Infekcje odd u dzieci Flashcards
Ostre zap oskrzeli: definicja
Kaszel trwający od kilku dni do 3 tygodni, któremu mogą towarzyszyć zmiany osłuchowe
Kiedy chorujemy na zap oskrzeli?
jesień/zima, wiek szkolny
Etiologia zap oskrzeli: najczęstsza i ta rzadsza
90% wir: RSV, grypy, paragrypy, adenowir, rhinowir
10% bakt atypowe: M. pneumoniae, Ch. pneumoniae B. pertussis
Patogeneza zap oskrzeli (4)
mediatory stanu zap->obrzęk śluzówki->martwica i złuszczenie nabł->uszkodzenie rzęsek i nadprodukcja śluzu
Czym poprzedzone są obj w zap oskrzeli?
- nieżytem górnych dróg oddechowych
- stanem podgorączkowym
- uczuciem rozbicia
Jakie obj w zap oskrzeli (4)
- Suchy, męczący kaszel przechodzący w wilgotny
- Duszność u niemowląt (obrzęk śluzówek, wydzielina i skurcz oskrzeli)
- Ból w klp (starsze dzieci, spowodowany nasilonym kaszlem)
- Osłuchowo: szmer odd zaostrzony, świsty/furczenia (ustępują samoistnie po 2tyg)
Rozpoznanie zap oskrzeli?
na podstawie obj
Kiedy możemy myśleć o nadkażeniu bakt w zap oskrzeli?
U dzieci w wieku poniżej 2 lat utrzymywanie się produktywnego kaszlu
(niewykazującego tendencji do zmniejszania się) trwającego powyżej 4 tyg. od początku ostrej infekcji
Z czym różnicujemy zap oskrzeli i co go odróżnia?
- zap płuc
- Występują wtedy dodatkowo:
ogniskowe zmiany osłuchowe
tachykardia
tachypnoë
gorączka
Kiedy mówimy o nawracającym zap oskrzeli?
- co najmniej 4 razy w roku
- może doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu transportu śluzowo-rzęskowego (pełna regeneracja nabłonka trwa od 6 tygodni do 3 miesięcy).
Kiedy mówimy o przewlekłym zap oskrzeli?
- produktywny kaszel przez ponad 8 tygodni
Dgn różnicowa przewlekłego/nawracającego zap oskrzeli (6)
- astma
- mukowiscydoza
- dyskineza rzęsek
- przewlekłe zapalenie zatok
- ciało obce
- gruźlica
Leczenie zap oskrzeli: ogólnie
1) Leki przeciwkaszlowe i mukoaktywne
2) Antybiotyki
3) Pwwir
4) Leki rozszerzające oskrzela
5) Tlenoterapia
6) Hipertoniczny roztwór chlorku sodu w nebulizacji
Leki przeciwkaszlowe i mukoaktywne w zap oskrzeli
- pwkaszlowe w skrajnych przypadkach (jak bajokowi przeszkadza kaszel to daj mu miód pół h przed snem >1r.z.)
- rozważ lewodropropizynę (działa obw, bezpieczniejsza)
- przy produktywnym kaszlu: mukolityki (erdosteina)
Antybiotyki w zap oskrzeli
NIE SĄ ZALECANE
Można rozważyć, gdy czas trwania kaszlu przekracza 14 dni, gdy udokumentowano ekspozycję na krztusiec lub stwierdzana jest epidemia tej choroby (ogranicza transmisję zakażenia)
zwykle makrolidy
U dzieci <5 lat z produktywnym kaszlem >4 tygodni, który nie maleje i po wykluczeniu innych przyczyn można rozważyć podanie antybiotyku:
- amoksycylina z kwasem klawulanowym
lub makrolid przez 10-14 dni (ew. dłużej).
Leki pwwir w zap oskrzeli
w grypie:
- amantadyna, rimantadyna
- inhibitory neuroaminidazy: zanamiwir - niedostępny w Polsce; oseltamiwir
Oseltamiwir - u dorosłych i u dzieci powyżej 40 kg:
- terapeutycznie przez 5 dni w dawce 2x75 mg/dobę (leczenie rozpocząć do 48 h od wystąpienia pierwszych objawów),
- nie jest zarejestrowany u dzieci poniżej 1. roku życia do stosowania profilaktycznego.
Leki rozszerzające oskrzela w zap oskrzeli
Zastosowanie β2 mimetyków lub cholinolityków jedynie u pacjentów ze stwierdzoną obturacją dróg oddechowych i świstami.
Nie stosuj rutynowo!
Tlenoterapia w zap oskrzeli
Główny element leczenia szpitalnego.
Wskazana, gdy poziom SpO2 zmniejsza się poniżej 90%, utrzymywana aż do stabilizacji poziomu (optymalnie: SpO2 ≥ 94%) oraz ustąpienia widocznych zaburzeń oddechowych i trudności w karmieniu
Hipertoniczny roztwór chlorku sodu w nebulizacji w zap oskrzeli
3% NaCl
Ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych (rozcieńczanie wydzieliny i zmniejszenie obrzęku błony śluzowej).
Teraz nie rutynowo, raczej w szpitalnym leczeniu zap oskrzelików!
Profilaktyka zap oskrzeli
- higiena
- izolacja domowa dzieci z gorączką
- szczepienia pw grypie u dzieci >6msc
Zap oskrzelików: definicja
Najczęstsza postać zakażenia dolnych dr odd u niemowląt i dzieci do 2. roku życia, głównie 3.-6. miesiąc życia!
Etiologia zap oskrzelików
50-80% RSV
inne wir: hMPV, grypy, paragrypy, rhinowirusy, adenowirusy
rzadziej M. pneumoniae
Patogeneza zap oskrzelików
obrzęk → przekrwienie → martwica → złuszczenie → obturacja.
+nacieki zap w śródmiąższu i okolicy okołooskrzlowej
+ogniska niedodmy i rozedmy
+spadek łaknienia i utrata wody przez tachypnoe prowadzi do gęstej wydzieliny i czopów śluzowych
Obj zap oskrzelików
Po 1–2 dniach zap GDO (niekiedy z gorączką) gwałtowne pogorszenie obrazu klinicznego:
- duszność wydechowa z zaciąganiem międzyżebrzy
- tachypnoë z postękiwaniem i świszczącym oddechem
- kaszel
- osłuchowo: trzeszczenia/świsty/wydłużony wydech
Jakie obj w cięzkim zap oskrzelików?
- trudności w karmieniu i odwodnienie,
- bezdechy i hipoksemia,
- sinica.
Rozpoznanie zap oskrzelików
obj RTG (tylko w długiej/ciężkiej ch): rozedma, niedodma, okołooskrzelowe nacieki
Leczenie zap oskrzelików (8)
1) Oczyszczanie nosa
2) Nawilżanie pomieszczenia
3) Uniesienie klatki piersiowej pod kątem 30-40 stopni
4) Karmienie przez zgłębnik, gdy występują trudności z jedzeniem
5) Inhalacje z 3% roztworu NaCl
6) Nawadnianie
7) Tlen (przy saturacji poniżej 90–92%).
8) Antybiotyki (podejrzenie bakt)
WSK do hospitalizacji dziecka z zap oskrzelików (4)
- bezdechy - obserwowane lub w wywiadzie
- stałe utrzymywanie się saturacji <90%
- niewystarczająca podaż płynów doustnie (50-75% zwykłej objętości)
- ciężkie zab odd - stękanie, znacznie nasilone wciąganie ścian klatki piersiowej, przyspieszenie oddechów >70/min
Zap płuc: co zajmuje?
pęcherzyki
tkankę śródmiąższową
oskrzeliki i drobne oskrzela
Definicja zap płuc
przebieg z gorączką, obj z ukł odd, naciekiem zap
co najczęsciej wywołuje pozaszpitalne zap płuc?
dwoinka zapalenia płuc (S. pneumoniae)
Jakie patogeny wywołują zap płuc u noworodków do 21 dnia życia? (4)
GBS
Enterobacteriaceae
L. monocytogenes
CMV
Jakie patogeny wywołują zap płuc u dzieci 3tydz-3msc? (6)
Ch. trachomatis RSV paragrypa S. pneumoniae B. pertussis S. aures
Jakie patogeny wywołują zap płuc u dzieci 4msc-4r.z.? (9)
WIRUSY ! - RSV/grypa/paragrypa/adenowir/rhinowir
S. pneumoniae
H.i
rzadziej Mycoplasma i Chlamydophila
Jakie patogeny wywołują zap płuc u dzieci od 5r.z.? (3)
S. pneumoniae
M. pneumoniae
Ch. pneumoniae
Patogeneza zap płuc
- mikroaspiracje treści z górnych dróg oddechowych
- zachłyśnięcie
- zakażenie wziewne
Obj w bakt zap płuc (5)
- wysoka gorączka / dreszcze,
- bóle w klp / bóle brzucha,
- osłuchowo: rzężenia / trzeszczenia / szmer oskrzelowy / stłumienie wypuku / wzmożenie drżenia głosowego
-duszność, tachypnoe
>60/min u dzieci poniżej 2. miesiąca,
>50/min u dzieci w wieku 2-12 miesięcy,
>40/min u dzieci powyżej 12. miesiąca,
-kaszel (suchy->produktywny)
Obj w atypowym/wir zap płuc
- gorączka < 38,5°C
- suchy kaszel / świszczący oddech
- bóle głowy
Rozpoznanie zap płuc
- obj
- CRP [<20 mg/l raczej wir, >100 mg/l bakt]
- prokalcytonina [zwiększona raczej bakt]
- RTG (nie zaleca się gdy nie ma wsk do hospitalizacji)
Co widać w RTG w zap płuc?
-widoczne zacienienia miąższowe o charakterze typowym dla etiologii:
a) pneumokoki: lity naciek segmentu/płata
b) gronkowce: wieloogniskowe, tworzą
ropnie z samoistną odmą opłucnową
c) K.pneumoniae: płaty górne (P), często
rozpad i ropnie
- zmiany pęcherzykowe są częściej widoczne w zakażeniu bakteryjnym,
a śródmiąższowe -> wirusowym / atypowym.
Różnicowanie zap płuc (6)
- ch GDO,
- zap oskrzelików,
- nwd krążenia,
- ch śródmiąższowymi,
- zatorowością płucną (rzadką u dzieci)
- guzami
Leczenie zap płuc
- łagodzenie kaszlu (nie leki wykrztuśne, przy silnych obj butamirat na noc)
- nawadnianie
- tlenoterapia (szpital)
- antybiotyk
Jaki antybiotyk używa się do 21dż. w zap płuc?
ampicylina z AG
Jaki antybiotyk używa się między 3tyg. życia a 3msc z. w zap płuc?
amoksycylina/cefuroksym LUB amoksycylina z klawulanianem
cięzki przebieg: cs IIIgen z kloksacyliną
przy ? etiologii atypowej: makrolid
Jaki antybiotyk używa się między 4msc ż a 4r.z. w zap płuc?
dobry stan: brak
nasilone obj: amoksycylina
Jaki antybiotyk używa się od 5r.z. w zap płuc?
amoksy lub makrolid
cięzki przbieg/szpital: b-laktamowy z makrolidem
Leczenie GBS
ampicylina+gentamycyna
zwykle pierwsze 3tyg. życia, najczęstszy u noworodków, ciężki przebieg, duża śmiertelność!!!
Leczenie S. pneumoniae w zap płuc
amoksy 75-90 mh/kg/d
cefuroksym
przez 7-10dni
najczęstszy bakt czyn etiologiczny!
Leczenie S. aureus w zap płuc
Amoksycylina + kwas klawulanowy
u młodszych dzieci, niemowlęta, mukowiscydoza
Leczenie bakt G(-) w zap płuc
cs III gen+AG
[H.i (często w mukowiscydozie), K.pneumoniae, P. aeruginosa]
Leczenie bakt atypowych w zap płuc
Mycoplasma, Chlamydia, Legionella
makrolidy:
-klarytromycyna 10-14dni
-azytromycyna 5dni
[legionella do 21dni!]
jaki charakterystyczny obj w chlamydiowym zap płuc?
zap spojówek
Leczenie grzybiczego zap płuc (P.jiroveci)
kotrimoksazol LUB pentamidyna LUB atowakwon
Charakterystyka pneumocystozy
- do 4 r.z.
- u dzieci z obniżoną odp obj, u reszty raczej bezobj
- typowy obj: pienista wydzielina w ustach
Dgn pneumocystozy
-wykazanie obecności cyst/trofozoitów w obrazie mikroskopii fluorescencyjnej
lub
wykazanie antygenu metodą if w wydzielinie z dr odd
- sondy genetyczne (PCR)
- RTG: mleczna szyba
WSK do hospitalizacji w zap płuc (11)
- ciężki stan ogólny, odwodnienie
- zawsze < 6. miesiąca życia
- saturacja < 92 %
- tachypnoë:
*niemowlęta >70/min, trudności w
karmieniu i duszność
*starsze >50/min i duszność - nwd krążeniowo-oddechowa
- rozległe zmiany w RTG (>1 płat)
- ropień płuca, płyn w opłucnej
- współistniejące ch przewlekłe (cukrzyca, n, niedobory odporności, ch nerek, ch wątroby)
- granulocytopenia
- objawy neurologiczne (zab świadomości, drgawki)
- wsk społeczne
