5.1 Toepassing Beeldvorming bij Oncologie

Question 1

Wat zijn de kenmerken van verschillende soorten beeldvormende technieken?

Answer 1

• Conventionele technieken: Röntgenstralen
• Echografie: Geluidsgolven
• CT: Röntgenstraling
• MRI: Magnetisme
• PET/CT: Radioactieve tracers

Question 2

War wordt er bij elke techniek afgevraagd?

Answer 2

• Wat is de sensitiviteit (Aantal test positief van alle echt zieken) van het onderzoek bij deze vraagstelling (Bijv. X-thorax bij longmetastasen)
• Wat is de specificiteit (Aantal test negatief bij alle niet zieken) van het onderzoek
• Klinische relevantie

Question 3

Wat zijn de kenmerken van Röntgenfoto technieken?

Answer 3

• Röntgenstralen en detector
• Weefsel absorbeert verschillend: Bot - Weke delen - Lucht
• X-thorax: Metastasen
• X-BOZ: Complicaties (Ileus). Geen nut bij beeldvorming van maligniteiten
• Contrastonderzoeken
• Geen hoge specificiteit en sensitiviteit
• Screenend of voor afstandmetastasen mag dit gebruikt worden

Question 4

Wat is beter een X-thorax of CT?

Answer 4

CT

Question 5

Waar moet er op gelet worden bij een CT?

Answer 5

Nierfunctie:
- Jodiumhoudend contrast wordt alleen via de nier uitgescheiden

Allergie voor Jodiumhoudend contrast testen

Question 6

Wat is het rol van X-thorax (Röntgenfoto) bij tumordiagnostiek?

Answer 6

Longcarcinoom: Screening, indien verdacht -> CT (Voorgeschiedenis en Klinisch informatie zijn essentieel)

Afstand metastasen kunnen ermee gedetecteerd worden, maar CT is beter
Nadeel is het overstadieren

Question 7

Kan er met een echo afstand metastasen bekeken worden?

Answer 7

Ja, bij
- Levermetastasen
- Kliermetastasen (Lymfoom, testis etc.)
- Nieren: Hydronefrose
- Milt + lever lengte (HL of NHL)

Question 8

Wat zijn de kenmerken van een echo (5)?

Answer 8

• Hoogfrequente geluidsgolven (5 MHz)
• Geen röntgenstraling, dus niet schadelijk
• Veel gebruikt bij screening abdominale klachten (Zoals cholecystitis, scrotum, borst)
• Goed voor vaste organen en vocht gevulde organen
• Geen adequate beoordeling maag-darmen door luchtartefarcten. Wel: Appendicitis/diverticulitis
• FU: Metastasen lever en lymfeklier retroperitoneaal

Question 9

Wat is beter een CT of een echo?

Answer 9

CT

• Afstand metastase kan met een echo, maar CT is wel beter
• Primair stadieren van een tumor kan met een CT
• Echo lever: Kan bij Follow Up oncologie bij lage verdenking metastase
• Echter indien klinisch verdacht? Stijgende tumormarker -> CT (snel en goedkoop) of PET-CT (Duurder + Duurt langer)

Question 10

Wat zijn de kenmerken van een CT (3)?

Answer 10

CT -> Computer Tomografie (X-stralen)
- Ronddraaiende stralenbundel en detector, tafel beweegt met de patiënt mee. Maakt foto’s in dunne plakjes
- IV contrast (Jodium) -> Aankleuring van de organen en tumoren
- Afhankelijk van de aanvraag ander scanprotocol -> Klinische informatie essentieel

Question 11

Hoe snel pakt contrastmiddel op arterieel, veneus en bijvoorbeeld bij de urinewegen?

Answer 11

Arterieel Na 30 seconden: Bloedvaten, hypervasculaire metastasen (NET, melanoom, schildklier)
- Veneus Na 80 seconden: Organen, veneuze structuren, metastasen (Adenocarcinomen vaak donkere levermetastasen)
- Excretie na paar minuten: Urinewegen

Question 12

Wanneer wordt er geen contrast gegeven bij een CT?

Answer 12

• Concrementen
• Lithiase

Bijvoorbeeld stenen

Question 13

Wat zijn de kenmerken van een CT oncologie stadieren?

Answer 13

All in One techniek: TNM-classificatie

T: Evaluatie uitgebreidheid primaire tumor
N: Pathologische lymfeklieren
M: Metastasen

Kennis van ziekteproces en metastaseringspatroon

Stadium Ia/Ib is de 5-jaars survival 47% en bij IIa/IIb is dit al 26%

Question 14

Wat zijn CT indicaties?

Answer 14

FU:
- Recidief, metastasen
- Respons metastasen op therapie

Complicaties
CT geleide punctie voor pathologie (PA)
Virtuele colonografie

Question 15

Wat is beter tussen de verschillende scannen, PET CT, CT of X-thorax?

Answer 15

1) PET CT
2) CT thorax
3) X-thorax

Question 16

Wat is TNM: T1 bij longcarcinoom?

Answer 16

• <3 cm
• Geen invasie in lobulaire bronchus
• Geen atelectase
• Geen noduli elders

Question 17

Wat is TNM: T4 bij longcarcinoom?

Answer 17

• Tumor in carina
• Invasie in het hart: Grote vaten, trachea, oesophagis, wervelkolom
• Atelectase van gehele long
• Noduli in andere ipsilaterale lobi

Question 18

Wat doet een PET CT?

Answer 18

PET CT kijkt naar suiker opname van FDG
Tumor gebruikt veel suiker dus PET is positief

PET activiteit door middel van injected radionuclide gelabelde glucose analogue, Fluorine-19-deoxyglucose (FDG)

Question 19

Hoe gaat TNM: M bij een longcarcinoom?

Answer 19

Mx: Niet te beoordelen
M0: Geen metastasen
M1: Afstandsmetastasen
- M1a: Tumornodus in contralaterale kwab of tumor met pleurale nodi of maligne pleurale of pericardiale effusion
- M1b: Metastasen in andere organen/skelet

Question 20

Wat zijn de meest frequente longcarcinoom metastase en hoe kunnen deze worden gedetecteerd?

Answer 20

Detecteren middels CT of PET CT
Long, lever, bijnier

FDG PET-CT -> Beste primaire stadierings patroon
Gewone CT thorax -> Abdomen bij FU

Question 21

Wat wordt er gedaan bij een (Primair) coloncarcinoom?

Answer 21

Colonoscopie -> CT virtuele colonoscopie

Doorlichting met rectaal contrast: Alleen postop lekkage (Slechte test)
Colonoscopie is veel beter

Question 22

Wat zijn de kenmerken van een colonoscopie?

Answer 22

CT Colonoscopie -> Colonoscopie
- CT onderzoek
- Darmvoorbereiding: Contrast drinken
- Darm insuffleren met lucht
- Scannen in rug- en buikligging
- Screenen voor poliepen, tumoren

Question 23

Hoe gaat de T classificatie bij een coloncarcinoom?

Answer 23

Doorgroei wand?
- Nee: T1/T2
- Ja: T3

Ingroei in peritoneum: T4a
Ingroei in orgaan: T4b

Question 24

Wat zijn de kenmerken van een MRI (5)?

Answer 24

Magnetische Resonantie Imaging
- Maakt gebruik van H-atomen
- Elk weefsel ander aantal H-atomen -> Ander signaal
- Hele hoge contrast resolutie -> Kleine verschillen goed detecteerbaar
- Contrast (Gadolinium)
- Duur onderzoek, 20-40 minuten voor klein gebied

Question 25

Wat zijn de contra-indicaties voor MRI?

Answer 25

• Claustrofobie
• Pacemaker
• Metaal splinter oog

Question 26

Wat zijn de karakteristieken van een MRI?

Answer 26

• Beperkt onderzoeksgebied: Boven of onderbuik
• Peristaltiek -> Bewegingsartefarcten
• Indicaties Gastro-intestinale maligniteiten: Rectum carcinoom (Voor andere GI maligniteiten wordt MRI niet gebruikt
• Levermetastasen (Als CT/echo niet conclusief is)
• Skeletafwijkingen

Question 27

Wat is RECIST?

Answer 27

Response Evaluation Criteria In Solid Tumors
- Aantal laesies (Max. 5 en 2 per orgaan)
- Metingen pathologische lymfomen
- Betere definiëring ziekteprogressie
- Detectie nieuwe laesies/PET
- Op de baseline wordt bepaald of laesies/lymfeklieren meetbaar zijn

Hierbij wordt een minimaal aantal goed - In verschillende richtingen - meetbare en vergelijkbare laesies gekozen en wordt de tumorrespons op de behandeling volgens een vaste normenclatuur benoemd

Question 28

Wat is meetbaar volgens RECIST?

Answer 28

Tumoren:
- >10 mm op CT langste as
- >20 mm op X-thorax

Lymfeklieren:
- >15 mm korte as

Question 29

Wat is niet meetbaar volgens RECIST?

Answer 29

• Tumoren lange as <10 mm
• Path klieren >10 mm en <15 mm
• Slecht afgrensbaar
• Leptomeningeale ziekte
• Vocht: Pleuraal, pericardiaal, ascites
• Inflammatoir mammaca
• Lymfangitis huid of long

Question 30

Wat is NADIR?

Answer 30

Minste tumorload op een tijdstip gemeten

Question 31

Hoe gaat de meting van RECIST?

Answer 31

Baseline Target Lesions

Max 5 laesies, max. 2 per orgaan:
- Representatief voor alle betrokken organen
- Laesies met grootste diameter
- Goed reproduceerbaar

Korte as lymfeklieren
Som diameters
Benoemen non-target lesions

Bij een toenemende laesie is er altijd progressie

Question 32

Wat is het response criteria voor RECIST?

Answer 32

CR: Complete Respons:
- Verdwijnen alle target laesies
- Path klieren (Non-target/target) <10 mm

PR: Partial Respons:
- Minstens 30% afname som diameter targetlaesies

PD: Progressieve Disease:
- >20% toename som diameters targetlaesies
- Absolute toename van 5 mm
- Ontstaan nieuwe laesies is ook PD

SD: Stabiele Disease:
- Niet voldoende voor PD of SD (Referentie de kleinste som)

Question 33

Hoe gaat de evaluatie van Non-target laesies?

Answer 33

CR: Verdwijnen alle Non-target laesies, alle pathologische lymfeklieren + Normale tumormarkers

Non-PR/CR: Persisteren non-target laesies en markers

PD: Unequivocal progressie van bestaande non-targetlaesies of ontstaan nieuwe laesies