Ubytki niepróchnicowe Flashcards

1
Q

Jaka może być przyczyna zużywania się zębów?

A
  • fizjologiczna = wraz z wiekiem

* patologiczna = zużywanie spowodowane czynnikami dodatkowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje ubytków niepróchnicowego pochodzenia?

A
  • abrazja
  • demastykacja
  • atrycja
  • abfrakcja
  • resorpcja
  • erozja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czym jest atrycja?

A

fizjologiczne, postępujące wraz z wiekiem zużycie tkanek twardych zęba w następstwie kontaktu zęba z zębem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Na jakich powierzchniach manifestuje się atrycja?

A

na powierzchniach czynnościowych (powierzchnie żujące i brzegi sieczne)

  • siekacze górne - powierzchnie językowe
  • siekacze dolne - powierzchnie wargowe
  • trzonowce i przedtrzonowce górne - guzki podniebienne
  • trzonowce i przedtrzonowce dolne - guzki policzkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czy atrycja może dotyczyć zębów mlecznych?

A

wyjątkowo może

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Obraz kliniczny atrycji:

A

powierzchnie żujące i brzegi sieczne są starte, gładkie, lśniące, twarde, z cienką warstwą szkliwa na obwodzie, a w części centralnej widoczna jest starta zębina (o barwie od żółtej do ciemnobrązowej w zależności od wieku pacjenta i spożywanych pokarmów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Profilaktyka atrycji:

A

wyeliminowanie parafunkcji zębowych, wad zgryzu lub przeciążeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wskazania do leczenia atrycji:

A
  • niesatysfakcjonujący wygląd dla pacjenta
  • wrażliwość zębów na bodźce mechaniczne, termiczne i chemiczne
  • pojawienie się innych problemów, np. trudności w utrzymywaniu uzupełnień protetycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

W jaki sposób można leczyć atrycję?

A
  • cementami glass-jonomerowymi, materiałami złożonymi lub kompomerami - poprawa wyglądu i zmniejszenie wrażliwości
  • korony protetyczne - gdy proces ścierania postępuje
  • gdy proces jest bardzo nasilony - konieczność podniesienia wysokości zwarcia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czego należy użyć do określenia indywidualnej tolerancji pacjenta na podniesienie wysokości zwarcia?

A

akrylowej szyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie maksymalne podniesienie wysokości zwarcia jest dobrze tolerowane przez większość pacjentów?

A

5 mm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czym jest erozja zębów?

A

utrata tkanek twardych zęba na drodze procesów chemicznych bez udziału drobnoustrojów (chemiczne trawienie i rozpuszczanie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Czy kwasy odpowiedzialne za erozję są produktami flory bakteryjnej jamy ustnej?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie czynniki wywołują erozję zębów?

A

A. zewnętrzne
• kwaśne pokarmy i napoje
• leki stosowane na niedokwasotę żołądka, leki stosowane do rozpuszczania drobnych kamieni nerkowych, zawierające witaminę C lub żelazo
• kwasy znajdujące się w powietrzu (przemysłowe, zawodowe)
• chlorowana woda w basenach kąpielowych
• preparaty wielowitaminowe w formie tabletek musujących lub tabletek do ssania

B. wewnętrzne = częste wymioty
• w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych
• u kobiet w ciąży
• w chorobach ogólnoustrojowych (np. bulimia i anoreksja)
• u osób po naświetlaniach promieniami X w okolicy głowy i szyi
• u osób z chorobą refluksową przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie pH mają kwasy prowadzące do erozji?

A

< 4,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Fazy erozyjne w szkliwie wg Mannenberga:

A

1) aktywna = typowy obraz przypominający plaster miodu na skutek rozpuszczenia pryzmatów szkliwa i zachowania wystającej ponad powierzchnię substancji międzypryzmatycznej
2) bierna = pryzmaty są mniej widoczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Obraz kliniczny aktywnej fazy erozyjnej szkliwa:

A

ubytek o jasnym zabarwieniu i cienkich brzegach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Obraz kliniczny biernej fazy erozyjnej szkliwa:

A

ciemnożółta lub brązowa zmiana otoczona grubymi brzegami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czy zęby ulegające erozji są wrażliwe na bodźce mechaniczne, chemiczne i termiczne?

A

mogą być nadwrażliwe, jednak ze względu na odkładanie zębiny wtórnej patologicznej mogą nie być wrażliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym jest perimolysis / perimylolysis?

A

charakterystycznie umiejscowienie zmian erozyjnych w wyniku przewlekłego cofania się pokarmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie miejsca zaliczamy do perimolysis?

A
  • podniebienne i żujące powierzchnie wszystkich zębów w szczęce
  • policzkowe i żujące powierzchnie w żuchwie

pozostałe powierzchnie są chronione przez język i ślinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gdzie występują ubytki erozyjne u osób narażonych na kwasy zawarte w powietrzu?

A

na 1/3 lub 1/2 wargowej powierzchni siekaczy (niekiedy na kłach), ale NIGDY PRZY SZYJCE ZĘBA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Gdzie występują ubytki erozyjne spowodowane spożywaniem kwaśnych pokarmów i napojów?

A
  • świeże owoce → zęby przednie
  • soki owocowe i inne kwaśne napoje → zęby przedtrzonowe i trzonowe (zwłaszcza u osób przetrzymujących te napoje w ustach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Czy kwas cytrynowy może powodować ubytki erozyjne?

A

tak i nie

tak - łączy się z wapniem szkliwa

nie - pobudza wydzielanie śliny = bufor dla erozyjnego działania kwasu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Z jaką strukturą zęba łączy się kwas cytrynowy i co tworzą?

A

jony cytrynianu + wapń ze szkliwa → cytrynian wapnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Jakie napoje mają wysoki potencjał erozyjny?

A

soki jabłkowy, grejpfrutowy i pomarańczowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jakie schorzenia mogą wpływać na zmniejszenie zdolności buforowania śliny?

A

cukrzyca, bulimia i anoreksja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Obraz kliniczny ubytków erozyjnych:

A

płaskie ubytki szkliwa lub półkoliste wgłębienia rozszerzające się ku obwodowi o powierzchni gładkiej, lśniącej i twardej, nigdy nie obejmują brzegu siecznego i powierzchni stycznej, zdrowy rąbek szkliwa pozostaje również w okolicy dziąsła (buforowanie płynu szczeliny dziąsłowej i obecność płytki nazębnej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Podział ubytków erozyjnych ze względu na obraz kliniczny:

A
  • powierzchowne = ograniczone tylko do szkliwa
  • umiejscowione = obejmujące nie więcej niż 1/3 grubości zębiny
  • uogólnione = obejmujące ponad 1/3 grubości zębiny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Profilaktyka ubytków erozyjnych:

A
  • ograniczenie spożywania kwaśnych pokarmów (o pH poniżej 4,5)
  • unikanie szczotkowania zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnych pokarmów
  • stosowanie preparatów fluoru
  • informowanie pacjentów o niekorzystnym wpływie nadmiernego i zbyt częstego spożywania soków owocowych, świeżych owoców, jogurtów, kwaśnych przetworów owocowych, cukierków owocowych, napojów gazowanych, u pacjentów tych zalecane jest picie soków przez słomkę i spożywanie pokarmów pokrojonych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

W jaki sposób można neutralizować szkodliwy wpływ po spożyciu kwaśnych pokarmów?

A
  • płukać jamę ustną wodą, mlekiem, płukanką fluorkową lub roztworem sody oczyszczonej
  • na zakończenie posiłku spożyć obojętne pożywienie, np. żółty ser
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Po jakim czasie od spożycia kwaśnego pokarmu (szczególnie pacjenci z ubytkami erozyjnymi) mogą szczotkować zęby?

A

30-60 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Dlaczego pacjenci z ubytkami erozyjnymi nie powinni od razu po spożyciu kwaśnych pokarmów myć zębów?

A

szczotkowanie zębów zaraz po zadziałaniu czynnika erozyjnego, powoduje usunięcie błonki nabytej, która chroni szkliwo przed erozją

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jakich szczoteczek i pas powinni używać pacjenci z ubytkami erozyjnymi?

A

miękkich szczoteczek i mało abrazyjnych past do zębów z dużą zawartością fluoru, a pomiędzy posiłkami wskazane jest żucie bezcukrowych gum zawierających fluor, wodorowęglan sodu, mocznik lub inne substancje buforujące

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Czym jest abrazja?

A

ścieranie tkanek twardych zęba w następstwie nienormalnych, często powtarzanych procesów mechanicznych (związane z ciałem obcym)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Czy erozja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?

A

patologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Czy abrazja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?

A

patologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Gdzie lokalizują się ubytki abrazyjne?

A

w zależności od przyczyny mogą być zlokalizowane lub rozlane, mogą występować na powierzchni gładkiej lub/i przyszyjkowej, rzadziej na powierzchni stycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje czynników prowadzących do abrazji zębów?

A
  • czynniki związane z pacjentem = częstość i czas szczotkowania, siła używana podczas szczotkowania, miejsce w łuku, od którego zaczyna ten zabieg
  • czynniki związane z materiałem = rodzaj materiału, twardość i zaokrąglenie włosia szczoteczki, wzór pęczków, giętkość i długość uchwytu szczoteczki oraz abrazyjność, pH i ilość użytej pasty
  • nadużywanie dodatkowych przyrządów do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych = wykałaczek, szczególnie stosowanych łącznie z pastą (lokalizacja zmian na powierzchniach stycznych)
  • abrazje zawodowe = wywołane pyłem abrazyjnym w miejscu pracy, odgryzaniem nitki, trzymaniem gwoździ między zębami, itp.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Czym jest demastykacja?

A

starcie zębów spowodowane przeżuwaniem pokarmów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Czy demastykacja jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?

A

fizjologicznym, ale może być procesem patologicznym (spowodowanym żuciem nietypowego pożywienia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Od czego zależy postęp zmian demastykacyjnych?

A

od indywidualnej abrazyjności pożywienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Połączeniem jakich ubytków niepróchnicowego pochodzenia jest demastykacja?

A

abrazja + atrycja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Czym jest abfrakcja?

A

ubytki klinowe o ostrych brzegach, umiejscowiona na granicy szkliwno-cementowej wynikające z ekscentrycznych sił okluzji (zgięcia zęba w rejonie przyszyjkowym)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Czym jest resorpcja zębów?

A

proces biologicznej degradacji zębów (w następstwie aktywności cementoklastycznej, zębinoklastycznej i szkliwoklastycznej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Czy resorpcja zębów jest procesem fizjologicznym czy patologicznym?

A

może być zarówno fizjologiczna (resorpcja korzeni zębów mlecznych), jak i patologiczna (resorpcja pourazowa i nowotworowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Zębina czy szkliwo jest bardziej wytrzymałe na odkształcenia?

A

zębina, ponieważ ma większą elastyczność

szkliwo jest twarde, więc zamiast się odkształcać ulega złamaniu

48
Q

W jakim kierunku rozchodzą się siły żucia w prawidłowym zgryzie?

A

wzdłuż osi długiej zęba

49
Q

Jakie typu naprężeń zębów mogą występować w nieprawidłowym zgryzie?

A
  • stres ściskający, skierowany jest głównie na bok, w stronę, na którą ząb jest wygięty
  • stres rozciągliwy, siła napięcia, która działa na bok, z dala od kierunku wygięcia
50
Q

Na co zęby są bardziej odporne: na ściskanie czy rozciąganie?

A

na ściskanie

51
Q

Jaka jest relacja między kontaktem pomiędzy cementem i szkliwem lub jego brakiem a występowaniem ubytków klinowych?

A

brak kontaktu między szkliwem i cementem (10%), gdy zębina pozostaje odsłonięta może sprzyjać występowaniu ubytków klinowych

52
Q

Z jakimi objawami poza ubytkami klinowymi związana jest abfrakcja (według Piątowskiej)?

A

zawsze z recesją dziąsła i obnażeniem korzenia zęba (1 mm)

53
Q

Pod jakim kątem zbiegają się płaszczyzny w ubytkach klinowych?

A

45 do 67° (płaszczyzna bliższa brzegu siecznego jest niemal prostopadła do osi długiej zęba)

54
Q

Jaki obraz kliniczny mają powierzchnie ubytków afrakcyjnych?

A

gładkie, lśniące, jakby wypolerowane, mogą występować rysy oraz różnej głębokości dołki

55
Q

Do czego może prowadzić pogłębiający się ubytek abfrakcyjny?

A

do zapalenia miazgi lub jej obumarcia, a w krańcowych przypadkach może dojść do odłamania korony zęba

56
Q

Fazy powstawania ubytków abrazyjnych:

A
  • aktywna = szybka utrata tkanek zęba w połączeniu z dużą wrażliwością na bodźce, zwłaszcza mechaniczne
  • pasywna = charakteryzująca się powolnym pogłębianiem ubytku z brakiem wrażliwości na bodźce
57
Q

Od jakich powierzchni powinno się rozpoczynać szczotkowanie zębów?

A

od powierzchni językowych zębów dolnych i powierzchni podniebiennych zębów górnych

58
Q

Co jest decydującym czynnikiem o tym czy wypełniać ubytki abrazyjne czy też nie?

A

wielkość ubytku, ewentualne dolegliwości bólowe i niesatysfakcjonujący wygląd dla pacjenta

59
Q

Jak należy przygotować ubytek abrazyjny do wypełnienia?

A

oczyścić szczoteczką i pumeksem oraz opracować mechanicznie

60
Q

Jakie rodzaje wypełnień należy rozważyć przy wypełnianiu ubytków abrazyjnych spowodowanych nieprawidłowym szczotkowaniem?

A

odporne na ścieranie = mikrohybyrdy lub kompomery

61
Q

Jakie rodzaje wypełnianiu należy rozważyć przy wypełnianiu ubytków abfrakcyjnych?

A

elastyczne = z mikrowypełniaczem (można zastosować dodatkową warstwę żywicy w celu zwiększenia elastyczności)

62
Q

Jakie rodzaje wypełnienia stosuje się w ubytkach abrazyjnych w zależności od ich wielkości?

A

w małych i średnich - cementy glass-jonomerowe lub kompomery

w głębokich - metoda kanapkowa

63
Q

Jak dzielimy nieprawidłowości dotyczące tkanek twardych zęba w zależności od czasu ich powstania?

A

rozwojowe i nabyte (urazowe, procesy zużywania zębów)

64
Q

Co jest przyczyną powstawania wad rozwojowych zębów?

A

zaburzenia procesu odontogenezy w zębach mlecznych lub stałych

65
Q

W jakim okresie rozwojowym mogą powstawać wady rozwojowe zębów?

A

pre- lub postnatalnie

66
Q

Których zębów częściej dotyczą wady rozwojowe: mlecznych czy stałych? Dlaczego?

A

zębów stałych

odontogeneza w okresie prenatalnym jest lepiej chroniona → wady zębów mlecznych są rzadsze

67
Q

Które tkanki zęba szczególnie uzewnętrzniają nieprawidłowości rozwojowe?

A

zębina i szkliwo (zarówno powstawania matrycy, jak i późniejszej jej mineralizacji)

68
Q

W jakim kierunku postępuje proces mineralizacji zębów?

A

od brzegu siecznego / guzków zębowych → stopniowo w kierunku szyjki zęba

69
Q

Czy intensywność bodźca patologicznego ma wpływ na stopień ciężkości zaburzeń rozwojowych zz?

A

tak

70
Q

Jakie czynniki mogą wpływać na powstanie wad rozwojowych zz?

A

A. ogólnoustrojowe (systemowe)
• dziedziczne (genetyczne) - zmiany w całym uzębieniu
• środowiskowe - zmiany w grupie zębów rozwijających się w czasie działania czynnika patologicznego

B. miejscowe - uszkadzają tworzące się zawiązki zęba w okolicy ich bezpośredniego oddziaływania = wady pojedynczych zębów

71
Q

Genetyczne przyczyny wad rozwojowych zębów:

A
  • Amelogenesis imperfecta
  • Dentinogenesis imprefecta
  • Osteogenesis imperfecta (+ objawy ogólne)
  • porfiria wrodzona (+ obj ogólne)
72
Q

Miejscowe przyczyny wad rozwojowych zębów:

A
  • uraz, ekstrakcja zębów mlecznych
  • operacje rozszczepów podniebienia
  • infekcja, ostre zapalenia kości
  • napromienianie
  • ankyloza
73
Q

Środowiskowe przyczyny wad rozwojowych zębów:

A
  • choroby infekcyjne (różyczka, odra, ospa wietrzna, kiła, płonica, tężec, krztusiec, zapalenie płuc)
  • endokrynopatie (niedoczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy, cukrzyca)
  • zaburzenia odżywiania (niedobory witaminowe, białkowe, mineralne)
  • zaburzenia hemolityczny (anemia) i pochodzenia sercowego (wady wrodzone serca)
  • choroby nerek (zespół nefrotyczny, infekcje ukł moczowego)
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka) i enteropatie (celiakia)
  • wrodzone błędy metaboliczne (galaktozemia, fenyloketonuria, alkaptonuria, porfiria erytropoetyczna)
  • zaburzenia okołoporodowe (wcześniactwo, hipokalcemia, choroba hemolityczna, alergia)
  • intoksykacje egzogenne (tetracykliny, hiperwitaminoza D3, fluoroza)
  • czynniki idiopatyczne

czynniki środowiskowe mogą działać w okresie prenatalny, neonatalnym i postnatalnym

74
Q

Jakie wyróżniamy typy wad rozwojowych szkliwa?

A
  • zmętnienia
  • hipoplazje
  • przebarwienia
75
Q

Czym jest zmętnienie szkliwa?

A

= nieprzejrzystość szkliwa / opacity
wada jakościowa cechująca się zmianą przejrzystości szliwa

  • klinicznie: białe lub przebarwione pola (kremowe, żółte lub brązowe) o prawidłowej gładkości i grubości szkliwa
  • zmiana o charakterze hipomineralizacji
76
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zmętnienia szkliwa?

A
  • zmętnienie ograniczone
  • zmętnienie rozlane
  • fluoroza
77
Q

Zmętnienie ograniczone:

A
  • wyraźnie odgraniczone od prawidłowego szkliwa
  • może mieć różną wielkość i dowolne ułożenie na pow zęba
  • może występować na różnych zębach
  • intensywność zmian bywa różna
  • pochodzenie miejscowe
78
Q

Zmętnienie rozlane:

A
  • linijne, łaciata lub zlewne pola o niewyraźnych granicach i różnej intensywności
  • układ zmian odpowiada przyrostowemu charakterowi rozwoju szkliwa
  • zwykle symetrycznie
  • pochodzenie ogólnoustrojowe
79
Q

Która wada rozwojowa szkliwa jest najczęstsza?

A

zmętnienie szkliwa

80
Q

Jaki charakter zmian ma zmętnienie szkliwa?

A

hipomineralizacji

81
Q

Jak zmienia się mikrotwardość szkliwa w zależności od zmętnienia?

A
  • białe rozlane zmętnienie → zmniejszona mikrotwardość + są bardzo powierzchowne
  • białe ograniczone zmętnienie → położone powierzchownie i podpowierzchniowo
  • żółte zmętnienie → najbardziej miękkie + obejmują całą grubość szkliwa
82
Q

Klasyfikacja Deana (klasyfikacja fluorozy):

A
0 - szkliwo normalne
1 - fluoroza wątpliwa
2 - fluoroza bardzo łagodna
3 - fluoroza łagodna
4 - fluoroza umiarkowana
5 - fluoroza ciężka
83
Q

Czym jest fluoroza zębów?

A

rozlane zmętnienie pochodzenia układowego, wywołanego przewlekłym nadmiarem fluoru

  • białe zmętnienie w homologicznych zębach
  • od małych białych smug do małych lub rozległych pól nieprzejrzystego szkliwa
  • mogą pojawić się posterupcyjne przebarwienia lub ubytki szkliwa
84
Q

Nadmiar fluorozy na jakim etapie powstawania zębów prowadzi do fluorozy?

A

faza wydzielnicza i/lub dojrzewania

85
Q

Od czego zależy stopień ciężkości fluorozy?

A
  • stężenie fluoru
  • czas ekspozycji na fluor
  • etap aktywności ameloblastów
  • indywidualna wrażliwość
86
Q

Na jakiej podstawie możemy rozpoznać fluorozę?

A
  1. charakterystyczny wygląd szkliwa

2. informacje w wywiadzie o nadmiarze fluoru / potwierdzeni zawartości fluoru w tkankach (szkliwo, ślina)

87
Q

Czy fluoroza może dotyczyć zębów mlecznych?

A

może, ale obserwuje się to rzadko

  1. łożysko przepuszcza fluor, ale część tego pierwiastka zatrzymuje organizm matki
  2. krótszy kres mineralizacji i cieńsze szkliwo zębów mlecznych
88
Q

Które zęby fluoroza najbardziej niszczy?

A

sieczne dolne

89
Q

Których zębów najczęściej dotyczy fluoroza?

A

przedtrzonowe, następnie drugie trzonowe, sieczne górne, kły i pierwsze trzonowce

90
Q

Czym jest hipoplazja szkliwa?

A

= niedorozwój szkliwa

deficyt ilościowy szkliwa charakteryzujący się redukcją jego grubości

91
Q

Hipoplazja szkliwa - postaci:

A
  • dołki - pojedyncze / mnogie; płytkie / głębokie; dowolnie rozrzucone / tworzące szereg w poprzek korony
  • rowki - pojedyncze / mnogie; wąskie / szerokie
  • częściowy lub całkowity brak szkliwa nad znaczną częścią zębiny (pozostałe szkliwo w obrębie zredukowanej grubości może być prawidłowe lub wykazywać zmętnienie)
92
Q

Czego następstwem jest hipoplazja szkliwa?

A

uszkodzenia matrycy szkliwa

93
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje hipoplazji szkliwa?

A
  • hipoplazja miejscowa
  • hipoplazja układowa
  • hipoplazja neonatalna
94
Q

Zęby Turnera - co to?

A

zęby o zmniejszonym rozmiarze korony z częściowym, nieregularnym brakiem szkliwa (najczęściej stałe przedtrzonowce); w niektórych przypadkach dołącza się żółtobrązowe zmętnienie pozostałego szkliwa

czasem brakujące szkliwo powoduje znaczną deformację korony, czemu mogą towarzyszyć zmiany w innych tk twardych, prowadząc nawet do zniekształcenia korzenia

95
Q

Hipoplazja układowa - charakterystyka:

A

systematyczne i chronologiczne zmiany w całym uzębieniu (dziedziczne) lub w różnych grupach zębów (czynniki środowiskowe)

96
Q

W którym rodzaju uzębienia częściej diagnozujemy hipoplazję układową?

A

częściej w zębach stałych

97
Q

Hipoplazja neonatalna - co to?

A
  • hipoplazja układowa zębów mlecznych będąca następstwem zaburzeń rozwojowych występujących okołoporodowo lub w pierwszym miesiącu życia
  • zwykle w postaci rowkowej i umiejscowiona w 1/3 przydziąsłowej na wargowej pow siekaczy górnych
98
Q

Których zębów zazwyczaj dotyczy hipoplazja układowa?

A
  • w 2/3 przypadków zmiany pochodzą z pierwszych dziesięciu msc życia → szóstki (z wyjątkiem guzków językowych przyśrodkowych), siekacze (z wyjątkiem górnych bocznych) i kły
  • w 1/3 przypadków zmiany pochodzą z okresu pomiędzy 11. a 34. msc życia → siekacze boczne szczęki i przedtrzonowce
  • w 2% przypadków zmiany pochodzą z okresu pomiędzy 35. a 80. msc życia → siekacze boczne szczęki i przedtrzonowce
99
Q

Przebarwienie szkliwa - co to?

A

nieprawidłowe zabarwianie szkliwa, niezgodne z wachlarzem barw i odcieni normalnego szkliwa

do tego typu wad NIE zaliczamy zmętnień szkliwa

100
Q

Najczęstsze czynniki miejscowe przebarwiające zęby + na jaki kolor:

A
  • leki (azotan srebra stosowany do impregnacji zz mlecznych → czarne, pasty rezorcynowo-formalinowe używane do wypełniania kanałów → czerwonobrunatne lub czerwonawe)
  • martwica miazgi → ciemniejsze w kierunku szarawym
  • wylew krwi do miazgi lub resorpcja wewn → różowawe
101
Q

Najczęstsze czynniki uogólnione przebarwiające zęby:

A
  • tetracykliny
  • choroba hemolityczna noworodków
  • porfiria wrodzona
102
Q

Ile zębów przebarwiają czynniki działające miejscowo?

A

pojedyncze zęby

103
Q

Ile zębów przebarwiają czynniki działające ogólnie?

A

wszystkie zęby lub grupy zębów rozwijające się w czasie działania czynnika

104
Q

W jakim okresie życia tetracykliny są szkodliwe dla zębów?

A

od 4 msc życia płodowego do 7 rż

105
Q

Amelogenesis imprefecta - co to?

A

= niecałkowity rozwój szkliwa
genetyczne zaburzenie rozwojowe tk ektodermalnej

  • dotyczy uzębienia mlecznego i stałego
  • brak podatności na próchnicę
106
Q

Amelogenesis imprerfecta - podział:

A
  • z hipoplazją szkliwa

* z hipomineralizacją szkliwa

107
Q

Amelogenesis imprefecta z hipoplazją szkliwa - charakterystyka:

A
  • powstaje na skutek redukcji matrycy szkliwa w procesie amelogenezy przy prawidłowo przebiegającym później procesie mineralizacji
  • autosomalnie dominująco, związany z płcią
  • szkliwo może być cieńsze na całej pow, powodując zmniejszenie korony / szkliwo cieńsze tylko w części → przypomina hipoplazję uogólnioną ale dotyczy wszystkich zębów
  • szkliwo jest twarde, błyszczące, zwykle przebarwione na żółtobrunatno
  • w RTG cieńsza warstwa szkliwa
108
Q

Amelogenesis imprefecta z hipomineralizacją szkliwa - charakterystyka:

A
  • częściej niż z hipoplazją
  • spowodowana zaburzeniem procesu mineralizacji
  • autosomalnie dominująco
  • matowe, mlecznobiałe lub ciemnobrązowe przebarwienia szkliwa
  • bezpośrednio po wyrznięciu zęby mają prawidłowy kształt → wkrótce szkliwo odpryskuje z powodu jego kruchości
  • szkliwo w dotyku jest chropowate o zmniejszonej twardości
  • w RTG trudno rozróżnić szkliwo od zębiny; zarys komór - prawidłowy
109
Q

Dentinogenesis imprefecta - co to?

A

= choroba Capdeponta = niecałkowity rozwój zębiny
genetyczne zaburzenie rozwojowe tk mezodermalnej

• dotyczy uzębienia mlecznego i stałego

110
Q

Dentinogenesis imperfecta - charakterystyka:

A
  • autosomalnie dominująco
  • samodzielna jednostka chorobowa lub w zespole uogólnionym jako osteogenesis imperfecta (dodatkowo łamliwość kości, niebieskie twardówki i otoskleroza)
111
Q

Kiedy wady rozwojowe tkanek twardych zz wymagają leczenia?

A
  • pogarszają wygląd estetyczny
  • osłabiają funkcję zęba
  • zwiększają podatność na próchnicę i urazy
112
Q

Zmętnienie szkliwa - leczenie:

A

pokrycie za pomocą technik stomatologii estetycznej

ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego

113
Q

Hipoplazja szkliwa - leczenie:

A

odbudowa materiałami złożonymi

ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego

114
Q

Przebarwienia zębów - leczenie:

A
  • wybielanie (w pierwszej kolejości)
  • pokrycie materiałami złożonymi
  • licówki

ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego

115
Q

Amelogenesis imprefecta - leczenie:

A
  • odbudowa odpryskujących fragmentów szkliwa materiałami złożonymi
  • korony kosmetyczne

ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego

116
Q

Dentinogenesis imperfecta - leczenie:

A

korony protetyczne

ważna profilaktyka próchnicy = dobra higiena + zabiegi fluorkowania miejscowego