HC.3 - Fysiologische veranderingen in de zwangerschap en postpartum Flashcards
Q: Wat zijn de vier belangrijkste hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap?
- Verhoogde productie van hCG, oestrogenen, progesteron en prolactine.
- Hypertrofie van lactotrope cellen in de hypofyse.
- Schildklierstimulatie door hCG.
- Stijging van cortisolspiegels door CRH van de placenta.
Q: Wat is de functie van de placenta als endocrien orgaan?
- Productie van hormonen zoals hCG, progesteron, oestrogenen, en hPL.
- Regulatie van foetale groei en ontwikkeling.
- Immunomodulatie om afstoting van de foetus te voorkomen.
Q: Wat is de rol van hCG tijdens de zwangerschap?
- Stimuleert het corpus luteum om progesteron te produceren.
- Ondersteunt de implantatie en vroege ontwikkeling van de zwangerschap.
- Heeft schildklierstimulerende activiteit.
Q: Wat is de luteo-placentaire shift?
De overgang waarbij de placenta na 9 weken de belangrijkste producent van progesteron wordt in plaats van het corpus luteum.
Q: Wat is de rol van progesteron tijdens de zwangerschap?
- Remt uteruscontracties.
- Onderhoudt het endometrium.
- Onderdrukt het maternale immuunsysteem om afstoting van de foetus te voorkomen.
Q: Hoe beïnvloedt de zwangerschap de hypofyse?
- Hypertrofie door oestrogeenstimulatie.
- Verhoogde productie van prolactine (tot 10-voudige stijging).
Q: Hoe beïnvloedt hCG de schildklierfunctie?
- hCG heeft een TSH-achtige werking en kan leiden tot lichte hyperthyreoïdie in het eerste trimester.
- Verhoogde oestrogeenproductie stimuleert TBG, wat leidt tot verhoogde schildklierhormoonspiegels zonder klinische hyperthyreoïdie.
Q: Welke endocriene veranderingen initiëren de bevalling?
- Toename van foetale corticosteroïden stimuleert prostaglandinesynthese in de placenta.
- Veranderingen in de progesteron/oestrogeen-balans verhogen de gevoeligheid van het myometrium voor contracties.
- Stijging van oxytocinereceptoren en gap junctions in de uterus.
Q: Wat is de rol van prostaglandines tijdens de bevalling?
- Priming van de cervix.
- Stimuleren van uteruscontracties.
Q: Welke hormonen zijn essentieel voor lactatie?
- Prolactine: Stimuleert melkproductie.
- Oxytocine: Zorgt voor de toeschietreflex.
Q: Wat gebeurt er hormonalerwijs postpartum om lactatie te starten?
- Daling van oestrogeen- en progesteronspiegels na de bevalling.
- Relatieve stijging van prolactine stimuleert melkproductie.
Q: Wat is lactatie-amenorroe?
Relatieve hyperprolactinemie onderdrukt GnRH en daarmee ovulatie.
Q: Wat is Sheehan-syndroom?
Hypofyse-infarct veroorzaakt door postpartumhemorragie, wat leidt tot uitval van hypofysehormonen.
Q: Wat is de invloed van borstvoeding op de menstruele cyclus?
Hyperprolactinemie onderdrukt GnRH, wat anovulatie en amenorroe veroorzaakt.
Q: Wat gebeurt er met hormonale niveaus postpartum?
- Snelle daling van oestrogenen en progesteron na de geboorte van de placenta.
- Relatieve hyperprolactinemie stimuleert lactatie.
Q: Wat is de rol van humaan placentair lactogeen (hPL)?
- Verhoogt lipolyse en vrije vetzuurspiegels voor foetale energievoorziening.
- Vermindert maternale insulinegevoeligheid om glucose beschikbaar te stellen voor de foetus.
Q: Wat zijn de gevolgen van chronische stress tijdens de zwangerschap?
- Dysregulatie van de HPA-as.
- Mogelijke impact op de foetale hersenontwikkeling en verhoogde kans op ontwikkelingsstoornissen.
Q: Hoe verandert cortisol tijdens de zwangerschap?
- Placentale CRH stimuleert de bijnieren, wat leidt tot verhoogde cortisolspiegels.
- Cortisol speelt een rol bij foetale longrijping en metabolisme.
Q: Wat zijn complicaties bij hypofysepathologie tijdens zwangerschap?
- Hypofyse-infarct (Sheehan-syndroom) bij ernstige postpartumhemorragie.
- Tekort aan hypofysehormonen kan leiden tot lactatieproblemen en secundaire amenorroe.
Q: Wat is het management van zwangerschapsdiabetes?
- Dieet- en leefstijlaanpassingen.
- Bloedglucosemonitoring.
- Insuline indien nodig.
Q: Hoe wordt zwangerschapsdiabetes gediagnosticeerd?
Glucosetolerantietest (GTT) in het tweede trimester.
Q: Wat is de invloed van zwangerschap op insulinegevoeligheid?
- Verminderde insulinegevoeligheid door placentale hormonen zoals hPL, cortisol en progesteron.
- Dit kan leiden tot zwangerschapsdiabetes (GDM) bij predispositie.
Q: Wat zijn de gevolgen van onbehandelde hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap?
- Verhoogd risico op miskraam, vroeggeboorte, en IUGR.
- Negatieve invloed op foetale neurologische ontwikkeling.
Q: Wat is de rol van jodium tijdens de zwangerschap?
- Verhoogde behoefte door verhoogde schildklieractiviteit.
- Essentieel voor normale foetale hersenontwikkeling.
- Tekort kan leiden tot congenitale hypothyreoïdie of cretinisme.
