Epidemiologia Flashcards

1
Q

Jakie oznaczenia zębów stosujemy powszechnie?

A

wg FDI (Międzynarodowa Federacja Stomatologiczna)

stałe:
18 17 16 15 14 13 12 11 | 21 22 23 24 25 26 27 28
48 47 46 45 44 43 42 41 | 31 32 33 34 35 36 37 38

mleczne:
55 54 53 52 51 | 61 62 63 64 65
85 84 83 82 81 | 71 72 73 74 75

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

W jakich grupach wiekowych przeprowadza się najczęściej badanie próchnicy?

A

7, 12 i 15 lat oraz 35-44 lata, 55-64 lata, 65-74 lata i >74 lat

wg Piątowskiej: 7, 12, 18, 34-44 i 65-74

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ile powinna wynosić liczba badanych jednej płci w jednej grupie wiekowej?

A

25-50 osób

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

W jaki sposób przeprowadza się badanie obecności próchnicy dla oceny PUW?

A

za pomocą zgłębnika i lusterka, przy odpowiednim oświetleniu (dziennym lub elektrycznym)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

PUW - oznaczenie P:

A
  • ząb z jednym lub kilkoma ubytkami próchnicy pierwotnej i/lub wtórnej, na pow żującej lub gładkiej, dno ubytku badane zgłębnikiem jest bardziej miękkie niż tk zęba, a miazga może być żywa lub martwa
  • zęby z opatrunkiem czasowym

• NIE OZNACZA SIĘ JAKO “P” zębów z plamami i przebarwieniami innego pochodzenia oraz z niedorozwojem szkliwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

PUW - oznaczenie U:

A
  • ząb utracony lub usunięty z powodu próchnicy
  • “u” w uzębieniu mlecznym, gdy brak zęba przed okresem fizjologicznej eksfoliacji
  • w ogólnych badaniach epidemiologicznych oznacza się również utratę w wyniku urazu, utraty podparcia kostnego oraz z powodu orto, prot zmian w przyzębiu brzeżnym i/lub okw
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

PUW - oznaczenie W:

A
  • ząb z jednym wypełnieniem lub większą ich liczbą, ale BEZ próchnicy wtórnej
  • ząb pokryty koroną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czym się różni PUW od puw?

A

PUW - zęby stałe

puw - zęby mleczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak obliczyć średnią wartość PUW dla kilku osób?

A

(P + U + W) wszystkich osób / liczba osób

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Do jakich struktur można odnosić PUW?

A
  • PUWZ - zębów

* PUWP - powierzchni zębów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czym jest DMF?

A

PUW po ang = decayed, missing, filling

  • DMFT - tooth
  • DMFS - surface
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Która wartość PUW jest dokładniejsza: PUWZ czy PUWP?

A

PUWP, ale w międzynarodowych badaniach stosuje się PUWZ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gdzie są gromadzone dane wyrażone jako PUWZ lub puwz?

A

w Banku Danych Światowej Organizacji Zdrowia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

O czym świadczy PUW > 0?

A

dana osoba jest lub była dotknięta próchnicą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy PUW daje jasny obraz stanu uzębienia?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Od czego zależą liczby P, U, W?

A
  • aktywność próchnicy
  • wiek
  • płeć
  • świadomość, przekonania i zachowania zdrowotne
  • zaawansowana promocja zdrowia i działań profi
  • dostępność, osiągalność, akceptacja i solidność opieki stom
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

W jaki sposób można osiągnąć obniżenie wartości PUW?

A

tylko przez działania profi

18
Q

O czym świadczy przyrost P w PUW?

A

o dynamice (aktywności) choroby

19
Q

O czym świadczy przyrost W w PUW?

A

wskaźnik interwencji leczniczej

20
Q

Częstość występowania próchnicy - wzór:

A

liczba osób z próchnicą • 100 / liczba badanych osób

21
Q

Intensywność próchnicy - wzór:

A

PUW / x

x - liczba osób z PUW>0

22
Q

Do jakich struktur można odnieść intensywność próchnicy?

A

do zębów, powierzchni zębów lub do ubytków próchnicowych

23
Q

Czym się różni wskaźnik PUW od średniej liczby PUW?

A

wskaźnik PUW wyrażający intensywność - tylko osoby z próchnicą

średnia liczba PUW - cała badana populacja

24
Q

Ze względu na jakie zjawisko analiza wyników badań epidemiologicznych opartych na wskaźniku PUW jest niewystarczająca?

A

ze względu na zjawisko polaryzacji próchnicy

25
Q

Czym jest istotny wskaźnik próchnicy?

A

SiC - significant caries index

średnia wartość PUW/Z dla 1/3 osób badanych z największą liczbą zębów dotkniętych próchnicą; ta grupa powinna być objęta szczególnymi działaniami profi

26
Q

Jaką wartość PUW WHO ustaliła jako globalny cel dla dzieci 12-letnich?

A

PUW <1

Narodowy program zdrowia PUW u 12-latków <2

27
Q

Jaką wartość SiC WHO ustaliła jako globalny cel dla dzieci 12-letnich?

A

SiC <3

Narodowy program zdrowia SiC u 12-latków <4

28
Q

Wskaźnik przyrostu próchnicy:

A
  • oblicza się w odniesieniu do określonego czasu, najczęściej roku
  • jeden z najlepszych wskaźników oceny aktywności
29
Q

Szczyty największej aktywności próchnicy:

A
  • 4-8 lat dla uzębienia mlecznego
  • 11-18 lat dla koron zz stałych
  • 55-65 lat dla korzeni zz stałych
30
Q

Wskaźnik redukcji próchnicy:

A
  • wyraża zmniejszony przyrost częstości występowania lub intensywności próchnicy w porównaniu z grupą kontrolną
  • ocena skuteczności określonego programu profi
31
Q

Wskaźnik leczenia uzębienia - wzór:

A

W / (P+W)

32
Q

Wartość wskaźnika leczenia uzębienia:

A

waha się od 0 do 1

0 - żaden z ubytków próchnicowych nie został wyleczony

1 - wszystkie ubytki próchnicowe zostały wyleczone

33
Q

Jakie czynniki determinują stan zdrowia JU?

A
  • styl życia (wzorce zachowań w odniesieniu do NŻ) - 50%
  • uwarunkowania środowiskowe (społeczne, polityczne, ekonomiczne, naturalne) - 30%
  • system opieki zdrowotnej - 10%
  • uwarunkowania osobnicze - 10%
34
Q

Wzór na wskaźnik ekstrakcji:

A

U / W

35
Q

Na co może wskazywać wysoki wskaźnik ektrakcji?

A
  • niepomyślne wyniki leczenia endo (niskie kwalifikacje zawodowe dentysty)
  • miernik negatywnych wzorców zachowań jednostki lub populacji → brak troski o uzębienie
36
Q

Jaki wskaźnik wskazuje część populacji najbardziej potrzebującą opieki dentystycznej?

A

SIC (1/3 z najgorszym stanem uzębienia)

37
Q

W krajach o jakim rozwoju cywilizacji zapadalność na chorobę próchnicową jest większa?

A

w krajach o niskim rozwoju cywilizacji

38
Q

Jakie działania prozdrowotne konieczne są by ograniczyć kariogenne działanie nawet wysokiej konsumpcji cukrów?

A
  • mycie zębów co najmniej 2x dziennie
  • profi F-
  • regularna kontrola stom
39
Q

Kiedy stwierdza się zachowanie funkcji żucia w badaniu osób starszych?

A

kontakt zwarciowy co najmniej 20 zębów przeciwstawnych (naturalnych lub sztucznych)

40
Q

Czynniki wpływające na ograniczenie powstawania i przebieg próchnicy:

A
  • pełna dostępność na rynku past, preparatów kariostatycznych, nici dentystycznych i innych akcesoriów niezbędnych do utrzymania higieny JU
  • bardzo wysoki poziom kadry w sektorze prywatnym
  • dostępność usług stomatologicznych
  • poprawa prozdrowotnych zachowań stomatologicznych
  • poprawa ogólnozdrowotnych zachowań
  • świadczenie usług profilaktycznych przez stomatologów
  • akcje profilaktyczne zlecane przez terenowe instytucje pozarządowe
41
Q

Zjawiska społeczne sprzyjające powstawaniu próchnicy:

A
  • niskie zarobki (pacjentów nie stać na korzystanie z usług sektora prywatnego)
  • redukcja zasobów kadrowych sektora publicznego
  • niskie nakłady na system ochrony zdrowia, a na opiekę dentystyczną szczególnie
  • niska edukacja społeczna