❌Diagnostyka chorób endodontium Flashcards
Jakie wyróżniamy klasyfikacje symptomatologiczno-histopatologiczne chorób miazgi? Na czym opiera się ich założenie?
- klasyfikacje Wilgi, Gofunga, Helda, Millera
- na podstawie wnikliwych badań klinicznych można ustalić rozpoznanie histopatologiczne → błędne rozumowanie, które prowadzi do wielu pomyłek diagnostycznych i w konsekwencji złych wyników leczenia
Podział Wilgi:
I. zapalenia ostre • zapalenie ostre surowicze częściowe • zapalenie ostre surowicze całkowite • zapalenie ostre ropne częściowe • zapalenie ostre ropne całkowite
II. zapalenia przewlekłe
• zapalenie przewlekłe włókniste
• zapalenie przewlekłe ropne
• zapalenie przewlekłe ziarninowe
Czym jest ortodiagnoza?
zgodność rozpoznania klinicznego i histopatlogicznego
Jakie czynniki badano by zakwalifikować zapalenie do rozpoznania histopatologicznego według Wilgi?
objawy bólowe i reaktywność miazgi na bodźce mechaniczne, termiczne i elektryczne
Czy na podstawie badań klinicznych udaje się określić histopatologiczny stan miazgi?
nie, można jedynie ustalić czy miazga jest żywa i bezbolesna, żywa z objawami bólowymi, czy też martwa
Od czego uzależniony jest wybór metody leczenia?
zawsze od rozpoznania klinicznego
Czy bezbolesna miazga jest miazgą zdrową?
nie musi być, w obrazie miazgi bezbolesnej można stwierdzić objawy jej zwyrodnienia lub zapalenia
Jakie wyróżniamy klasyfikacje symptomatologiczno-terapeutyczne chorób miazgi? Na czym opiera się ich założenie?
- klasyfikacja Seltzer i Bender, Barańska-Gachowska, Ingle i Beveridge, Cogen i Burns, Arabska-Przedpełska
- na podstawie objawów klinicznych pozwalają wybrać właściwą metodę postępowania leczniczego
Jaki wpływ na leczenie miazgi ma ocena zaawansowania procesu chorobowego według klasyfikacji symptomatologiczno-terapeutycznej?
dokładna analiza objawów → ocena zaawansowania procesu chorobowego → zapalenie początkowe (odwracalne) - leczenie biologiczne / zapalenie zaawansowane (nieodwracalne) - usunięcie miazgi
Klasyfikacja Seltzera i Bendera:
- grupa A - prawidłowa reakcja miazgi na bodźce termiczne i elektryczne, brak bólu w chwili badania i w wywiadzie lub występowanie krótkotrwałego bólu, ubytek próchnicowy różnej głębokości, miazga nieobnażona, prawidłowa barwa zęba, brak zmian radiologicznych w okolicy okołowierzchołkowej → miazgę można zachować przy życiu
- grupa B - nieprawidłowa reakcja miazgi na bodźce termiczne i elektryczne, długotrwałe bóle o znacznym nasileniu, głęboki ubytek próchnicowy, obnażona miazga, dodatnia trakcja tkanek okołowierzchołkowych na opukiwanie, zmieniona barwa zęba, nieprawidłowy obraz radiologiczny okolicy przyszczytowej → miazgę należy usunąć
Klasyfikacja Baume’a i Fiore-Donno:
- bezobjawowe zapalenia, miazga w pobliżu dna głębokiego ubytku lub obnażona → leczenie metodą przykrycia
- odwracalne zapalenia, słabo zaznaczone objawy kliniczne → leczenie metodą przykrycia lub amputacji przyżyciowej
- nieodwracalne zapalenia, miazga w stanie zapalnym → leczenie metodą wyłuszczenia
- miazga martwa → antyseptyczne leczenie kanałowe
Klasyfikacja Ingle i Beveridge:
- pulpalgia ostra początkowa bezobjawowa = odwracalne pulpopatie
- pulpalgia ostra objawowa = nieodwracalne pulpopatie
• umiarkowana
• zaawansowana - pulpalgia przewlekła objawowa lub bezobjawowa = zozrostowe pulpopatie
• zapalenia rozrostowe - martwica
Klasyfikacja Cohena i Burnsa:
- zapalenie odwracalne bezobjawowe
- zapalenie nieodwracalne
• bezobjawowe
• rozrostowe
• objawowe - martwica
Klasyfikacja Tronstada:
- miazga zdrowa - miazga żywa bez objawów zapalenia, odsłonięta na skutek powikłanego złamania korony (pierwsze godziny po urazie)
- zapalenie bezobjawowe - miazga żywa, zapalnie zmieniona, bez objawów bólowych (miazga odsłonięta przez proces próchnicowy)
- zapalenie objawowe - miazga żywa z objawami bólowymi może występować w zapaleniach ostrych lub przewlekłych zaostrzonych
- martwica miazgi - miazga martwa, nie wykazuje reakcji na bodźce, może być częściowa lub całkowita
Jaki pogląd głosi Tronstad?
zaledwie niewielki odsetek zapaleń miazgi przebiega z objawami bólowymi
Klasyfikacja Barańskiej-Gachowskiej:
1. zapalenie odwracalne bezobjawowe • z przypadkowym obnażeniem • z próchnicowym obnażeniem 2. zapalenie odwracalne objawowe 3. zapalenie nieodwracalne • przy komorze zamkniętej • przy komorze otwartej 4. martwica
Klasyfikacja Arabskiej-Przedpełskiej:
- miazga zdrowa, bez objawów zapalnych
- pulpopatie odwracalne, początkowe, ograniczone stany zapalne miazgi
- pulpopatie nieodwracalne
• z żywą miazgą
• z martwą miazgą
W jakich przypadkach według Arabskiej-Przedpełskiej zakwalifikujemy miazgę zdrową do leczenia biologicznego?
- powikłane złamanie korony
- obnażenie miazgi podczas szlifowania zęba
w zębie nie poddawanym żadnemu leczeniu stomatologicznemu!
Kiedy według Arabskiej-Przedpełskiej mamy do czynienia z pulpopatiami odwracalnymi?
- próchnica zębów
- ubytki niepróchnicowego pochodzenia
- przypadkowe obnażenie miazgi
- przypadkowe zranienie miazgi
- próchnicowe obnażenie miazgi
Kiedy według Arabskiej-Przedpełskiej miazga żywa klasyfikowana jest jako pulpopatia nieodwracalna?
w zaawansowanych stanach zapalnych miazgi z ogniskami martwicy
Jakie wyróżniamy pulpopatie nieodwracalne z martwą miazgą według Arabskiej-Przedpełskiej?
- martwica
* zgorzel
Jakie podejmujemy leczenie według Arabskiej-Przedpełskiej w poszczególnych stanach miazgi?
- miazga zdrowa / pulpopatie odwracalne → leczenie biologiczne
- pulpopatie nieodwracalne (z żywą lub martwą miazgą) → usunięcie miazgi
Miazga zdrowa wymagająca leczenia biologicznego - wywiad, badanie i leczenie
Badanie podmiotowe:
• ból w czasie urazu
• zimne powietrze, zmienna temperatura pokarmów i dotyk wywołują silny ból
Badanie przedmiotowe:
• odsłonięta miazga
• reakcja żywotności miazgi prawidłowa lub spaczona (miazga może znajdować się w szoku)
Leczenie: bezpośrednie przykrycie miazgi preparatami odontotropowymi i odbudowa korony zęba
Czym charakteryzuje się zapalenie miazgi w pulpopatiach odwracalnych?
jest ograniczone do miejsca działania czynnika drażniącego i może trwać całymi latami, jeżeli bodziec wywiera słabe działanie
Pulpopatie odwracalne - wywiad, badanie i leczenie
Badanie podmiotowe:
• miazga jest wrażliwa na wszelkiego rodzaju bodźce, szczególnie na zimno
• ból sprowokowany przemija po ustąpieniu działania bodźca
• przyjmowanie pokarmów wywołuje przemijające dolegliwości
Badanie przedmiotowe:
• głęboki ubytek próchnicowy lub niepróchnicowego pochodzenia, oddzielony od miazgi warstwą twardej lub zdemineralizowanej zębiny, miazga nieobnażona albo przypadkowo lub próchnicowo punktowo odsłonięta
• na zastosowane testy reaguje silnym bólem, przemijającym po ustąpieniu bodźca
• ujemna reakcja tkanek okołowierzchołkowych na opukiwanie
• prawidłowy obraz okolicy przywierzchołkowej w RTG
Leczenie: przykrycie pośrednie lub bezpośrednie / leczenie dwuetapowe / przyżyciowe wyłuszczenie miazgi
Jakie miejscowe stany zapalne mogą występować w miazdze?
- ograniczone przekrwienie zapalne
- obrzęk
- ostre lub przewlekłe zaostrzone zapalenie
- zwyrodnienie włókniste
Jakie miejscowe stany zapalne mogą występować w miazdze?
- ograniczone przekrwienie zapalne
- obrzęk
- ostre lub przewlekłe zaostrzone zapalenie
- zwyrodnienie włókniste
Jaka jest reakcja miazgi na miejscowy czynnik patogenny?
przekrwienie zapalne → uszkodzenie ścian naczyń → przechodzenie elementów krwi do miazgi → obrzęk i wysięk
w naciekach zapalnych znajdują się nieliczne granulocyty i makrofagi, zapalenie jest jeszcze odwracalne
Czym jest i kiedy należy zastosować leczenie dwuetapowe?
w głębokim ubytku próchnicowym, w którym na dnie pozostawiono częściowo zdemineralizowaną zębinę
- należy czasowo zaopatrzyć ubytek preparatem odontotropowym
- wykonać stałe wypełnienie
Kiedy należy wykonać przyżyciowe wyłuszczenie miazgi?
w odwracalnej pulpopatii spowodowanej próchnicowym obnażeniu miazgi (w ubytku próchnicowym jest zawsze zakażona)
Czym są pulpopatie objawowe?
pulpopatie odwracalne w zębach z głębokimi i rozległymi ubytkami (próchnicowego lub niepróchnicowego pochodzenia) mogą manifestować się nieznacznymi objawami klinicznymi (bólami samoistnymi)
Czym jest diagnoza odroczona?
w przypadku pulpopatii objawowej
→ ustąpienie dolegliwości bólowych w ciągu krótkiego czasu po usunięciu czynników drażniących, zastosowanie opatrunku biologicznego i szczelnym zamknięciu ubytku oraz występowanie prawidłowej reakcji miazgi upoważnia do zastosowania leczenia biologicznego
→ nasilenie objawów bólowych świadczy o przejściu pulpopatii odwracalnej w nieodwracalną i konieczności przyżyciowego wyłuszczenia miazgi
W jaki sposób ubytki pochodzenia próchnicowego i niepróchnicowego mogą doprowadzić do rozwoju stanu zapalnego miazgi?
obnażenie kanalików zębinowych i wypustek odontoblastów → szkodliwe działanie środowiska jamy ustnej, płytki nazębnej i drobnoustrojów znajdujących się w ognisku próchnicowym → bakterie wnikają do kanalików (nawet klinicznie zdrowej zębiny) → toksyny bakteryjne działają cytotoksycznie na miazgę → miejscowe stany zapalne