Ubytki niepróchnicowe Flashcards

1
Q

Jaka może być przyczyna zużywania się zębów?

A
  • fizjologiczna = wraz z wiekiem

* patologiczna = zużywanie spowodowane czynnikami dodatkowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje ubytków niepróchnicowego pochodzenia?

A
  • abrazja
  • demastykacja
  • atrycja
  • abfrakcja
  • resorpcja
  • erozja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czym jest atrycja?

A

fizjologiczne, postępujące wraz z wiekiem zużycie tkanek twardych zęba w następstwie kontaktu zęba z zębem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Na jakich powierzchniach manifestuje się atrycja?

A

na powierzchniach czynnościowych (powierzchnie żujące i brzegi sieczne)

  • siekacze górne - powierzchnie językowe
  • siekacze dolne - powierzchnie wargowe
  • trzonowce i przedtrzonowce górne - guzki podniebienne
  • trzonowce i przedtrzonowce dolne - guzki policzkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czy atrycja może dotyczyć zębów mlecznych?

A

wyjątkowo może

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Obraz kliniczny atrycji:

A

powierzchnie żujące i brzegi sieczne są starte, gładkie, lśniące, twarde, z cienką warstwą szkliwa na obwodzie, a w części centralnej widoczna jest starta zębina (o barwie od żółtej do ciemnobrązowej w zależności od wieku pacjenta i spożywanych pokarmów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Profilaktyka atrycji:

A

wyeliminowanie parafunkcji zębowych, wad zgryzu lub przeciążeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wskazania do leczenia atrycji:

A
  • niesatysfakcjonujący wygląd dla pacjenta
  • wrażliwość zębów na bodźce mechaniczne, termiczne i chemiczne
  • pojawienie się innych problemów, np. trudności w utrzymywaniu uzupełnień protetycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

W jaki sposób można leczyć atrycję?

A
  • cementami glass-jonomerowymi, materiałami złożonymi lub kompomerami - poprawa wyglądu i zmniejszenie wrażliwości
  • korony protetyczne - gdy proces ścierania postępuje
  • gdy proces jest bardzo nasilony - konieczność podniesienia wysokości zwarcia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czego należy użyć do określenia indywidualnej tolerancji pacjenta na podniesienie wysokości zwarcia?

A

akrylowej szyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie maksymalne podniesienie wysokości zwarcia jest dobrze tolerowane przez większość pacjentów?

A

5 mm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czym jest erozja zębów?

A

utrata tkanek twardych zęba na drodze procesów chemicznych bez udziału drobnoustrojów (chemiczne trawienie i rozpuszczanie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Czy kwasy odpowiedzialne za erozję są produktami flory bakteryjnej jamy ustnej?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie czynniki wywołują erozję zębów?

A

A. zewnętrzne
• kwaśne pokarmy i napoje
• leki stosowane na niedokwasotę żołądka, leki stosowane do rozpuszczania drobnych kamieni nerkowych, zawierające witaminę C lub żelazo
• kwasy znajdujące się w powietrzu (przemysłowe, zawodowe)
• chlorowana woda w basenach kąpielowych
• preparaty wielowitaminowe w formie tabletek musujących lub tabletek do ssania

B. wewnętrzne = częste wymioty
• w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych
• u kobiet w ciąży
• w chorobach ogólnoustrojowych (np. bulimia i anoreksja)
• u osób po naświetlaniach promieniami X w okolicy głowy i szyi
• u osób z chorobą refluksową przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie pH mają kwasy prowadzące do erozji?

A

< 4,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Fazy erozyjne w szkliwie wg Mannenberga:

A

1) aktywna = typowy obraz przypominający plaster miodu na skutek rozpuszczenia pryzmatów szkliwa i zachowania wystającej ponad powierzchnię substancji międzypryzmatycznej
2) bierna = pryzmaty są mniej widoczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Obraz kliniczny aktywnej fazy erozyjnej szkliwa:

A

ubytek o jasnym zabarwieniu i cienkich brzegach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Obraz kliniczny biernej fazy erozyjnej szkliwa:

A

ciemnożółta lub brązowa zmiana otoczona grubymi brzegami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czy zęby ulegające erozji są wrażliwe na bodźce mechaniczne, chemiczne i termiczne?

A

mogą być nadwrażliwe, jednak ze względu na odkładanie zębiny wtórnej patologicznej mogą nie być wrażliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym jest perimolysis / perimylolysis?

A

charakterystycznie umiejscowienie zmian erozyjnych w wyniku przewlekłego cofania się pokarmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie miejsca zaliczamy do perimolysis?

A
  • podniebienne i żujące powierzchnie wszystkich zębów w szczęce
  • policzkowe i żujące powierzchnie w żuchwie

pozostałe powierzchnie są chronione przez język i ślinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gdzie występują ubytki erozyjne u osób narażonych na kwasy zawarte w powietrzu?

A

na 1/3 lub 1/2 wargowej powierzchni siekaczy (niekiedy na kłach), ale NIGDY PRZY SZYJCE ZĘBA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Gdzie występują ubytki erozyjne spowodowane spożywaniem kwaśnych pokarmów i napojów?

A
  • świeże owoce → zęby przednie
  • soki owocowe i inne kwaśne napoje → zęby przedtrzonowe i trzonowe (zwłaszcza u osób przetrzymujących te napoje w ustach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Czy kwas cytrynowy może powodować ubytki erozyjne?

A

tak i nie

tak - łączy się z wapniem szkliwa

nie - pobudza wydzielanie śliny = bufor dla erozyjnego działania kwasu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Z jaką strukturą zęba łączy się kwas cytrynowy i co tworzą?
jony cytrynianu + wapń ze szkliwa → cytrynian wapnia
26
Jakie napoje mają wysoki potencjał erozyjny?
soki jabłkowy, grejpfrutowy i pomarańczowy
27
Jakie schorzenia mogą wpływać na zmniejszenie zdolności buforowania śliny?
cukrzyca, bulimia i anoreksja
28
Obraz kliniczny ubytków erozyjnych:
płaskie ubytki szkliwa lub półkoliste wgłębienia rozszerzające się ku obwodowi o powierzchni gładkiej, lśniącej i twardej, nigdy nie obejmują brzegu siecznego i powierzchni stycznej, zdrowy rąbek szkliwa pozostaje również w okolicy dziąsła (buforowanie płynu szczeliny dziąsłowej i obecność płytki nazębnej)
29
Podział ubytków erozyjnych ze względu na obraz kliniczny:
* powierzchowne = ograniczone tylko do szkliwa * umiejscowione = obejmujące nie więcej niż 1/3 grubości zębiny * uogólnione = obejmujące ponad 1/3 grubości zębiny
30
Profilaktyka ubytków erozyjnych:
* ograniczenie spożywania kwaśnych pokarmów (o pH poniżej 4,5) * unikanie szczotkowania zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnych pokarmów * stosowanie preparatów fluoru * informowanie pacjentów o niekorzystnym wpływie nadmiernego i zbyt częstego spożywania soków owocowych, świeżych owoców, jogurtów, kwaśnych przetworów owocowych, cukierków owocowych, napojów gazowanych, u pacjentów tych zalecane jest picie soków przez słomkę i spożywanie pokarmów pokrojonych
31
W jaki sposób można neutralizować szkodliwy wpływ po spożyciu kwaśnych pokarmów?
* płukać jamę ustną wodą, mlekiem, płukanką fluorkową lub roztworem sody oczyszczonej * na zakończenie posiłku spożyć obojętne pożywienie, np. żółty ser
32
Po jakim czasie od spożycia kwaśnego pokarmu (szczególnie pacjenci z ubytkami erozyjnymi) mogą szczotkować zęby?
30-60 min
33
Dlaczego pacjenci z ubytkami erozyjnymi nie powinni od razu po spożyciu kwaśnych pokarmów myć zębów?
szczotkowanie zębów zaraz po zadziałaniu czynnika erozyjnego, powoduje usunięcie błonki nabytej, która chroni szkliwo przed erozją
34
Jakich szczoteczek i pas powinni używać pacjenci z ubytkami erozyjnymi?
miękkich szczoteczek i mało abrazyjnych past do zębów z dużą zawartością fluoru, a pomiędzy posiłkami wskazane jest żucie bezcukrowych gum zawierających fluor, wodorowęglan sodu, mocznik lub inne substancje buforujące
35
Czym jest abrazja?
ścieranie tkanek twardych zęba w następstwie nienormalnych, często powtarzanych procesów mechanicznych (związane z ciałem obcym)
36
Czy erozja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?
patologicznym
37
Czy abrazja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?
patologicznym
38
Gdzie lokalizują się ubytki abrazyjne?
w zależności od przyczyny mogą być zlokalizowane lub rozlane, mogą występować na powierzchni gładkiej lub/i przyszyjkowej, rzadziej na powierzchni stycznej
39
Jakie wyróżniamy rodzaje czynników prowadzących do abrazji zębów?
* czynniki związane z pacjentem = częstość i czas szczotkowania, siła używana podczas szczotkowania, miejsce w łuku, od którego zaczyna ten zabieg * czynniki związane z materiałem = rodzaj materiału, twardość i zaokrąglenie włosia szczoteczki, wzór pęczków, giętkość i długość uchwytu szczoteczki oraz abrazyjność, pH i ilość użytej pasty * nadużywanie dodatkowych przyrządów do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych = wykałaczek, szczególnie stosowanych łącznie z pastą (lokalizacja zmian na powierzchniach stycznych) * abrazje zawodowe = wywołane pyłem abrazyjnym w miejscu pracy, odgryzaniem nitki, trzymaniem gwoździ między zębami, itp.
40
Czym jest demastykacja?
starcie zębów spowodowane przeżuwaniem pokarmów
41
Czy demastykacja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?
fizjologicznym, ale może być procesem patologicznym (spowodowanym żuciem nietypowego pożywienia)
42
Od czego zależy postęp zmian demastykacyjnych?
od indywidualnej abrazyjności pożywienia
43
Połączeniem jakich ubytków niepróchnicowego pochodzenia jest demastykacja?
abrazja + atrycja
44
Czym jest abfrakcja?
ubytki klinowe o ostrych brzegach, umiejscowiona na granicy szkliwno-cementowej wynikające z ekscentrycznych sił okluzji (zgięcia zęba w rejonie przyszyjkowym)
45
Czym jest resorpcja zębów?
proces biologicznej degradacji zębów (w następstwie aktywności cementoklastycznej, zębinoklastycznej i szkliwoklastycznej)
46
Czy resorpcja zębów jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?
może być zarówno fizjologiczna (resorpcja korzeni zębów mlecznych), jak i patologiczna (resorpcja pourazowa i nowotworowa)
47
Zębina czy szkliwo jest bardziej wytrzymałe na odkształcenia?
zębina, ponieważ ma większą elastyczność szkliwo jest twarde, więc zamiast się odkształcać ulega złamaniu
48
W jakim kierunku rozchodzą się siły żucia w prawidłowym zgryzie?
wzdłuż osi długiej zęba
49
Jakie typu naprężeń zębów mogą występować w nieprawidłowym zgryzie?
* stres ściskający, skierowany jest głównie na bok, w stronę, na którą ząb jest wygięty * stres rozciągliwy, siła napięcia, która działa na bok, z dala od kierunku wygięcia
50
Na co zęby są bardziej odporne: na ściskanie czy rozciąganie?
na ściskanie
51
Jaka jest relacja między kontaktem pomiędzy cementem i szkliwem lub jego brakiem a występowaniem ubytków klinowych?
brak kontaktu między szkliwem i cementem (10%), gdy zębina pozostaje odsłonięta może sprzyjać występowaniu ubytków klinowych
52
Z jakimi objawami poza ubytkami klinowymi związana jest abfrakcja (według Piątowskiej)?
zawsze z recesją dziąsła i obnażeniem korzenia zęba (1 mm)
53
Pod jakim kątem zbiegają się płaszczyzny w ubytkach klinowych?
45 do 67° (płaszczyzna bliższa brzegu siecznego jest niemal prostopadła do osi długiej zęba)
54
Jaki obraz kliniczny mają powierzchnie ubytków afrakcyjnych?
gładkie, lśniące, jakby wypolerowane, mogą występować rysy oraz różnej głębokości dołki
55
Do czego może prowadzić pogłębiający się ubytek abfrakcyjny?
do zapalenia miazgi lub jej obumarcia, a w krańcowych przypadkach może dojść do odłamania korony zęba
56
Fazy powstawania ubytków abrazyjnych:
* aktywna = szybka utrata tkanek zęba w połączeniu z dużą wrażliwością na bodźce, zwłaszcza mechaniczne * pasywna = charakteryzująca się powolnym pogłębianiem ubytku z brakiem wrażliwości na bodźce
57
Od jakich powierzchni powinno się rozpoczynać szczotkowanie zębów?
od powierzchni językowych zębów dolnych i powierzchni podniebiennych zębów górnych
58
Co jest decydującym czynnikiem o tym czy wypełniać ubytki abrazyjne czy też nie?
wielkość ubytku, ewentualne dolegliwości bólowe i niesatysfakcjonujący wygląd dla pacjenta
59
Jak należy przygotować ubytek abrazyjny do wypełnienia?
oczyścić szczoteczką i pumeksem oraz opracować mechanicznie
60
Jakie rodzaje wypełnień należy rozważyć przy wypełnianiu ubytków abrazyjnych spowodowanych nieprawidłowym szczotkowaniem?
odporne na ścieranie = mikrohybyrdy lub kompomery
61
Jakie rodzaje wypełnianiu należy rozważyć przy wypełnianiu ubytków abfrakcyjnych?
elastyczne = z mikrowypełniaczem (można zastosować dodatkową warstwę żywicy w celu zwiększenia elastyczności)
62
Jakie rodzaje wypełnienia stosuje się w ubytkach abrazyjnych w zależności od ich wielkości?
w małych i średnich - cementy glass-jonomerowe lub kompomery w głębokich - metoda kanapkowa
63
Jak dzielimy nieprawidłowości dotyczące tkanek twardych zęba w zależności od czasu ich powstania?
rozwojowe i nabyte (urazowe, procesy zużywania zębów)
64
Co jest przyczyną powstawania wad rozwojowych zębów?
zaburzenia procesu odontogenezy w zębach mlecznych lub stałych
65
W jakim okresie rozwojowym mogą powstawać wady rozwojowe zębów?
pre- lub postnatalnie
66
Których zębów częściej dotyczą wady rozwojowe: mlecznych czy stałych? Dlaczego?
zębów stałych odontogeneza w okresie prenatalnym jest lepiej chroniona → wady zębów mlecznych są rzadsze
67
Które tkanki zęba szczególnie uzewnętrzniają nieprawidłowości rozwojowe?
zębina i szkliwo (zarówno powstawania matrycy, jak i późniejszej jej mineralizacji)
68
W jakim kierunku postępuje proces mineralizacji zębów?
od brzegu siecznego / guzków zębowych → stopniowo w kierunku szyjki zęba
69
Czy intensywność bodźca patologicznego ma wpływ na stopień ciężkości zaburzeń rozwojowych zz?
tak
70
Jakie czynniki mogą wpływać na powstanie wad rozwojowych zz?
A. ogólnoustrojowe (systemowe) • dziedziczne (genetyczne) - zmiany w całym uzębieniu • środowiskowe - zmiany w grupie zębów rozwijających się w czasie działania czynnika patologicznego B. miejscowe - uszkadzają tworzące się zawiązki zęba w okolicy ich bezpośredniego oddziaływania = wady pojedynczych zębów
71
Genetyczne przyczyny wad rozwojowych zębów:
* Amelogenesis imperfecta * Dentinogenesis imprefecta * Osteogenesis imperfecta (+ objawy ogólne) * porfiria wrodzona (+ obj ogólne)
72
Miejscowe przyczyny wad rozwojowych zębów:
* uraz, ekstrakcja zębów mlecznych * operacje rozszczepów podniebienia * infekcja, ostre zapalenia kości * napromienianie * ankyloza
73
Środowiskowe przyczyny wad rozwojowych zębów:
* choroby infekcyjne (różyczka, odra, ospa wietrzna, kiła, płonica, tężec, krztusiec, zapalenie płuc) * endokrynopatie (niedoczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy, cukrzyca) * zaburzenia odżywiania (niedobory witaminowe, białkowe, mineralne) * zaburzenia hemolityczny (anemia) i pochodzenia sercowego (wady wrodzone serca) * choroby nerek (zespół nefrotyczny, infekcje ukł moczowego) * zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka) i enteropatie (celiakia) * wrodzone błędy metaboliczne (galaktozemia, fenyloketonuria, alkaptonuria, porfiria erytropoetyczna) * zaburzenia okołoporodowe (wcześniactwo, hipokalcemia, choroba hemolityczna, alergia) * intoksykacje egzogenne (tetracykliny, hiperwitaminoza D3, fluoroza) * czynniki idiopatyczne czynniki środowiskowe mogą działać w okresie prenatalny, neonatalnym i postnatalnym
74
Jakie wyróżniamy typy wad rozwojowych szkliwa?
* zmętnienia * hipoplazje * przebarwienia
75
Czym jest zmętnienie szkliwa?
= nieprzejrzystość szkliwa / opacity wada jakościowa cechująca się zmianą przejrzystości szliwa * klinicznie: białe lub przebarwione pola (kremowe, żółte lub brązowe) o prawidłowej gładkości i grubości szkliwa * zmiana o charakterze hipomineralizacji
76
Jakie wyróżniamy rodzaje zmętnienia szkliwa?
* zmętnienie ograniczone * zmętnienie rozlane * fluoroza
77
Zmętnienie ograniczone:
* wyraźnie odgraniczone od prawidłowego szkliwa * może mieć różną wielkość i dowolne ułożenie na pow zęba * może występować na różnych zębach * intensywność zmian bywa różna * pochodzenie miejscowe
78
Zmętnienie rozlane:
* linijne, łaciata lub zlewne pola o niewyraźnych granicach i różnej intensywności * układ zmian odpowiada przyrostowemu charakterowi rozwoju szkliwa * zwykle symetrycznie * pochodzenie ogólnoustrojowe
79
Która wada rozwojowa szkliwa jest najczęstsza?
zmętnienie szkliwa
80
Jaki charakter zmian ma zmętnienie szkliwa?
hipomineralizacji
81
Jak zmienia się mikrotwardość szkliwa w zależności od zmętnienia?
* białe rozlane zmętnienie → zmniejszona mikrotwardość + są bardzo powierzchowne * białe ograniczone zmętnienie → położone powierzchownie i podpowierzchniowo * żółte zmętnienie → najbardziej miękkie + obejmują całą grubość szkliwa
82
Klasyfikacja Deana (klasyfikacja fluorozy):
``` 0 - szkliwo normalne 1 - fluoroza wątpliwa 2 - fluoroza bardzo łagodna 3 - fluoroza łagodna 4 - fluoroza umiarkowana 5 - fluoroza ciężka ```
83
Czym jest fluoroza zębów?
rozlane zmętnienie pochodzenia układowego, wywołanego przewlekłym nadmiarem fluoru * białe zmętnienie w homologicznych zębach * od małych białych smug do małych lub rozległych pól nieprzejrzystego szkliwa * mogą pojawić się posterupcyjne przebarwienia lub ubytki szkliwa
84
Nadmiar fluorozy na jakim etapie powstawania zębów prowadzi do fluorozy?
faza wydzielnicza i/lub dojrzewania
85
Od czego zależy stopień ciężkości fluorozy?
* stężenie fluoru * czas ekspozycji na fluor * etap aktywności ameloblastów * indywidualna wrażliwość
86
Na jakiej podstawie możemy rozpoznać fluorozę?
1. charakterystyczny wygląd szkliwa | 2. informacje w wywiadzie o nadmiarze fluoru / potwierdzeni zawartości fluoru w tkankach (szkliwo, ślina)
87
Czy fluoroza może dotyczyć zębów mlecznych?
może, ale obserwuje się to rzadko 1. łożysko przepuszcza fluor, ale część tego pierwiastka zatrzymuje organizm matki 2. krótszy kres mineralizacji i cieńsze szkliwo zębów mlecznych
88
Które zęby fluoroza najbardziej niszczy?
sieczne dolne
89
Których zębów najczęściej dotyczy fluoroza?
przedtrzonowe, następnie drugie trzonowe, sieczne górne, kły i pierwsze trzonowce
90
Czym jest hipoplazja szkliwa?
= niedorozwój szkliwa | deficyt ilościowy szkliwa charakteryzujący się redukcją jego grubości
91
Hipoplazja szkliwa - postaci:
* dołki - pojedyncze / mnogie; płytkie / głębokie; dowolnie rozrzucone / tworzące szereg w poprzek korony * rowki - pojedyncze / mnogie; wąskie / szerokie * częściowy lub całkowity brak szkliwa nad znaczną częścią zębiny (pozostałe szkliwo w obrębie zredukowanej grubości może być prawidłowe lub wykazywać zmętnienie)
92
Czego następstwem jest hipoplazja szkliwa?
uszkodzenia matrycy szkliwa
93
Jakie wyróżniamy rodzaje hipoplazji szkliwa?
* hipoplazja miejscowa * hipoplazja układowa * hipoplazja neonatalna
94
Zęby Turnera - co to?
zęby o zmniejszonym rozmiarze korony z częściowym, nieregularnym brakiem szkliwa (najczęściej stałe przedtrzonowce); w niektórych przypadkach dołącza się żółtobrązowe zmętnienie pozostałego szkliwa czasem brakujące szkliwo powoduje znaczną deformację korony, czemu mogą towarzyszyć zmiany w innych tk twardych, prowadząc nawet do zniekształcenia korzenia
95
Hipoplazja układowa - charakterystyka:
systematyczne i chronologiczne zmiany w całym uzębieniu (dziedziczne) lub w różnych grupach zębów (czynniki środowiskowe)
96
W którym rodzaju uzębienia częściej diagnozujemy hipoplazję układową?
częściej w zębach stałych
97
Hipoplazja neonatalna - co to?
* hipoplazja układowa zębów mlecznych będąca następstwem zaburzeń rozwojowych występujących okołoporodowo lub w pierwszym miesiącu życia * zwykle w postaci rowkowej i umiejscowiona w 1/3 przydziąsłowej na wargowej pow siekaczy górnych
98
Których zębów zazwyczaj dotyczy hipoplazja układowa?
* w 2/3 przypadków zmiany pochodzą z pierwszych dziesięciu msc życia → szóstki (z wyjątkiem guzków językowych przyśrodkowych), siekacze (z wyjątkiem górnych bocznych) i kły * w 1/3 przypadków zmiany pochodzą z okresu pomiędzy 11. a 34. msc życia → siekacze boczne szczęki i przedtrzonowce * w 2% przypadków zmiany pochodzą z okresu pomiędzy 35. a 80. msc życia → siekacze boczne szczęki i przedtrzonowce
99
Przebarwienie szkliwa - co to?
nieprawidłowe zabarwianie szkliwa, niezgodne z wachlarzem barw i odcieni normalnego szkliwa do tego typu wad NIE zaliczamy zmętnień szkliwa
100
Najczęstsze czynniki miejscowe przebarwiające zęby + na jaki kolor:
* leki (azotan srebra stosowany do impregnacji zz mlecznych → czarne, pasty rezorcynowo-formalinowe używane do wypełniania kanałów → czerwonobrunatne lub czerwonawe) * martwica miazgi → ciemniejsze w kierunku szarawym * wylew krwi do miazgi lub resorpcja wewn → różowawe
101
Najczęstsze czynniki uogólnione przebarwiające zęby:
* tetracykliny * choroba hemolityczna noworodków * porfiria wrodzona
102
Ile zębów przebarwiają czynniki działające miejscowo?
pojedyncze zęby
103
Ile zębów przebarwiają czynniki działające ogólnie?
wszystkie zęby lub grupy zębów rozwijające się w czasie działania czynnika
104
W jakim okresie życia tetracykliny są szkodliwe dla zębów?
od 4 msc życia płodowego do 7 rż
105
Amelogenesis imprefecta - co to?
= niecałkowity rozwój szkliwa genetyczne zaburzenie rozwojowe tk ektodermalnej * dotyczy uzębienia mlecznego i stałego * brak podatności na próchnicę
106
Amelogenesis imprerfecta - podział:
* z hipoplazją szkliwa | * z hipomineralizacją szkliwa
107
Amelogenesis imprefecta z hipoplazją szkliwa - charakterystyka:
* powstaje na skutek redukcji matrycy szkliwa w procesie amelogenezy przy prawidłowo przebiegającym później procesie mineralizacji * autosomalnie dominująco, związany z płcią * szkliwo może być cieńsze na całej pow, powodując zmniejszenie korony / szkliwo cieńsze tylko w części → przypomina hipoplazję uogólnioną ale dotyczy wszystkich zębów * szkliwo jest twarde, błyszczące, zwykle przebarwione na żółtobrunatno * w RTG cieńsza warstwa szkliwa
108
Amelogenesis imprefecta z hipomineralizacją szkliwa - charakterystyka:
* częściej niż z hipoplazją * spowodowana zaburzeniem procesu mineralizacji * autosomalnie dominująco * matowe, mlecznobiałe lub ciemnobrązowe przebarwienia szkliwa * bezpośrednio po wyrznięciu zęby mają prawidłowy kształt → wkrótce szkliwo odpryskuje z powodu jego kruchości * szkliwo w dotyku jest chropowate o zmniejszonej twardości * w RTG trudno rozróżnić szkliwo od zębiny; zarys komór - prawidłowy
109
Dentinogenesis imprefecta - co to?
= choroba Capdeponta = niecałkowity rozwój zębiny genetyczne zaburzenie rozwojowe tk mezodermalnej • dotyczy uzębienia mlecznego i stałego
110
Dentinogenesis imperfecta - charakterystyka:
* autosomalnie dominująco * samodzielna jednostka chorobowa lub w zespole uogólnionym jako osteogenesis imperfecta (dodatkowo łamliwość kości, niebieskie twardówki i otoskleroza)
111
Kiedy wady rozwojowe tkanek twardych zz wymagają leczenia?
* pogarszają wygląd estetyczny * osłabiają funkcję zęba * zwiększają podatność na próchnicę i urazy
112
Zmętnienie szkliwa - leczenie:
pokrycie za pomocą technik stomatologii estetycznej ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego
113
Hipoplazja szkliwa - leczenie:
odbudowa materiałami złożonymi ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego
114
Przebarwienia zębów - leczenie:
* wybielanie (w pierwszej kolejości) * pokrycie materiałami złożonymi * licówki ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego
115
Amelogenesis imprefecta - leczenie:
* odbudowa odpryskujących fragmentów szkliwa materiałami złożonymi * korony kosmetyczne ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego
116
Dentinogenesis imperfecta - leczenie:
korony protetyczne ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego