HC 13.6: Het gebruik van viro-immunotherapie voor behandeling van pancreas tumoren Flashcards
wat is een oncolytisch virus?
een virus dat kanker cellen doodt
wat is een oncogeen virus?
een virus dat kanker veroorzaakt
kanker is…
- ongewone celgroei veroorzaakt door genetische mutaties
- en door een blokkade van het immuunsysteem wordt de kanker niet aangevallen/opgeruimd
- de tumor groeit en verspreidt zich door het lichaam via het lymfestelsel en de bloedsomloop
–> en om ongecontroleerd door te kunnen groeien (proliferatie), hebben tumor cellen hun antivirale immuniteit opgegeven
wat is een virus?
- een bolletje eiwit met daarin genetisch materiaal
- er circuleren duizenden virussen om ons heen
- en maar een heel klein percentage van al die virussen veroorzaakt ziekte
principe van de werking van een oncolytisch virus:
- normale cellen hebben een antivirale afweer die voorkomt dat het virus vermeerderd
- maar tumorcellen hebben die antivirale afweer niet
- en daarom kunnen die oncolytische virussen in tumorcellen vermeerderen
wat gebeurt er met een oncolytisch virus in normale cellen en in kankercellen?
- in normale cellen, wordt het virus opgeruimd
- in de kankercel werkt die afweer niet en dus gaat het virus zich vermenigvuldigen in alleen de kankercellen
- en uiteindelijk sterft de kankercel en klapt hij uit elkaar, waardoor het virus vrij komt
- bijkomend voordeel is dat doordat die cel uit elkaar klapt en er dus ook allerlei tumor antigenen vrijkomen, het immuunsysteem geactiveerd wordt en ook in de omgeving van de tumor
- dus hoewel de omgeving van de tumor er meestal voor zorgt dat het immuunsysteem er niet bij kan komen, wordt nu heel erg geactiveerd waardoor het immuunsysteem er wel bij kan en andere kankercellen in het lichaam kan doden
–> we noemen het daarom dus ook niet alleen oncolytische virus therapie, maar oncolytische virus IMMUNO therapie, omdat het immuunsysteem dus ook in actie komt
wat is dus een oncolytisch virus?
- een virus dat specifiek tumorcellen lyseert en anti-tumor immuniteit opwekt
- het gaat meestal om natuurlijk voorkomende of genetisch gemodificeerde virussen
- ze hebben dus een specifieke targeting op de kankercellen, gebaseerd op die aangeboren afweer die afwezig is in tumorcellen. maar het kan ook heel specifiek zijn op een bepaalde receptor die op de kankercel voorkomt, en dat dat dus de target is
- het anti-tumor effect wat het oncolytische virus heeft:
- directe oncolyse
- niet-speficieke immuun stimulatie
- en het aantrekken van cytotoxische T-cellen
een oncolytisch virus veroorzaakt een acute infectie. het is dus niet een virus wat in het lichaam blijft, het lichaam ruimt het vanzelf op. je hebt dus ook geen vaccin of anti-virale therapie nodig, want het virus verlaat vanzelf het lichaam.
- het is dus niet een virus dat zich inbouwt in het genoom van de gastheer
- en ook niet een virus dat muteert naar ‘gevaarlijke mutanten’
voorbeelden van virussen die gebruikt worden als oncolytisch virus:
het zijn dus natuurlijk voorkomende virussen of genetisch gemodificeerde virussen:
- adenovirussen
- paramyxovirussen (Newcastle Disease Virus, mazelen)
- Reovirus
- Vesiculair Stomatitis Virus (VSV)
- influenza virus
- vaccinia virus
- etc. etc.
we gebruiken dus virussen die niet te pathogeen en te gevaarlijk zijn voor de mens
waarom worden virussen zoals Ebola, HIV en Hepatitis niet gebruikt als oncolytisch virus?
deze virussen incorpereren/ wordne ingebouwd in het genoom.
en dat willen we niet, omdat we dan problemen op de lange termijn krijgen.
daarnaast zijn ze te pathogeen voor de mens, en dus te gevaarlijk.
eisen voor veiligheid van oncolytische virussen:
- veilig voor patiënt: niet ziekteverwekkend
- veilig voor omgeving van patiënt: veilig voor mens en dier in de omgeving
eisen voor effectiviteit van oncolytische virussen:
het moet effectief zijn, dus:
- het moet oncolyse van tumorcellen veroorzaken
- en het moet dat immuunsysteem activeren, dus het induceert of verhoogt de anti-tumor immuun respons van de patiënt
het ‘niet inbouwen in het genoom’ in niet een eis, het is een eigenschap van een oncolytisch virus.
verbetering van veiligheid en effectiviteit:
- door het virus iets te verzwakken, waardoor het virus niet ziekmakend is
- of je gebruikt virussen met een andere ‘host range’, wat wil zeggen dat je een virus gebruikt wat dieren wel ziek maakt, maar mensen niet. je gebruikt dan dus animale virussen die geen ziekte veroorzaken bij de mens
- je kan de effectiviteit verhogen, door een virus te geven die niet meer ziekmakend is, maar wel een virus dat harder om zich heen kan slaan
- je kan ook in die virussen genen inbouwen die het immuunsysteem extra activeren, dus het inbouwen van immuun modulatoire genen
- of genen inbouwen die specifiek eiwitten tot expressie brengen die de receptor op tumorcellen beter herkent, dus specifieke targeting tegen tumorcellen
hoe is het onderzoek naar het Newcastle Disease Virus voor pancreascarcinoom begonnen?
- een arts die al 25 jaar met patiënten met gemetastaseerd pancreascarcinoom werkte, had 2 patiënten die al meer dan 3 jaar stabiel waren
- terwijl de levensverwachting van iemand met gemetastaseerd pancreascarcinoom, 70 dagen is na stellen van de diagnose
- het bleek dat die 2 mensen veehouders waren
- en zij hadden ergens op het internet iets gelezen over het Newcastle Disease Virus en de werking bij pancreaskanker
- en zij hadden dit in huis, omdat het een middel is wat binnen de veehouderij gebruikt wordt
- zij hebben toen, heel ‘illegaal’, dit middel bij zichzelf ingespoten
- en dit was dus de aanleiding om hier verder onderzoek naar te gaan doen
