4.7 Proefdieren in het Kankeronderzoek

Question 1

Welk dier wordt voornamelijk gebruikt als model voor het bestuderen van menselijke ziekten?

Answer 1

De muis

Question 2

Hoezo wordt vooral de muis gebruikt?

Answer 2

Mens heeft voor 97% dezelfde genen als de muis

Veel genetische defecten bij de mens die ervoor zorgen dat een bepaald eiwit niet of verkeerd wordt aangemaakt veroorzaken bij de muis identieke problemen

Een muis kan gemakkelijk genetisch gemanipuleerd worden

Een muis is eenvoudig te huisvesten en plant zich snel en makkelijk voort

Question 3

Wat is Patiënt Derived Tumor Xenografts (PDTX)- preklinisch onderzoek?

Answer 3

Verse tumorbiopten van de mens in een proefdier:
- Inspuiten tumor in een immunologisch verzwakte muis (Nude muis)
- Natuurlijke plaats of ‘ectopisch’
- Tumordragend dier behandelen met geneesmiddelen
- Tumorgedrag -> Groei, regressie, relapse, resistentie

Question 4

Wat zijn de beperkingen van PDTX?

Answer 4

Werkt niet voor alle soorten tumoren

Mist de anti- en pro-tumor activiteit van een functioneel immuunsysteem

Question 5

Wat zijn soorten genetisch gemodificeerde muizen en voor wat voor onderzoek dient het?

Answer 5

A: Gen toevoegen aan de muis
- Onderzoek naar het effect van dominant negatieve mutaties (Oncogenen)
- Transgene muis

B: Gen uitschakelen
- Onderzoek naar het effect van gendeleties (Tumorsuppressor genen)
- Knock-out muis

C: Genen vervangen of muteren
- Onderzoek naar het effect van puntmutaties
- Knock-in muis

Question 6

Wat is wettelijke kader van dierproeven?

Answer 6

Dierproeven zijn verboden tenzij:
- Doel van de proef anders niet kan worden bereikt
- Belang van de proef opweegt tegen het ongerief dat de proefdier wordt betrokken
- Er een vergunning is voor het verrichten van de dierproeven
- Er is goedkeuring vanuit de dierexperimentencommissie

Question 7

Wat doet de dierexperimentencommissie (DEC)?

Answer 7

Beoordeelt de proefdierdeskundige/methodologische opzet van het experiment, zijn er alternatieven?

Toetst of er sprake is van een schending van de intrinsieke waarde van het proefdier (Integriteit)

Question 8

Wat zijn voorbeelden van alternatieven op dierproeven?

Answer 8

• Hechtplankje
• De computer
• Organ-on-a-chip
• Humane eindpunten
• Klinische verschijnselen als voorspellers van sterfte
• Dieren geëuthanaseerd voordat zij ernstig lijden
• Een ander dier

Question 9

Hoeveel dierproeven gebeuren er in Nederland jaarlijks?

Answer 9

600.000

50% op muizen
45% op ratten

Question 10

Wat zijn de 5 vrijgeden van Brambell?

Answer 10

Dieren hebben het recht:
1) Vrij te zijn van dorst en honger
2) Vrij te zijn van fysiek ongerief
3) Vrij te zijn van pijn, verwondingen en ziekten
4) Vrij te zijn van angst en stress
5) Vrij te zijn om hun natuurlijke gedrag te tonen

Question 11

Wat zijn fasen van de ideeën geschiedenis?

Answer 11

Fase 1: Dieren zijn automaten
Fase 2: Wreedheid jegens dieren is slecht voor het menselijk moraal
Fase 3: Dieren doen ertoe, omwillen van zichzelf

Question 12

Noem de 3v’s van alternatief dierproeven?

Answer 12

• Vervanging
• Vermindering
• Verfijning