgłośniowe zapalenie krtani, - ostra skaza małopłytkowa, - odrowe zapalenie mózgu.
Świnka: jakie drogi przenoszenia, jaka zakaźność, jak często bezobjawowy przebieg, odporność po przechorowaniu?
- dr kropelkowa przez kontakt bezpośredni i pośredni
- zakaźność 7 dni przed i 9 dni po obrzęku ślinianek
- u 20-30%bezobj
- przebycie pozostawia trwałą odporność
Co wywołuje świnkę? Jakie są wrota zakażenia? Jaki okres wylęgania?
- Rubulavirus (RNA) z rodziny Paramyxoviridae
- bł śluzowe dr odd
- 12-25 dni (zwykle 16-18dni)
Obraz kliniczny świnki
Nagły początek - gorączka, ból głowy, ból mięśni (głównie szyi)
Obrzęk i bolesność jednej lub obu ślinianek przyusznych (60%) i niekiedy podżuchwowych (10% chorych). Zwykle ustępuje po tyg
Wirus ma powinowactwo do OUN:
- występują zmiany zap w pmr (40-60%),
- mogą wystąpić obj oponowe (1-10%).
Leczenie świnki
pwgorączkowe
nawadnianie
ZOMR: szpital
Powikłania świnki (4)
- ZOMR - najczęstsze powikłanie! (rzadziej zapalenie mózgu).
- Zap jądra i najądrza/jajnika (u 30-40% młodych mężczyzn i chłopców po okresie dojrzewania / u 7% kobiet i dziewcząt po okresie dojrzewania).
- Zap trzustki - typowe powikłanie świnki, łagodny przebieg.
- Głuchota
Różyczka: jakie drogi zakażenia, jaka zakaźność i jaki materiał zakaźny?
- dr kropelkowa, kontakt z materiałem zakaźnym, dr wertykalna
- zakaźność 7 dni przed i 5-7 dni po wysypce
- wydzielina jamy n-g, krew, kał, mocz
Przez co wywoływana jest różyczka? jakie są wrota zakażenia? Okres wylęgania?
- Rubivirus (RNA) z rodziny Togaviridae
- jama nosowo-gardłowa
- 14-21 dni (najczęściej 16-18 dni)
Jakie zmiany skórne w różyczce i co je poprzedza, czas trwania?
Powiększenie węzłów chłonnych potylicznych, karkowych, zausznych i szyjnych na dzień przed pojawieniem się wysypki.
WYSYPKA drobnoplamisto-grudkowa, bladoróżowa, żywoczerwona (drobnoplamista na tułowiu i kończynach - przypomina płonicę, średnioplamista na twarzy - przypomina odrę).
Zstępująca: twarz, tułów
Nasila się w dobę, utrzymuje kilka dni
Inne obj w różyczce (4) jaki przebieg?
- zap spojówek (BEZ światłowstrętu)
- zap gardła
- powiększenie śledziony
- plamki Forchheimera na podniebieniu
zwykle łagodny przebieg, T nie przekracza 38 stopni
Leczenie różyczki
tylko OBJ
w różyczkowym zap stawów: NLPZ
powikłania neuro i hemato wymagają szpitala
Powikłania różyczki (3)
- Zapalenie stawów
- Skaza małopłytkowa
- Rzadko zapalenie mózgu (objawy zazwyczaj w ciągu 7 dni od wystąpienia wysypki).
parwowir B19: jakie drogi zakażenia, jaka zakaźność, odporność po przechorowaniu
- dr kropelkowa i krew
- wir w wydzielinach dr odd 5-12 dni od zakażenia, ryzyko zakażenia domowego to 15-30%
- przechorowanie daje trwają odporność
parwowir B19: RNA czy DNA? okres wylęgania?
DNA
OKRES WYLĘGANIA zależy od patogenezy:
- 4-14 dni dla objawów związanych z wiremią,
- 16-28 dni dla objawów związanych z reakcją immunologiczną po zakażeniu (pacjent już nie jest zakaźny).
obraz kliniczny parwowir B19(6)
- zwykle RUMIEŃ ZAKAŹNY (ch. piąta/ch spoliczkowanego dziecka)
- zesp rękawiczek i skarpetek
- artropatie
- przemijający przełom aplastyczny
- aplazję czerwonokrwinkową
- nieimmunologiczny obrzęk płodu
rumień zakaźny: obraz kliniczny (jakie zmiany skórne i inne obj), na co trzeba uważać u kobiet w ciąży
Początkowo (4.-14. dzień od ekspozycji) niewysoka gorączka i lekka infekcja górnych dróg oddechowych.
Następnie (16.-18. dzień) zlewny, twardy, gruboplamisty rumień na policzkach o czerwonofiołkowym zabarwieniu
„spoliczkowane dziecko” / „rumień w kształcie motyla”.
Z kolei później WYSYPKA na tułowiu i kończynach, plamisto-grudkowa, zlewna, żywoczerwona, GIRLANDY. Charakter zstępujący
cionsza - niedokrwistość wewmaciczna u dziecka i poronienia
Leczenie parwowir B19
OBJ
a) Przełom aplastyczny - przetoczenie KKCz
b) Immunosupresja - przetaczanie Ig
c) Nieimmunologiczny obrzęk płodu: transfuzje dopłodowe krwi.
d) Zapalenie stawów - NLPZ.
Mięczak zakaźny: etiologia, epidemiologia i lokalizacja, transmisja
- poxvirus
- dzieci 1-5 rż i dorośli (? - prezka tu jest urwana, domyslam się, że o to chodzi )
- skóra rąk, twarzy, okolice narządów pł, błony śluzowe
- kontakt bezpośredni, odzież, zabawki; młodzieżi dorośli - STD
Mięczak zakaźny: obj i rokowanie, leczenie
- twarde, półprzezroczyste grudki 1-5mm, zapadnięte w środku, po nakłuciu wydobywa się z nich kaszkowata, perlista treść
- samoistnie znikają w 6-18 msc, bez blizn
- leczenie: tretynoina msc, wyciskanie manualne + r-r jodyny, krioterapia, laseroterapia
Zakażenia enterowir: co do nich należy?
to wir RNA z Picornaviridae:
- Coxsackie A i B,
- ECHO,
- Polio.
zakażenia Coxsackie i ECHO: kto choruje, jakie drogi zakażenia, co powodują
- dzieci <10r.z.
- dr fekalno-oralna, kropelkowa
- najczęstsza przyczyna wir ZOMR u dzieci
zakażenia Coxsackie i ECHO: jakie wrota zakażenia? okres wylęgania? do czego mają powinowactwo?
Wrota zakażenia stanowi śluzówka przewodu pokarmowego i jama nosowa.
OKRES WYLĘGANIA: 2-7 dni.
Szczególne powinowactwo do OUN, serca, wątroby, trzustki, płuc, skóry i błony śluzowej.
zakażenia Coxsackie i ECHO: postaci (8)
- Zakażenia OUN
- Zakażenia przewodu pokarmowego
- Zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
- Herpangina
- Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej - Coxsackie A16, entero A71 i A6
- Wysypki (plamki, grudki, pęcherzyki lub wybroczyny)
- Nagminna pleurodynia (choroba bornholmska) - zap mięśni międzyżebrowych i niekiedy opłucnej
- Ostre krwotoczne zap spojówek
Herpangina: obraz kliniczny
- ostre zap gardła z wysoką gorączką
- pęch a potem bolesne owrzodzenia w jamie ustnej
- ustrzymuje sie 3-6 dni, samoistnie znika
Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej: obraz kliniczny, zakaźność
- grypopodobne + T 39-40 -> po 1-2 dniach wysypka
- czerwone plamki -> pęch wypełnione surowiczą treścią (grube, śr 3-7mm) na dłoniach/stopach/jamie ustnej
- ustepuje sama w tydz. - l. objawowe
- b. wysoka zakaźność (90%)
Polio: co powoduje, jakie drogi zakażenia, jaka zakaźność
- ch. Heinego-Medina
- dr pokarmowa, kropelkowa
- zakaźne 2-4 dni dr kropelkową, 2-3 tyg kałem
Polio: wrota zakażenia, okres wylęgania i co atakuje?
- bł. śluzową pp
- 4-35 dni (7-14dni)
- rogi przednie RK (odc L i C), jj ruchowe PM, kom ruchowe kory, tówr siatkowaty, podwzgórze, PM, jj podkorowe, móżdżek)
Polio: obraz kliniczny (postacie) (4)
- bezobj (90-95% przypadków)
- Zakażenie poronne - łagodna ch gorączkowa, brak zmian pmr, następuje całk wyzdrowienie
- Postać nieporażenna (OPONOWA) - aseptyczne ZOMR z gorączką i światłowstrętem, bóle mięśni, ob oponowe i osłabienie odruchów
- Postać porażenna- obj ZOMR oraz dodatkowo porażenie mięśni szkieletowych, asymetryczne porażenie wiotkie, głównie nóg, bez zab czucia,
groźna postać - porażenie mięśni oddechowych.
Którą szczepionkę preferujemy w polio?
IPV (nie OPV=doustna)
WZWB: obj
- zwykle bezobj (u 70% bez żółtaczki)
- obj dyspeptyczne
- w fazie ostrej czasem zesp Gianottiego-Crostiego (wysypka pamisto-grudkowa)
- czasem powiekszenie wątroby, śledziony, węzłów obw
Kiedy zap przewlekłe WZWB u dzieci i jak często?
> 6msc, częsciej niż u dorosłych (70-95% dzieci)
u ilu dzieci ostra nwd wątroby?
1-3%
jakie są powikłania WZWB? (4)
- marskość wątroby
- pierwotny rak wątrobowokomórkowy
- KZN
- zespół nerczycowy (częściej u dzieci)
