Epidemiologia

Question 1

Jakie oznaczenia zębów stosujemy powszechnie?

Answer 1

wg FDI (Międzynarodowa Federacja Stomatologiczna)

stałe:
18 17 16 15 14 13 12 11 | 21 22 23 24 25 26 27 28
48 47 46 45 44 43 42 41 | 31 32 33 34 35 36 37 38

mleczne:
55 54 53 52 51 | 61 62 63 64 65
85 84 83 82 81 | 71 72 73 74 75

Question 2

W jakich grupach wiekowych przeprowadza się najczęściej badanie próchnicy?

Answer 2

7, 12 i 15 lat oraz 35-44 lata, 55-64 lata, 65-74 lata i >74 lat

wg Piątowskiej: 7, 12, 18, 34-44 i 65-74

Question 3

Ile powinna wynosić liczba badanych jednej płci w jednej grupie wiekowej?

Answer 3

25-50 osób

Question 4

W jaki sposób przeprowadza się badanie obecności próchnicy dla oceny PUW?

Answer 4

za pomocą zgłębnika i lusterka, przy odpowiednim oświetleniu (dziennym lub elektrycznym)

Question 5

PUW - oznaczenie P:

Answer 5

• ząb z jednym lub kilkoma ubytkami próchnicy pierwotnej i/lub wtórnej, na pow żującej lub gładkiej, dno ubytku badane zgłębnikiem jest bardziej miękkie niż tk zęba, a miazga może być żywa lub martwa
• zęby z opatrunkiem czasowym

• NIE OZNACZA SIĘ JAKO “P” zębów z plamami i przebarwieniami innego pochodzenia oraz z niedorozwojem szkliwa

Question 6

PUW - oznaczenie U:

Answer 6

• ząb utracony lub usunięty z powodu próchnicy
• “u” w uzębieniu mlecznym, gdy brak zęba przed okresem fizjologicznej eksfoliacji
• w ogólnych badaniach epidemiologicznych oznacza się również utratę w wyniku urazu, utraty podparcia kostnego oraz z powodu orto, prot zmian w przyzębiu brzeżnym i/lub okw

Question 7

PUW - oznaczenie W:

Answer 7

• ząb z jednym wypełnieniem lub większą ich liczbą, ale BEZ próchnicy wtórnej
• ząb pokryty koroną

Question 8

Czym się różni PUW od puw?

Answer 8

PUW - zęby stałe

puw - zęby mleczne

Question 9

Jak obliczyć średnią wartość PUW dla kilku osób?

Answer 9

(P + U + W) wszystkich osób / liczba osób

Question 10

Do jakich struktur można odnosić PUW?

Answer 10

• PUWZ - zębów

* PUWP - powierzchni zębów

Question 11

Czym jest DMF?

Answer 11

PUW po ang = decayed, missing, filling

• DMFT - tooth
• DMFS - surface

Question 12

Która wartość PUW jest dokładniejsza: PUWZ czy PUWP?

Answer 12

PUWP, ale w międzynarodowych badaniach stosuje się PUWZ

Question 13

Gdzie są gromadzone dane wyrażone jako PUWZ lub puwz?

Answer 13

w Banku Danych Światowej Organizacji Zdrowia

Question 14

O czym świadczy PUW > 0?

Answer 14

dana osoba jest lub była dotknięta próchnicą

Question 15

Czy PUW daje jasny obraz stanu uzębienia?

Answer 15

nie

Question 16

Od czego zależą liczby P, U, W?

Answer 16

• aktywność próchnicy
• wiek
• płeć
• świadomość, przekonania i zachowania zdrowotne
• zaawansowana promocja zdrowia i działań profi
• dostępność, osiągalność, akceptacja i solidność opieki stom

Question 17

W jaki sposób można osiągnąć obniżenie wartości PUW?

Answer 17

tylko przez działania profi

Question 18

O czym świadczy przyrost P w PUW?

Answer 18

o dynamice (aktywności) choroby

Question 19

O czym świadczy przyrost W w PUW?

Answer 19

wskaźnik interwencji leczniczej

Question 20

Częstość występowania próchnicy - wzór:

Answer 20

liczba osób z próchnicą • 100 / liczba badanych osób

Question 21

Intensywność próchnicy - wzór:

Answer 21

PUW / x

x - liczba osób z PUW>0

Question 22

Do jakich struktur można odnieść intensywność próchnicy?

Answer 22

do zębów, powierzchni zębów lub do ubytków próchnicowych

Question 23

Czym się różni wskaźnik PUW od średniej liczby PUW?

Answer 23

wskaźnik PUW wyrażający intensywność - tylko osoby z próchnicą

średnia liczba PUW - cała badana populacja

Question 24

Ze względu na jakie zjawisko analiza wyników badań epidemiologicznych opartych na wskaźniku PUW jest niewystarczająca?

Answer 24

ze względu na zjawisko polaryzacji próchnicy

Question 25

Czym jest istotny wskaźnik próchnicy?

Answer 25

SiC - significant caries index średnia wartość PUW/Z dla 1/3 osób badanych z największą liczbą zębów dotkniętych próchnicą; ta grupa powinna być objęta szczególnymi działaniami profi

Question 26

Jaką wartość PUW WHO ustaliła jako globalny cel dla dzieci 12-letnich?

Answer 26

PUW <1 Narodowy program zdrowia PUW u 12-latków <2

Question 27

Jaką wartość SiC WHO ustaliła jako globalny cel dla dzieci 12-letnich?

Answer 27

SiC <3 Narodowy program zdrowia SiC u 12-latków <4

Question 28

Wskaźnik przyrostu próchnicy:

Answer 28

* oblicza się w odniesieniu do określonego czasu, najczęściej roku * jeden z najlepszych wskaźników oceny aktywności

Question 29

Szczyty największej aktywności próchnicy:

Answer 29

* 4-8 lat dla uzębienia mlecznego * 11-18 lat dla koron zz stałych * 55-65 lat dla korzeni zz stałych

Question 30

Wskaźnik redukcji próchnicy:

Answer 30

* wyraża zmniejszony przyrost częstości występowania lub intensywności próchnicy w porównaniu z grupą kontrolną * ocena skuteczności określonego programu profi

Question 31

Wskaźnik leczenia uzębienia - wzór:

Answer 31

W / (P+W)

Question 32

Wartość wskaźnika leczenia uzębienia:

Answer 32

waha się od 0 do 1 0 - żaden z ubytków próchnicowych nie został wyleczony 1 - wszystkie ubytki próchnicowe zostały wyleczone

Question 33

Jakie czynniki determinują stan zdrowia JU?

Answer 33

* styl życia (wzorce zachowań w odniesieniu do NŻ) - 50% * uwarunkowania środowiskowe (społeczne, polityczne, ekonomiczne, naturalne) - 30% * system opieki zdrowotnej - 10% * uwarunkowania osobnicze - 10%

Question 34

Wzór na wskaźnik ekstrakcji:

Answer 34

U / W

Question 35

Na co może wskazywać wysoki wskaźnik ektrakcji?

Answer 35

* niepomyślne wyniki leczenia endo (niskie kwalifikacje zawodowe dentysty) * miernik negatywnych wzorców zachowań jednostki lub populacji → brak troski o uzębienie

Question 36

Jaki wskaźnik wskazuje część populacji najbardziej potrzebującą opieki dentystycznej?

Answer 36

SIC (1/3 z najgorszym stanem uzębienia)

Question 37

W krajach o jakim rozwoju cywilizacji zapadalność na chorobę próchnicową jest większa?

Answer 37

w krajach o niskim rozwoju cywilizacji

Question 38

Jakie działania prozdrowotne konieczne są by ograniczyć kariogenne działanie nawet wysokiej konsumpcji cukrów?

Answer 38

* mycie zębów co najmniej 2x dziennie * profi F- * regularna kontrola stom

Question 39

Kiedy stwierdza się zachowanie funkcji żucia w badaniu osób starszych?

Answer 39

kontakt zwarciowy co najmniej 20 zębów przeciwstawnych (naturalnych lub sztucznych)

Question 40

Czynniki wpływające na ograniczenie powstawania i przebieg próchnicy:

Answer 40

* pełna dostępność na rynku past, preparatów kariostatycznych, nici dentystycznych i innych akcesoriów niezbędnych do utrzymania higieny JU * bardzo wysoki poziom kadry w sektorze prywatnym * dostępność usług stomatologicznych * poprawa prozdrowotnych zachowań stomatologicznych * poprawa ogólnozdrowotnych zachowań * świadczenie usług profilaktycznych przez stomatologów * akcje profilaktyczne zlecane przez terenowe instytucje pozarządowe

Question 41

Zjawiska społeczne sprzyjające powstawaniu próchnicy:

Answer 41

* niskie zarobki (pacjentów nie stać na korzystanie z usług sektora prywatnego) * redukcja zasobów kadrowych sektora publicznego * niskie nakłady na system ochrony zdrowia, a na opiekę dentystyczną szczególnie * niska edukacja społeczna