HC.3 - Fysiologische veranderingen in de zwangerschap en postpartum

Question 1

Q: Wat zijn de vier belangrijkste hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap?

Answer 1

1. Verhoogde productie van hCG, oestrogenen, progesteron en prolactine.
2. Hypertrofie van lactotrope cellen in de hypofyse.
3. Schildklierstimulatie door hCG.
4. Stijging van cortisolspiegels door CRH van de placenta.

Question 2

Q: Wat is de functie van de placenta als endocrien orgaan?

Answer 2

• Productie van hormonen zoals hCG, progesteron, oestrogenen, en hPL.
• Regulatie van foetale groei en ontwikkeling.
• Immunomodulatie om afstoting van de foetus te voorkomen.

Question 3

Q: Wat is de rol van hCG tijdens de zwangerschap?

Answer 3

• Stimuleert het corpus luteum om progesteron te produceren.
• Ondersteunt de implantatie en vroege ontwikkeling van de zwangerschap.
• Heeft schildklierstimulerende activiteit.

Question 4

Q: Wat is de luteo-placentaire shift?

Answer 4

De overgang waarbij de placenta na 9 weken de belangrijkste producent van progesteron wordt in plaats van het corpus luteum.

Question 5

Q: Wat is de rol van progesteron tijdens de zwangerschap?

Answer 5

• Remt uteruscontracties.
• Onderhoudt het endometrium.
• Onderdrukt het maternale immuunsysteem om afstoting van de foetus te voorkomen.

Question 6

Q: Hoe beïnvloedt de zwangerschap de hypofyse?

Answer 6

• Hypertrofie door oestrogeenstimulatie.
• Verhoogde productie van prolactine (tot 10-voudige stijging).

Question 7

Q: Hoe beïnvloedt hCG de schildklierfunctie?

Answer 7

• hCG heeft een TSH-achtige werking en kan leiden tot lichte hyperthyreoïdie in het eerste trimester.
• Verhoogde oestrogeenproductie stimuleert TBG, wat leidt tot verhoogde schildklierhormoonspiegels zonder klinische hyperthyreoïdie.

Question 8

Q: Welke endocriene veranderingen initiëren de bevalling?

Answer 8

• Toename van foetale corticosteroïden stimuleert prostaglandinesynthese in de placenta.
• Veranderingen in de progesteron/oestrogeen-balans verhogen de gevoeligheid van het myometrium voor contracties.
• Stijging van oxytocinereceptoren en gap junctions in de uterus.

Question 9

Q: Wat is de rol van prostaglandines tijdens de bevalling?

Answer 9

• Priming van de cervix.
• Stimuleren van uteruscontracties.

Question 10

Q: Welke hormonen zijn essentieel voor lactatie?

Answer 10

• Prolactine: Stimuleert melkproductie.
• Oxytocine: Zorgt voor de toeschietreflex.

Question 11

Q: Wat gebeurt er hormonalerwijs postpartum om lactatie te starten?

Answer 11

• Daling van oestrogeen- en progesteronspiegels na de bevalling.
• Relatieve stijging van prolactine stimuleert melkproductie.

Question 12

Q: Wat is lactatie-amenorroe?

Answer 12

Relatieve hyperprolactinemie onderdrukt GnRH en daarmee ovulatie.

Question 13

Q: Wat is Sheehan-syndroom?

Answer 13

Hypofyse-infarct veroorzaakt door postpartumhemorragie, wat leidt tot uitval van hypofysehormonen.

Question 14

Q: Wat is de invloed van borstvoeding op de menstruele cyclus?

Answer 14

Hyperprolactinemie onderdrukt GnRH, wat anovulatie en amenorroe veroorzaakt.

Question 15

Q: Wat gebeurt er met hormonale niveaus postpartum?

Answer 15

• Snelle daling van oestrogenen en progesteron na de geboorte van de placenta.
• Relatieve hyperprolactinemie stimuleert lactatie.

Question 16

Q: Wat is de rol van humaan placentair lactogeen (hPL)?

Answer 16

• Verhoogt lipolyse en vrije vetzuurspiegels voor foetale energievoorziening.
• Vermindert maternale insulinegevoeligheid om glucose beschikbaar te stellen voor de foetus.

Question 17

Q: Wat zijn de gevolgen van chronische stress tijdens de zwangerschap?

Answer 17

• Dysregulatie van de HPA-as.
• Mogelijke impact op de foetale hersenontwikkeling en verhoogde kans op ontwikkelingsstoornissen.

Question 18

Q: Hoe verandert cortisol tijdens de zwangerschap?

Answer 18

• Placentale CRH stimuleert de bijnieren, wat leidt tot verhoogde cortisolspiegels.
• Cortisol speelt een rol bij foetale longrijping en metabolisme.

Question 19

Q: Wat zijn complicaties bij hypofysepathologie tijdens zwangerschap?

Answer 19

• Hypofyse-infarct (Sheehan-syndroom) bij ernstige postpartumhemorragie.
• Tekort aan hypofysehormonen kan leiden tot lactatieproblemen en secundaire amenorroe.

Question 20

Q: Wat is het management van zwangerschapsdiabetes?

Answer 20

1. Dieet- en leefstijlaanpassingen.
2. Bloedglucosemonitoring.
3. Insuline indien nodig.

Question 21

Q: Hoe wordt zwangerschapsdiabetes gediagnosticeerd?

Answer 21

Glucosetolerantietest (GTT) in het tweede trimester.

Question 22

Q: Wat is de invloed van zwangerschap op insulinegevoeligheid?

Answer 22

• Verminderde insulinegevoeligheid door placentale hormonen zoals hPL, cortisol en progesteron.
• Dit kan leiden tot zwangerschapsdiabetes (GDM) bij predispositie.

Question 23

Q: Wat zijn de gevolgen van onbehandelde hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap?

Answer 23

• Verhoogd risico op miskraam, vroeggeboorte, en IUGR.
• Negatieve invloed op foetale neurologische ontwikkeling.

Question 24

Q: Wat is de rol van jodium tijdens de zwangerschap?

Answer 24

• Verhoogde behoefte door verhoogde schildklieractiviteit.
• Essentieel voor normale foetale hersenontwikkeling.
• Tekort kan leiden tot congenitale hypothyreoïdie of cretinisme.

Question 25

Q: Hoe verandert de schildklierfunctie tijdens de zwangerschap?

Answer 25

• Verhoogde productie van schildklierhormonen door hCG (licht TSH-verlagend effect).
• Verhoogde productie van thyroxinebindend globuline (TBG) door oestrogeen.
• Totale T3 en T4 stijgen, terwijl vrije T3 en T4 binnen normale grenzen blijven.

Question 26

Q: Wat is de hormonale regulatie van lactatie?

Answer 26

A: Lactatie wordt gereguleerd door een interactie van hormonen die melkproductie en -afgifte stimuleren. Deze hormonen worden geactiveerd door het zuigen van de baby aan de tepel, wat neurale en endocriene reacties triggert.

Question 27

Q: Wat zijn de 4 belangrijkste endocriene factoren die betrokken zijn bij lactatie?

Answer 27

1. Prolactine: Stimuleert de melkproductie in de alveolaire cellen van de borstklier.
2. Oxytocine: Zorgt voor de toeschietreflex door contracties van de myo-epitheliale cellen.
3. Oestrogenen: Bevorderen de ontwikkeling van het klierweefsel tijdens de zwangerschap.
4. Progesteron: Remt melkafscheiding tijdens de zwangerschap, maar de daling na de bevalling maakt melkproductie mogelijk.

Question 28

Q: Hoe beïnvloedt zuigreflex de hormonale regulatie van lactatie?

Answer 28

A: Het zuigen van de baby stimuleert de hypothalamus, wat leidt tot:
- Verhoogde prolactinesecretie voor melkproductie.
- Vrijgifte van oxytocine voor melkafgifte.