5.3 Klinische Criteria voor Diagnose en Stadiumbepaling

Question 1

Wat is stagneren?

Answer 1

Bepalen hoe ver de tumor is voortgeschreden:
- Lokaal (ingroei)
- Systemisch (Metastase op afstand)

Question 2

Wat bepaalt het stadium?

Answer 2

• Behandeling
• Prognose
• Tumoren in dezelfde stadium -> Vergelijkbare prognose en behandeling
• Tumorstadia gebruikt: 1 taal te spreken bij overleg en wetenschap

Question 3

Waar staat TNM voor?

Answer 3

T(umor): Lokale stadium van de primaire tumor
N(odes): Lymfekliermetastasen
M(etastasis): Wel/geen metastasen op afstand

Question 4

Waar zegt T stadium iets over?

Answer 4

Diepte van de tumor
T1: Oppervlakkig -> T4: Ingroei omliggend orgaan

Question 5

Wat is N0 en N3?

Answer 5

N0: Geen lymfekliermetastasen
N3: Heel veel lymfekliermetastasen

Question 6

Waar zegt M stadium iets over?

Answer 6

Of er wel of geen metastasen zijn op afstand

Question 7

Wat is klinisch stagneren (cTNM)?

Answer 7

Middels onderzoek voor de start van de behandeling

Question 8

Wat is pathologisch stagneren (pTNM)?

Answer 8

Het verwijderde orgaan ligt met meegenomen lymfeklier onder de microscoop

Question 9

Wanneer vindt cTNM plaats?

Answer 9

Klinische stagnering vindt plaats voordat er enige vorm van behandeling gestart is

Question 10

Wat zijn de kenmerken van klinisch stagneren?

Answer 10

• Klinische inschatting van de uitgebreidheid van de ziekte
• Gebaseerd op lichamelijk onderzoek, biopt en aanvullend onderzoek
• Klinisch stadium is erg belangrijk bij het bepalen wat de meest zinvolle behandeling is

Question 11

Waar gaat cTNM om?

Answer 11

• Waar zit de primaire tumor
• Van welk orgaan gaat hij uit en groeit de tumor door in zijn omgeving
• Zijn er lymfekliermetastasen
• Zijn er metastasen op afstand

Question 12

Wat is er tot de beschikking van de arts bij stagnering?

Answer 12

• Lichamelijk onderzoek
• Biopt (Endoscopie, echo- of CT geleid)
• Endoscopie (Endo-echo)
• Radiologisch/nucleair geneeskundig onderzoek (Röntgenfoto, CT-scans, MRIs, ultrasound, PET)

Question 13

Wanneer wordt er een echografie gemaakt?

Answer 13

Met name voor locoregionale (In hetzelfde lichaamsdeel) ziekte:
- Oksel
- Hals
- Liezen

Question 14

Wat kan er worden bekeken bij een CT?

Answer 14

• Primaire tumor
• Locoregionaal
• Metastasen op afstand

Question 15

Wat zijn de kenmerken van PET-CT?

Answer 15

• Locoregionaal
• Metastasen op afstand
• Hoge sensitiviteit
• Lage specificiteit
• Veel fout positief
• Cave overstagnering en overbehandeling

Question 16

Wat zijn de kenmerken van MRI?

Answer 16

• Gedetailleerde opnames
• Duurt langer
• Niet alle organen even geschikt

Question 17

Wat is nucleair onderzoek?

Answer 17

Stoffen die gelabeld kunnen worden en zich aan specifieke cellen binden of daardoor worden opgenomen

Question 18

Wat is het T-stadium, hoe werkt het en waar gaat het over?

Answer 18

Primaire tumor:
- Grootte
- Uitgebreidheid binnen het orgaan van origine
- Ingroei in omliggend weefsel

Tx: Tumor onvindbaar
T0: Unknown primary
Tis: Carcinoma In-situ

T1, T2, T3, T4:
- Toenemende omvang en/of
- Ingroei in omliggend weefsel
- Hoe hoger het nummer, hoe verder voortgeschreden de tumor

T4 doorgaans ingroei in andere structuur/orgaan

Question 19

Wat is het N-stadium, hoe werkt het en waar gaat het over?

Answer 19

Of er locoregionale lymfeklieren zijn

Nx: Niet met zekerheid vast te stellen
N0: Geen aangedane lymfeklieren

N1, N2, N3:
- Omvang
- Aantal
- Locatie
- Hoe hoger, hoe uitgebreider de lymfogene verspreiding

Question 20

Wat is het M-stadium, hoe werkt het en waar gaat het over?

Answer 20

Wel of geen metastasen op afstand

M0: Geen metastasen op afstand
M1: Wel metastasen op afstand

Question 21

Wat zijn de subcategorieën bij stagnering?

Answer 21

Bijvoorbeeld T4a en T4b: Vertelt iets over waarin de tumor ingroeit

Question 22

Wat is stadium II?

Answer 22

• Doorgroei in het orgaan van origine
• Geen lymfekliermetastasen
• Geen doorgroei in omliggend weefsel
• Goed behandelbaar, maar grotere kans op recidief ziekte

Question 23

Wat is stadium III?

Answer 23

Locoregionale kliermetastasen

Question 24

Wat is stadium IV?

Answer 24

Metastasen op afstand

Question 25

Wat zijn andere factoren die soms mede bepalend zijn voor stadium bepaling?

Answer 25

Celdifferentiatie:
- Hoog vs. laaggradig

Celtype:
- In 1 orgaan kan kanker uitgaan van verschillende celtypen

• Locatie tumor
• Tumormarkers (Bijvoorbeeld SPA)

Question 26

Elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. Wat is het onderzoek bij darmkanker?

Answer 26

• Endoscopie
• Biopsie
• CT (M stadium)

Question 27

Elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. Wat is het onderzoek bij slokdarmkanker?

Answer 27

• Gastroscopie
• EUS (TN stadium)
• PET-CT (M stadium)

Question 28

Elke kankersoort heeft zijn eigen onderzoek. Wat is het onderzoek bij melanoom?

Answer 28

• Lichamelijk onderzoek
• Diagnostische excisie
• PET-CT (M stadium)

Question 29

Kan het stadium veranderen?

Answer 29

Het wordt bepaald bij de diagnose en klinisch stadium verandert nooit

Question 30

Waarom verandert het stadium nooit?

Answer 30

Bijvoorbeeld een patiënt met stadium II CRC die de ziekte na 4 jaar terugkrijgt in de lever is anders dan de patiënt die zich presenteert met levermetastasen

De eerste is daarom stadium II CRC met metachrone levermetastasen

Question 31

Wat is de terminologie van stadium?

Answer 31

cTNM: Klinisch TNM stadium
pTNM: Pathologisch TNM stadium
ypTNM: Pathologisch stadium na voorbehandeling

Question 32

Waar zorgt klinisch stagnering voor?

Answer 32

• Dat de patiënten goed voorgelicht kunnen worden
• Dat de optimale behandeling wordt gekozen
• Dat resultaten reproduceerbaar zijn en vergeleken kunnen worden