HC 9.5: Botsende waarden? Lijden en sterven in een multiculturele samenleving Flashcards
twee omschrijvingen van cultuur:
- klassieke antropologische omschrijving: gedeelde normen en waarden in een groep
- individuele psychologische omschrijving: geheel van betekenissen dat een individu oriënteert op de werkelijkheid waarin hij/zij leeft
kenmerken van een IK cultuur:
- slecht nieuws direct zeggen
- fouten toegeven (bekennen kan eervol zijn)
- zwakke sociale banden
- eigen invulling van regels
- sociale status verworven
- nadruk op vooruitgang
kenmerken van een WIJ cultuur:
- slecht nieuw inkleden
- fouten toedekken (ontkennen kan eervol zijn)
- sterke sociale banden
- duidelijke regels
- sociale status door geboorte
- nadruk op tradities
twee manieren waarop allochtonen benaderd worden in de nederlandse samenleving:
- cultuur relativistisch
- culturalistisch
cultuur relativistische benadering:
- de cultuur van de allochtoon is wel anders dan de cultuur van de autochtoon, maar daarom niet minder. er is slechts verschil in perspectief
- in beginsel dienen autochtonen en allochtonen elkaars cultuur daarom te respecteren, naar elkaar te luisteren en met elkaar in debat te gaan
culturalistische benadering:
- allochtonen dienen zich aan onze ‘Nederlandse’ cultuur aan te passen
- autochtonen mogen allochtonen naar Nederlandse maatstaven beoordelen
cultuurverschillen leiden tot wederzijds onbegrip, de oorzaak daarvan is het etnocentrisme:
Etnocentrisme is het meten en beoordelen van de ene cultuur door de andere cultuur.
etnocentrische reflex:
- iedereen vindt zijn eigen normen, waarden en opvattingen (per definitie) de beste (= etnocentrisme)
- vanuit deze overtuiging beoordeelt hij/zij anderen
- dat heeft tot gevolg dat iedereen de normen en waarden van anderen die van de zijne/hare verschillen minder goed vindt, ouderwets, minderwaardig of afkeuringswaardig
die etnocentrische reflex gebeurt (onbewust) reflexmatig, zowel bij autochtonen als bij allochtonen. etnocentrisme is dus de (onbewuste) oorzaak van discriminatie en racisme.
definitie cultuursensitiviteit:
- er is sprake van cultuursensitieve zorg wanneer de zorgverlener zoekt naar een goede afstemming met elke unieke patiënt
- het bewustzijn en de bereidheid om een zelfreflectief proces aan te gaan is de belangrijkste pijler in deze zoektocht.
cultuursensitieve zorg:
- zorgverleners krijgen steeds vaker te maken met migranten die zorg nodig hebben.
- culturele en religieuze opvattingen over ziekte en sterven spelen dan een belangrijke rol en kunnen botsen met de opvattingen van de zorgverlener
kenmerken van de westerse cultuur:
- individualistisch
- directe communicatie
- focus op de autonomie
- realistisch blijven rondom ziekte
- voorkeur voor kwaliteit van leven
- zo comfortabel mogelijk de dood tegemoet treden
- euthanasie kan soms
kenmerken van een niet-westerse cultuur:
- collectivistisch
- indirecte communicatie
- grote betrokkenheid familie
- hoop houden, optimistisch blijven en doorbehandelen
- voorkeur voor zo lang mogelijk leven
- zo helder mogelijk de dood tegemoet treden
- euthanasie is verboden
rouwproces is vaak langer bij niet-westerse culturen dan bij westerse culturen. en ook het komen tot overeenstemmingen over behandelingen en wanneer te stoppen, duren langer en zijn moeilijker. er moet namelijk ook heel veel rekening worden gehouden met de familie van de patiënt.
uitdagingen die vaak voorkomen (wanneer je als zorgverlener contact hebt met mensen van niet-westerse achtergrond):
- slecht nieuws gesprek
- maximaal behandelen dus geen behandeling staken
- hoop houden
- geen morfine en niet sederen
- infuus en sondevoeding
- geen DNR/DNI beleid
- bezoek in grote aantallen
- behoefte aan religieuze rituelen en begeleiding
- hospice is nog steeds taboe
- beleven van de ziekte als straf, beproeving, loutering
